8 Mart 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Türkçe konuşma mecburiyeti etrafında k mütalaalar İstanbul barosuna mensup avukat. lardan ve eski hâkimlerden Moshos Ahilca türkçe konuşma meselesi hak. | kında bir muharririmize şunları söy. lemiştir: — Ben, şahsım itibariyle evde ol. sun sokakta olsun daima türk. çe görüşürüm. Fakat beni bu meselede mazur görün Siya- setle hiçbir alâkam yok. Daha fazla ihtiyar olsaydım ve çâlışmasaydım bir cevap verebilirdim. Fakat şimdi imkânsız! Hükümet böyle bir karar verirse şüphesiz ki tatbik edilecek. tir, .. Rum mektepleri mütevellilerinden muhtelif rum cemiyetlerinde meclisi idare reisi bulunan ve patrikhane meclisi cismani azalarından avukat Mırmıroğlu: — Ben, her zaman türkçe komuşu- rum, Diye 8048 başladı. Benim babam ve kaymbabam Anadoluludurlar ve hiç rumca bilmezler. — Rum vatandaşlarımızın ve mek. teplerdeki talebenin hariçte türkçe konuşmaları temin edilemez mi? — Erkeklerin hemen hepsi hariçte türkçe konuşuyorlar, Fakat kadmlar türkçeyi pek iyi bilmediklerinden ve şiveleri bozuk olduğundan utandıkla. ri için dığarğa türkçe konuşmazlar, Bu umumiyetle her yeni lisan öğre. rende görülen bir haldir ve şüphesiz. ki zamanla geçecektir. Talebelere gelince: bunlara beni karıştırmayın daha iyi, Çünkü birçok cemiyetlerde idare meclisi arası veya reisiyim. Buralardaki mevklimin sar. |: sılmasmı istemem. Bu hususta söylü yeceğim her söz uzun dedikodulara sebebiyet verecektir, Mırmıroğlu başka bir sual sorma. ma meydan vermeden devam etti: — Fakat bu mesele, Lozan muahe. desinin akalliyetler hukuku hakkında» ki maddelerine muhaliftir! Muahede mucibince Türkiyedeki azlıklar, ken. di dillerini kullânabilecekler ve bunu gene kendi mekteplerinde okutabile. ceklerdir. Bu anlaşma, akalliyetler. den herhangi birisinin mahkemeler. de bile türkçe bilse dahi isterse ken. di diliyle konuşmasını ve ifade ver. mesini münkün kılar. Bu yüzden, Türkiye hükümetinin böyle bir karar vereceğini ummuyorum. Çünkü bu, Lozan anlaşmasma muhaliftir!,, iii Bip 'Taksimdeki Zapyon Rum kız lisesinin müdürile tam konuşmağa başlayacağımız zaman içeri küçük Müdür sordu: — Titelis? (Ne istiyorsun?) — Ena sihhiye cüzdani. — Al bakalım. Müdür Dr. Hipokrat Altay sual- | lerime şu cevabı verdi: | — Ben ötedenberi bunun taraf- tarıyım. Hatta bundan üç sene ka- dar evvel Atina gazeteleri “doktor Hipokrat Rum mekteplerini Türk. leştiriyor,, diye aleyhimde bir sürü makale yazmışlardı. Böyle bir ha- rekete taraftar olduğumun en bü- yük misali, tıbbiyeden çıkmcaya ka- dar bütün tahsilimi Türk mekteple- rinde yapmış olmaklığımdır. Vakti- le Ayasofyadaki bir mahalle mekte- binde tahsile başladığım zaman Ku- ran Kerim ve tecvit bile okudum. Talebelere Türkce konuşmaları için her zaman tenbihatta bulunuyoruz Bugün tekrar aynı sözleri kati ola- rak tekrarlayacağım. » mızı doyurüyoruz elbette ki Türk. çe konuşmalıyız. Gelen müşterile rin hepsine Türkçe hitap ederiz. Fakat, içlerinden O biri Rumca, Fransızca, veya Ermenice konüşa" cak olursa tabiatile kendisine aynı dilden cevap vermeğe mecbur kalır yoruz , Karaköyde bir tuhafiye mağazası sahibi olan Pinto: — Çocuklarımız esasen Türkçe konuşuyor, diye cevap verdi. “Böy. le bir karardan sıkıntı çekecek olan» lar, ihtiyarlarla kadınlardır. Gerek Rum, gerek Ermeni ve gerekse mu sevi erkekleri hariçte dalma Türk“ çe konuşmak mecburiyetinde oldut. larından bu Tisanı iyice öğrenmişler dir. Yalnız müşteriler başka İisanlş bir şey istiyecek olurlarsa, biz om lara: — Susun, Türkçe konuşun! diye | ihtar edemeyiz kil Bu, tatbiki zor bir iş olacaktır ve asıl güçlüğü İstanbulda fazla ya bancı bulunmasıdır. Türkçe konuş- mıyan birisine: — Çıkar nüfus tez- kereni diye bilir miyiz? “Mükemmel! kadın,, ın yavrusu 2 Meşhur H. G, Welle'in “ga'ecek şeyler,, filminde “mükemme! ka dın,, rolünü amiş olan dansöz Pearl Argyle, yarınm ikinci bir mükemmel mahlükunu yetiştirmek üzeredir. Film direktörü Kurt Berm hardt'la geçen sene evlenmiş olan Mis Argyle birkaç güne kadar do- gurmak üzeredir. gzip Her Akşam mM sığ DON Bu akşam GECE (FRANSIZCA SÖZLÜ) TURAN Tiyatrosunda 9 mart salı günüakşamı ; p istanbul Avcılar Kurumu Bayan SA Fi YE Konseri Şehir Tiyatrosu sanatkârlarından (Bedia, Şaziye, Vasfi, Behzat, Hazım, Avni, Sait Mahmut) ile sanatkâr (Naşit birleşiği) nin iştirakile zengin program. Tafsilât el ilânlarmda. Yerlerinizi şimdiden a ii Jktibaslar : Modern aile evi keşfedildi ml? Yazan: Pr, Egli i (Baş tarafı 3 üncüde) ima Kuvvetli ve sağlam tutan bir mille- tin doğduğu yuvadır. Ev, onun için mukaddes bir yerdir. Bundan dolayı. dır ki, onun düşüncesi, © sadece kön- for, teknik ve rahatlık Kususlarına ta- kıhp kalamaz; bunlar zaten tabii olan şeylerdir. Çünkü, hiç kimse yoktur ki, evinin kullanışlı, teknik o bakımdan mümkün mertebe mükemmel yahut kabil olduğu kadar hoş ve rabatlıkir bir şekilde yapıldığını istemesin, Fakat mutlak olan bir şey varsa, o da, bir ev fikrinin bu kaygılarla asla yaratıcı bir o mahiyette olmıyacağı keyfiyetidir. Bu kaygılar, tipi meydana getiremezler, Eski o Türkevi, Japon evi, hasılı hepsi de, kendilerini insanın kendi âlemine, kısacası, hayata uyup intibak etmek düşüncesine borçludur. lar. Bu husüsü bir o münasebetle (La Türguie Kemaliste; ağustos 1936, nu- mara 14) eski Türk evi mevzuunda İ- zah etmeğe çalışmıştım. Avrupadaki ev; bir avlu etrafında içe doğru gruplaştırılmış olan Akde, niz evinden almarak, nihayet bir ev fikrini bize verinceye kadar şekilden şekle girdikten sonra, tek ailelik ev t- Pi biçiminde ve içine dolar yerleştirile. rek, pencereleri dışarıya açılmış olan dört köşeli bir blok halinde inkişaf et. İ miştir, Villâ şekli: Münhasıtan bu ev. tipi üzerinde ısrar etmekle, aile eyi tertip etmek için daha başka imkânların mev- cut olduğunu unutuyoruz. Bugün, villâ şeklini Anadoluda ta mim ettiğimiz takdirde, doğru hareket edip etmediğimiz düşünülmesi icap €- den bir meseledir, Şimdilik Bunu büs- bütün rededtmeğe imkân yoktur, Yal- ruz şunu bilmemiz lâzımdır ki, Avrupa. da da 1800 senesindenberi tek ailelik ev tipi karakterini essah bir surette değiştirmiştir. Bugün (orada da bir buhran geçirmektedir. şiince dolayısile yeni bir şekle sokmak husüsüurda; söh yirmi.6tuz Yıl” içinde bir çok tecrübeler yapılmıştır. Biri demir beton sütun ve levhaların terkibiyle, bir diğeri drvar ve möbilya- larla, bir üçüncüsü ananevi tipleri değiştirmek suretile ve birçokları'da stil oyunları yüzünden insan, güneş, rüzgür, arazi, tabiat, bağ bahçe ara. sında kaybedilen münasebet ve rabıta- yı tekrar temin etmek maksadile aile evinin özünde değişiklik yapmağa ça- Teşryorlar, Bütün bunlara rağmen,, Av. rupadaki tek ailelik evin yeniden doğ- muş yahu sanat şekli olgunlaşmış ve taammlim etmiş olduğunu iddiş ede- Modem tek ailelik ev artık keşfedil. di mi? diye sormamalıyız. Çünkü, or- tada bu kadar şümüllendirilmeğe de- ğeri olan bir şey yoktur. o İyi bir şey meydana getirmek istiyen bir (kimse i mimara giderek demelidir ki: Bâna, özü Türk ve bu memlekette Biraha- nesinde DR müsameresi » Halide in edini SAKARYA YAR Avrupa aile evini, bu veya şu dü SMART —187 Bir Alman kızı Fransız Fasında ir Askerleri firara teşvik eden ? teşkilâta reislik ediyormu$ Fransanm Fas müstemlekesinde “Yabancı lejiyon,, adı verilen askeri kıtalarından efradı kaçırmak için çok kuvvetli bir teşkilât mevcut ol- duğu anlaşılmıştır. Bu teşkilâin merkezi, İspanya mmtakası olau Fastadır ve başlarında Frolayn El za adiyle tanılan bir Alman kızı var | dır. Şimali Afrikada Fransız kuvv2t- lerini inhilâl ettirmek ve maneviya- tını bozmak için kurulan bu teşki" lât, tanınmış birkaç arabın tevkifin- den sonra meydana çıkmıştır. Elza Fransa nüfuzu altında bulunan yer lerde iken, son tevkifler üzerine yer arap kadını kılığına girerek ve yu- zünü peçe ile örterek İspanyol top- raklarma kaçabilmiştir. Bir hayli zamandır Fransa aske ri makamları yabancı Jejiyon ile yerli kıtalarından firarilerin o çoğal masından endişe içindeydi. Bundan birçak gün evvel bir Fransız jandar- ma yüzbaşısı, Fas sokaklarında do laşan acaip kılıklı bir yerliden şüp- bhelenmişti, Bu adamın siyah aba Cüzzamlılar Toplanarak Elâzizde tedavi edilecek Sıhhiye vekâleti, 937 yık için. de memleketteki bütün cüzzamlıla” rın toplanarak tedavi altına almağa karar vermiştir. Bunun için cüzzam» İk tedavi müessesesi kurulacaktır. Bu iş için en muvafık yerin Elâziz civarında olduğu tesbit edilmiştir. Cüzzamlıların tedavi altma alm” ması için muhtelif zamanlarda sü. rekli neşriyat yapmış lan HABER nihayet Sıhhiye vekâletinin bu işi & emmiyetle ele almasını o memnuni- yetle karşılar. nasıl bir evde yaşamak lizrmgeldiğine örnek olacak bir ev yapmağa çalışmız. Bu evle bahçe ve etrafı biribirine iyiden iyi uymalıdır. Yazın oturulacak setin ve havadar yerler, kışm ise, s. caklığını muhafaza edecek odalar ya- pınınz. Sokakların tozuna karşı mah- fuz, gürültü ve patırdıdan azâde ol. mak istiyorum. Pencere ve (kapıların mükemmel bir surette açım kapanma-” acını temin edeceğinizi, gaz, elektrik ve icap €den bütün hususların mevcut olacağını ayrıca kayda bile lüzum yök- tur. Bu suretle, mimarlar kopyalar üze- rirkle durdurulmaz da yeni bel çareleri aramağa sevkedilirler ve milli miras araştırılıp modern fikir ve ruha göre gekil verilecek eser meydana getirilir. se, muvaffakiyet de o nisbette büyük olur. ” Türkün aile evini temsil etmeğe de- ğer kuvvetli ve özlü tipler bulunduk. tan sonra, bunlar iskân bölgelerinde -i mar üniteleri olarak tecrübe edilmeli- dirler. İşte bundan sonradır ki, şehir imarına lâzım olan hakiki esasları mem. Jeket içinde kazanmış olacağız. Bı hu- susta gecikmiş olmadığımızı ümit edi- yorum, Ancak, almacak olan (o netice yalnız mimardan beklenmemelidir, Bü. tün bir millet çalışıp kendi evini mey- dana getirir. Aksi takdirde gayesine asla varamaz. (Ulus)tan Beşiktaş ikinci sulh hukuk hâkim. Jiğinden: Beşiktaşta Mısırlıoğlu Bahçe #oka- frida 52 sayılı evde oturmakta iken akıl hastalığı ile malül (o olmasından dolayı tedavi edilmek Üzere Bakırköy emrazı akliye ve asabiye hastanesine yatırılan Manastırlr Osman oğlu Ne- cati Kurtulmuşun hacrile ayni hanede oturan anası Sucdanm vasi (o tayiyine karar verilmiş olduğu alâkadarına ms. Tüm olmak Üzere keyfiyet ilân olunur. Sinemasında e içyüzü, w pe Isi YILDIZI Oynıyanlar: GİNGER ROGER ve WİLLİAM POWELL Tel. 41341 l | sının altından, bacaklarında çiğ getr görünüyordu. Arapca s8 çekildiği halde yalnız Fran a almanca cevap verebiliyo' kikat neticesinde bu adi pe yi get cr lejiyondan firar etmiş anlaş adında bir İsviçreli olduğu di. Bes dır Bendçester o kaç zaman Celâlt adlı bir arap tarafından s lendiğini ve kendisine e!b Bus” miş olduğunu itiraf etmiştir * bur bın kendisine Fas ile hap dudu arasında yardım dahi ye” lerin adları yazılı bir liste miş olduğunu söylemiştir. İsviçrelinin itirafı ize ar araplardan birçoğu tevkif dir. : e Gelecek og pt Ameri* iğ) (aş tarafı ge da en mühim dil Reis V met Şükrü diyor kiz gis Başta Vilson olmak üzere isik pe delegeleri Versailles'n €8 yeğ vası içinde apışıp KRidler: “ig yet ve. denizlerin serde gi yaptıkları mücadele, rika ye hakikatte bir takım PO marbazlarının oyunlarT imi ya sek prensipler namun& ği meğer silâh tüccarların! yirs leştirmek içinmiş, Amer ge senedir bu hayal sukutun' semliği altındadır. ; Ve bundan şu metieeyi gh Amerika bir daha tusoğü p? Ve gerek İspaxya mali gi yen” w nisa) olarak > gösterdikten se tedbirlerin artık birer kanı şi gireceklerini söylüyor vE Is bitiriyor; ğ kendi Sözün kısası, Amerika, e, Si bir asır içinde iki defa ha ğ ge” rükliyen denizlerin yeti gf sipini artık müdafas eti?” ye harp çıkacak olursa ri yo ğuna çekilerek kimseye > etmiyecek. Kimse ile ti genleri mıyacak. Denizlerdeki 2 himaye etmiyecek. Tebaasın niyeti üzerinde darma ği devletler hukukunda Pİ er yeni ve belki de bir abu devletler tarafından ö8 tey” lip kodifiye edilecek Dİ” dir. ili Yunanistanda Ede bir cemiyet bu eyi Yunanistanda hükümet çi çalışan gizli bir teşkilât © karılmıştır. Atinadan gelen mali h bu cemiyetin merkezi li cemil laas mıntakasındadır. G e ere?” tin reisi Anderonis ye meni tevki edilmiştir. Teskin olanların tevkiflerine mektedir, a Dökülme$! kesel