16 Ekim 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

5 " v 4 İ Fard Slüme F LAĞR ŞERE 3 MÜRü Ş ğ y y ğ ğ L BAA LN N BU ğ Yanında W Dod jhulu_n;m bi ; Yat Yapmakla meşgul n_gîliz heyeti, sehhar Çine köleler âatmak su- Ant'ı da ortaya Mabedi Musa — Kleopatra bu p sırda hükümnîfgmnher zZamanında Ş mabe, Fen Ücünecü “Totmes - COPatranimn, dünyanın kikt m. ePinde topladığı za- 4 avunlar coktan göçüp Yanm sonuna kadar arîî?dn Kleonatra, büyük ü'k aşlarımdan ve yerli M""rda a _Tsn?'lîarmı kabul ederke Unaniı :;e'm__b"' krallık kur---4 olan gu. Kleon “BÜzestci "Ptolemenin kizi | 'nyaya _wla’tr.anın Zamanında Rom: İ " L'ekm? olmustu, Böylece, gü- cıtrıalııaPI Ddi kuüdret ve nüfuzunu aT dştü, Ç büyüğü olan Jül Se- # Mit | Ünde denemek fırsatını bul - Kla İr Böroîîramn israf v W Yeni a re b"_ hikâyeler sonsuzdur; bu Meydana çıkarılması ise adar anlatılan bu hikâyele- Maceralar daha katacaktır. MESL Britiş müzesindeki Kleopatranın büstü Üginler bunun kocaman bir havuz ,_v]d"ğ"lnu. içinde de timsahların bes- # Rndiğini söylemektedirler. — Timsah gğ Misır dininin kutlu hayvanıdır. Kleo- çt Patra köleleri İle hoşuna gitmiyen GÜj kimseleri bu havuza attırarak timsah h _ a yedirtirid. Kendisi de havuzun ' Sse”p Eygamber zamanında Mısırda hükümran olan Firavun ÜÇ'“"Lİ“ p de görülen alay Habeşistandan getirilen üsera kafilesini, Bir Ingiliz hafriyat heyeti 'Sehhar Kleopatranın h İçindeki timsahları köleli alar. ..rkbeslediği havuz bulundu / Kleopatra neler yap- ondan Sezaryon a e ifratlarımma da| j M'stı? Bu havuzun bulunan abedi niçin ve iİÇin yaptırmıştı * 9 başında bu feci hali güle güle seyre- derdi. Jül Sezar Habeşistanı zaptetmeye giderken ÂArmanttan geçmişti. Sonra Habeşistan seferinden — dönerken de burası gene yolunun üstündeydi. O günlerde Kleopatra on dokuz yaşında ele avuca sığmaz bir kızdı. Elli yaş- larmda olan büyük fatih bu küçücük Misir güzeline yanıp tutuşmuştu. Kleopatra — do- ğum ve yetiştiri-- me — bakımından Afrikalı yahut şarklıdan çok da- fazla Yunanlı i - di. Fevkalâde ter- biye görmüştü bir çok lisanlar konu şurdu. — Musikide üstattı. Elli ya « şındaki kuman - danı yakıp kül e- decek işveleri em- salsizdi. — Onunla birliktte Romaya giderek — metresi gibi yaşadı. Ve dını verdiği çocu - ğunu doğurdu. İş- e şimdi meydana çıkarılmış olan mabedi Aanalık fa ziletizin — timsali olmak Üüzere bu çocuğun — şerefine inşa ettirmişti. Yanı başında da mabede bağlı tim sahlar için koca - man bir — havuz yaptırtmıştı. Yakın zaman - larda, MiBir. Hi- | — divi İsmail, inşa ettirdiği şekm'ı fabrikası için taş bulmak üzere işte bu mabedi dinamitle attırmıtşı, İçi toprak ve çamurla dolu olan ve ortasından yüksek bir taş sütun yük- selen havuzun pis sularında hâlâ şifa olduğuna inananlar pek çoktür. Ha- rabeleri meydana çıkaran İngiliz iğ- tikşgaf heyetinin bütün — masrafmı meşhur kimyager doktor Ludvig Mond'un oğlu ödemiştir. Kleopatranın mabet ve havuzunt inşa ettirdiği yer, çok eskidenberi Mı- sırin en mukaddes tanlmnan şehridir. Burada meydana çıkarılan diğer eser- lerin milâttan evvel 6000 yılında itışa edilmiş olduğu ahlaşılmaktadır. Eski krallık adıyla tanınmakta g- lan eski Mısır zamanlarında tm sözü gor_—mcmcktvdîr. Burasmın ce nübi Mısırın devlet Mmerkezi oldufu da söylenmetkedir. Eski krallık ile or- ta karllık arasındaki zamanda bura Arman- Paris Güzel sanatlar sergisi salonunda çok enteresan olan modern bir tablosu. Bunu çizen dar- tist Kleopatranın Roma Generali Mark Antuamnı sunlamağa hazırlandığımı Tahayyül etmiştir. Uzun seneler Armant gehri Mısır| Katı yürekli Kleopatra, esirlerine zehir içirerek çen ay meydana çıkarılan hâavuzdaki timsahlara — yem halkının çok zengin olduğu anlaşılı- yor. Ortaya çıkan mezarlıklar, ve me- zarların içindeki mücevherat bunu ispâat etmektedir. Kleoparranın ef - Firavunlarının tac giyme merasimi i- çin merkez olmuş ve bu hal Büyük İs- kender zamanına kadar devam et- mişti. Armant şehrinin bir ailesinden çıkan Büyük Firavun Mentutep, Teb şehrinde orta krallIfT tesis etmişti. Orta krallık sona erince Mısır ahalisi küçük birkaç krallığa ayrıldı. Niha- yet; bunları Hiksos yani Çoban kral- lar buyruk altına aldılar. Yerli kral- lar cenuba doğrü - cekilerek. Armant şehrinde tuğladan müdafaa istihkâm- ları kurdular, ki, bu duvarlar da şim- di meydana çıkarılmıştır. Yeni krallığın ilk günlerinde, verli Mısırlılardan bir aile, kuvveti ele ge- çirince, bu ailenin kahramanlarından biri olan Firavun Birinci Ahmoz, fa- milyasıma hatıra Oolmak Üüzere Ar- mantta bir mabet insa ettirdi. Sehrin Taurısı olan Mentu — Misirim eski harp Tanrısı idi. Mısır kralları: Bf olarak nm en büyüğü olan üçüncü Totmes de bu şehre bilhassa bağlıydı. Bu Fira- vun Musa peygamberi Nil ırmağından kurtarıp da Mısır sarayında büyüt- müş olan Prenses Hatşepustla birlik - te Mısır tahtımı paylaşmakta idiler. Simdi meydana çıkarılmakta olan Ar- mant mabetlerini Musa peygamber Mısır sarayında geçirdiği kırk senelik hayat zarfında her halde birçok defa- lar ziyaret etmişti. ş Totmes, hükümdarlığının ilk altı senesi içinde Filistin seferlerini yap- mıştı. Geçen sene, Filistinin Eriha şeh rin civarında yapılan hafriyat bunu ispat etmektedir. Meydana çıkarıları bir saray harabesi duvarında, üstün- de Totmes ve prenses Hatşepsutun ar malarını taşıyan bir tablet bulundu. Bu meşhur kadına dair pek az- eser meydana çıkabilmiştir. Çünkü, kendi- sinin hükümdarlığından hiç de hoş- lanmamış olan Totmes ölümünden sonra onun namıma dikilmiş nekadar mabet ve eser varsa hepsini yıktır: miıştr. Şimdi meydana çıkarılan Kleopat- ra mabedinin sahası kazılırken daha beş tane mabet bulunmuştur. Bulu- nan harabelerde birçok - Firavunların isimlerine toesadüf edilmiştir. Üstü ta- mamiyle altın yapraklarla örtülü bir de büyük kapi meydana çıkarılmıştır ki, bu da mabedin altın kapılarından biridir. Bulunan bütün eserleri Mısır hükümeti muhafaza altına almıştır. Hele kırmızı granitten kocaman bir levha üstüne hâkkedilen yazılar tarih bakımından çok kıymetlidir. Bu levha üçüncü Totmesin Habeşistan, Suriye, * Kleopatranın gölüne giden yolun garp ciheti Totmes'in mübet duvarındaki bu mükemmel kabartmalar, geçen ay Kleopatranın gölü yanında meydana çıkarıldı. Resims | maun, devekuşu tüyü, yumurta, âltin çubuk, fil dişi ve hayvan kürkleri taşırken göstermektedir, | onları öldürme derecesini denerken bu esirlerden bir kısmımı da ge- | attırırdı. (A. Fi çi * Fr : 'N M P Ka | | Kabend'in — meşhur — tablosu) | Filistin ve Arabistanda yaptığı muha- ! rebeleri anlatmaktadır. Meydana çıkarılan mabet duvarla- rının birçoğu baştan G#-sa, hayvan, insan resimleriyle süslüdür. 4 Keşiflerin en mühimmi de Totmes mabedinin temelleri altında bulunan ' akik taşından yapılmış on altr tane vazodur. Bunlarm hemen hepsinde prenses Hatşepsutun isim Ve armaları | vardır. Gene daneleri akik taşmdan on tanelik bir tesbih Lulunmuştur ki, bunun ön ikinci sülâle zamanına ait | olduğu anlaşılmaktadır. Mabedin bir kısmı Buçis yani boğa Tanrınm ikametine mahsus daireydi. _ Bunun çevresi de kendilerini sığır ve davarlariyle birlikte gömdürmüş olan zenginlere mahsus mezarlıklardır. Ö- _ küzlerin birçoğu kendilerine mahsus mezarlarda iskelet halinde bulunmüuş- tur. Kleopatranım gölünde üçüncü Tot- mes çağına ait iki tane Sfenks çıka- rılmıştır. Bunların gövde ve başları gayet iyi ve sağlam bir haldedir. Tot- mesin mabedi duvarmda bir tascı us- tası endazesinin kabartma Tresmi büu- lunmuştur ki bu on iki tali kısma ay- rılmıştır. Eğer Mısır kalfaları işlerini bu endaze ile ölçmüşlerse, dünyada kullanılan ilk mimar endazesinin bu olduğuna hiç güphe kalmıyacaktır. | Şimdiye kadar mimar endazesinde bu taksimatm Yunanlılar tarafından i « cat edildiği sanılmaktaydı. , Meydana çıkarılan kemikleri tetkik işleri de şimdi Doktor - Gordon Mak- gregor tarafmmdan yapılmaktadır.