26 Ağustos 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
Devletçi hususi ortaklığı caiz midir? Devletçilik iyi şey, çünki yol takip etmesine zemin hazırlar. Devlet inhisarları da halka faydalıdır. Bunlar, vergileri devlete menafi temin eder.. Bu vaziyette, hükümet, en büyük bir setmaye- dar halindedir. Meselâ tütün satıp ticaret eder... demektir; zira, hasılât, umumi işlerin görülmesi içi Fakat şöyle bir vaziyet farzediniz: Cari müesseseye, vasi imkân ve salâhiyetler verilmiştir. Zira, bu tin büyük sermayesi vardır ve-bu müessese, elindeki imtiyazlarla rakipleri» ne nefes aldırmıyor, adeta playsada kendine rakip edilecek nokta:) Bu karakterde bir müessesenin içinde devlete ortak vazi- yette şu ferdin veya bü grupun da sremayesi var;bu bahtiyar kapitalistlerin kazancı her kula müyesser olacak srebest rekabet zemininde değildir ;devlete inhisar etmesi icap eden imtiyazlı imkânlar dahilinde kazanıyorlar... bu, mantıkan, irfanen, vicdanen, insaflen — hülâsa, bütün makbul ve mute- ber kaideler mucibince, — caiz olmamak icap eder, Nasıl biri çıkıp da, “Yenice paketinin sremayesi kaç küruşaa vereyim, kârma ortak gidelim!,, diye hükümete yanaşamıyorsa, ferdi sermayedarlar da, imtiyazlı, inhisarlı lâyüad vasi imkânlı mahiyetteki devlet işlerinin kıyısına ilişerek alabildiğine kâr temin edememelidirler. Ferdin yapamıyacağı işleri devletin yapması esastır. Fakat yapamıyacağı nesne hangisidir ki, kârı belli herhangi bir imtiyazlı,inhisarlı işte, ferdin ortaklığına, delâletine ihtiyaç duyulsun?... bir kalıf, bu mantıksızlığı tevil için, Devletçilik, inhisarlarla, imtiyazlarla kendi kâr etsin, âlâ! Fakat, onun imtiyaz sahibi olduğu sahalarda şahıslar ve gruplar devlete ortak giderek umumun zararma kâr temin edememelidir. Devletçilikle ferdi teşebbüsün dele vermesi ancak birinci kuvvetin, ikinciye yol göstermesi, onu teşkilât. Jandırması, onu diğer müteşebbislerden ayırt etmeksizin zeminlerinde olmalıdır. Içtimai büyük bir derdimiz KIZ KAÇIRMA Hâdiseleri Anadoluda hâlâ devam ederek bir çok gençlerin hayatını mahvediyor iü memleketimizdeki hususi sremayçnin bece- remiyeceği büyük işleri becerebilir ve milli iktisadiyatın makul, müesseselerle sermayenin plânk bir çoğaltmadan Bu, bütün milletin kâr bütçeye giriyor... Âlâ., yahut sınai, yahut ti- işte, devle- Flânca mi bırakmıyor... (Dikkat işte, devletin Hiç bir kulp, hiç meşru göstermek İçin kullanılamaz. siyanet etmesi Hüseyin Faruk TANUR Anadoludaki feci dert, kız kaçır- ma hâdiseleri, maalesef hâlâ devam etmektedir. Anadolu (gazetelerinin sdü gelen nüshalarında. bu şekilde dört hâdise daha gördük, alıyoruz: Menemendeki hâdise Bunlardan en fecii Menemenin Hatundere köyünde cereyan etmiş- tir. Akbaş Osmanm kızı Fatma Ha- san oğlu Hüseyin, Mehmet oğlu Ha- hil ve Halil Karaorman isimli üç köylü tarafından kaçırılmış ve or. manda sabaha kadar alıkonularak vahşiyane bir şekilde kirletilmiştir. Ancak on üç yaşmda olan bu kız- cağıza tecavüz edenlerden ikisi evli ve ikişer çocuk sahibidirler. Suçlular İzmir ağır ceza mahke- mesine verilmişlerdir. Adanada Aşlanada Ayasın yeni köyünde Yusuf onbaşının kızı, ayni köyden Süleyman oğlu Salih ve şoför Meh-| met tarafından kaçırılmış, kıra Bö-| türülmüştür. ! Kırk gün kırk gece eğlenceleri Dün Taksimde karikatür sergisi Kyk gün kırk gece eğlenceleri mü- nasbetile tertip edilen karikatür sregisi dün saat on altıda Taksimde OEmlâk şirketinin yeni binasında © açılmıştır. Açılma töreninde Vali ve Belediye Rei- si ile mebuslar, Belediye erkân, gazete ciler bulunmuştur. Sergide meşrutiyetten evvel meşru-| tiyetten sonra çıkan mizah (o gazeteleri teşhir edildiği gibi bugünkü karikatü- ristlerin de eserlerine geniş (omikyasta yer verilmiştir. Meşrutiyetten evvel çıkan mizah ga» zeteleri köşesinde Diyojen, Letaifiâsâr, Terakki, Eğlence, Çıngıraklı, Tiyatro, Şeref, Meddah, Çaylak, Geveze, Kahka- Bunu haber alan kızın kardeşi Raif ile bazı akrabaları. takibe —çık- mışlar, yy goför —— öl dürmüşlerdir. » ab Zabıta gerek kız kaçırma ve ük katil suçlularının hepsini yakâlamış- tır, Menemendeki diğer hadise Menemenin Kaklic köyünde Ah- met oğlu Basri isimli bir genç, gene bir kiz kaçırma meselesinden dola- yı Hürmüz, Sabire ve Emine isimli üç kadını yaralamıştır. Bunlardan İ- kisinin yaraları çok ağırdır. Torba'ıda Torbalıda da Iki genç köylü, Fer- dane ağlı on altı yaşında bir kızı kaçırmak istemişler, fakat bekçi müdahale etmiştir. Hüviyetleri anlaş'lamıyan bü *ki kişi bekçi ile uzun müddet boğuşmuş, bekçinin silâhımi (parçalamışlar, kat sonunda kızı bırakıp kaçmağa mecbur kalmışlardır. inim açıldı Bu kısımda da İsti E! iki Yüzlü, Padişah, ikbal, Davul, Beberohi, Zeveli devlet, fe gazeteleri vardır. Meşrütiyetten sonra (o çıkân mizahi gazetelerin bâşlıkları teşhir edilmekte- dir. Bu gâzete ve mesmüaların “isimleri şunlardır: * Pişekâr, Şakacı, Çekirge, Zevzek, Ay dede, Afacan, Perde, Karasiran, Şaka, Yeniçeri, “Cingöz, Malüm; Nişter, Zü- gürt, Miratriler, Curcuna, Gıdık, Gra- mofon, Hokkabiz, (o Dalkavuk, Lâtife, Kelebek, Tonton, Yuha, o Alafranga, Karnaval, İbiş, Karakuş, Cici, Hayal, Tavus, İnciliçavuş, Gecektişu, Cart Be- HABER — Aksam Postasr Veznedarı öldürenler Yaşları küçük olduğu için JIdamdan kurtuldular Abdullah 24, 10 seneye mahküm olan Yunus (ayak duliah foluran) ile beraet eden Galata postanesi veznedarı Hüse- yin Hüsnüyi öldüren Ürgüplü Ab dultah ile Yunusun o muhakemeleri KUÇUK HABERLER içeride : * Memleketimizin © büyük mali mlles. segelerinden biri olan İş bankası bugün ku, ruluşunun on Üçüncü yü dönümünü idrâk et miştir. Bu münasbetle bugün bankanın mer. kes ve şubeleri kapalıdır. * Londra elçisi Fethinin başka bir vazife. ye tayin edilerek yerine sök! © âdliye vekili Yusuf Kemalin getirileceği (o şaylası gerek Fethi ve gerek Yusuf Kemal taratmdan tek, #ip edilmiştir. *» Nufus umum müdürü Muhtar gehrimize gelmiştir. » Haydarpaşa hastahanesitde vefat eden Çankırı saylayı Rıfatın cenazesi “bugün An. karaya nakladilecektir. * Burada bulunan bir Yunanlı aktğe arka. dnşr vt Sisi “ali” yötünde ğine ilme iye makas 401 an a ” termal sevdasına “düşen “Yunanlr » oyuncu! Zoro Dalmas bura sahnelerinde oynamak im. kânmı bulacağı Ümldile dün şehrimize gel. miştir. 9 İçid aleyhtarı gençler | birliği, inhisar vekiline başvurura& Yenice sigaralarının ku. parları müksbilinde yerilecek © beniyelerin şimdiki gibi ispirtolu içkiler olmamasını rica etirişlerdir. * Trakya umüm müfettişi general Kâzım Dirik İzmir panayırma gitmek Üzere şebri.| mize geliniştir. # Şehir tiytrsü artistlerisİzmir panayı. rında temsiller vermek üzere © yarı İzmire gideceklerdir. * Merkez bankasının hisse senetleri gene yükselmeğe başlamıştır. Senetler dün borüa.. da 77 lirada açılmış, akşam 80 lirada kapan. miştir, * Makbuzlarla dip koçanlarına osym ayrı rakamlar yazmak suretile iblilâs yapmaktan suçlu Belediye tahsiidarlarından Muammer ağır odan mahkemesince dört sene on gün haps eve kirk lira para Cezasma mahküm edilmiştir. » Belediyenin. maliyeden kırk bin Kiraya satın aldığı eski Mnarif - binasmın tamiri bitmiştir. Belediye dairelerinin — bir asm yakında burayı taşınacaktır. # Belediye, et Tiyatlarını o makul bir bad de indirmek maksadıle ct nakliyatını kendi üzerine slmağı düşünmekte ve bu mevzü'ü. zerinde tetkikler yapmaktadır. * Boluda dün gece sasi yarımda oldukça şiddetli bir zelzele olmuş, herkez telâşla uy. kudan uyanmıştır. Hasar yoktür. » Yapılan tetkikler (şehrimizdeki bütün Belediye dairelerinin bir günde Lam 7000 m. Get telefon mikâlemesi yaptığını o meydana çıkarmıştır Belediye bu muazzam ', yekümu yarı yarıya indirmek için çareler &ramakla meşguldür. Dışarda: * İngiliz bahriye nazım . Sir Sumüsi Hor tayyare ile Parise gitmiştir... Marsdiyadan| yatla Mataya gidecek ve Akdeniz €)osu amirdille bir'ikte bazı tetkiklerde bilühnenk.. tar. * İngiliz — Mesir anlaşınmat büzük Köndra da imza edilecektir. * Gorizla isimli vir İlalyah kruvasöründe! infilAk otmuş, geminin herizin depomu pala. maştır. Kruvazör hüsara uğramıştır. » Meşhur Fransız kadin mubarrirlerinden madam Jüliyet Adam dün 101 e ölmüş tür hapsedilecek” Yunus 10 sene fa) ve 24 shneye mahküm olan Ab- Mükâfat mahkeme huzurunda dün bitirilmiş, karar verilmiştir, Celse açılınca reis her iki tarafa ne diyeceklerini. sormuştur. Maktül veznedarın vekilleri adaletin tecelli- sini beklediklerini söylemiş, Abdullah ile Yunus-da bir diyecekleri olma- dığını söylemişlerdir. Karar okunmuş, cinayetin posta- hane kasasındaki o paraları âlmak maksadile, tasavvur ve tasmimle-va- pıldığı anlaşıldığından Ahdullahın ö- lüm cezasma çarptırılmasina; yalnız cinayet işlendiği zaman 18 yaşını bi- tirmiş olup yirmi birini bitirmemiş olduğundan. bu cezanın 21 sene hap: sedndirilmesine, Yunusun da vaziyeti muavenet ve müzaheret şeklinde gö- rüldüğünden ölüm cezasma bedel 10 sene hapse konmasına karar veril- miştir. Pe her. iki mahküm- Sen aa bançayı saklamaktan r fat beraet etmiştir. Habeşistandâa Galla kabileleri ingiliz himayesini istiyorlar Londra 25 Habeşistan Gatla kabilesine mensup 16 kabile reisi İngil- tere hükümetine müracaat ederek Ha- bâşistanm İngiliz himayesine alınması” ni rica etmişlerdir. Bu müracaat haziranda. Oo yapılmış, fakat gizli tutulmuştür. Kabile reisleri müracaatlarını tekrar etmislerdir. aaa Beynelmilel işçi federasyonu Yunanistanı protesto etti Atina ajânsınm- verdiği habere göre, boynelmilel sendikalar federasyonu ge nel sekreteri Walter Schevenels, Yunan hükümeti başvekiline, o Yunanistanda son işçi malları müsaderesi sebebile bir telgraf göndermiştir. Ajansın neşrettiği bu telgrafta deniyor ki; “İşçi teşkilâtlarını. Milletler cemiyeti- le beynelmilel iş bürosu nezdinde tem- sil eden beynelmilel sendikalar federas- yonu, sendika hürriyetlerinin geri alm- masından işçi hukukunun çiğnenmesiri- den, sendikalint şefletin ve faal işçilerin tevkif edilmesinden ve işçi teşekkülleri emvalinin müsadere olunmasından dola- yı protesto eder.,. “Bu telgrafa cevap veren Yunan hü- İ kümeti iş müsteşarı Dimitratos alınan 'malümatıri aynlış olduğunu bildirmiş, tekzip etimştir. Bir katil on beş Ar dp nel ver ha, Şalak ve Zuhuri gazeteleri gösteril- mektedir. Bunlardan başka Abdülhamit devrin- de muhtelif memleketlerde Jön Türkler tarafından çikarılmış gazeteler ve kari- katürlere de ayrı birer yer verilmiştir. yim! Eşek,Çimdik,Guğuk, Püsküllübelâ | Dertli, Zümrütüanka, Laklak, İntikat, Eğlence, Alaj, Dikeri, Kalerider, Hande, Kalem, Kibaf, Nekregü, Babahirmmet, Pinti, Tokmâk, Falaka, Şakrak. © Sergi 18 eylüle kadar açık kalacaktır. dişli göleti üye w sz, seneye mahküm oldu daki Rümtarm. Yunanislana firay ölmelerinâ Beylerböşinde oturaü Kasap Mus- sebep olmağa, başlamıştır. Son gürlerde İtal! tafamın evlâtlığı 19 yaşında Vesileyi yan adalarından Yunanlatana kaçan Rumlar | |: çöldüren aşçı Alinin ağır cezada de- ek çalktım. Pan et me ayy | A A ge A o dürü doktor. Şakt dün, tayyare Uç Marise| on beş sene hapse kii gitmiştir. muştur. İİİ İLLLİLİMİ İİM L > 26 AĞUSTOS 1936 Doğru mil değil mi? Gene kırmız! otomobil! Geçen gün bu satırlarda, tasarr riayet için mi alındığını sorduğu bir kırmızı otomobilden bahset. Bugün gene ondan bahsedeceğ'” kat bu sefer ne iktısattan ne de, Ml möbilin fazla İüks“oluşundan. Üzerinde resmi renk, resmi nu ve bunlardan üstün klâkson taşıyo” otomobilin hususi işler içi ci “ de dolaşması, kapılarda durmasi vik, miyorus İd dereceye kadar we Bu otomobilin durduğu yerlerde san gözü tutuşmuş baca, alevler gö de kalmış ev arıyor ve kara bit iz karşılaşmak endişesile ürperiWf” Fakül; bu; yülme İrini odesiiliğ inhisar edecek bir tenkit sena rengi dolayısile göze batıyor. miz, bütün emsaline racidir? Esnaf bürosun” daki yolsuzluk Tahkikatın uzun süreceği anlaşılıyor Belediye müfettişler! de tetkikata başladılar Müşterek esnaf cemiyetleri da maliye müfettişlerinin yapmakta g duğu teftişlerin uzun süreceği anl maktadır. Söylendiğine göre bürere # hil cemiyetlerin bazılarının pul işiefif” de de ler. Ticaret odasının o mürakipleri ei cemiyetlerini daimi şekilde smürekabe zifesile mükellef bulunmaktadırlar. nun için eğer cemiyetler em bir aykırılık varsa bunun oda ürek. lerince evvelden görülmüş olmasi zımgelmektedir. Nitekim © mâliye fettişlerini teftişe odanın — davet çeri olduğu söylendiğine göre bunun olduğu muhakkak görülmektedir. Bundan bir müddet, evvel de gebii mizde bulunan İktisat vekâleti tettiş Pİ yeti gerek müstakil esnaf gerek müşterek büroya mensup. v lerin hesaplarını tetkik etmişler v8 hususta bir raporu vekâlete i p dir. Bu meyanda müşterek büronun yıllık geliri olan 102.000 Hira örer yüpılan: hesap yolsuzluklarma ait kat yapılmış bulunuyordu. Diğer taraftan Belediye oülettişleii den Hüsnü ve Osman da görülen vs üzerine Esnaf bürosu hesaplarında # ni zamanda tetkikata başlamışlardı Sarnoş bir kadın Sustalı çakı ile Cenaze otomobili şoförünü yaralsd! Bugün saat on bir buçuk sul#” nünde sarhoş olduğuna ie genç bir kadm; yolun alt başi doğru gelmekte olan şolör Bekifi idaresindeki belediye cenaze via bilinin önünden çekilmek istem ve ileri geri söylenmeğe amel tır, Şofür Bekir, yoluna devam © mecburiyetinde olduğundan e bilinden inerek kadını yolun “ rına cekmek isterken, kadm # bire sustalı bıçak çıkararak şofö” kiri sağ hacağından e Vak'a mahalline. yetişen ii her ikisini de karakola götürm (640) G6» SEE SUZİ asa 5 2 j 7
