22 Ocak 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Sancakta alçakça tahrikler başladı (Baş tarafı 1 incide) mışlar, dipçikle kapı dışarı attıktan sonra onları bir de mahkemeye ver- mislerdir. Müşahit heyet Cenevreye geliyor Diğer taraftan sancakta tetkikattı bulunmuş olan Milletler cemiyeti müşabit heyeti dün Cenevreye doğru yola cıkmışlardır. Müşahit heyet o Antakyadan ayrıldıktan sonra Halebe gitmiş ve! orada bir gün kali-ktan sonra Fran| sızların sancak odeleresi Düryoya mülâki olmak üzere Şama ve oradan! Beyrute geçmişti. Fransız memurları Iskonderunluları geciktirdi Müşahit heyeti İskenderundayken Türk köylüsünün ileri gelenleri ile konuşmak istiyordu. Öğle vakti bir Türk murahhas heyeti ile görüşmek arzusundaydı. Bunun için Türk mr rahhas heyetinin tam » vaktinde hazır olmalarını istiyordu. Fakat Fransızlar bu tebliratı ge- ciktirmişler ve ancak müşahitler gel dikten sonra tebligat yapmağa başla” mızlardır. Netice itibarile kö rin hepsinin derhal toplanmasına' imkân verilme- miştir. Bununla beraber, müşahitler he yetinin önüne çıkan Türk delegeleri, *.— Bize protestoda bulunmuşsu” nuz, ne istiyorsunuz). Sualine karşı kısaca: “.— İstiklâl istiyoruz. Hükümet bize cok zulüm ediyor. Bunun için müracaat ettik,, cevabımı vermişler dir. Yankonun marifetlerinden Müşahitler aym 18 inci günü i hududuna yakm Karayayla Fransa hududunda Alman tahkimatı (Baştarafı 1 incide) emini almıştır. Halka tazminat olarak! Almanyanın şimal! nde arazi verilecek- tir. Hitler yeni heyecanlar hazırlıyormuş Ee“in, 22 (A. A.) — İyi bir menba dan bildirildiğine göre Hitler'in bu 2. yım otuzunda Rayiştağda söyliyeceği nutuk heyecan tevlid edici mahiyette «lecak, dahili ve harici siyaset hak. kında mühim beyanatı ihtiva Ter tir. Zahnolunduğuna göre Fuhrer, Ede. min &vam kamarasında söylemiş oldu-” ğu nutlun Almanyaya taallük eden kısmma cevap verecek ve ayni zaman. da Leon Blumun önümüzdeki pazar günü Liyonda söyliyeceği nutka cevap! vermek için Fransaya da hitap ede 1 cektir, H-“hazırda Bavyera da#larmnda sü. kün ve inzivaya cekilmiş olan Hitlerin yutkü hakkında baska malümat verl)- memektedir. Hitler mesai arkadaşlari- Je birlikte nutkunu hazırlamaktadır. Bu nutkun iki saat süreceği zannolu. nuyvor. i Yarı resmi mahafil, Hitlerin Beli. kaya Fransanın İnsiltereye vermiş oL. düğu teminata mümasil teminat verin! vermiyereği hakkmda hirbir sev söy-| lememekted . Bu mahefji, Alman- yanm H'tlerin yeni bir Lokarnoya ait tekliflerinden beri Beleika meselesinde bir değişiklik vukua pelmis olduğu müta'easmda bulunmadığını ilâve et. mektedirler. l Almanya, Rel“'kayi himaye edecek Paris, 21 (A. A.) — Frahsız gaze. *elerine göre Hitler, 30 kânunusanide “öyliyeceği nutukta Belçikanm bir te| arruza uğraması takdirinde Alman .' yanım Belçikaya bilmukabele avni ha rekette bulunsun bulunmasın, her hal- de onun imdadına koşacağını bildire cektir, Fransızlara vöre bu hareket bir manevra | Echo de Paris gazetesinde Perti. köyüne gelmiş ve halk “kendilerini | “Yaşasın müstakil Hatay,, nidalarile| karşılamıştır. | Müşahitlere İskenderun istihbarat| tercümanı olan Yanko tercümanlık ediyordu. Yanko isimli herifin, Türklerin iği ifadeleri değiştirip müşahitle- re başka şeyler anlattığı söylenmek”! tedir. 12 Türkü tevkif ettiler Reyhanideki hâdiseden sonra, aran” makta olan 14 Türkten 12 si tevkif! edilmiştir. Diğerlerinin ölü veya diri| olarak ele geçirilmeleri için emir çık- miştir, i Fransızlar aşiretleri silâhlıyor Halepten gelen bir habere göre,! Suriyenin Türkiye hududuna yakın olan kısımlarında, Fransızlar, kendi ajanları sayabilecekleri kimselere sis! Vih dağıtmaktadır. Aneze isimli bir “ia pfvarlma silâh değtilmsetir Suriye mecburi askerliğe hazırlanıyor Suriye mua'elesinin tasdikini mü” teakip Suriyede mecburi askerlik $is-, temi kurulacaktır. 1917 doğumlular" dan başlanarak asker toplamak üzere şimdiden hazırlıklar ve tetkikat baş- lamıştır. Suriyeden Milletler Cemiyetine giden mümessil Suriye hükümeti sancak müzake lerinde hazır bulunmak üzere İhsan Elhiesibi mümessil tayin etmiştir. Filistin ile birleşmek istiyorlarmış ! Kudüsten bildiriliyor : Gazeteler, Beyruttaki Suriye mil- liyetperver partisinin Filistin İngiliz komisyonuna bir muhtıra göndere"! rek Filistin ile Suriyenin birleşmesi tezini müdafaa ettiğini yazıyorlar. max, Alman hükümetinin gayesi, “Brüksel hükümetinin Fransa ve İn.| giltere ile tedafüi tertibat almasmı müşkülleştirmek için Belçika bitaraf-! lığınm 1914 te olduğu sekilde yeniden tesis edilmesi” olduğu mütaleasında bulunmaktadır. Heligoland'da tahkimat Londra, 21 (A. A.) — Mançester Guardian'ın diplomasi muhabiri, Al - manyanın şimal denizindeki tahkime. tmdan bâhis bir yazısında söyle di. yor: “Tayyare meydunımm, tersane ve benzin depolarmm inşaatı ikmal edil. miş olan Helişoland'a 80 tane top yer- leştirilmiştir.” Eden Paristen geçerken Paris, 21 (A. A.) — Eden dün sa at 18 de buraya gelmiştir. İngiliz Ha. riciye Nazırı, Başvekil Leon Blumun hususi ikzmetyühımda onunla beraber! akşam yemeğ'ni yemiş ve bunda İngi.| liz sefiri Sir Clerk de hazır bulunmus. tur. Eden, saat 23,20 de Cenevreye Dari reket etmiştir. Almanyaya iktisadi yardım Londra mahafili, Blumla OEdenir dünkü görüsme'eri esnasmda, Alınan - yaya iktısadi bir yardımda bulunmak hususunda atideki şeraitte (omutebık kalmış olduklarından dolayı memnuni. yet izhar etmektedirler: l 1 — Almanyaya diğer devletlerle müsavi muamele yapılacaktır. 2 — Yapılacak vardım hicbir veç. hile teslihat gayesine tahsis olunmr yacaktır. Muso'inl Almanyaya gidecek mi ? Roma, 21 (A. A.) — Mussolininin vakmda Almanyaya seyahat yanacn#r hakkmdaki savlalar yealanlanmktadır. Geri Mussolini, EMerin İsa'ya ziyör tini iade etmek arzusunu izhar elm'e. i tir. Fakat böyle bir ziyaretin hangi, HABER — Aksam postâsi Portekizde isyan (Baş tavafı 1 incide) tetbişçi hareketler üzerine polis 13 kişiyi yakalamıştır. İç işleri-bakanı memlekette sükünun o hükümferma olduğunu söylemiştir. Mili müdafaa önünde patlayan, bomba beş memuru hafifçe yarala” mıştır. a Portekiz, malüm olduğu üzere, faşist diktatörlüğü idaresindedir. Ge- çenlerde bir Portekiz harp gemisinde! de isyan çıkmış, fakat süratle bastr rılmıştı. Ecnebi oparmağı Lizbon, 22 (A. A.) — Diaro de Lis- boa güzetesine göre bir takim ecnebile| ri ve Portekizlileri tevkif etmiş olan zabıta, fesat tertibatının bir takım Portekizlilerin yardımile ecnebi müte. hassısları tarafından yapılmış oldu . Şuna kani bulunmaktadır. Isyanı komünistler hazırlamış Lizbon: 22 (A.A.) — Lizbon şehri- nin banliyösünde üç bomba patlamıştır. Bunlardan biri bir harp malzemesi de. posunda il k etmiş ise de ika ettiği hasar mühim değildir. Polis bombaların O patladığı binalar içinde bulunanlarla civarda oturanların hepsini tevkif ederek isticvap etmiştir. Suikast tertibatının kimin . tarafından yapıldığı henüz meydana çıkmamış ol- ması tedhişçilerin üç beş kişiden ibaret olduğu zehabını tevlit etmiştir. Dün akşamki kabine toplantısından sonra neşredilen bir tebliğde komünis* ler tarafından tertip edilen bu suikast. ler dolayısile almacak tedbirlerin hükü- metçe tetkik edilmiş olduğu bildirilmek tedir. Milf mezlis de dün toplanmış ve bu cinai tertibat dolayısile teessüfünü be- yan etmiştir. Reisin teklifleri üzerine meclis hükümetten bu'hususta-icabeden tedbirlerin alınmasını istemiş ve hükü. metin mütesanit olduğu hakkında te- minat vermiştir. Söz alan hatipler icap ederse şid- detli tenkil tedbirleri alınmasını iste- mişler ve milletin her ne bahasma olursa olsun müdafaası lâzım geldiği” ni söylemişlerdir. Hatiplerden bazıları bu son günler zarfında yapılan suikastlerin bilhas- sa vahim bir mahiyet arzettiğini, çün kü tethişçilerin nezaret binslarma ta" arruz edecek kadar küstahlığr ileri! götürdüklerini beyan etmişlerdir. Bu hatipler bu binalarda çalışanla” rın sujkastçilerle birlikte hareket et- meleri ihtimali bulunduğunu da ilâve etmislerdir. Maarif nezaretinin hali Lizbori 22 (A.A.) — o'nsekizinci asırdan kalma bir binada bulunan Maarif nezareti atılan bombalardan bilhassa müteessir olmuştur. Zengin bir tarzda döşenmiş olan odaların büyük bir kısmile Fresklerle süslenmiş olan muazzam merdiven harap olmuştur. Nezaret düşman top çusunun ateşine maruz kalmış bir binayı andırmaktadır. tarihte yapılacağı hakkımda henüz hiç bir malümat yoktur. Dörtler misakı ve Roma Roma, 21 (A. A.) — İyi malümat al- makta olan mahaf'l, İtalyanın 1933 ta rihli dört devlet misakma rücu tasav. vurunda olmadığımı, çünkü o tarihten. beri Avrupada çok mühim siyasi te - şebbüsler vukua gelmiş bulunduğunu beyan etmektedirler. Bu mahafil, İtalyanm dörtler misa. kma vücud vermiş olan ayni uzlaşma | zihniyetini taşımakta olduğunu ilâve ediyorlar. Bu mahafil, diyor ki: “Sovyet sosyalist cumhuriyetler bir- nrensin itibari!e, büyük Avrupai zümresi haricinde bırakıla. yük bir devlet olduğunun kabulü cid.! di surette derpiş edilmektedir. Roma . Berlin mihveri- siyasi for- maülünden bthis olan Milâno nutkile | » İneiltare Te “İmza ed'lmir! 2yc son derece mühim iki siye hâdise nazerile bakılmakta. dır, > 22 İkincikânun. 1930 Vaziyet henüZ' aydınlanmadı (Baş tarafı 1 incide) Milletler cemiyeti konseyi azası bula nan, devletler, bilhassa dost ve müttefik! lerimiz İngiltere, Sovyet Rusya ve Ro-| manya Haritiye nazırları meselenin ki. J sa bir zamanda halli için rimel hususunda büyük bir arzu ve temayül! göstermekteğirler. İ Milletler Cemiyeti konseyi toplantısı Milletler cemiyeti konseyi toplanmış sa da — Sancak meselesi de dahil ©'- duğu halde — ancak ruznamenin kat'i şeklini tesbitle meşgul olmuştur. Sancak meselesi görüşületek mevzü- larm en sonuna bırakılmıştır. Sovyet ve İngiliz hariciye nazırlarile mülâkat Hariciye Vekilimiz İngiliz hariciye nazırı Edenle ve konsey içtimamı müte. akip Sovyet harisiye o komiseri Litvi- nofla da mülâkatta bulunmuştur. Fransız müsteşarile konuşmalar M. Delbo ve Vienot, Dr. Rüştü Arıs la, Milletler cemiyetine müşterek bir proje takdim edilmek için konuşmalı- rına devam etmişlerdir. Müşahitler, bir tarzı tesviyenin yakında elde eğilebile. çeğini zannetmektedirler. M. Delbo, Vieno dün öğle yemeğini M. Eden ve Avenol We beraber yemiş İerdir. Bugünkü mühim toplantı Bugün hususi mahiyette yeni bir top lantı yapılacak Türkiye — Fransa nok- tai saza'larının o raportörün huzurile müzakeresine devam olunması beklen. mektedir. 3 senelik muvakkat bir anlaşma mı? Sancak davasının şimdilik 3 senelik muvakkat bir anlaşmaya bağlanacağı hakkında Milletler cemiyeti koridorla- rında dolaşan bir rivayeti Anadolu a- Jansı, kendi notunu da ilâye ederek şöy İc kaydetmektedir * “Fransız — Türk ihtilâf bazı müs. külât arzetmekte olduğundan, mesel? esaslı bir şekilde tetkik edilmeden mu vakkat'bir tarzı hal aranılacaktır. Fran- sa ve Türkiyenin üç sene için statüko yu muhafaza etmeğe razı olmaları vs! Fransanın 1921 arlaşmasından. doğan, Türk haklarını tanıması muhtemel gö“! rünmektedir. Anadolü Ajansının notu: Bu son haberi kaydi ihtiyatla veri- yoruz. Fransız Baş Vekilinin Ankaraya gönderdiği cevap Ankara 21 (A.A) — Fransa Başba. kan: M. Blum tarafından 11—1—937 tarihli muhtıramıza cevap olarak gön- derilen 19—1—937 tarihli mektubu a- şağıda aynen neşrodiyoruz: Tamamen jüridigve noktai nazardan meseleyi mülâhaza edersem, Fransa hü. kümeti tarafından Cenevrede müdafaa! edilen tezi iltizam etmek mecburiyetin- de kalacağım. Lozan muahedenamesin- de mevzuubahs hâkimiyetiri terki, San.. cağa taallük eden kısmı için, corstiw onnel bir mahiyet arzetmiyor fikrin deyim. Fransanın 1921 senesinde - mandater bir devlet sıfatile müzakere ettiği mülâ.. hazasındayım. 1921 muahedeleri tatbi- kinin, mandanın tamamen İcrası “suüre- tile Fransa tarafından temin edilstediği müddetten itibaren Sancak istiklâlini istilzam edeceğini zannetmiyorum. Lâ. kin juridigue sahada itilâfın temininin müşkül olduğunu tecrübe göstermiştir. Binaenaleyh itilâfı başka bir sahada 2- ramak lâzırıdır. Ve bu mülâhaza iledir ki Cemiyeti Akvam rolünü derpiş edi- yorum. Cemiyeti Akvam, bizim malik olma. âığımız tam serbestiye maliktir. Cemi- yeti Akvamın, azası bulunan ve ona merbut olan iki devlet arasındaki siya si mahiyette bir ihtilâfın, 11 inci mad- de mucibince ballini aramasını mömmi- niyetle kabul ediyorum. Fransa hükümeti, raportörün kendisi he verilen manday: en vâsi surette kul- lanmaşına hiçbir suretle mümanaat et miyeceğini ve konsey tarafından veri lecek kararı peşinen kabul © edeceği beyan eder. * il :Bu yararı aramızda şimdiden | kin Cemiyeti Akvam konst! lamak mümkün müdür? ps ” temenni ederim. Benim temaylil gösterdiği. celer şunlardır: Zânnederi# ayrı iki mesale mevcuttüf Fransa . Suriye men ka vaz'ından itibaren — S4 edilecek ket'i statü, ve âr8 2 | bik edilecek rejim. Bunlardan birineisi en m Fransa - Suriye muaked* nin 1921 muaheğsİ v kinen alâkadar olması sisi zarınızdan meşrudur. Anta pi delerin tatbiki, Fransa de gayeyi güden Suriye dev yalnız olarak garanti edil! manda mandater devletin na hareket etmiş olduğu vam tarafından da garanti tiza eder fikrindeyim. Binaenaleyh Cemiyeti AF muahedelerinin, tatbikile se cağı il ei y mo * g2 tceyi çıkarıyorum: muahedesinin tatbika va? az dahi yalnız Sancağa m il Üzere, mandanm bir nevi © haza olunabilir. Bu mandâ Sancakta hususi bir rejim iy ii Cemiyeti Akvamın göstere commissaire nasbolunur. BW” missire tabiatile Fransız © suggestion bana mühim N hükümetinizin esas galleşii © zannederim, r Diğer taraftan, Fransa K tihlâf edecek devlete geçe » İl Türkiyeye karşı tecdid ve #”” cektir... Ara devrede tatbik gelince, bu:rejlin deva ri / çe Türk ahalisi için endi iğ bir şey yoktur. ş Bu ara rejim, kat'i rejimi cak bir şekilde tanzim edile“ Sancağı şimdiden tamam” ; i Çentite) olarak gösterecektiriiş Idari ve, kültürel usuller limanının gayriaskeri hale yi kiye hükümeti tarafından ** | kında size her türlü (satista yi cektir, Kalan yegâne nazik md Göuverncur'ün sureti ki bu işe mandalar komisyodli edebilir zannederim ve $ ne Sancak mebuslarının İşt çi susta bir sureti o hal vey8 metni bulamıyacağını zannt tekrar ediyorum, böyle bir © nen kabul ediyorum. Tek bir kaygım pr İhtilâfmızn hakiki ai ve buna çare bulmak. Bu P meseleyi memleketlerimiz My ha dostane bir takarrüp maktır. “Size söylediğim gibi yar litigue mülâhazattan ziyade Ve v endişesidir ki, tecrübe ile üzere gicirtisiz ve çarpışır miyecek olan konfederasyoP ? beni çekindiriyor.., Eden - Delbos mül İngiltere — Hariciye 18 Fransa hariciye nazırı DEP? yapılan görüşmenin pek olduğu anlaşılmalctadır. Her iki nazır, Sancak ©“ görüşmüştür. Londranm hafilinde temin edildiğine tere hariciye nazırı Sane k dostça - halledilmesi için mektedir, Romanya Hariciye temasları Romanya hariciye nazi” * göz da gerek Tevfik Rüştü. sn 4 uzun böylüu konuştuktan * * ler cemiyeti genel sekreteri Yâki olmuştur. HABE" İstanbulun en çok * kiki akşam gazetesidir rmı HABER'e. ve