1 Haziran 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Akdenizin Cennet ve Cehennemi... zin Yazan: Aidenizin şarkı ile garbı tuhaf bir rekabet var. İspanyadaki da- « hit hârbin Montrö” konferaner şarki Akdenizde mühim rheseleyi tam ve müs & bet birmeticeye ulaştırdığı gün başladi ğını biliyoruz. Bu sefer de, gene şarki "Akdenizde Türkiye ile Fransanın Hatay davasını hallederek dünya sülhüne kar- şı olan samimi taraftarıklarnı bir defa daha isbat ettikleri anda Akdenizin gar- bında suların bir parça daha bulanma- larına şahit oluyoruz. Dört gün evvel İtalyanlar, Mayorka adasındaki Palma limanında beş İtalyan gemisinin Valans tayyareleri tarafından bombârdıman edildiğini büyük bir he- yecan've asâbiyetle ilân etmişlerdi. İki gündenberi de Almanya, İbiza limanına yakın bir noktada son sistemi Almân'ge milerinden Doyçlandın bombardıman © dilmesiriden asabileşmiş bulunuyor. Bembardıman tdenler gene o Valans tayyarileri., İtalyanlar hâdiseyi, arsrulusal ademi müdahale komitesinde, Londradaki se- firleri Granlii vasıtasile protesto öttiler ve şimdilik ilerisine gitmedileri Fakat "Almanlar çok garip ve serkeş bir hare- ket yaptılar. “Arsrulusal bir vazife Ta ; parken tecavlite uğradıklarını, | tiler ve Admiral Şer harp çar dört mihrip katarak Almeriyaya sev- kettiler. Bu filo Almeriya limanma altı mil yaklaşınca ölüm makinelerini işlet- meğe başladı, 200 mermi savurdu; tari- bi mabetleri yıktı, mektepleri yaktı. A- radan on sekiz saat geçtiği halde mahal Ni idare ölen çocukların, kadınların ve sivil ahalinin sayısını tesbit edememiş bulunuyor. Zira sokakları, meydanları, mektep, mabst ve hastane enkâzmı dol- duran mâsüm cesetler sayılmakla bitiri- İemiyot. But Biesk18y4 Bildiren ilk telgraflar 1s- |“ ” “erinilidarınilie AnEN Gelerisi se fanbül ün öğleden sonra gelmişti ve akşamı saat dokuza kadar ajansın verdi- ği her telgraf en nikbin olanlarda bile hâdiseriin ârsulusal buhranr en had dev resins'yaklaştıracağı kanaatini uyandır. mıştır. Bilhassa, iki harp . kruvazörü ile on dört dorpido ve yedi denizaltı gimi- sinden mürekkep bir filonun Alman su- Jarından, hareket ettiğini, bu (filonun garbi Akdenizdeki Alman filosunu tak- viye edeceğini bildirân telgrafın akabin- He Tulon Ymanından da büyük bir "Fransız #ilosunun © meçhül bir semte doğru uzaklaşması Almanyaya dumanlı havada istediği gibi kurtlük etmek, im- kân: verilmiyeceği #annını pek haklı © Yarak uyandırmıştı. Hele yine o anda Almanya , Harbiye nazırı Mareşal Blomberg'in huzuriyle Italyan donanmasının Napolide büyük bir deniz nümaylşi yapmağa hazırlan makta olması ve bu mümayişin Spithe. ad'ta göze vuran İngiliz kuvvetleri satvetine tehditkâr bir mukabele şek - Binde tefsir edildiği hatırlanınca, Ak - deniz meselelerinde Almanya ile bir - likte hareket etmek kararını verdiği ri. wayet edilen İtalyan da muhtemel bir Alman, — Fransız donanma karşılaş - masına Almanya lehinde fiili bir mü - dahelede bulunabileceği düşünülmüş. tü. Dünyanın her. tarafından date. İâgir haberler gelmeğe başlamıştı. , Velhasıl vaziyet pek teklikeli bir hal almıştı. Acaba İngiltere ne yapacak » a? Akdenizde bir Ptansız — Alman çarpışması olarsa ve “bu çarpışmıya İtalya seyirci kalırsa Alman donanma - sının dört dakikada denizin dibini böy. layacağı muhakkaktı. oFakat İtalya, 'Almanyaya müzaheret ederse işin şek - li bir parçacık değişivermez miydi? Bu takdirde çörpışmayı müspet “netice - ye götürecek İnitiativlerin hepsi İngil » terenin elinde toplanıyordu. İngiltere. yıllardanberi beklenen ve mevcut addeği len harbin başlamasını istiyecek miy - di?. U İngiltere isterse Alman sularından kalkan yeni filonun Akdenize girmesi - ne mâni olamaz mıydı? Bir taraftan da Almanyanın yaptığı harekette haklı olup olmadığı düşünü- tu. Almanya armulusal bir vazife İ j Oris arasında |) Nizamettin Nazif görürken tecavüze uğradığını iddia e diyordu. Acaba bu doğru muydu? Şüphesiz doğru değildi. Zira; 1 Alman gemisi Almanyanın vazi. fe aldığı bir noktada taarruza uğrama- rita, ik 2— Valans tayyarelerinin “Alman gemisi tarafından tahrik edilmeden te - | câvğz ettiklerini İshat eden tek vesika ve delil mevcut değildir. 3 — Balear adalarınm kontrolü Frari saya verilmiştir. Ve ihtiyaçlarını Ce » zayir kıyılarından temin ötmesi lâzım . gelen Alman gemisinin İbiza sularında bulunması notmal bir vaziyet addedile. memektedir . , 4 — Alman gemisi İbiza limanında bulunmak müsaadesini de aramsş veya” almış değildir. Binaenaleyh arsıulusal bir vazife ya parken taarruza uğradığını iddia eden Almanya buu isbat edebilecek vazik ziyette değildir. Haydi diyelim ki-Alman gemisi haki- katen böyle bir vağiyetie taârruza uğ” İradı. Böyle mi'yapması Jâzımgelirdi? Önümüzde birçok misaller var, fara- za; — İngiliz muhribi Hunter de Valans Ymanında meçhül bir taâıyuza uğradı. Onda da bir hayli (o İngiliz öldü ve bir haylısı da yaralandı. İngiltere bir filo gönderip herhangi bir şebri bombardı- man edemez miydi? 2 -—- Madritteki Fransız selaretine a- it tayyare | havada bir taarruza uğradı, içindeki güzeteci Ye diplomatlardan ya- ralananlar ve ölenler oldu. o Fransa bir hava filosu “görllerip herhangi bir şehri bombardıman. edemez miydi? volar kadar korkunç mu değildir? Gerek Fransa gerek İngiltere hattâ .son defa İtalya bile mümasil hâdiselerde hep sinirlerine hâkim olmasını bilmiş- lerdir. Kaldr ki o “mukabele bilmisil,i mazur gösterecek bazı formaliteler var- dır ki Almanya bunların hiçbirini de yapmamıştır. Faraza: 1 — Tayyareleri kendi gemisinin tahrik etmediğini isbat etmek. 2 — Vilans o hükümetinden tarziye aramak, 3 — Tarziye verilmediği | takdirde mukabele bilmisil de bulun- mak. 4 — Buna anes tarziye alamayın- ca şehri bormbardımafi etmezden evvel karaya bir mikâlemeci gönderip şehrin bom'ardınan edileceğini resmen bildir mök ve kumandanla vâliye sivil aha- linin ve-bilhassa çocukların kadınların HABER — d - Fer pe ı HAZİRAN — iza? Yeni radyo kanunu Meclise (Baş tarafı 1 incide) dilgiği bal ve heyetinde iadesi müuktazi olup aksi takdirde tazmin eğilir. Nâfla vekâletince kendilerine salâhi- yet verilmiş olan memurlar, Türkiye dahilinde bulünan Türk veya ecneblere ait bilünüm telsiz tesisatın teknik ve işletme cihetlerini her zaman tetkik ve kotrol edebilirler. Ale: tesisata ruhsat almak,.için ma- halli posta telgraf ve telefon İdaresine yazile mürâcaatte © bulunlacaktır. Bu ruhsat anten tesisi iznini de İhtivs eder. Memleket dahilinde ikametleri bir ayı geçmiyemecnebi seyyahlar otomobille rinde telsiz telefân alıcı dihazı içini rüh- sat ölmağa lüzum yoktur. Reaksiyon İş başında « ÜÇ kaza Bir amele öldü, İki amele yaralandı Karagüfirükte Bektaşi «sokağında oluran Orhan dün Ayvansirayda Yahyanım ınakarna fabrikasında çalı. şırken $ol elini makineye kaptırmış, parmaklari kesilmiştir. Şirketihayriyenin fabrikasında ta- mirde bulunan afaba © vapuruna alt demir bir kapağı amele Selâhaddin sırtında taşırken düşmüş; ayağımdan ağır surette yaralanmış, Balat musevi hastanesine kaldırılmıştır. Atatürk köprüsü inşaat mahallin. de çalışan Kasımpaşalı 26 yaşında Emrullah dün motörle ağaç keserken sıçrıyan bir ağaç parçası başına isa. bet etmiş, Emrullah ağır surette ya- ralanarak Balat Musevi hastanesine kaldırılmıştır. Erruğah bir saat sonra ölmüştür. tiklâl caddesinde Ekspres fotoğrafha - nesi sahibi Mehmet Tahir dün gece Beyoğlu polis merkezine başvurmuş. Melek sineması sokağında Artimisya « nım âpartımanında Ohanes, Manol Za. harya ile poker oynarken hile ile 90 fi- rasının alındığını iddia etmiştir. Zabıta memurları bu iddia Özetine ev sahibi ile oyuncuları yakalamıştır. İngiltereden-dönen Sovyet harp gemisi Riga, 1 (A. A.) — Spithead deniz geçit resminden dönmekte olan Sov. yet kruvazörü, dün Riga civarmda U d. epaya limanına gelmiştir. Bu, Svyet harb gemilerinin “Letonyaya yaptığı ilk ziyarettir. uzaklaştırılması için bir mühlet veril. | Almayadaki Japon kruvazörü diğini tebliğ etmek, Kiel, 1 (A. A.) — Bir haftaderhe- Eğer böyle her aklma © esen devlet | Ti burada bulunan Japon Ashigarz şu şehri veya bu şehri bombar'lımana kruvazörü, dün öğleden sonra Jig“ kalkacak olursa halimiz nice olur? Gelelim diğer bir noktaya: Mademki tasrruz Valansdan o geldi, neden Valans bombardıman edilmiyor da Almeriya bombardıman ediliyor? Bu da dikkate değerli bir noktadır. Ve in- san bilâihtiyar şöyle düşünüyor: 1 — Almeriya Cebelüttarıka en yakın olan meşru hükümet limanıdır. 2 — A'meriya Fasın tam karşısında- dir. Alman faaliyetine sahne olan saha- yı müşahede altında bulundurabilecek &n mühim mevkidir. 3 — Almeriya Gırnata şehrini cenup- tan sarabilecek bir meşru hükümet ta- arrızuna İstinat noktası olabilir. Bura- daki müstahkem mevki Frankocuların elindeki Malagayı (daima tehdit altında bulundurmaktadır. Binaenaleyh Almanya savurduğu 200 | obüsü, kendi haysiyetinin intikamını al- maktan ziyade Frankoculara en çok ya- rTayacak bir şekilde kullanmıştır denebi- Tir, Bu bakımdan Almeriya bombardı- manı: Almanya — Franko ittilakının tam bir askeri tezahürü ve fiili bir mü, dahale manasına alınabilir. “ Bu tehlikeli jesti İtalya ile Almanya- yaya dönmek üzere hareket etmistir. Yugoslav Harbiye Nazırı Viyanada Viyana, | (A.A.) — Yugoslav» ya harbiye (nazırı general Mariç Pragdan buraya gelmiştir. General Mariç'in Viyanayı ziyaretinin husu- : mahiyette olduğu söylenmekte- ir, nin müştereken ademi müdahale - komi tesinden çekilmeleri takip etmiş bulu- nuyor, Artık tavazzuh etmesini bekliyeceği- miz cihet veya hâdiselerin cevap verme | sine intizar edeteğimiz sual şüdur: Acaba bu iki devletin arsrılusal ade- mi müdahale komitesinden eçkilmeleri her ikisinin müştereken ve açıkça İs- panya işlerine MÜDAHALE etmeleri- nin başlangıcı olacak mıdır. Şimdi Akde niz şarkıntlaki #henk, sulh ve emniyetle bir cennete ve gatbındaki endişeler, kin- ler, ihtiraslar, provocatior'lar ve tehdit. lerle de bir cehenneme benzemektedir. e ai Bu masale mükâtallıdır. Doğru verildi devresi ürerine” tesir eden alet | dihazların küllanılması memnuder. , Parazite karşı » © Bu kanunun meriyete girdiği tarihte l mevcut veya bu tarihten sonra zi te konulacak gerek doğrudan de ve gerek hatlar veya mecralâr İse telsiz alıcilarından karışıklıklar mucip ihtizazat neşreden elektrik veya makine tesisat sahipleri veya işletenleri bu ka uşıklıkları izale ve bu mümkün olma: dığı takdirde azaltmak ğin icap eder tertibatı almakla “iğ Yutulacöklar- dır. pa Bu kanunun meriyete gird'gi tarihte mevelit bilömüm telsiz tesisat; ve chaz ilanın sahipleri Bir ay içinde ruhsatname almağa m. burdurlar. v Atistürk Erdün Emitini kabul etti | Ankara, 31 — Reisicumhur Atatürk, bugün Şarki Erdün Emiri Altâs Abdullahı kabul etmiştir. Bu, 'kabul esnasında, hariciye vekâleti vekili de hazır bulunmuştur. Reisicumhür Atatürk, Altes Ab. dullaha Ankarapalasta ziyaretini ia. de eylemiştir. Emirin ziyaretleri Ankara, 31 (AJA.) — Bugün Ankaraya ğelen Şarki Erdün Emiri Altes Abdullah saat 11,30 da harici- ye vekil vekili Saraçoğlu Şükrüyü ve saat |2de B.M. Meclisi reisi Ab. dülhalik Rendayı ziyaret etmiş ve 12,30 ve 12,45 te bu ziyaretler iade edilmiştir. Suvare Ankara | — Misafirimiz şerefi- ne Ankarapalas salonlarında verilen suvare çok güzel oldu. Başvekil, Ve. “killer, kordiplamasiys mensup zevat ve gazeteciler suvarede bulunuyor. lardı. Bir müddet sonra Atatürk alkış- lar arasında suvareyi . şereflendirdi ve geç vakte kadar suvarede hazır bulundu. Çalınan bir top kumaşın hırsızları Birkaç gün evvel Karâköyde Motola kumaş mağazasından Otuz metreye ya- kın bir top kumaş esrarengiz bir suret- te çalınmıştı. Emniyet İkinci şube üçün. | cü kısım memurları tarafından yapılan $ıkı takibat neticesinde kumaşı çalan. ların meşhur sabıkalılardan terzi Recep İle Zeki oMuğu anlaşılmış. İkisi de tutul muştur. Kumaşın on metresi Şükrü, ü. çer büçuk metreleri Rahmi ve Jorj, geri kalan kısar da Rajf isminde birisinde bulunmuştur. Iki küçük hırsız. Kasımpaşada oturan 13 yaşında Hür müz ile ayni mahallede oturan İl ya. şında Mahmure isminde iki kir dün Mahmutpaşaya gitmişler Ve oradan bir dükkândan iki lâstik top ile bir çift iy - karpin çalmışlardır. Küçük hırsızlar kaçarlarken «tutul . | muşlardır, A Elmaslar LAY (le Tülün bir gün tegâdii ettikleri 12 genç kıza elma dağıttılar. Bunlardan Ü | bir kınmıni Ülây çifter çifter elma vermişiz. Kız kardeşi Tüy ise teker teker dağıtmış ve geriye 'dütkaç cima kalmıştı. Çünkü Tü. lây arkadaşlarından üçüne elmalarm yedide mayı hediye etmişti... Süzannım hismesine dört elma düşmüş ve Ulâya da dört elma kalmıştı. Ülâş ile 'Tiliyda Hk önce kaç elma vi Hayata düir dal Briand ORBONNE'da Aristide Briânde ın doğumunun 75 inci yıldönü- mü ihtifalle kutlulanmış. Bu ihtıfale sulhu sevex bütün-insanlar gönülde? iştirak etmislerdir. Aristide Brand yalnız Fransa'nın bir devlet Gdal olmakla kalmadı, bütün dül i olmazsa bütün Avrupa” ya sulh fikri kabul ettirmeğe çalıştı. Milletler € miyeti'ne cnun kadar inanan olmadiş' yani biç kimse o.fikri Bria* kadar kavrıyamadı. Sağlığında çok hücuma LR on defadan fazla o başvekilliğe getirildi, fakat hiç bir zaman rahat bırakılma: d: ve her geferinde kıyasıya bir düş. manlıkla düşürüldü, Gerek memleke. tinde. gerek öteki memleketlerde'ker. bi istiyenler, insan oğlunun kan dök- mek huyurdan kurtulamıyacağını söy. liyenler onun aleyhinde idiler. Fakat o bücumlars da,küfürlere de, alayla” rada aldırmıyarak bir din gibi iman ettiği sulh; yaymağa çalıştı. Son mağlübiyetine kadar... Cumhur reisti- ğine namzedliğini koyup kazanama. yınca küstü. çekildi ve biraz sonra öl. dü, Kafasırdaki fikirleri tahakkuk ettirebilmek İçin o memleketinin en yüksek, entrikacılarının taarruzu dan nispeten masun mevkiine geçme. | ğe ihtiyacı vardı. Cumhur reisi olâ- madı, kötü rezliteler onu mağlüb etti, Fakat Br'and büsbütün boşuna cs. lışmamıştı: ondan evvel birtekım ki. tablarda ve Wilson'un kafasında asil bir iştiyak olmaktan ileri geçemiyen Milletler Cemiyeti fikri bir haylı ile>, ledi ve milessese biras dağ ayet buldu. N > Milletler Cemiyeti | e may emek, zaaflarını, tâ kurulduğu günden beri uğradığı mağlübiyetleri saymak. ko lay işlerdendir; ucuzca zeki ve haki. katbin gözükmeği seven kimseler bü” hususta hiç bir fırsatı kaçırmamışlar. dir. Asıl güç ve lâzım olan şey öra inanmak, unun “icim çalışma İrtim-O inanmak insan oğlunun kadere '?sir- olmadığını. mayasında yalnız menfa- at, öfke, kin ihtirasları değil, feda. kârlık “kabiliyeti, muhabbet, merha. met de bulunduğunu söylemektir. Mil letler Cemiyeti'ne inanmak, insan oğ- lunün kend' kendini aşabileceğine, bir gün en yüksek ideallerine grebileceği.. ne inanmaktır. Brland bunu anlemış ve bunu anlatmak istemişti. Bunda muvaffak oldu ve bunun için adı sul- hu seven adamların gönlüne bir aziz adı gibi nakşoldu. Nurullah ATAC | Tımarhane e'nayeti tahkikatı Bakırköy timarhanesinde vukua ge * len cinayetin esrarı el'ân çözülememiş. tir, Gerek Adliyece, gerek Bakırköy Jan. * darma Kumandanlığınca yapılan tetki- kat ve tahkikatta tabancanın ne suretle deli Hüseyinin eline geçtiği tesbit edi. lememiştir. Maktulün son günlerde mühim bir meblâğ tutan bir mirasa konduğu an - İaşılmıştır. Osman Ratip ölmeden bit gün evve tanıdıklarına uğrunda katil olduğu Yahudi kızından bahsetmiş, öl. 'ü zaman da cebinden Elzanın res - Gen 4 kişiye muhtelif hediyeler verilecektir. “ Cevapların T haziran tarihine kadar (Arap Saçı) işaretile gönderilmiş olması lâzımdır Hal peklini gene o tarihli gazetede tulacakr Bir taksim İşte x işaretlerinin ifade ettiği ral 101.010 101 771822131 O © 2l tasli şubesi odacım M. Celâl * Öngider, 4 mü İNAMRE ON AİN Ye y nede Semn Sezgin. <. MükMfatlarını matbsamıza uğrayarak ala bilirler, v Bi sil