8 Mart 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

Umumi harpte HABER — Akşam postası Yalın kılıç hücumla Zapledilen Harp gemisi Yarn * 'A. Cemaleddin Saraçoğlu Tallin çok garip bir cilvesidir ki dünya kurulalıdanberi herangi bir harpte Türk daima en tehlikeli nokta, da döğüşmülş, kendini dalma en için. den çıkılmaz vaziyetlerde bulmuştur. Buna ister coğrafi vaziyet deyiniz, isterseniz askeri mecburiyet ismini ve riniz; dünyanin en ehemmiyetli savaş- larmı Türk yaptı ve Türk kazandı. Mizal mü istiyorsunuz? İşte Çanal- kale müdafaâsı, işte İrak boğuşmaları. Büyük Britanya imparatroluğunun esikkidenberi “Mezopotamya” ya neka. dar ehemmiyet verdiğini herkes bilir. Bebebi de çök basittir: Çünkü (İngiliz & İran) petrol şirketinin dökme borula. rı (Basra) körferinde denize kâvuşür ve bu petrol ırmağınm' munsabmm! mutlaka İngiliz behrişesinin elinde bulunması Büyük Britanya siyaseti"i. çin Kayatf bir zarurettir. Binaenaleyh cihan harbi patlak verir vermez, İngi- liz donanması da Basra körfezinde ha- rekete geçti. Hem de hakmız ne sürat ve tehalük. e İngiltere imparatorluğu Osmanlı impa ratorluğuna 1914 senesi fkincitaşrin!. Bin böşinel günü harp iân etti, 12 sa. at sonra yani ayni senenin aypi âyı - am sitmer günü, öğleden etvel bir fr, giliz harp gerisi “Odin” ganbtoü, bir Osmanir kalesi olan "Fao” istihkâ. funa karşı ateş açiyor, ilk mermiyi sa vuruyordu. Ev acelenin İı tehallikiin sebeb! neydi? Gene petrol şirketinin Basra kör » fezinde denize kavuşan borular?... .Büyük Britanya İmperâlerluğunun bu kadar ehemmiyet verdiği bu mmta» kada bir avuç Türkün . yarattığı bin bir kahramani'k macerasmdan'bir ta. posi “Firefiy” yani “ateşböceği” ia. mindeki İngiliz topçekerinin ve onun refakatindeki gemilerin yumrukla dö- ğüşen Mehmetçiklerimiz tarafınday nasl zoptodildiğini anlatacağım... Harp patlayınca Yükarda söylediğim gibi 1014 dün ya harbi patlayınet gene yukarda söy. lemiş olduğum sebepten ötürt İngiliz - lerin Basra körfezindeki filosu derhal barekete geçti. “Fao” kalesini zaptet- ti, Baaraya yürüdü * “Kut” a kadar yükseldi, “Bağdat” a sarktı. Ve bütün bunlar kolaylıkla yapıldı Sebebi de aşikfirdı: Oralarda heniz a» ferberlik tamamlanmamıştı, Kuvvet gönderilememişti, cephane, erzak he - niz yoldaydı ve ilk İngiliz ateşine mu. kabul edenler oranım hazar vaktinde. ki garnizonları, hiçbir yerden “heniz imdat ve takviye kıtaları alamamış bir a#ç Türk askeriydi. Şurasmı'da itiraf etmek lâzımgelir ki, dalma uzaği görerek harekete-alış- miş olan, ingiliz “bahriyesi “Mezöpo tamya” #sferine de dört başı mâmür bir halda hazırlanmıştı. O” zömanlar İngiliz bahriye nezaretinin başında meşhur ve maruf amiral. Figer vardı. AÂzim ve iradesiyle kendini bütün dün. yaya tanıtmış olan bu şöhretli denizci, Türkün ne yaman bir varlık ol. duğuna iyi hesap.etmiş olacak ki Dic- le nehrine gönderilmek üzere Yarrov şirketine tamam 12'dane ganbot 1s - marlamıştı. Ganbotlatm inşası bitince parça par ça gemilere yükletilip Basra körfezi; ne gönderildi. Orada Abadan adasım.. da petrol şirketi fabrikalarında Yar. rov tersanesinin mütehassın ameles: tarafından süratle parçalar biribirine bağlandı ve yepyeni ganbotler meyde- na gelmiş oldu. Her birinde birer dane 10 santimet. relik, bir Ter tane de 47 milimetrelik seri ateşli toptan başka ayrıca iki Hoçkis., dört makineli Maksim bulunan bu yeni top çekerler knvvetli projektörleri, son sis tem mesafe &letleri ve telsiz telgraf cihazlariyle Di mi ından men bama kadar bir hamlede zaptetmeye kAf geldi, r tane 57 milimetrelik ve bi.! Irak öephesinde ı saptedilen Fayrflay ganbotu Tüfek mermilerine karşı mükemmel! #iperleri havi olan bü İngiliz ganbot- ları sığ: sularda seyrodeceklerinden bir tünçi içinde çalışan mahfuz ve hu. susi pervanelerle teçhiz olunmuşlardı. Huldan Türklen başka herhangi bir! millet askeri için karşi durulamıyacak | derecede kuvvetli, mütekâmil vâbidi; harplerdi. Diğer taraftan İngilizler, yukarda söylemiş olduğumuz gibi Bas ra körfezine gok ehemmiyet vermekte | olduklarından, bu sulardaki İngiliz hâ. kimiyetinim uzaktan vakmdan, sarst! - maması gayesini tâkip etmişler ve o-| na göre hazırlannuşlardı. Zaten “Ku.! İ$" şeyhi ötedenberi İngilizlerin adamı idi, Bu havalide bahri ve askeri deil beş'er başlamaz bu şeyhin istiklâlini Londra kabinesi resmen tanıdı ve bu sur e, şeyhin izzetinef, okşanmış ve ki ye yg ia | Bir taraftan fennf bir donanma, iy! İ beslenmiş, iyi silâhlanmış malzemesi bol bir asker, öbür taraftan İngilizle. İ rin gif çil Yiralariyle iliklerini bile sat- İ mış olan Arap kabileleri heniz hazır. İ lenmaya vakit bulamam, asker top. Iryamamış Türk garnizonlarına karşı i kolay kolay muvaffakiyetler kazandı. i Jar, bol silâha ve mebzul altmlara da. yanarak bir hayli ilerlediler. Bu kadar faik kuvvetler karşısında askerler gene çarpışmak ve ber adımı düşmana pahalıya mal etmek şartiyle | çekildiler, Lâkin düşman Kütülemart- den çıkıp Bağdat üzerine yürümeğr başladıkları yaman-aftık biraz cepha- ne veserzak almış olan Mehmetçik düş. i manailk yumruğu indiriyor ve 14.000 düşman askerinden 4900 ünll yere se, İ rerek onu ricate mecbur ediyordu. i o Dilşman cenerali artık Kut'a kapan | mak ıstararmda kalmıştı. İşte bu ricât. estasmdadır ki düşmannı o kadar wv - zun zamandanberi dikkatle, itinayla, ve bin bir emekle vücuda getirmiş oldu . gu filotillA da Türk fedakârlığınm ne yaman bir şey olduğunu yakından gör di, O zamana kadar ancak uzaktan ateş altıma aldığı ve cephane bolluğu yü | zünden bir Mehmetçiğe yüzlerce mer. mü savurmak süretiyle karadaki asker lerini ileriye siren düşman filotillası- ni mahrumiyetler içinde kıvranan Meh metçiğe buzlu şampanya kadehleri el. de olduğu halde falkiyet temin etmiş. ti Mehmetçik boş midesini eliyle bas. tırıp mavzerine davranirken nehirde 1. lerliyen düşman ganbotlarmda reçe- inden limonatasma kadar her şey bol du. Beri tarafta içilebilecek bir yu - dum suyün hasreti çekilirken, katgı ta rafta buz makineleri harıl harıl işli .| yor,düşman'denizeisi buzlu suyla yüz) | glinii yıkıyordu. !I Dieledeki düşman ganbotlarmdan milirokkep kuvvete komodor Dunn ku. manda ediyordu ve komodor - gidonu “Tirefiy” ganbotuna çekilmişti. 12 eşiyle beraber bu havaliye gön - derilmiş olan “Firefly” yukarda an - latmış olduğum gibi. silâh teçhizat ba. kımından çok yeni ve mükemmel bir l gemiydi. Seri ateşli topları, kuvveti projektör ve telsizi ona Dielenin rakit! , l i zeptetti, yumruk kuvvetiyle teslim at sularında bir dritnavt azamet ve me. habetini veriyordu. Lâkin general Tavnshend ileri hare. kettle ilk darbeyi yeyip de evvelâ Di- Jâç, sonra da Üm üzerine ricat eder - ken Mehmetçik bir Jâhza Dicledeki fi. Votillaya da çatık kaşlarını altında hid. det ışıldıyan gözlerini çevirdi, Büyük silâhir, bol erzaklı, buzlu li. monatalı gemiler onun sinirine dokun- muştu, Bir taraftan düşmanı allak bullak “Kut” un duvarları arkasmı sürerken, bir taraftan da Diclede, su üzerinde kendisine (meydan okuyan düşman “gemilerine saldırdı. Bu âni darbe düşmanı şaşırtmıştı. Gemiler bütün ateşlerini Mahmetçi- ğe çevirmişler karadaki ırkdaşlarınım ricatini himayeye uğraşiyorlardı. Meh metçik hem ricat eden düşmana nefes aldırmıyor, hem de sudan kendisine yllz kat Eşik silirla Hücüm eden gah, botlara karşı koyuyordu... ..... Yüzbaşı Singleton kumandasmdaki Şeytan ganbotu bir aralik karaya o. turmuştu. Mehmetçik bu ganbotu der- hal zaptetti, Sudaki bir gemi nasıl zaptolunur di- yeceksiniz değil mi? Bu sualinize hiçbir meslek ve fen kitabı cevap veremez gma Mehmetçi. ğin bin bir mucize yaratan yumruğu. nun kudretini bilenler buna şaşmaz - lar. Basbayağı zaptolundu işte! “Aziziye” mevkii üstünde düşmanın Şeytan ganbotu çamura saplanınca Mehmetçik suya 0 :, gemiye trrman di ve onu zaptediverdi; “Um” de ise “Firefiy” 'Tavnshend ordusunun ricâtini himaye etmek İs - terken bir sahra topumuzum savğrdu. ğu bir mermi kazan dairesine isabet etmiş ve orada patlıyarak gemiyi ha. reketten alıkoymuştu. Mehmetgik muattal bir hale gelmiş olan bu modem düşman ganbotunu da dı. “Firefiy” ye mefasim ile nurlu hi- lâl çekiidi ve ganbota “Selmanpak” is- mt verildi. İş bu kadarla da kalmadı. Düşma . nın Dicle filotillâsı arasmda bir de “Komet” vapuru vard. Yandan çark.) Nt ve sığ sularda sefer.etmek için ya-| pılmış olan bu V r zamanlar kuv veli geferiyenin cox güvendiği birige miydi. Oda Mehmelşiğin yumruğu altında hurdahaş olar: nurlu hilâle kavuştu. Bunlardan maada düşmanir. Dide filotillişma mensup Üç Jânç, al. tr büyük ve müsellâh mavna, birçok galope ve küçük merakip batırıldı ve filotillinm arta kalan kısmı güçbelâ “Kut” ak kurtulabildiler. Sabık “Firefiy” ve lâhik “Selmani pak” uzun müddet nurlu hilâl altında kaldr. Lâkin saltanat: idaresinin bin bir hatası yüzünden o havaliden çeki, Her şehirde başka hüviyetli bir ada Iki kız kardeşle birden evlenmiş Böşlece zengin olmanın yolunu bulmuşke” foyası meydana çıkınca ortadan sirroldu Bükreşten yazılıyor: “Ne mükemmel koram var. Böyle bir adam bulunabileceğini akl ve hayalim- den bile geçirmemiştim. İstediğim her şeyi benim söylememe meydan bırakma dan düşünmektedir. Bi sözleri ufâk tefek, fakat çok güzel Madam Trojan. ablası madam Kötbere | gönderdiği “mektupta yazmıştı. Ma -| dam Köorber de kız kardeşine! “benim kocam da seninki kadar mükemmel, hat tâ ahlâkı tıpkr tipkısına saninkine benzi- “ diye cevap vermişti, Bu mektuplar, çok dikkate şayan bir vakanın tah” nı yapmakta olan Ro manyanın Bükreş polisleri tarafından? meydana çıkarılmıştır. Bükreşin yak sikle, genç bir iş adamı olan Lippu Kor-! ber yaşımı ve işini bildirerek, evlenmek istediğine dair gazetelere bir ilân ver- mişti, Bu ilân üzerine muhtelif yaştaki kızlardan sürü sörü mektuplar almıştı. Müracaatları uzun uzadıya tetkik ettik ten sonra genç ve cazip bir kadının fo- toğrafinı seçmişti. Bü kadm bilhassa işine geliyordu ; Çünli mektubunda 400.000 ley drâho- mwasından başka yüklüce bir de serveti bulunduğunu yazıyor, adımın İna ok duğunu bildiriyordu. Polis bu kadının aile adımı faş etmemektedir. Kadın ailesiyle birlikte Bükreşten çok uzak olan Transilvanya vilâyetinin bir kasabasında oturduğunu bildirmekteydi. Bü da Korber'in ayrıca işine gidiyor- du. Kaymanası kendisini tâciz edemi. yecekti. Daha başka sebepler de var dı. Madmazel İna'ya din! bir izdivaçla birleşmek üzere mümkün olduğu kadar! sabuk Bükreşe gelmesi için mektup yaz (Sis İna Bükreşe vardığında hayalinde yaşattığı erkeği bu adamda buldu. Bal ayı. gayet çabuk geçti. o Korber seyyar tacir: olduğundan işe dönmesi gelidiğini genç karısma anlattı , Madam “Korber, kocası uzaklaşınca meyus oluyor ve bu uzaklık sıklaşıp da uzadıkça kederi büsbütün artıyordu. Genç koca, Romüyada uzur seyahatler yapiyor ve her seferinde üç dört hafta Mk gaybubetten sonra dönüyordu. Av- detinde ise karısına fevkalâde tatlı dav- tanıyor, muhtelif şehirlerde geçirdiği sergüzeştleri anlatarak karısını eğlen. diriyordu. Gene böyle bir yolculuktan dönmüş, tatlı tatİr konuşurlarken karısına: — Güzelim bana kız kârdeşini anla- tıromısın? Diye sormuş ve aralarmda şöyle bir konuşma geçmişti: — Kardeşim benden çok daha gü- zeldir. — Peki drahoması var mı? — Bunu ne diye soruyorsun canca - ğızım? — Onu-evlenditeceğim de. Transil- vanyanın Brasov şehrinde yaşıyan genç ve mükemmel bir arkadaşım var; evlen mek istiyor. — Ne iyi! kız kardeşimin drahoması- nm benimkinden çok daha büylik oldu- ğunu genç arkadaşına söyliyebilirsin. — Ne kadar? Söyle bakayım. — 550.000 Ley! bu adamm adı ne? — Adı Aurel Trojan'dır. Hemen kır kardeşine yaz ve Trojan'nn ziyaretini! kabul edip etmiyeceğini sör. Tabidir ki Madam Korber kocasmn dediğini yaptı. Kocası da uzun bir se- yahate çıktı. Bu esnada Madam Korber kız kardeşinden Trojan'nın ziyaretini! anlatan bir mektup aldı. Bundan sonra gelen mektup da Trojan'la kız karde- şinin evlendiklerini bili i. Delikanlı acele davranmakla hiç vakit kaybetmek wraftarı olmadığını göstermişti. İki kız kardeşi zâten biribirine sık sık lâzım Wp ana yurda dönmek ıstırarında ka. lındığı gürler tekrar düşmanın eline görmemesi için berhava edildi, a “Selmanpak” “olurken in elina geçmiş olan kömo- dor gidoru flândra ve .filâmaları bu gür bahriye müzemizin bir salonunda mektüp yazmak Adetindeydiler. Şimdi İse İzdivaçtaki tecrübelerini biribirlerine anlatmağa başladılar, Küçük kız kardeş gayet ateşli bir lisanla kocasının kern-; disini. çok mesut ettiğini anlatıyordu. | riltılı suları Türkün gehametini, yum- Türkün bir geref hatırası olarak ziya. retçilere teşhir edilmektedir. Ve Die. lenin seri cereyanlariyle akip giden şi. rukla dilşman ganbotlarmı zaptetmeşi ve destanını bizden gelen nesillere d3 fısıldıyacaktır, Yalnız ticaret için olan uzun seyabi rinin bu saadeti biraz bulandı! ilâve ediyordu. i buldu. Demek ki ikisini? yolu tutturtguştu. e dönerdi, üç günlük üzüntü ve işkenceden kocasının bir kazaya kutba i Delikanlı, karısinin haz kardeşi ME kında vaalümat aldı ve Ye paralı olduğunu işitince... o ace onu BEİ duğunu düşündü. Düşünce polisine koşturdu. ş : Polisten aldığı teminat üzerine biraz ferahlamış olarak. evine pulu? Madam Korber orada bir mektuP. a kız kardeşinin kocası Orel, Tr9jf” gaybubet etmiş olduğunu okuyun”. kiniktan dona kalör, a Kiti süre 'polis tahkikatı yüke iş damı hippu Korber ile Bt a. iş adamı Orel Trojan'pım, ayni KR ey uklarını meydana çıkardr. B# birderi ayni zamaada İki kız kardeşle — soya evlenen ve ökisinin de, servetini?” çok clüretkâr.bi? dalavereği'di. Adami hâlâ meydanda yokk polis ketidisini'ele geçireceğine sen Böyle birdenbire sırra iğ Madam Korber'ini meseleyi We? ve olması ihtimalinden korktuğu igin “4 ti eş Çıplak bacakla çin Pe için en son mödadır. hiç şüphesiz pldj çikar ve gimdi Birleşmiş ay, gerine. Nevyorkta so makta ve oranın çekler gibi açılmak tadırlar, | Har kürklerinden ve GÖZ dai kurtlmak için kapal timini i 21 sıcak 1 ys