22 Ağustos 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Edirnede 300 kişilik bir ziyafet (Baş tarafı 2 incide) program ve plânlarla izah etti ve böy. lelikle sulh istiyen Türkiyenin iktısa. trende ne gezer. Tekrar ben sordum: — Yarın geçit resmine iştirak ede. di kalkınma yolundaki azmini tebarüz | cek misiniz? ettirip Fidanlık ziyafet ve toplantısı- nin sulhperver karakterini tebartiz et. tirdi, Buna ziyafette mevcut yabancı subay ve generallerin en kıdemlisi o. lan General Nediç şu güzel cevabı verdi: (*), *“— Ekselâns, Burada, Edirnede — ekselânsınız tarafından ve Trakyanın her tarafın- da, temas fırsatını bulduğumuz halk tarafından bize karşı gösterilen iyi ka. bulden dolayı kolleklerimin namına ve kendi namıma teşekkürlerimi suna. rım. İdareniz altmdaki mmtaka etra. fında ve bu mıntakayı yükseltmek i. gçin cumburiyet idaresinin tanzim et- miş bulunduğu kalkınma plânı etra . fında bize vermek lütfunda bulundu. Bunuz kısa, fakat çok müessir izahat için de ayrıca teşekkür ederim, Ekselâns; bu manevralar esnasında Büzel vilâyetlerinizde geçirmek fırsa. tit bulduğumuz birkaç gün zarfında kalkınma plânmızın birçok güzel ve mes'ut neticeleriyle karşılaşmış bulun duğumuzu arzedebilmekle gşeref du. yarım. Birçok köylerinizden geçerken cok mfisait, çok enteresan manzaralar. la kargılaştık. Bu köylerden yarısı u- zun asırlar zarfinda kurülmuştu. Bir krsmmmım ise son birkaç sene içinde yâ. pıldığt açıkça göze vuruyordu. Bunun. la beraber bu yeni köyler eski devir köylerinden çok üstün ve mükemmel bir manzara arzetmektedir. Bu köy. lerin herbirisinde en büyük ve en gü. zel bina son yıllar içinde yapılmış o- lan mekteplerdir. Her köyde bir de hal kevi bulunduğunu gördük. Bu evler de, okuma odaları, ve kütüphaneleri. le birlikte son yıllarda yapılmışlardır. Eğer ekselansınız, kısa nutukların. da bize bu mımtakada gösterilmiş olan yüksek mesaiden bahsetmemiş olsalar- d bile, gözümüze ilişenler, Türkiye Cumhüriyeti hükümetinin buralara- hasretmiş olduğu büyük enerji etra. fında bize tam bir fikir verebilmiş o. lacaktı. Bu mesainizde, sakin, çalış . kan ve vatanma son derece bağir olan halkmız tarafından hiç şüphesiz bü. yük bir yardrm görmekte bulunuyor- sunuz. Bu halkm ordusunu bü manev. rada ne büvük bir heyecan ve antuz. yazmle karşıladığına ve büyük devlet Yeisine ve devletin yüksek mümessil, lerine ne muhtesem ve samimi bir ka- bul gösterildiğine gahit olduk. Ve bu karşılıklı itimat ve muhabbetin bir ne ticesi olarak, kahraman Türk ordusu. nun misafiri sıfatiyle burada bulunan bizler de, halkınızın bu samimi misa. firperverliğine muhatab olmuş bulü.- Nuyoruz, Ekselâns, size ve Trakya halkına her fırsatta bize izharııdan çekinme. diğiniz hararetli dostluk - hislerinden dolayı teşekkür ederken, güzel Trak, yanızm yükselmesi, kalkınması ve hal kı şerefine kadehlerimizi kaldırırız. * * * Yemek bitince misafirler bir müd. det fidanlıkta kendi aralarında konuş. tular. Koskoca - ziyafette yalnız iki kadın vardı. Bunlardan biri fedakâr bir askerdi: Sabiha Gökçen. İkincisi ise bir saylavdı. 'Tayyareci Sabiha Gökçeni o zama, ma kadar şahsan hiç görmemiştim. Ne mütevazı bir bayan. Doktoör Vedad Ned'm Tör bani ve VAlâ Nüreddini kendisine taxdim edince dudaklarında bir nezaket gülümsemesi dolaştı. Bize elini uzattı. Tayyare manivelâsı ile mitralvöz kullana kullana sgertleşmiz olan bu eli sıkarken Vâlâ ona birçok şevler soruyordu. Sıra bana gelince: — ÂAtı sever misiniz? . dedim . Şu cevabi verdi: — Eskiden çok severdim.., - dedi. . Zaten bana uçak merakı da süvarilik. ten geldi. — Ya ötamobil? — Onu kullanmasımı pilot olduktan sansa Ağrendim. VAA müdahale etti: — Şimendiferden hic hazzetmezmiş. sinla doğru mu? — Eh... Doğrusu trenle seyahat ca. nim: sikryor. Ama trene bindiğim yine oluyor, Tayyarenin süreti ve kolaytığı | — Elbette.,. a Bu gırada yarbay - rütbesinde bir tayyareci koşarak yanımıza goldi: — Bayan.., - dedi . Eğer bunlar ca. nımı sıkarlarsa bize bir İşaret ver, bö. lük orada. Gelir, seni bu sual yağmu. rundan kurtarırız. Gökçenin buğday benizli yüzünde nazik bir tebesstim dolaştı. Ve bizi ha. fif bir baş eğmösiyle selâmlıyarak ya. nimızdan uzaklaştı. Vezir Sokullu... Ziyafetten sonra misafirler otomo- billerle gehirde bir iki saat dolaştılar. Bu meyanda Sultan Selim camil de zi. yaret edildi. Misafirlerin hepsi bunun Badeliğindeki ihtişamdan — hayretle bahsettiler, Bir aralık general! Nediç Mareşsala sordu: — Mehmet Sokoloviçin Trakyada bazı hayratı ve eserleri bulunduğunu söylerler, nerededir? Mareşa) şu cevabı verdi: — Sokullu Mehmet paşanın Lüle. burgazda bir camli, bir medresesi ve kervansarayı vardır. Zamanla harab olmuşlardır ama, Mimar Sinan tara. fından yapıldıkları Için bunların taml. rini istiyen bir cereyan vardır. — Sokullu ailesinden hayatta hic kimse kalmış mıdır? Bu suale Örgeneral! Fabreddin ce- vab yerdi: — Bir tanesini ben tanıyorum, <— İyi mi tanıyorsunuz * — Evet... — Nerededir? — Buradadır, daha doğrusu dama. dimdir. Amerikan ataşesinin sözleri Sultan Selimden çıkarken Ameri. kan ataşemiliteri ile karşılaştım. 'Tam bir kovboy gibi giyinmiş, kara gözlükler takmıştı, Büu seyahate çık. tığı saman ata bitamek firsârmı Dula. bileceğini o kadar sanmış ki elinde u- puzun bir kamçı taşıimaktadır. İhti. saslarını öğrenmek istediğimi anlaym ca gayet nazik, ama çok ciddi bir ta. vırla dedi ki; — Manevranm cereyan ettiği mm. taka bizim Teksas eyaletimize pek benziyor. Bizim o eyalette gayet fazla nekeri tahşidatımız vardır. Gerek as. kerlerimiz, gerek toprağın tabiatı bi- ribirine pek benziyor.. Manevralar bana gu neticeyi verdi: Sizde bundan yirmi oltuz yıl evveline gelinceye kadar askerlik fenni, bizim bir.zamanlar kovboylara, haydudlara ve yerlilere kargı yantığımız muhare. belerden pek farksızdı. Fakat şimdi a. Zİzim, isler tamamiyle değişmiştir. Biz Amerikalrlarm üç jenerasyon zarfın. da ulaştığımızı sandığımız neticeleri BİZ tamamiyle başarmış bulunuyorsu. nuz, Ordunuz benim bütün tahayyülâ- trmın fevkinde güzeldir. Bir kere efra. dmiz çok gülzel. Size bizim Teksaslıların seciyesi et. rafında kısaca bir fikir vereyim: Bunlar harbin #porcu mahiyetine kendilerini kaptırmışlardır. Sizinkiler ise hem tamamiyle asker, hem tama. ıl:!ryle spor delikanlılarına benziyor . Otomobillere biniyorduk, Vakit yok hf. Sözü hiç de kısa kesmek İstamiven :]lr hali vardı. Son söz olarak dedi — Bu güzel ordunun her tarafı ta- hayyülâtımızın fevkinde güzeldir. Ba. kalım, yarın geçit resminden sonra yine konuşuruz. Nizamittin NAZİF (5) Bu'nutuk muharririmiz tarafın. dan sofrada söylenirken, aynen tercü, me edilmiştir. Hariciye Vekili ve müsteşarı Dün Başvekille görüştükten sonra Atatürkü ziyarel eltiler Başvekil İsmet İnönü dün heybeli. adadan şehrimize inerek Park otelde Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekre- teri Şükrü Kaya, Maarif Vekili Saffet Atıkan le bir müddet görüşmüştür. Bu esnadr Ha ver <F Dünün ve bugünün haber ve hadisele Büyük geçit res İspanyol gemi- sini batıran ru da İspanyol Akibetinden bahsediyorlar. İşte bugünün bahtsız yolcu. larının bekliyenleri, Vapur kıçtan rıhtıma yanaşırken başları bereli İspanyol gemicileri göründü. Bütün genlellerin insiyaki e vapurun yattığı tara fa toplanmışlardı. Etzaflarına bile bakma. dan aralarında konuşuyorlar, Tspanyol konsolosumun arkasından vapu. ra çıklığımız zaman onun felâketzede vapu run kaptanıma yeşil bir telsiz telgrafı ve. rirken gördük. İspanyol kaptanı — telgrafı açınca: *— O, karımdan dedi.Sağ olup olmadığımı soruyor. Soanra filozafane ilAve etti: “Faşlatlerin sayesinde şimdilik sağız,.. İspanyol vapurunun kaptanı Antonla A. Tanso bütün felâketlere rağ'men neşesini kay betmemiş kıma boylu zarif vücutlu bir adam. Öbür kenara çekilmiş konaolosla konuşurkan bir de bunları kurtaran Kemal vapuru eii. varisi Hüsameddin kaptanla görüşüyoruz:. — Çok cana yakın adamlar, diyor. Sene, terdenberi denizlerde dolaşırım. Birçak kim. möler kurtardık. Fakat bu kadar bize yakın. larmı görmemiştim.,, Bonra anlatıyor: *“— Biz onlarm telaizlerini aldıktan biraz sonra yetiştik. Fakat o zamana kadar baştan kara ettikleri gemiden sahile atlamış bu. Tunuyorlardı.,, Hüsameddin kaptan çok söylediğine kani olarak lâfr değiştiriyor.: * Bakınız diyer. Kumandanları ne cen, tilmen bir adam..., Bu sırada kansolos kaptanla görüşmesini bilirmiş beginci gubeye gitmek Üzere dışa, Ti çıkıyordu. Bizi görünce: “— Bildiğiniz gibi, dedi. — Fazla bir şey yok, Şimdi hepsini çıkarıp Haliçte “Macelin. nos,, vapuruna götüreceğiz. Orada 116 kişi dahâ var.,. — Botra.. “— Bonrası, kimbllirt!. Hemen kaptanla görüşmeğe — gidiyorur. © gülerek bize bakıyor: “ — Konsolos söyledi ya diyor. İslğ ge. mimir batırıldı, biz kurtulduk. — Nati bir denizaltıydı but — Şöyle diyarak bir kâğıdın Üzerime rea. mini çiziyor. Balta burumlu İtalyan tipinde bir tahtalbakir.,, dan çekiyor ve: “— Faşlatlere inat diyor. Yaşamakta ol. duğumu görsünler.,, Fotoğraflar çekilirken, vapurda bulunan. Tardan biri anlatryor: — Biz yetiştifimiz zaman vapur baştan kara — etmişti. Bize — anlattıklarma güre bir denizaltr gemizi suyun yüzüne çıkmış... Kendilerine dur kumandasımı vermiş. O za man kaptan büyük bir cesaret gösterip ka, raya vurmağa teşebbüs — etmiş ve arkadan 4 numaralı anbar üzerinden torpili yemiş.. Başka birisi de Nâve ediyor: — Hepsi kurtulmuşlar. Yalnız bir tane, sini üzerine yığın halinde gelen buğdaylar yaralanmış. Bakm şu telsizcileri bize müte, madiyen 8. O. &.. işaretini veren oydu. Fa, kat zavallınm bu esnada Asabı bonulmuş ve #nir buhranları geçiriyor. — Acaba, diyoruz, vaka Türk suları da. Hilinde mi almuş? Herken sumuyor. Kimseler bir şey söyle. (Baş tarafı 1 incide) liraya götürüp getirmişlerdir. Hususi ve taksi birçok otomobiller de Trak. yaya gitmiş bulunmaktadır. Dost Yunan gazetelerinin neşriyatı Atina, 21 (A. A.) — Atina ajansı bildiriyor: Gazeteler Trakyada yapılan büyük Türk mânevralarının muvaffakıyeti . ni müttefikan alkışlamaktadırlar. Katimerini gazetesi diyor ki: “Yunan erkânıharbiye reisi gene . ral Papagosun alenen ifade ettiği şevk ve heyecana, Yunan ve Türk askeri organizasyonunda Ralkan yarımadası ve yakın doğu barışı için en müsbet #mili gören bütün Yunan efkârı umu. miyesi iştirak etmektedir.., Geçit resmi başlamak Üzere Çorlu, 22 (Saat 2,20 manevraları takib eden arkadaşımızdan) — Türk ordusunun büyük geçit resmi başla. mak üzere. Saraydaki ziyafelten geçit resmi sahasına gelmekte olan Mareşa! Fevzi Çakmak ve misafirlerinin Piş. tarları şimdi geldi, Trakyanın bu muazzam oövasını kiç bir zaman görülmemiş mahşeri bir ka labalık doldurmuş. Basit bir hesapla yüz binden fazla insan heyecan içinde bekliyor. Sabah saat 8 den itibaren burada hâlk toplanmıya başlamiştı. Daha ak. şamdan burada yatanlar vardı. Müha- tir, binek arabaları, faytonlar, otomo. biller, otobüsler ve trenlerle gelenler kızgın güneşe rağmen diz dize, omuz omuza bekliyorlar. Dört günlük yol. dan geldiklerini söyliyenlere tesadüf ediliyor. Yalnız İstanbuldan gelen oto. Mobiller 500 kadar, Sabat saat 9 da buradan geçerken 15,000 kişinin burada toplanmış oldu- Mi 3 Mütemadiyen havada dolaşan Japon tay. bardıman etmişlerdir. Çin tayyareleri de a. rTasıra görünmekte ve pek yüksekter uçarak İzomo gemisini yaniden bombardıman «tme. ğe uğraşmaktadırlar. Japoa ve Çin topçuları dellolarına devam etmektedir. Fecir vakti şiddetli bir bombar, dımana başlıyan Japon harp gemileri daha ağır ateş etmektedirler , Şark mıntakasındaki yangınlar devam et. mekte ve takriban (ki kilemetre — murabba: genişliğinde bir sahayı kaplamaktadır. Du. mazlar Şanghayda gökü karartmaktadır. Çın tayyarecileri faaliyette Şanghay 21 (A,A,) — Çin tayyüreleri bu, gün Yangtsopu mahallesini — bombardıman etmişlerdir. Paotingde Vanghoonun sağ sahilinde bu. yük bir odun deposu yanmıştır. Japon tayyareleri Kianguan — tersanesini şiddatle bambardıman etmişlerdir. mek istemiyor ve halk birer birer dağılıyor. Yalnız bir kişi fısıldıyor: “— Byet.,, — Ne malüm? * Vapur telsizinin verdiği tul ve arz da. freleri vapurun jurnalmda — kayıtlıdır. Bu nokta 'Türk suları dahilindedir... Ispanya — maslahatgilzarının Tapanyanın Ankara — maslabatgüzerı dün de gu beyanatta bulunmuştur: — Evvelki gün hariciye — müsteşarı Nu. mat Menemencloğlunu — Ziyaret ederek İş, panyol gemilerine karşt Türk sularında ya, pılan hücum hakkında malümat rica ettim. Hariciye müsteşarı ile mülükatım çok doata n« oldu. 'Türk sularındaki İspanyol gemilerinin hi, mayesini istemiş değilim. Böyle hir müraea, #te Jüzüm dahi duymadım. Çünkü Türk hü, kümeti, Türk sularında kendine düsen va, zifeyi dalma yanmaktadır. Ru itibarla veri, dan haber asılkızdır. Bu memleler hakkında görüşmek — üzere barlciye vekili Dr. Tecfik Rüştü Arastan bir randevu rica ettim. Bugünlerde görüşebilece gimi Umit ediyorum.« Bir rivayet daha Marmarada görtlen denizaltı gemisine ait N aai aa aa renanalan| _Menzıneui;il: Pe'fı—pllı;tı- bulunan Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Arasla bir müddet görüşmüş ve sonra vekille müsteşar Park otele giderek Başvekile mülâki olmuşlardır. Park otelde bir görüşmeyi mütca kip Hariciye Vekili ve Hariciye siyasi müsteşarı Floryaya giderek Atatürk ta rafından kabul ed Japon tayyaresi düşürüldü Nankin 21 (A,A,) — Japon — tayyareleri Yongeov tayyare — meydanmın — Üzerinden Uçarak birkaç bomba atmışlardır. Çin tay. mühtelif zivayetler dolaşmakta — devam et. | mektedir. Bu meyanda — ilzerinde — on çök durulan haber bu denizaltı — gemisinin son | zamanlarda bazı memleketlere denizaltı ge. mileri ısmarlamış, fakat muahedaler muci, bince denizaltı gemisi bulunduramıyacak o. lan Karadenizde kıyzat bulunan bir devletin S00 yapılan iki — tahtölbahirinden * biridir. Bunlar gizlice Karadenize çeçirilmekteydi. Fransızlar gemileri batıran tahtelbahirler Italyanındır diyorlar İspanyol maflerinin Akdenizde mütemadi. yen gemi batırmakta öolüşlürü Fransız hari. ciyesini sinirlendirmiştir. — Paristen gelen bigraflar, batıran tahtelbahirlerin — İtalyan tahtelbahirleri olduğunu bildiriyor, İngilizce Niyuz Kroanikl — gazetesi Paris muhabiri şunu yazıyor: “Fransırz resmi mahafili, İspanyol asfleri. nin ve faşint müttefiklerinin, Akdenizde tica Fet gemilerine Karşı açtıkları harpte kullan dıkları tabiyeye kızmakladır. | Akdenizde gemileri batıran bütün tahtel, | bahirlerin ve kruvazörlerle mukriplerden — hiç olmazan — bazılarının İtalyan olduğuna Hiç şüphe edilmemektedir. İtalyan tahtelbahirterinin ve kruvazörleri. nin faaliyeti, general Framko heanbına harp | odan İtalyan tayyaralerininkindan daha cld. | d! telikki edilmektedir. Zira bu, — doğrudah , Göğruyü ve hemen alenen bütün milletlerin gemal sevkiyatına harp açmal y | Şanghayın bombardi? | rildiğine göre Formos * -| i pon harb gemilerinin ğu Tiyençine gr'.ııüi“'dır Japon konsol //4 ğunu görmüştüm. Saat 0N kün en az 80000 kişiye Ş Geçit resmi tam !llı 1 cak, Bu geçit Tresmi fazla silreceği muhakâk 'Tam teşkilâtir bir kolard teçhizatiyle ve motörlü hx .Bi f çit resmine iştirak *d“';_u » rotle 50,000 Bubay VE göreceğiz, Bu esnada '"::gd:? tirak eden hava kuvvetli tir. ıuı”w': Bu $ Manevraların ""kg 5 Çorlu 22 (Afanevraları “::_Md daşımızdan) — Bu sabâh, wl'”'ıf kidi yapılaraktı, Baat tani yezmili " mebit K ggi rında Bağlar ıırhnd:';“ bütün misafirler, da' ej ve komutanlar toplandılArı # Çakmak da hazır wınn'!“':_' Sant tam onu het ı'“.l m y masaların etrafma geri _' Mareşal ve erkânrharbiye parlli 10 boş geçe örgeneral Fah " rinde izahat vermeğe he Örgeneral harokâtın D"":_W;d" sırtlarından İtibaren INW. vetlerin karşılaşmirmadan * nin çekilmesi, kırmızının ili Vt ı İ Düyi #ONTA her İki taraf xnımduw'ıb balesi ve Bağlar sırtr müntak " #dan Kati neticeli munınh":dı tarafayin kümandanlarınm .# larr ve hu kararların doğrü VD a barmmı hazırlanmış vaziyet T? Üln rı üzerinde aniatarak 1.5 BAA ıuî"'/ Kit yaptı. Örgeneral ıuıırv'!”wı yüksek mânevra Hudrat VE Kındaki taldirkâr kıı!me"”':::w Mareşal, Fahrettinit '"""' iştirakla beraber bazi noKtl A | 4 yapacağını söyledi ve Bâf' nihayete kadar çok veciz H'dı“"’ lâsa etti. Muvaffakıyettef B man ve zabitleri tebrik Ve teşekklir etti. Bundan sonra misafirler :ı":'d fmdan Sarayda hâzırlaDımi? gitliler, v ubabiri bildiriyr yareleri Kava muharebesine, — ” p Japon tayyarent düşürmüşlerdir ” ta yareleri bugün Şanghay demiryotunu bom. | Yeni bir hâdise Berlin 21 (AA,) — /' yor: : Sovyet makamları sıımw Jaoho nehrinin menbamâ 07 | Cüg mesafeda bulunan ufak BİF sığlık yertori işaret otmek Bir vapuru zaptetmişlerdir. W Bu ada Mançukoya ıım"-i M’ matı keyfiyeti derhal SoYYE ,.v, dinde protesto etmişee dt *"l_,.ı' çukotu ile bir beyaz mu':.”,/? rettebatr henliz serbest ,nlı“ lizlere pahalıyâ M Londra, 22 (A.A»)W bir kaynaktan gelen “w x Şanghay hanlirrndı_n t nin gördüğü zarar bir Sterline yükselmektedir: düğü zararı tahmin € Japon tayy duçllrilldî ,J;ç Şanghay, 22 IW daki Çin umumi / ) len 24 Japon boml çep Z| Nankin, Nanşang ve Y den uçmuşlardır. Ç Tayyarelerden ikisi üeb jl ğerleri benzinleri kıîm:'::; ,,ı/ ! puya inmek mecburiye dır. & Japon uyyım““l. bizzat tahrib emickf'”".w Yeni kuvvetler v # Şanghay, 22 (A. ** gö News ajansının hnd"d.s: l“”;. bin kişilik bir kuvvet îw,ın? nı takviye etmek üzert arkasında Şanghay, 22 (A cephesinde cumartesi Japon deniz toplart şiddetle bombardımaf Saat 20,30 da JapoP nin tam ari e