5 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Yazın; Gordon Casseriy Fas görülecek bir yerdir Dışarıları çirkin ve iç sıkan evlerin bir çoğunun içi Terah ve pek muhteşemdir Burada, durduğum güzel yol, şeh. ri kuşutan bütün tepelerden geçme. suretiyle Fası bir çenber içine alıyo. ve orasını her taraftan görebilecek bir vaziyete sokuyor. Fransızlar buyru. Zunun hâkimiyetine bir misai daha var: Benim silâhsız olarak tek bâşımı durabilmem. Eskiden benim gibi hıristiyanm Ömrü burada pek uzu» irmezdi, İ Bir vakitler anarşi ve zulüm min. takası olan Afrikanın bu köşesi şimdi İspanyol mıntakasından çöllere ka*ır barış ve sökün içindedir. Yalnız or tadaki dağlık bölgelerle (o cenuptaki birkaç Berberi kabilesi henüz dizgin altıma alımamamışlardır. FRANSIZLAR BURASINI KOLAY. LIKLA ALDILAR Bundan tam yirmi dört sene evvel Mevlay Hafid Merakiste asi tebaaları tarafından kusatılınca Fransayı imda. dna çağırdı. 2 mart 1911 de Fransız kıtaları Fas şehrine girdi; her ne ka- dar ertesi sene hücuma maruz kalarak birçok zabit ve askerleri öldürülmüş ise de, artık burasını bir daha bırak. mamışlardır. Umumi o hârple, Fransa, kendi mevcudiyeti için çok tehlikeli bir kav. gaya tutuştuğu zamanlarda bile, bu- radaki demir pençesini (o bir an bile! gevşetmemiştir. Fas, harici dünyaya | ancak son Oo zamanlarda açılmıştır.| Böyle olduğu hâlde henüz eski çehresi ni keybederek bozulmamışlır ve sey. yahları kendine çekecek kadar da me. rak ve alâka uyandıran şeylerle dolu- dur. Ahalisi bugün 107.000 kişldir;i bunların 10 bini yahudidir ve Fas E), eeditte yahudilere mahsus mahalle. de yaşamaktadırlar, La ville Nowvelle'de yaşıyan Ar- rupalıların sayısı 9.600 dür. Bunların en çoğu Fransız, geriye kalanlar de İalyanlarla İspanyollardır. Fasın eski, yeni ve en yeni adı ve. rilen üç kısmından en ziyade tetkika değer olanı hiç şüphesiz Elbali'di- Burası: görmek için insan şehre ya , 3. ya yahutda st üstünde girmelidir; daracık sokaklarından tekerlekli na- kil vasrtalarr geçemez, Bab Elhaditten (Demirkapı). Bu Jelud'un yeni kapısına kadar yani es. ki Fasm yeni (Fasla birleştiği yere kadar duvarın içinden bir araba yoln uzanmaktadır. Bu yol boyunca, asri medeniyetin serpintileri göze çarpar: Fransızların Auvert (o hastahanesi", Fransız posta idaresi, Britanya kon. solasluğu, belediye hizmetleri dairesi, askeri kulüp ve eski bir sarayın bah: çesinde ayrı ayrı kısımlara yerleştiri. len müze... Bu sarayın adı Dar Bata. dır. Sevimli bahçelerin ortasında «© lam Dar Beldâki sultansarayı da Fransız umumi valisinin Fas ziyare. tinde oturması için tahsis edilmiştir. Asri ihtiyaçlara göre tadil edilmiş ve Avrupallaştırılmış olan arap evle. Miki i YÜZBASı i TOPAL DESA i oASKER. LERE rinden hiç birisinin dış manzarası de giştirilmemiştir. Bunun için şehrin yerli manzarası bozulmamıştır. İnsan bunların arasından geçerken dik yo-| kuşlardan aşağıya iner, yüksek evlerin sokak üstüne bakan cephelerinde he. men hiç pencere yoktur, bu evlerin ba- zıları beş ve altı katlıdır. e Kargacık burgacık kıvranan sokaklardaki evler, sanki göklere kadar yükselir. Dışarıları çirkin ve iç sıkan bu ev. lerin birçoğunun içi ferah ve pek muh teşemdir. Çünkü bunlarda asil ve zen. gin Magribiler yaşarlar. Sı çelerinin mahremiyetini Ta' eri harem ağaları muhafaza eder Burada (o haremlerin güzel sakinleri, yüzlerini örten kalın peçelerle yakı. şıklı endamlarını örten çirkin örtüleri atabilirler, Yerlere bağdaş kurup sirt- larını eylerin duvarlarına dayıyarak bekleşen sürü sürü adamlar hep di lencilerdir ve ekserisi de kördür. İşte şurada yanyana oturmuş Üç sefalet arkadaşı var. Sessizdirler Çeneleri göğüslerine dayanmıştır, Ani bir hareketle bu üç baş birden kalkar, çirkin yüzler ve görmez gözler yuk. rıya çevrilir, üç el dilenen tencereler gibi, ileriye fırlar ve üç ses, mükem- mel biz ahenkle, uzunca süren bir di. leği söyler; * Allah aşkına bize sadakamızı ve rin! Zengin olan sizler, biz yoksullara merhamet edin! Gözleriniz var, körle- re rahim olun! İyilik size sükün vere. tektir! Peygamber aşkına bize suda. ka verin), Üç ses hep birlikte durur ve üç &-| vuç hep birden çekilir, Üç baş eğilir, Bu; tam bir ittihatla| çeneler göğüslerin üstüne düşer. hareketlerin hepsi yapılır. Uzun bir fasıla, sonra gene hep birden yüzler kalkar, elleri ileri ye doğru fırlar ve acındıracak naka. rat yeniden işitilir. Sokak yolalrı, iki sıralı olmak üze- re hep bunlarla doludur. Karşılık" duvarların içi ise o zenginlik ve lüks saklar. Velhasıl içi ihtişam, dışı sefa. let olan bir şehir, Sokaktan © aşağıya doğru, yüks-k katırma hinmiş zengin ve sakallı bir Magribi gelir, Gandurah adını verdik. leri üç etekli ve kolsuz beyaz entari. sinin üstüne siyah abasını, giymiştir. Altındaki eğer üstü gümüş kakma'ı kırmızı kadifedendir. Gür o sesivls “Balek!,, yani *Varda!,, diye bağıra ğizaman (sokağın her iki yanında dilenciler büzülüp duvarlara Yapışır. lar; böylece, katırm nalları altında ezilmeksizin zengine yol vermeğe ça balarlar. BİR SU TULUMU VE BIR KALPAK Bir zil tatlı tatlı çalar. Dik yokuş ! i tan yukarıya doğru palaspareler için de biradam koşar bir kolunun altında suda boğularak şişmiş bir köpek leşi, ne benziyen kıllı bir şey taşır. Bu, üm HABER — Akşam postası tünde kıları biratılmış bir keçi tulu. mudur. Bunu taşıyan adam da de.) mirhindi şerbeti satmaktadır. Sağ «- liyle de herkesin nazarı dikkatini çek mek itir pirinçten, parlak bir zil ça. lar. Merakiş Fransız himayesine geç. meden önee, Brilanya hükümeti Fas sultanma mektup ve hediyeler göli- ren bir heyet göndermişti. Bu heyete İskoç mahafıslarından küçük rütbeli bir zabit verilmieti, Bu zabit çimdi bir lord ve genereldir. Zabit bu heyet», mezuniyet aldıkça burasını birkaç de. fn ziyaret etmiş olduğu için verilmiş. ti. Fas şehrine merasimle girdiği bü- yük bir katırm üstünde idi. Alaymm altın sırmalarla süslü penbe kumaştan büyük üniformasını giymişti Başında dn büyü” tüylü koskocaman kalpağı vardı. Kendisi iri yarı ve çok yakışık. lı bir delikanlı olduğundan muhteşem üniformasiyle, herkesin ve sultan sa. rayma yiden yolun iki yanına dizilen halkın » e batıyordu. Fakat halk ayı derisinden yapılan koskocaman kalpağa şaşa kalmışlar- dı. Seyircilerin ön sırasında duran şaşkın yurttaşlardan birisi kendini tutamıyarak: — Bunun başındaki nesne nedir ki? diye bağırdı. Alayla birlikte gidenler arasında burada, senelerce oturduğu için arap. çâyı len bir “wühabiri vardı Katırın üstünde dönerek; bu suale ge. ne arapça yüksek sesle cevap verdi: — Bu bir su tulumudur, Kendi şeh-! rinde bir yangını söndürdüğü için pa.! dişah ona bu su tulumunu (bir şeref! işareti olmak Üzere başına (giymek ruhsatını vermiştir! Üstüste yıkılmış gibi duran bir şe. hirde yangının ne büyük bir felâket olabileceğini tecrübe ile bilen halk, &- yı postundan yapılmış kâalpağın çok elverişli bir seref nişanı olabileceğin: kabul etmişti, (Devami var) İstanbul asliye 3 üncü hukuk mahke- mesinden: Cemile vekili avukat Celâl Ensarioğlu tarafından İstanbul kültür direktörlüğü istatistik şefi ve Beşiktaş Valide çeşme- si Spor caddesi 102 numatada mukim Sıtkı aleyhine 935 /1307 numara ile açı lan boşanma davasında: Müddeaaleyhin ikametgâhının meşhuliyeti hasebile veri- len karar dairesinde bir ay müddetle ilâ. neh tebligat icra ettirilerek müddetin hitanımda müracaatta bulunmamış ol- duğundan davetiyenin dahi ilinen tebli- gine karar verilmiş ve tahkikat dahi 17- 11-936 tarihine müsadif Sal: günü saat 10 da talik edilmiş olduğundan müddea- aleyhin yevmi mezkârda mahkemeye gel mediği veya bir vekil göndermediği su- rette hakkında g#ıyap kararı ittihaz Olur; nacağ: tebligat makamına kaim olmak üzere ilân olunur. 5 İkinciteşrin — 1936 2 Haşmetli Val! Neşeli, zevkli Fransızca operet. Henri Garat - Rane Sen SİF TURK Sinemasında Yarın i Akşam Başlıyor Bu akşam SARAY sineme Gayet cazip ve güzel (filmlere başlıyor: ivana. SENi SEVİYORUM (WİEN... ... nur DuALLEİN) Bir güzellik eki ... Bir musiki incisi... Adına lâyık olan bu emsalsiz ve zengin musiki filminde Tatlı ve muhrik sesiyle bütün dünyayı gaşyeden tenor RICHARD TAUBER Sehumann'ın en nefis moledilerini ve bir çok büyük opera şarkılarını taganni edecektir. Mâvetenş; BERLİN OLİMPİYATLARI FOX JURNADE: Madrid etrafında, Kont Clano Berlinde, Paris . Salgon tayyare postası vesaire... . AREL EE Kİ Bu akşam MELEK Sinemasındi VE 5 AT Taraftmdan FRANSIZCA SÖZLÜ olarak yaratılan nefis bir fil Karısı Ve Daktilosu Herkesin beğeneceği . Herkesin seveceği ve herkesin bahsedi bir mevzu. Ayrıca: Paramount Gazetesi: Mü him havadisler arasmda: e asileri Madrit önünde . İtalyan Hriciye Vekili Berlinde - Son modaları vesaire... Numaralı biletlerinizi erkenden aldırm. Tel: 40868 ! İ p E Sineması açıldığından bugüne Kader sene içinde REKOR - HASILATTA REKOİ EHLi SALIP MUHAREBELER TÜRKÇE Si Seanslar saat 2 - 4,15 - 6,30 ve 9 da FILMINDE Dİ, Büyük filmler kendilerine lâyık olan mevkii tutmalıdırlar!.. işte, kahkahalar kralı CHARLIE CHAPLIN”'in ASRi ZAMANLAR Filmini bunun çin SAKARYA (Eski Ear sineması birkaç gün daha YALNIZ OLARAK tutmağa karar Geç kalıp bu eğlenceler, kahkahalar filmini göremiyenler b günden istifade ediniz. Bütün kederlerinizi unutur ve neş# içinde evlerinize dönersiniz. Programa ilâveten: Renkli canlı resimler ve yeni Paramount havadisleri... Bu film >. talebelere 25 kurs, HARRY BAUR'un DANİELLE DARRIEUX ve JEAN PİERRE AUMONT İle beraber temsil etikleri TARAS BULBA' emsalsiz filminin gördüğü muvaffakıyet üzerine j SUMER sinemasi! Birkaç gün daha göstsrmeğe karar vermiştir. Geç kalanların istifadeye koşmaları. Tel; 42831 Afrikada a peşinde