7 Nisan 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Başvekilimiz Belgrada gitmek üzere yarın akşam Ankaradan hareket ediyor Şehrimizde üç gün kalacak Gazete baş yazıcıları bu akşam gidiyorlar Başvekilimiz İsmet (Oİnönü doşt ve müttefik Yuzoslavyanm başvekili Sto yadinoviçe iade ziyaret © etmek tzere | Belgrada yapacağı seyahate yarın baş- Jayacaktır. İsmet İnönü şehrimizde üç gün kaldıktan sonra 11 nisanda bura. dan yola çıkacaktır. Bu seyahatte başvekilimize, hariciye vekili Tevfik Rüştü © Aras, protokol umum müdürü Şevket Fuat, hariciye birinci daire müdürü Cevat, Başvekâlet kalemi mahsus müdürü Vedit, hariciye kalemi mahsus müdürü (Refik Amir ve diğer üç memur refakat edecektir. Başvekilimizin Belgradöz © ikameti dört gün süreceği ve bu müddet zarfın. da mühim müzakereler olacağı anlaşıl. maktadır. İlk defa olarak bu #eyahat esnasında #iyasi müsteşar olarak Numan Mene- mencioğlu hariciye vekiline vekâlet e, decektir. oğlu hariciye vekiline vekâlet edecektir. Bşmuharrirler gidiyor Başvekilimiz İsmet © İnönünün Bel. grad seyahati münasebetile bu akşamki ekspresle Kurun ve Haber namına Ku- run başmuharriri Atım Us, Tan ve Ak. şam namına Tan başmuharriri Ahmet Emin Yalman, Son Posta ve Açık Söz amına Muhiddin Girgen ve Ulas Gaze tesi namına da Ulus başmuhatriri Falih Rıfkı Atay Belgrada gideceklerdir. Japon militaristleri Sovyet Rusyayı bahane ederek Ordu tahsisatını arttırmağa çalışıyorlar Tokyo, 6 (A.A.) — 'Dimel (ajana bildiriyor: Harbiye nazırı Sugiyama, şimdiki Japonya — Sovyetler o birliği münasebetlerindeki zorluk ve Çin mese- lesinin ehemmiyeti sebebile generalleri ve fırka kumandanlarını toplamıştır. Bunlara demiştir ki: “Japon müdafaa plânı, teslibat mü- vazenesini muhafaza etmek, Japonya ve Mançukuonun teslibatını kâfi se. viyeye yükseltmek suretile (Odoğu As- yasında harbe mani olmak ve barışın muhafazasını temin etmek için, nazik vaziyete ve bilhassa Sovyetler Birliği- | nin Uzak doğudaki (hedeflerine karş: | koyabilmelidir.., Nö$ir, kumandanları tesantlt fikrinin muhafdzasma davet etmiş ve tensik e. dilen ordunun artık Islâhatçıların tesi- rinden kurtularak eski prestijini tekrar bulduğunu bildirmiştir. Yeni Japon zırhlıları Verilen babere göre Japonya 45000, 47000 ve 64000 tonluk Üç muazzam zırhleyı tezgâha koymuştur. Ingiliz ticaret nazırı Celâl Bayarın telgrafına cevap verdi Ankara 6 (A.A.) — Karabükte de mir ve çelik fabrikalarınn o temelatma merasimi münasebetile İktisat (o Vekili Celâl Bayarla İngiliz Ticaret (Nazırı Walter Runciman arasında aşağıdaki telgraflar teati olunmuştur: Walter Runciman Ticaret Nazırı Karabük demir ve çelik fabrikaları. nm temelatma merasimi münasebetile bu işteki kıymetli alâkanızı anar ve de- rin saygılarımı sunarım, iktisat Vekili Celâl Bayar Ekselâns Celâl Bayar İktisat Vekili TÜRKİYE Karabük demir ve çelik fabrikaları- nın temel atılması münasebetile lütfet, tiğinir telgrafta dolayı pek ziyade mü. teşekkirim. Bu teşebbüsün inkişafınm iki memleket arasındaki (o dostluğu ve teşriki mesaiyi ayrıca takviye edeceğin- den de eminim. Ticaret Narırr Runciman Esas No. sı: 937/341 Beyoğlu ücüncü sulh hukuk hâkim. liğinden : Emine nam: diğer Emniyetin Hanri sleyhine açtığı 180 lira alacak davasrr nın duruşmasında müddealeyh: Hanri Langsras Galatada bankalar sırasında Agopyan hanımda Antalya o 'Tekir ova Timitet krom maden şirketi miihendisi iken halen ikametgâhı meçhül bulundu- ğu bildirilmesine nazaran (yirmi gün fasıla ile ilânen tebliğine karar verilmiş olmakla muhakeme günü olan 29.—4-— 937 saat 9,30 da mahkemeye gelmekliği niz veyahut kanuni mümessil veya ve- kil göndermeniz tebliğ makamına ka- im olmak üzere ilân olunur. Şehir yatı mek- tepleri kadrosu genişletiliyor ahiye merkezlerin- de de yatılı ilkmektep pansiyonları kurulacak Maarif vekâleti gördüğü lüzum üze, rine vilâyete İstanbul şehir yatı mek- tepleri kadrosunu genişletmek kararını bildirmiştir. Şehir yatı mektehleri için bu sene geçen seneye (o nazaran 6000 lira fazla vererek tahsisat Oo miktarını 41000 liraya çıkarmıştır. Ayni zamanda şehir yatı mekteplerinin daha faydalı olması da temin olunacaktır. Vilâyet, bu sene vilâyet (o hudutları dahilinde müteaddit ilk yatı pansiyon- İarr kurmak kararındadır. (Bunlarda şehir yatı mekteplerinin başka bir nevi olacaktır. Köy yatı. pansiyonlarından ilki bir tecrübe olmak üzere — Büyük. çekmecede kurulmuştur. Burada kalanı civar köyler çocukları her nevi ihtiyaç maddelerini kendileri getirmektedirler, Vilâyet yalnız binayı ve muallim ihtiya- canı gidermiş olmaktadır. İlk tecrübe müsbet hir netice vermiş- tir. Bunun için mümkün olduğu kadar bütün nahiye merkezlerinde böyle yatı. k Benin pansiyonları kurulacaktır. EE sözü de Türkçe Bu hususi Ka usulünü bir Türk bulmuştur Ankara 6 (A.A.) — Türk Di Kuru- mu Genel Sekreterliğinden : Logaritma sözünün istorik otijinini (tarihi menşeini) İstanbul Üniversitesi Türk tefekkürü tarihi o doçenti Hilmi Ziya Ülken buldu. Logaritma denilen hususi hesap usulü ilk olarak Harzemli Musa oğlu Mehmet admda bir Türk âlimi tarafından dokuzuncu asırda orta, ya konmuştur. Mehmet, o sırada mate- matiğin (riyaziyenin) omucitlerinden sayılan üç kardeşten biridir. e Me'mun zamanında nısfınnekar kavsini Sincar ve Küfe sahralarında ölçen bunlardır. Mehmet, memleketine nisbetle “Ol harzemi,, yahut arabçada kullanıldığı gibi “Elharzemi,, denmekle martftur, Türkçe “ol,u Arap | lehçesile “el, ve İğtincede ve lâtinceden tercüme dillerde “al, el, il, olarak görüyoruz. Bu yüksek Türk âliminin eseri an- cak On ikinci asırda garpte (o âtinceye tercüme edilmiştir. Bu tercümenin tek nüshası Kembriçtedir: O asırlarda ese. re türlü isimler verilmiştir.: (Algoris mus), (Alchoarismus), (Alkauresmus), ve (Algorithme), o (Logaritme..) Bu son kelimelerde görülen (th) bilindiği gibi (t) deği (z) veya (s) dir. "Larous se du Vingtieme Siecle,, dahi logarith- me kelimesinin dokuzuncu asır başlan. gıcında yaşamış olan (o matematisiyen (riyaziyeci) Musa oğlu Mehmet Alkha» rezmiden gelmiş bir kelime olarak gös- termektedir. © Doçentin bir dileğini daha | bildir. meliyiz: Logaritma cetvellerinin başını “Har. zemli,, koymak. Türk dili kurumu bunda büyük isa- bet görür ve doçentin fikrine tamamen iştirak eder. Bu istorik (tarihi) bigi (Karşısında artık İogaritmanın icadını . İskoçyalı Baron (Jean Neper)e meslyun olmadı. ğrmezt söyliyebitiriz. Bu yüksek İngt Jiz mi tpatisiyeti (riyeziyecisı) Olkar zemideni yüz “sene sonra dünyaya miştir; Türk D. Kurumu Genel sekreteri adına H.R. Tankut Şikâyetler, temenniler. Belediye mütekâaitleri Kooperatifin memurlar gibi e Benim görüşüm : kendilerine de avans vermesini Mimar Sinanâa bir kuş bakışı... (Baş tarafı 3 üncüde) ya muhtaçtı. Halk, tuzlu kuyulardan su içerdi. İstanbulun garbmda, onbir saat uzakta bulunan tatlı sular gehre ge tirilmek istendiği zaman Mimar Si. nan: “Padişahım! Eğer bu hayreatı yapmak istiyorsan, bu on bir saatlik mesefeyi kese kese ucuca para ile dol- durmalısm. Yoksa, bu işi yapmağa hiçbir padişah kadir değildir!,, demiş- tir, Sultan Süleyman: “Ey Sinan! Bu suyun İstanbula gelmesi fennen kabil midir?,, diye sormuştur. “Evet padi. şahım, kabildir. Sular, dere gibi akar!,, cevabını alınca “öyelyse, kese. leri yanyana ve bitişik olarak iki ko- nak dizeyim!,, demiş ve ilk kese altı- 11, pmarın başına atmıştır! Yedi sene de üç bin yedi yüz kemer inşa edilerek bu iş de netieelermiştir. 4 Böyle dahi bir mimar yetiştiren bir milletin ev ve umumiyetle bina cihe. tinden, son asırlarda bu derece iptidai ve bütün komşularından daha geri kalmasmı havsala alır mı?.. Kübik ev- Jerimizden, sefer tasr apartmanları. mıza ve harap çeşmelerimize kadar her sekaletimiz ve ihmalimiz dahi üs tadın kemiklerini sızlattığında şüphe yoktur, (VA -Na) istiyorlar . (Genç liseli) imsasile aldığımız bir mektupta şöyle deniliyor: “Göçen gün bir gazetede, eskiden Esna? bankası tarafından Belediye memurlarına yapılan yardımların şim di, Belediye kooperatifi tarafndan yapralcağını, kendilerine bilâhare ma aşlarından azar azar kesilmek şartile ikişer maaş nisbetinde ikramiye veri- leceğini ve Ziraat bankasmdan 100 bin Jira istikraz etmek için kooperatif müdürünün Ankaraya gittiğini oku. am, Ben daha dört sene evvel Belediye- den tekatit edilmiş bir memurun oğlu- yum. Acaba Belediye memurlarma avans varda mütekaitlerine niçin yoktur?” Babamın aldığı cüzi tekalit maaşı ihtiyaçlarımıza. yetişmediği için iki kız kardeşim mektepte okuyabil- mek imkânmdan mahrum bulunuyor. Mektebe giden arkadaşlarını gör. dükçe gözleri yarorıyor. Mütekaitlere de avans verilmiş olsa bu parayı kar. deşlerimin okumalarına tahsis edebi- liriz. Alâkadarların bu dileğimize na- zarı dikkatlerini celbetmenizi rica ederim... Genç Yemen tayyarecileri Süveyş 7 (Arap ajansı bildiriyor) — Yemen hükümeti tarafından tayyare cilik tahsili için İtalyaya gönderilmiş olan birçok genç Yemen zabitleri tah- sillerini ikmâl ve harp pilotluğu gehâ. | detnamelerini aldıktan sonra memle. | ketlerine gilmek üzere İtalyadan bu- raya gelmişlerdir. | . TNİSAN—1937. Vali - Hüseyin Cahit davası a A e A EMELE ve Emniyet direktörlüğü pap alâkadar olduğu e uyu İzmit, 6 — İstanbul valisi ile Hüseyin Cahit © arasındaki davaya bugün devam edildi. mahkeme salo” nu çok kalabalıktı. Celse açılınca Akşam gazetesi yazı müdürü Enis Tarsin mahkemede huzurdan vares- te tutulmasını istedi. Bu istek ka bul edildi. Bundan sonra İstanbul polis ikin- ci şube müdürlüğünden gelen tez- kere okundu. Şöyle yazılıyordu: *Birlken para,, başlıklı yazın kimi'n tarafından yazıldığı Akşam gazetesi sahibi Necmettin Sadıktan soruldu. Necmettin Sadık kendisi- ne böyle bir sual tevcih edilemiyece- ğini, bununla beraber vaktiyle “Ak- şamcı,, imzasiyle Vâlâ Nurettin, Hü seyin Cahit, bazan da kendisinin yar zı yazdığını söyledi. 5 Maamafih emniyet müdürlüğü- nün yaptığı tahkikata göre mevzuu bahis yazının Hüseyin Cahit tara- fından yazıldığında şüphe olmadığı anlaşılmıştır.,, Tezkere okunduktan sonra vali- nin avukatı Necati şöyle dedi: — Biraz hayret biraz da teessür- le görüyorum ki, Necmettin . Sadık bu suale karşı cevap vermek istemi- yor. Münevver bir insan itibariyle pekâlâ bilmesi lâzım gelirki buna cevap vermek (— mecburiyetindedir! Çünkü terbiyei medeniye bunu *& mirdir! Vaziyet yüksek mahkemece tamamen tavazzuh etmiştir. Lâzım gelirse biz yazmın Hüseyin Cahit tarafından yazıldığını da şahitlerle ispat edebiliriz. Bunun üzerine Hüseyin Cahit söz aldı ve dedi ki: — Emniyet müdü ün tez keresi pek şayanı dikkattir. Tahki. kent evrnbenm evvelâ benler aker. tasına gitmesine lüzum yoktu. Ma- demki gitmiş, matlüp olan tahkikat- tr.. Halbuki İstanbul zabıtası tah- kikat yapmamış, kanaatini bildir miş.. Bu emniyet o müdürlüğünün füzuli bir gayretidir. Bir vali aley» hinde dava açıldığı zaman kanun yüksek adalet mefhumuna halel gel- memek için mahkemelerin bitaraflı- ğında zerre kadar tereddüt caiz ol- madığı halde davayı civar vilâyetler- den birine naklediyor. Valinin mai- yetindeki bir zabıta memurunun va liyi alâkadar eden bir meselede vali lehinde kanaatler ve tahminler yan etmesi hiç bir kıymet ve ehem- miyeti haiz değildir. bes | Fikrini bildiremez mi? Şehitlerin ikamesine de lüzum yoktur, reddediyorum. Bu sözlerden sonra müddeivmu. Mi evrakın tetkikini istedi. Muhake- me 13 nisana kaldı. — Almanya Sovyetlerle anlaşma haberlerini Tekzip ediyor Berlin: 6 (A.A.) — Berlin Mahfel- leri, Almanya ile Sovyetler birliği ara. sında bir yaklaşmanın pek yakın oldu. ğu ve Yahut yapılmak üzere bulunduğu hakkında bazı İngiliz gazeteleri tara fından ortaya atılan haberleri hayretle; karşılamışlardız. Burada, Almanyanın bütün bu kom- binezonlara 1935 ve 1936 mili sosya. Vist partisi kongrelerinde Almanyanın Sovyetler birliği karşısında © gelecekte ittihaz ©deseği hattı hareket hakkında gok açık Ve hiç şüpheye mahal bırak- mıyacak Sürette ceyan vermiş olduğu bildirilmektedir, Buna binden, “Deyi Telgraf, gaze- tesinin bu hüsüştakı neşriyatının Kü, çük anlaşma memileketleri fikirlerinde karışıklık uyandırmağı matuf olması bakımından alâkâyı mucip olduğu kay-| dediliyor. Varşovada Atılan bombalarla başlıyan dersler yarıda kaldı Varşova 6 (A.A.) — Yüksek teknik tedkikat mektebinde derslere O başlan- daktan. biraz sonra ders salonlarına bo. yagöz GONTUTUCU gazi Göksün sülük Koridorlarda bir bomba infilâk etmiştir. Bütün dersler tatil edilmiştir. Mezahip Nazır Muavini Ujejeky, dün üniversitelerdeki vaziyet hakkmda bir hitabe irat etmiş ve bu hitabe radyo ile neşredilmiştir. Nazır muayvisi demiştir ki; “Halihazırda (o Mormibir çalışma mevzuubaısalamaz, VAZİYet şiddetli ted birler ittihazmu mecburi kılacık mahi- yettedir. Talebe ekseriyetinin kargaşa hık gi iüeti hiçbir alâka (yoktur, İstedikleri bir tek $€Y vardır: Sükün; ve intizsm dahilinde çalığ. mak Bugün Matinelerden itibaren SÜMER Sinemasında Müthiş artist... Ateş adam BORİS HARLOFF'U m e er yeme ÖLÜM ŞUAİ Filminde Bela Lugosi ile Frances Drake ile beraber göreceksiniz. Görünmiyen ölüm şuamın taşları eriten, heykelleri dakikasında mah» veden şeytani hödiseleri, heyecanlı manzaralar içerisinde görülecektir. Büyükleri alâkadar eden ve kü- çükleri hayrette bırakan muazzam ve müthiş bir film. p- die Kırım harbinin ölüm ve ateş yağdıran cephelerinde hayat ve şifa dağılan ve KAY FRANCİIS' in Harikulâde bir kudretle canlandırdığı BEYAZ MELEK (FLORENCE MAKTİNGAL) ı Bu hafta SAKARYA sinemasında mutlaka görünüz. İlâveten: Renkli Miki Mavs ve Paramount Jurnal. ARAZİ