16 Ocak 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

“—. 16 SONKÂNUN — 1936 Beri, görüşüm : Peer Gynt ve Musolini İ G Dün, Saray sinemasında Peer! Yat filmini seyrettim... Skandi-| " ka oharririnin yazdığı eser, as-| Yata tatbik edilmiş... Her ne-i 486, zihnimde birdenbire bir Yese hasıl odu: solini ile Peer Gynt... deki muhayyel kahraman: ”> Ben, bütün dünyaya karşı DYaCA ğe... Ben, Afrika impara- oluğu kuracağım... - diye haykt- a, Müzolini'nin söylediği de bun- B. : mıdır? Belki, o, daha i ileri gitmiştir... Düşünün: Bun- a “n küsur sene evvel, Milano- bir adam... Adı sanı ancak dar | Mahitinde duyulmuş... Derken, “â- » denilen bir hükümetin başı- İp Seçiyor... Orada yerleşiyor .| N Yra sanılan nutukları söylü- May kısmen tahakkuk ettiriyor. l et, bugün, bütün dünyaya N, tek başmadır... 2 devlete karşı... ğerleriyle birleşen İngiliz do-! #imasr, belki de kendi memleke-! fkârı umumxyesi, en ya- M dostları olan bir takım Brü-| er ona diş biliyorlar... 8 bu adam, ekser müstebitler ii, » mahdut beyinli, hissiz değil-| | ai Kendi hakkında söylediği leri Avrupa gazetelerinden a- l çin tercüme ediyoruz. Dikkat et- , bir ince naşir hissiyatiyle dauşur.., Düşündüm: kağ ini, odasmda yapayalnız büşL Yakit, ne düşünür?... Ka- E © Nüsıl konuşur?... Mazisini İ öne Yü iyet-İ i izi, Afrikadan muvaffakiyet haberleri gelince nasıl si- İş ir?.. İstikbali nasıl olabi- İşte tam Peer Gynt.. Ya ri okuyun, tiyatroyu ve sine- YE seyredin... Orada Musoliniyi €ceksiniz. atin büyük muharrirlerin me- ; etleri de bu değil mi? ai Ybr, leri sezerek olmuş Yazmak... yi Hasan Saka Balkan Iktısat | onseyi için Smanyaya öreket etti ava nakliyatı (sta, telefon ve ar an'aşmaları| a zalanacak İ m antantı iktisat konseyi Tür ma iştirak etmek üzere kani i, Hasan Sakanın baş- Bitaaiyş inde dün Romanyaya (Va- Na) ie) defaki toplantıda, bilhassa l toplantıda — yapılan an- tin yı, izalanacaktır ki bunta- t, boka e Balkan hava nakliya- li » “Sizraf, telef e lekedir elefon anlaşma: may, ça başka, Balkan andlaş-! Mal yağ, dört devlet arasında | İN play esini arttırmak için Seletir. “zimi müzakere edile- Şuba . Fdd, ma dokuzurda da Belg Li. Umumi konseri tan. Haliç Şirketi belediyenin başına b ir bel& mi oldu Vapurları kullanılamıyacak . bir halde ve hepside tamire ihtiyaç göstermektedir Haliç Sosyetesi belediyeye geç- tiğindenberi belediyenin başıma | belâ olmuştur. Yapılan tetkikler evvelâ bütün | vapurlarm kullanılamıyacak ka . dar eskimiş olduklarını meydana çıkarmıştır. Bunun üzerine bele . diye en fazla eskimiş olan iki va.! puru havuzlatarak tamir ettirme. ğe başlamıştır. Tamir müddeti iki) ay kadar sürecek ve beherinin ta: | mir masraf: sekizle on bin lira a.| rasında olacaktır, Bu vapurların tamiri bittikten sonra belediye sıra ile diğer va - purları da tamire çekecek ve asa- Bozuk para buhranı Yeni para saklamak | merakından ileri | geliyormuş Son zamanlarda şehrimizde bir bozuk para buhranı göze çarp- maktadır. Alâkadar mahafile ge- len malümata göre bu darlık mem- leketin muhtelif yerlerinde de gö- rülmektedir. Bu hususta dün alâkadarlar-! la yaptığımız temaslara göre bu! darlığın başlıca sebebi halkın ye- ! ni paralara karşı gösterdiğ sak-! lama merakıdır. Böyle darlıklar| zaman zaman görülmüştür. En büyük bozuk para buhranları 925,! 926 ve 928 yıllarında (olmustu. 925 yılında eski nikel bir kuruş- Tuklar yeniden basılmiş, ayni yıl da bronz beş kuruşluklar kısmen piyasaya çıkarılmıştır. 926 yılında bronz paralar ta- mamen piyasaya çıkarılmış ve kâ- ğıt beş kuruşluk, yüz paralık ve bir kuruşluklar toplanmıştır. 928 yılmda nikel yirmi beş ku- ruşluklar piyasaya çıkarılarak kâ- ğıt mecidiyeler ve yirmi beşlikler piyasadan çekilmiştir. Bu değiş- melerde de halk daima eline ge- ğı yukarı bir sene zarfında bütün vapurlar tamir ed'imiş olacaktır. Fakat bu vapurlar tamir edil -| dikten sonra da ancak beş altı 5 ne işliyebilecek bir haldedir. Bu müddet zarfında Atatürk köprü - sü yapılmış, Eminönü - Eyüp cad- desi de açılmış olacak ve bura J larda tramvay da işlemeğe başlı - yacağından Haliç vapurlarmı iş- letmekten vazgeçilecektir. Bu seebpten (dolayı belediye büyük masraflar yaparak yeni vel purlar almak istememektedir. Diğer taraftan yemiş vapur al kelesi de iyiden iyiye çökmüş bu-! lunmaktadır. Belediye mühendis. lerinin yaptıkları tetkikat, iskele- nin tehlikeli bir vaziyette olduğu- nu, muhakkak surette (o esaslı bir şekilde yeniden yapılması lâzım geldiğini meydana çıkarmıştır Mühendislerin verdikleri ra - porlara göre hiç olmazsa şimdilik iskelenin önüne birduba konulma lıdır. Fakat bir tek dubanın bile on sekiz bin lira gibi büyük bir para- ya malolduğu gözönüne alınırsa bunun da belediyenin başına ne kadar büyük bir iş açtığı anlaşı - lir. 'Et fiyatlarını yükselten üç sebep Toptan fiyatlarda altmış para, fakat perakendede beş kuruş tesir etti ! yatları yeniden yükselmiştir. ! Fi- yatlardaki bu'defâki yükseliş” ki lo başına dört - beş kuruştur. Bun- dan iki ay kadar evvel de gene et fiyatlarında beş kuruşluk (bir yükselme görülmüştü. Binaena- leyh İstanbulda ayni mevsimde et fiyatlarında kilo başma on kuruş- luk bir yükselme olmuş O bulün- maktadır. Dün bu hususta alâkadarlarla a sa amana a a Son günlerde şehrimizde et il çen yeni paraları saklamış ve böy- le geçici darlıklar görülmüştür. Dört aydanberi gümüş elli ku- ruşluklarla yirmi beş kuruşlukla- rın büyük bir kısmı ve iki aydar- beri de yeni on, beş kuruşluklar ve yüz paralıklar piyasaya çıka- rılmıştır. Buna mukabil (EU yirmi beş kuruşluk eski nikel paraların piyasadan çekilmesine yeni baş- lanmıştır. .seklik başlıca üç sebepten yaptığımız temaslardan edindiği- miz malâmata göre bilhassa ko - Yun eli fiyatlarında olan bu “yük - doğ - maktadır: Bu mevsimde İstanbu - lun kasaplık koyun ihtiyacı hemen de kâmilen şark vilâyetleri ve bil- hassa Erzurum mmtakasından te- darik edilir. Bu yıl Sovyetler bu mıntakadan fazla kasaplık hay - van almışlardır. O civardaki faz la kış dolayısiyle İstanbula sev - kiyat imkânları da güçleşmiş ve gecikmiştir. Nihayet bazı bölge - lerde İstanbula sevkedilecek ka - saplık hayvanlar karantineye ta - bi tutulmuşlardır. İşte bu üç sebep bugünkü ne - ticeyi doğurmuştur. Fakat işin garibi mezbahada toptan satışlar- da et fiyatlarındaki yükseklik k'- lo başına 60 para kadar olduğu halde perakendecilerde bu yükse- lişin beş kuruşu bulmasıdır. ha hu “Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi,, bugün kurulaşunun 53 üncü yıl dönümünü kutlulamaktadır. Tale- saahatla kimin Mrhilm anlamına his ane Sivaler de naranebtir, Keşmımızd nden Mm Idare mecilsi e azalığı ile mucaaele Akşam vaşmuharriri o Newueddin Sadık “veni kapitalizmin — tehlikesi, başlığı altında, şu dikkati calip satır- ları yazıyor “Yeni kapitalist mekanizmasından kâr edenler aksiyonerler değil, idare meclisi azalarıdır. Bunlar her memlekette kilçü! ve kapal bir oligarşi teşkil ederler. bil. gi, ihtisas ve teknik bakınından en farklı, çeşit çeşit işlerin başında hep ayni meclisi idare adamları vurdır. Ayni adamları yirmi, otuz yerde gö- rürsünüz, Meselâ, gözümüze iliser bir istatistiğe göre, 1932 de (Avrupoda 735 büyük işin idare meclisi azaları topu topu 90 kişidir... Bu niçin böyledir? Bu sistem, bir nevi kapitalist de. rebeyliğinden doğmuştur. Derleli, e konomi işlerine karışmadığı o serbest devirlerde, kazançlı her büyük iş k- rulurken, o devrin ya maliye, yo po- litika hayatında nüfuzlu insanlarını, hiç anlamadıkları işlerin başına ge- çirmek mecburiyeti o varmış. Eğer o adamlara idare meclisi azalığı vesi- lesile, bir kazanç hissesi verilemezse, iş mlişkillâta düser, olmazmış. İdare meclisi azalığı, liberal ekonomi siste. minin doğurduğu, o zamanın finons ve pol'tika oligarşisi irin zaruri fakat devletci bir sistemde lüzumsuz, hattâ sararlı bir vazifedir.,, * Türk mezarlığı nasıl olmalı? Yunus Nadi de buğun mesalık» lardan bahsediyor. Kavirlerin şındi- ki acınacak halini anlattıktan Onra diyor kis İstanbulu misal diye alarak. bütün, Türkiyede mezarlıkları nasıl düzelt. melidir? Şimdi yapıldığı gibi bir takım mezarlıkları kendi hallerinde birakip adına asri deniler yepyeni mezarlık» lar çıkarmalı, mezarlık olarak Obıra- kacaklarımızı da etraflarına sağlam duvarlar çekmekten başlıyarak dürelt meliyiz Karacaahmet mezarlığını tan zim etmek için bunun etralini duvar. la çevirdikten sonra içerisini en itinalt bir park güzelliğile düzeltmek asla zor bir şey değildir. Başlıbaşına büyük bir kasaba büyüklüğündeki bu me zarlık umumü tasfiyeye tâbi tutllun- ca adı sani bell! olmadığı için bir kalemde ortadan kaldırılacak mezar. lardan dolayı yarıdan fazlası boş o larak önümüze çıkar. Aile mezarlığı olarak herkese ancak muayyen bir nisbette yer (bırakılabilir, ve her ölü bir mezarı ilelebet işgal etmeğe haklı değildir. Nihayet on sene sonra ölü daha muhtasar bir yere geçerek eski yerini yeni geleceklere bırakmalulır. Bu suretle düzeltilecek Karocaah» met mezarlığı mevcullarına yenileri. nin ilâvesile İstanbulun , en temiz ve en güzel parkını teşkil eder. Böyle et- rafı duvarla çevrili mezarlık parkları mahsus surette yapılmış evlerinde O turacak bekçi ailelerin idare ve nesa- retine tevdi edilecektir. Karacaahmet parkını belki üç dört parçaye taksim etmek ve Üç döri bekçi aileye tevdi etmek lâzmgelecektir. Edirnelanısı böyle, Eyüp mezarlığı (böyle ve her yerde küçük bülyük her mezarlık böyle olacaktır. Mezarlıklara insandan başka mah lük giremez, ve onlar da sadece ziya. ret için girebilirler. Şimdi olduğu yibi mezarlıkların birer hayvan yaylağı ol. mastna veya kendilerini bilmez bir ta- kun alçak seciyeli / irtsanların, hattâ hırsızların, uğursuzların randevu yer. leri olmasına İmkân bırakılamaz. Me. zarlıkların tanzimi bahsinde tahsisat yok, para nerede? gibi ( işbilmezlerin biricik mazereti olan sözlerini nakarat olarak karşımıza dikmesinler. Mrzar. lıkların istediği masrafları ölüler he sabına diriler verirler. Mesele İstan. bula mahsus değidir. En kücük ücra