5 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 nd sahlfede: Siyasî İcmal, Londra matbuatı Irakta vaziyetl iyi görmüyor, 3 üncü sahifede: Türk dill üzerinde tetkikler Dr. M. Ali Ağakay, 5 inci sahlfede: Kültür üzerinde Salih Murad, ruhiyatta yeni tecrübeler, 6 ncı sahifede: Çubui ba. rajının açılış merasimine ald resimler, spor haberleri, Kayseri bez fabrikasında altı aylık imalât yedi milyon metroya yakındır. ... İSTANBUL CAĞALOĞLU t I! 44Ö4 Telgraf vf mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon: Başmuharrlr ve evî: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 umhurı femitte ikinci kâğıd fabrikası HÜSEYİN RAH Y E D İ G Ü N' de Yedigün büyu tad Hüseyîn minin de y I nı temin ettL giinkii sa çıkan hikâye dın en güzel h yesidir. 5 İKlllClteŞriIl 1936 Sancak için taahhüdlerinin yerine getirilmesidir Fransa bize sormadan bu taahhüd üzerinde kendi bildiğine tasarruf edemez ve ezcümle onu başkasına devir ve ferağ edemez! Fransadan istediğimiz Başvekil bunun da temelatma merasimini yapacak Ankara 4 (Hususî) Sümer Bankın Izmit kâğıd ve karton fabrikasının açılma töreninde bulunacak heyet, yarın (bugün) saat 19,45 katarına bağlanacak yataklı va gonlarla Ankaradan hareket ede cektir. Açılış merasimini ayrıca iki temel atma töreni takib edecektir. Bunlardan biri fabrıkanın yanında yapılacak olan ikinci bir kâğıd fabrikasının temel atma törenidır. Bu fabrika sigara kâğıdı da dahil olmak üzere her türlü kâğıd imal edebilecektir. Temel atma töreni yapılacak ikinci fabrika da Sellüloz fabrikasıdır. Bunlarm temel atma merasimini de Başvekil yapacaktır. Antanta Bulgaristanı da almağa doğru bir adım Bir Rumen gazetesi «Büyük Britanya Hükumdarının Türkiye ziyaretinde diplomatik bir şaheser yarattığında ittifak vardır» diyor BALKANLARDA ELBİRLİĞİ tngiltere Kralının İstanbulda Atatürkle beraber alınmış resimlerinden Bükreşte çıkan Le Moment gazetesi Yugoslav Başvekili M. Stoyadinoviçin Ankarayı ziyaretine tahsis .ettiği 2 te§rinisani tarihli başmakalesinde, bu ziyareti müteakıb Ankarada neşredilen resmî tebliğ münderecatından bahsederek diyor ki: «Bu ekonomik siyasî ve kültürel bağların sıkılaştırılmasından dolayı sevinc duyuyoruz; bahusus ki, bu elbirliği, Romanyanın da dahil bulunduğu Balkan Antantı çerçevesi içinde yapılacaktır. Dahası var. Biz, bu anlaşmayı, Bul garistanı da içine alacak olan bir Bal " kan paktına doğru atılmış bir adım gibi görüyoruz. Maamafih, akla bir sual varid oluyor. Balkanlarda husule gelen bu anî yakın* laşma, her anî hâdise gibi önceden hazır lanmış, esaslan, ağustos içinde, Majeste Kral Sekizinci Edvardm diplomatik yaz tatilini bu mıntakada geçirdiği esnada mı kurulmuştur? Yoksa, Avrupa işlerinin lArkası Sa. 4 sütun 1 de] İktısadî bir zafer Ereğli kömürleri de hükumete geçiyor Güzel Antakyada ve pek yakında görmek istediğimiz manzara i Yarım asra yakın Alzas Loren için yananların akıl ve mantıktan bu kadar uzaklaşmamalarını temenni ederiz uriyedeki Fransız manda idaresinin icraatile Paristeki Fransız devlet merkezi düşünceleri arasında açık bir zıddiyet bulunduğunu ötedenbcri iddia edegeldiğimiz malumdur. Haleb çarşılannda eşkıya makulesi gümriik kaçakçılarile kolkola gezen bazı manda memurlarının bu şaşılacak hallerini Fransız devlet merkeıinin haysiyet ve şerefe lâyık olduğu büyük ehemmiyeti veren zihniyetile telif etmek nasıl mümkün olsun? Bunun gibi Antakyada Türkiye Cumhuriyet bayramını kutluladı diye ora Türk kız lisesini kapayan Fransız manda memurunun bu hareketini Parisin liberal ve dostluğun kıymet şartlarını bilir düşüncelerine uydurmağa nasıl imkân bulunsun? Antakyanm Türk kız lisesi kaba bir el darbesile kapatılmak için hangi cinayeti işlemiştir? Türkiye Cumhuriyet bayrammda uzaktan uzağa sevinc gösteren masum yavrulann bu hislerini izhar etmiş olmalan dostlarımız Fransızlar nazannda bir cürüm müdür? Öyle ise ne diye Fransa yarım asra yakın bir müddet Alzas Loren diye yandı tutuştu, ve bütün dünyanm yardımile elde edilen bir zaferi müteakıb bu iki eyaleti anavatana ilhak etmeğe müsaraat etmiş bulundu? Biz bugün halkı oldumolasıya öz Türk olan İskenderun Antakya ve havalisinin Türkiyeye ilhakmı istemiyoruz. îstediğimiz bu yerler için Fransanın taahhüd ettiği muhtariyetin Suriyeye istiklâl verilmek istenilen şu sırada hakikî mahiyetile tesbit edilmesinden ibarettir. Bu hakikî mahiyetin bu kıt'a için Fransa ile amma yalnız Fransa ile tanzim olunacak alâka şartlan dahilinde tam ve kâmil bir istiklâl olacağını söylemeğe hacet bile yoktur, ve Fransa bunu böyle yapmağı müteahhiddir: Suriyeden evvel, Lübnandan evvel ve elbette onlardan çok ziyade. Çünkü Fransanın o yerlere karşı umumî manda hükümleri haricinde herhangi hususî bir taahhüdü yoktur. Fakat İskenderun Antakya ve havalisinin Türk muhtariyeti hakkında Fransanın Türkiyeye karşı alınmış taahhüdü vardır, ve Fransa bize sormadan bu taahhüd üzerinde kendi bildiğine tasarruf edemez, ve ezcümle onu başkasına devir ve ferağ edemez. Hukukî vaziyet budur. Hakikî vaziyete gelince Fransız mandası senelerdir Fransanın îskenderun Antakya ve havalisi hakkındaki taahhüdlerini tamamile yerine getirmekten bir hayli uzak kalmakta devam ettikten sonra Suriyeye verilmek istenilen istiklâl Şancağın protestosu Suriye fevkalâde murahhası tarafından Milletler Cemiuetine bildirildi Suriye Vatanî Fırkası Reisi, Cumhuriyet bayramî münasebetile Atatürke bir tebrik telgrafı çekti Şirketin satın alınması için yakında müzakereler başlıyacak Ankara 4 (Hususî) Ereğli ko mür şirketinin satın alınması yolunda nihaî müzakerelere bu yakınlarda başlanacaktır. Şirket delegeleri M. Buossiya ve M. Rua ile bundan evvel temaslar yapılmış, hatta mahallinde kıymet takrfiffccdilmiş, fediye şartlarında mutabık kalınmış, sa[Arkası Sa. 7 sütun 5 lej M. Ruzvelt kahir bir ekseriyetle kazandı Ruzvelt 18 milyon rey aldı. Rakibi Landonun aldiğı rey miktarı ancak 12,5 milyondur Avusturya kabinesi dün değişti Yeni kabineyi tekrar M. Şuşnig teşkil etti Antakyadaki Fransız idaresi tarahndan kapatılan Türk Kız Lisesi Antakya 3 (Hususî) Şancağın tam muhtar idare isteklerini bildiren pro testo telgraflarının yüce Komiser Kont Martel tarafmdan Milletler Cemiyetine bildirilmiş olduğu anlaşılmıştır. *<Türkiye Cumhuriyeti bayramı her yıl olduğu gibi perşembe günü şehrimide ve bütün Sancak şehir ve kasabalannda hararetle kutlulanmış, evvelce de yazdığımız gibi o gün bütün çarşılar kapalı kaHatay Türklerinin Cumhuriyet larak halk akşama kadar neşe içinde gülüp eğlenmiş ve durumu bulandırabile bayramı Antakyada çıkan Yeni Gün gaetesi cek en küçük bir zabıta vak'ası bile ol Hatay Türklerinin Cumhuriyet bayramı madan bayram sona ermiştir. lArkası Sa. 7 sütun 1 dei hakkında şu tefsilâtı vertnektedir: "Türk ordusunu seyretmeye doyamadım.,, Misafirimiz General Eydeman memleketimizden çok iyi hisler izhar ederek ayrıldı ve samimî merasimle teşyi edildi Nevyork 4 (Hususî) Cumhurreisi intihababnm neticesi bugün saat 2 de resmen ilân edilmiştir. Bu neticeye göre, M. Ruzvelt büyük bir ekseriyetle yeniden Cumhurreisi intihab edilmişViyana 4 (A. tir. M. Ruzveİt A.) M. Şuşnig, 21,750,000, rakibi kabinenin istifası Landon ise 13 Yl nı Reisicumhur M. milyon rey almışMiklasa vermiş ve lardır. Bu rakam Reis te kabul etmişlara göre, M. Ruztir. Yeni kabineyi velt 6 milyon fazla gene M. Şuşnig teşreyle rakibini yen kil edecektir. Kenmiştir. Bu muzaffedisi Başvekâlet ile riyet 1932 de M. Hariciye ve Millî Bu devre ıçın de Amerika Cumhurreıshğıne seçılen M. Ruzvelt Huvere karşı M. Müdafaa NezaretleM. Şuşnig seçimden evvel propaganda nutuklanndan tirini söylerken Ruzveltin kazandığı rini deruhde edecektir. bile kaybeden M. Landon yalnız New lArkası Sa. 7 sütun 6 da] zaferden daha büyüktür. lArkası Sa. 7 sütun 4 tel Valisi bulunduğu Kansas eyaletinde II1II1II1IIIII1IMII1IIIIMIIIIIII1IIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII llllllllllllllll lllllllllllllllllllll 1IIIII Maruf Petrol Kralı M. Rokfeller Ankara Hıfzıssıhha müessesesine 280,000 dolar hediye etti Ankara 4 (Hususî) Rokfeller müessesesi Ankarada yeni açılan Hıfzıssıhha müessesesine 280,000 dolar hediye etmiştir. Bundan başka Dr. M. Kolensi de müessseseye müdür olarak göndermiştir. Mektebin açılışı münasebetile M. Ko lens demiştir ki: « Bu mekteb benim indimde Av[Arkası Sa. 7 sütun 5 te] Madrid kapılarında çok kanlı çarpışmalar oluyor İspanyada marksist ve anarşist esaslar üzerinde birçok muhtar hükumetler teşekkül etti M. Stoyadinoviç Belgrada vardı Genercd Eydeman, General Ali Fuadle konusurken mandan vekili General Ali Fuad, Hava Kurumu Istanbul mümessili ve Piyango Müdürü Fikri, Hava Kurumu Istanbul şubesi müdürü Ismail Hakkı, îstanbul Sovyet konsolosanesi erkânı ve Sovyet kolonisi tarafmdan uğurlanmışlardır. Bir kıt'a asker ihtiram vazifesini ifa etmiş lArkası Sa. 7 sutun 3 te] Cumhuriyet bayramında Ankarada bulunmak üzere memleketimize gelmiş olan Sovyet Rusya Osoaviyahim teşkilâtı reisi General Eydeman ve maiyetindeki Sovyet tayyarecilerile paraşütçüleri dün sabah memleketlerine dönmüşlerdir. General Eydeman ve refakatindeki zeYUNUS NAD1 vat Tophane rıhtımında Istanbul KuLArkası Sa. 3 sütun 4 tc] «Türkiye ve Yugoslavya muahedelerin yeniden tetkikine muhaliftir» Belgrad 4 (Hususî) Türkiyeden Her an düşmesi beklenen ve tayyareler tarafmdan bombardıman dönen Başvekil M. Stoyadinoviç maiyeedilen Madridin tayyareden alınmış bir resmi tile beraber bu sabah saat 9 da BelgraLondra 4 (Hususî) İspanyadan a yareler bugün payitaht üzerinde uçuşlar da muvasalat etmiş ve istasyonda hüku met azalarile kordiplomatik tarafmdan lınan haberlere göre, milliyetperverler yaparak halkı mukavemet etmeçöeğe daMadrid civarındaki mevkilerini tahkim vet etmişlerdir. Tayyareler Madrid tayparlak bir suretle karşılanmıştır. İArkası Sa. 7 sütun t de\ LArkası Sa. 7 sütun 4 te] etmişlerdir. Milliye^erverlere aid tay İ