19 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

vesselâm... Büyük muharrirlerin hikâyelerini “Okudukça ağzım sulanır. Ben de onlar Bibi, bir iki sayfada herkesi güldüre- tek veya ağlatacak yazılar kaleme al. Wak isterim. Fakat heyhat, Bunu kaç kere tecrübe ettimse de, beceremiye. Tum vesselâm. İktidarsızlığımı kendi kendime iti- Taf etmek bile nefsime giran geliyor. Acaba bu beceriksizliğime sebep ne? Cehaletim mi? Hayır! Bilâkis ilim ve Mantık dafresinde hareket ediyorum da ondan galiba... Anlatayım hakın! Hikâye yazmak hevesimi bilen dos tum “Nikola,, geçen gün bana bir mev. Zu verdi: Adamın biri, kendine bir kö. Dek almağa merak sarmış, para bi- riktirmiş, Bankadaki tasarruf sandı- Ğnda otuz “ruble, kadar toplanıncı bununla kidip bir “şiyenle,, yavrusu Hayvancağızı kuş sütiyle bes. büyütmüş. Fakat günün bi- Tinde köpeği çalmışlar. Bunun üzeri. 6 adam kederinden işi ayyaşlığa vur muş. Köpek de efendisinin hasretine dayanamıyarak kuyruğu titretmiş.. Hikâye burada bitiyor! Dostum bunu anlattıktan sonra; — İşte sana dumanı üstünde tap. taze bir mevzu! - dedi, Oturup yazsa. Ma. Bir adamın ayvaşlık yapacak de. Tetede kederlenmek için köpeği ne ka. ar sevdiğini tasvir, ve köpeğin efendi Sİnin hasretiyle ölmezden evvelki ha: ruhiyesini tahlil edersin. — Köpeğin haleti ruhiyesi nedir Ki tahlil edeyim? . diye istihfafla du. büktüm. - hem köpekler efendile. "ikin hasretiyle ölmezler. Bilmiyor Msn, âdettir: Hayvana kükürt ye. ler mi, yeni efendisine, alışır. — 0 halde sen de hikâyeyi ayniyls “Paz! Çek çevir, değiştir. an Mele | O—Vallahikimbilir kardeşim! Gön. Vünün dilediği gibi yap! Eğer bu mev. , Pau meşhur muharrirlerden © birine vermiş olsaydım kimbilir ne kal aTır- ! Okuyanlar parmak ısırırlardı! Dostumun bu sözlerinden gayrete Keldim, Hizmetciye gürültü etmemesi. Nİ tenbih ettim, Aralıklarından gü, Re Sızarak işime mâni olmasın diye e? kilitledim. Pencereyi sürgüle- , Elâlemin tacizatından kurtulmak Dolaptan en iyi cins kâğıt ve altm başi balam çıkardım ve yazmağa Mi. 8 48 rn hakikaten de hikâye yazmasın Mİyormuşum. Önümdeki kâğıdın üzerine birkaç *reler “Bir ilkbahar günüydü, diye ex bozdum. Eğer diğer muharrir. olan ikâyelerine bu suretle başlamış ne (nitekim ekseriya böyle baş. ii eminim ki yazdıklarını silmez: VE bilâkis güliyle © bülbüliyle dallı Yaka İr bir bahar tasviri yaparlardı. ik Da ben onlara itba edemedim. Içi. - T kurt düşmüştü: A meselâ hikâyemi Siberyanın elindeki hemcinslerim (okuyacak iy çrsE? benim “Bir ilkbahar gül te du... diye başlıyan yazımı görün: 4 Side dee şöyle bir levha İ : Yeni yeni erimeğe baş. ii bazlar, kalın eldivenler, kürklü Tam, ar. Eğer ben, hikâyedeki kah. NK oray mevsim ilkbahardır diye, in- Su, * Dardesü giydirecek olursam, hiye, lar adamcağızın abdallığına di ole leri yahut bir âşık şuride inik, uğunu ve soğuktan donarak kez, T etmek Kastiyle bu kılıkta sa. Kinay esir #anacaklar. Simal ga, erme ahdallı#na hük | dirde hikâvem kanı yut Baya ektir? Cünkü kan, Mkhaharda Me enkağa ailenn gAyma her na i Ra, Mİ e OE reis yaş Mrt atan, iş İle Ma haplar isi alaya Yürekler srzlatıcı yazr- “ Beceremiyorum mı mizah telâkki ederek gülmeğe ha. zırlanacaktır, Yook.. İşte buna tahammül ede, mem! Kahramanımın elâleme kepaze olmasına razı değilim! O halde, adam cağızın ilkbahara (inçe pardesü İle! sokağa çıktığını mantıki (ogöstermek için, kahramanıma bir de sevgili pey- dalamalıyım ki meselâ “kahramanım bu sevgili yüzünden İntihara gidiyar zannedilsin. Fakat belâya bakın: Yu. karıda naklettiğim mevzuda sevgiliye falan ihtiyaç yok. Oo Bu gençkız, ben yazı yazarken boyuna kalemin altında dolanıp duracak hikâyeme mâni oia. cak! Kahraman işi âşıklığa vurunen, köpek de efendisinin hasretiyle gebe- rince bu genç kızı ne etmeli?77 Tren, iramvay, otomobil nevinden bir vas. tai nakliye altında mı ezdirmeli aca. ba? May gözü kör olası. Ne yazacı- gımı bilemiyorum. Herhalde (işin en mantıki ciheti tramvay kazasmda, kenç kızdan da, ilkbahardan da vazgeçmek... Bütün yazılarımı bozdum. Yeni baştan: “Sakin bir sonbaha- günüydü... diye kalem oynattım. Ne şairane bir başlangıç, ğeli mi? . ayni zamanda elbise meselesi de böylelikle! hallolundu demektir. Öyle ya: o Sou bahar henüz sakin iken hiç kimsenin aklına kışlık kürkünü filân hazırla.! mak gelmez.. Elbise askısında ne bu- Tursa derhal sırtına geçirir, Binaena, Jeyh Siberyanın son baharları pek soğuk bile olsa, ora ahalisi, bu noktayı nazarı itibara alarak (O hikâyemdeki kahramanın son baharda kürk giyme. yip de kumaş palto giydiğini garipse miyecektir, Meseleyi onların gözleri. ne daha tabii o göstermek için kumas paltonun astarı altına bir miktar “pa. muk.da ilâve edebilir. Fakat o zaman 1 a şelilerdesiendialari ene Şiirini buna ne diyecek? Hikâyemi okudukları o müddetçe burunlarında ekşi ekşi ter kokusu dal, lanacak! Benden de yazımdan da is. tikrah edecekler. Aklıma orijinal bir fikir Mevsimin hangi mevsim olduğunu! $u hikâyede mevzuu bahsetmesem de' doğrudan doğruya meseleye girsen nasıl olur acâha? Peki ama mektepte İken, edebiyat hocamız: “Bir sey ya. zarken mutlaka güzel ve cazip bir tas. vir ile işe başlamalı!,, dememiş miy- di? Madem o canım ilkbahar ile son. baharın teevirini yapmaktan mahrum: kaldım, bari güzel bir kadın tasviriyle mevzua gireyim. Ve bu kız bizim hi, ““« kahramanının sevgilisi olsun.. Düşündüm, tasımdım ve nihayet karihaf edibaneme Şu şairane cümley- le şüönuh etti: (“Mariya,, uzun kirpikli iri siyah gözlerini öyle bir meharetle açıp ka- pamasını bilir di ki...) YT yg AŞ HABER — Akşam postası Tonton amca sütsağacak Enfes değil mi? Enfes. Ha oluyor) evinde. Bu mesele üzerinde bir hayir ha, Fakat şey. Eğer bu cümlenin nihayeti; “... is. te köpek meraklısı genç “Aleksandr, ona bu lemhalar için gönül vermişti!., diye getiremezdim o zaman işler kö. tüleşecek.. Çünkü “Mariya, nın sayı- fa sayıfa tarifini yapmak, tarihçei ha. yatını nakletmek, ve böylelikle köpek mevzuundan uzaklaştıkça uzaklaşmak lâzım gelecek.. Bu düşünce, beni, iri siyah gözlü genç kızın yağlandıra bal. landıra tarifini yapmak zevkinden mahrum bıraktı, Deminki cümle baş- langremm nihayetine, kısaca: (“Alek. sandr,, ona bu göz kırpmalar için gö. nül vermişti) diye ilâve ettim. Tik cümlenin noktasını koyar koy maz yeni bir müşkülle burun buruna geldim: Bu kız, acaba hikâye kahra. manın nerede görebilirdi de, karşısı» da gözlerini indirip kaldırarak, onu kendisine Aşık'edebilirdi? . Sokakta mı? Hayır. Çünkü bu mübârekler bi. ribirimizin gözlerine bakacağız diye mürur ve ubura mâni olamazlar ya. Binaenaleyh bir bina dahilinde tesa- düf edecekler. En muvafıkı genç kızın düşündüm ve tesadüfün taşra kasaba. larından birinde olmasını o muvafık buldum Çünkü böylelikle ayni zaman da mahalli âdeti de etrafiyle gösler. mek mümkün olur. Şöyle bir başlangıç fena mı meselâ: “Udelnaya kasabasında birer ana ve birer babadan mürekkep iki aile ya şamakta idi... Birdenbire, gene mektepteki edebi- yat muallimim hayalhanemde canlanı. verdi. İhtiyarcık, dalma şehadet par. mağını sallıyarak: — Edip, mevzu etrafında İcap eden izahatı vermekle beraber, kari için is. tifade bahş olmıyan sözleri söylemek. ten ietinap etmeli! - derdi, Bu kaideye riayet edecek olursak iki aileden her birinin soyu sopu hak- kında etraflı malümat vermek ge. rektir. Fakat bir cihetten de şu sual varit olur; Bu malümattan elâleme ne? Karileri traş etmekte mana var mı? 'Tatvili kelâm çok fena şeydir. It. naptan içtinap etmelidir. doğru söz. Ben de buna riayet etmeliyim! 341 sene evvel bugün l Neferlikten paşa olam Mehmet Sadrıâzam oldu j Beşinci defa Sadrıâzam olan Sinan | Paşa 2130 kürk, onbeş inci t€esocinh, muyonlarca para tırastı Vaktiyle büyük makamlara geç mek, uzun tahsil ve terbiyeye müte. vakkıf değildi. Cesaret büyük maka ma erişmek için yezâne yardımcı idi. Neferlikten paşalığa yükselmek cesu”| olmakla mümkündü. Bugünkü yazımızda neferlikten sadrıâzamlığa yükselen bir isimder bahsedeceğiz. Bu, belki tarihte bir e. - gine rastlanmıyan ve muhtelif cephe. lerden rekor teşkil eden bir hadisedir. Saruhanlı Mehmet adında biri, ne fer, sonra çavuş olmuştu. Bir gün bir yolunu bulup kâtip sıfatiyle Mekke evkafı idaresine girdi. Üçüncü Murat zamanında şehzade Mehmedin şüt ni. nesi olan karısının sayesinde yüksel. meğe başladı. Bir gün defterdar olu vermişti. Artık, sözü geçmeğe ve bl. yük insanlarla temas etmeğe yol bula. bildiği için daha yükselebilirdi. Öyle de oldu. Veliahta Talalık hizmetini yapmağa başladı. Üçüncü Mehmet tak ta geçince de veğirliğe yükseldi. Bü- tün bunlar, on iki sene içinde oluyor. du. “Devleti Osmaniyede bugüne ka. dar tadat olunan iki yüz sadriâzam içinde hiç biri idarenin en dun dere- cedeki hizmetinden en büyük mansaba bunun kadar azbirzaman içinde vasıl olmamıştşr. On fki sene içinde, çavuşluktan sadrıizam olmuştu. (Hammer 41 inci kitap sayıfa 407) Ba 1595 yılı 19 ikinciteşrin günü 941 sene evvel bugün vuku buluyordu. Fakat tarihin öyle garip cilveleri vardır ki, tesadüflerin (yardımı İle sadrıâzamlığa kadar yükselen Mek. met pasa büyük makamına gelişinder padı. “Mehmet paşanın irtihali, mühü, rü hümayunun mazul Sinan paşayı verilmesi için bir işareti asumanı ol. mak üzere telâkki edildi. Görüyorsunuz ya, tarih hadiseleri nasıl biribirine bağlıyor, Mehmet pa şanın ölümünde bazı yakmları: O halde bahar tasvirinden, kız tarifin-) den de, aile hakkında malümat ver. mekten de vazgeçip doğrudan doğru. ya mevzua dalsam; (“Aleksangr,, cins bir köpek almak için para topluyordu) diye söze giriş» sem fena mı kaçar acaba? Fakat bu neviden bir başlangıcın iptidasında verilmesi lâzım gelen müh rem bir izah vardır ki; oda, “Alek. sandr, in baytar falan olmadığını izah etmektir. Öyle ya: Aksi takdirde ms. selâ kariler, kahramanın, köpeği hay- vanat âlemine dair tecrübelerde kul. lanmak icin satın aldığını zannede. bilirler. İlim bahanesiyle biçare mah- Tükata eziyet edenlerden hiç de hos. lanmam.. Peki ama; “Baytarlıkla cerrahlık. la falan alâkası olmıyan “Aleksandr. bir köpek satın almak için para birik- tiriyordu.., diye de hikâyeye başlan. maz A... m Onu da sil... Saate baktım: Masa başına otura. lı tam iki saatlik vakit geçmiş, Halbu- ki daha bende iki satırlık yazı yok. Bir de köpekten başlamak suretiy le tecrübe etsem acaba? “Köpek Joli,, çok iyi bir hayvanca. gızdı. Kulakları pek güzeldi. “Alek- sandr, onu satın almak için para b. riktiyordu., Böylelikle de köpeği insandan da. ha vüksek bir mertebeye çıkarmış ol- muyor muyuz? Gönlüm buna da rar olmadı. Gene sil... Velhasıl allem ettim olmadı.. Kal. lem ettim olmadı. Bir türlü becereme. dim vesselâm! Ey kariler! Okuduğu” nuz hikâyelerin kadrini bilin, yazı ko. lay kolay yazılmıyor. Susçadan mütercimi (Hal . Sür) — Hayatında en büyük makamı gözleri ile gördükten sonra öldü... d i- yorlar. Bir kısmı da bu ölümü, E ia mağlüp olduğundan dolayı azledi. len Sinan paşa için Allahın bir iş tine atfediyorlardı. Bu zencirli vakanın enleresan bir tarafı da Sinan paşanın tekrar, fa beşinci defa sadarete tayin edilmesi, dir. Yaşı sekseni geçmiş olan Si yeni ve büyük muzafferiyetler ka: mak için plânlar kuruyordu. Fakat nasibi yokmuş, bir gün fücceten ölü, verdi. . İşte size bir garip (o tesadüf d Ihtiyar paşa uğursuz sayılan perşem, be günü gözlerini kapamıştı, |. Tarihçi Âli Sinan paşayı bedhuy, bedrüy, bedgüy diye tavsif eder. Öldü. ğü gün Parmakkapıda büyük bir y; gın çıkmıştı. Bakın bu yangın (ması anlatılıyor: “Parmakkayıda zuhur eden nın bir hufrel duzehiye benziyen kab- ri vezirden feveran etmiş olduğu...,, Sinan paşa öldüğü vakit muazı bir servet bıraktı. İşte eşyasının def, teri; g Yirmi sandık zeberced, on beş inci tesbih, otuz firuze elmas, yirmi milkal altın tozu, yirmi ibrik, bir şatranç takımı, elmas İle İşlenmiş o meşinden yedi sofra örtüsü, on altı semer, on ta eğer, okuz dört üzengi, güzel taşlar la müzeyyen otuz iki kalkan, yüz kırk miğfer, yüz yirmi kemer, kıymetli taş, Tarla süslü on altı bilezik, osahanlar, i ç kürk, otuz siyah tilki kürkü, sırma ve ipekli bin yetmiş beş parça kumaş, 900 diğer kürk, altmışbir ölçek inei, iki elmas gerdanlık, iki süslü ör, tü, inci işlenmiş otuz eğer, altı yüz bin duka altın, iki milyon odekuz yüzbia akçe... SATILIK SON SİSTEM KOPYE MAKİNESİ Çok az kullanılmış 100X140 bo da en son sistem elektrikli kopye maki- nesi satılıktır. Arzu edenlerin Bahçek: pt Sadıkiye han 11 numaraya veya Var kit PROPAGANDA servisine mür taatları, SATILIK EV Eyüp, Defterdar Feshane karşısın. da içinde bir kuyu, ufak bir (o bah ve dört oda, altında kahvehanesi bu lunan (50 numaralı) ev satılıktır. İs- tiyenlerin içinde oturanlara müraca. atları, AKSAM POSTASI IDARE Evi Istanbul Ankara Caddesi Posta kutusu: Istanbul 214 Telgraf adresi; istanbul HABER Yazı işleri telofonu - SARI idâre ve ân zan ABONE ŞARTLARI Türkiye Erme 1400 Kr. 27006, 730, vso 's0 ». 300 > Senenin 8 aylik 3 aylık Sahibi ve Neşriyat Müdürü: Hasan Rasim Us Basıldığı yer (VAKİT) matbaası ee HABER'in Güzellik Doktoru Kuponu: ,