6 Ekim 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
Habeş işinin siyasal yüzü E.E Konsey yarın müte- cavizi tesbit edecek Çarşamba günü umumiye zecri tedbirler konuşacak Habeşistanda muharebeler de | . . işini vam ededursun, Cenevrede dev- let adamları soğuk kaslılıkla bu işin bir çıkar yolunu aramaktadır.! Dün uluslar kurumu konseyi toplanmıştır. Hazırlanmış olan on üçler komitesi raporu konseye verilmiş ve rapor gözden geçiril.) meğe başlanmıştır. | Fakat bir karar alınmâzdan ön- ce, bugünkü harpte kimin önce tecavüz ettiğini, tespit etmek lâ- zım gelmektedir. Bunun tayini i- çin yeniden bir komisyon kuru!- muştur. Bu komisyona İngiltere, Sovyet Rusya, Fransa, Portekiz, Şili ve Danimarka murahhasları girmiştir. Konsey, on üçler komitesi ra- porumu esas tutarak (mütecavizi tayin edecek ve kararını heyeti u- müumiyeye arzedecektir. Konsey, kararını yarın verecek, heyeti umumiye ise çarşamba gü- nü toplanacaktır. Mütecavizin kim olduğu tespit| edildikten sonra uluslar kurumu misakının “mütecavize karşı zec- ri tedbirlerin alınmasını emreden,, 16 ncı maddesi tatbik Oo edileceği muhakkak görülüyor. | Konsey taylant dia İtatya söyledi ? Dünkü konsey e toplantısında on üçler komitesi raporu üzerine ilk defa söz alan İtalyan delegesi Ba- ron Algizi ölinuştur; Bardraloizi, - komitenin dali masını takdir ettiğini söyledikten sonra, Habeşistan ahvalinin İtal - yanım istediği gibi gözden geçiril» miş olmadığını söylemiştir. İtal - yan delegesine göre, Habeşista - nın dahili vaziyeti ve takındığı ta - vur İtalya için datmi bir (o tehdit mahiyetindedir. İtalya una kar- şı tedbir almâk zorundadır, Fakat ecnebi tahrikâtı netcesinde vaziye ti tam tersine olarak İtalyanın a- leyhine dönmüş, İtalya mütecaviz olarak görülmüştür. | İtalyan delegesini iddiası şu; dur: İtalya RükümeN kendi mesuli- yetlerini müdrik olarak Habeşis. tan tarafından sebebiyet verilen. tedbirleri almıştır ki bu tedbirler) uluslar kurumu misakma göre, ye * rindedir, muhiktir. ) Habaş delegesinin cevabı ' Könsey toplantısında tabiatiy- Je Habeş delegesi de bulunuyor- “du. Habeşistanın Paris elçisi Teg- le Havaryat, Habeşistan namma söz alarak, İtalyanların son beş altı ay içinde Habeşistan sınırm- da aldıkları tedbirlerden bahset- © miş, buna rağmen Habeşistanm | © seferberlik ilân etmediğini söyle- miştir, Hattâ İtalyanlar hücum ettikten sonra bile, seferberliğe başvurmadan önce vaziyeti ulus: lar kurumuna bildirdiklerini ilâve etmiştir. Habeş deleğesi sözlerini şöyle hülâsa etmiştir: “Bu durum kârşısınıda İtalyan hücumu, Habeşistanda (o an'anevi şekilde ve âleni surette ilân edilen seferberlikten daha önce yapıldı ğı için uluslar kurumu misakının 16 ngı maddesinin derini tatbiki. mİ isterim, Ayni zamanda harbin hemen durdurulması için könse- yin İtalya hükümeti nezdinde te- heyeti şebbüste bulunmasını talep ede- rim.,, Konsey, İtalyan hükümeti nez- dindeteşebbüslerde o bulunmaya söz vermiştir. On üçler komilesinin cevabi nedir ? Röyter ajansının öğrendiğine göre, on üçler komitesinin tavsiye mahiyetinde olanraporu, tek bir maddeden ibarettir. İtalya ile Ha- beşistan arasındaki mukasemata derhal nihayet verilmesi hakkın: dadır. Türkiye ve Lehistan delegeleri projeyi kabul etmeden önce hükü- metlerine danışmak istemişlerdir. On üçler taporu, Habeşistanın dahili ahvalini de anlatmakta ve uluslar kurumuna girdiğinden beri esircilik ve idare hususunda çok büyük wlâhat yapılmış olduğunu tespit etmektedir. Habeş işi ve Ingiltere Cenevre toplantısı hakkında büyük İngiliz gazetelerinin yaz - dıkları şu yoldadır: “Deyli Telgraf,, gazetesinin si - yasal muharriri, uluslar kurumu - nun salı veya çarşamba günü ya - pılacak heyeti umumiye toplan - tısmda doğrudan doğruya hedefe gidileceğini ve İtalyanm sarih su- rette “müfecaviz,, olarak ilân €- dileceğini yazmaktadır. Taymis gazetesi, İngiliz de - legelerinin yarın uluslar kurumu konseyine geniş ölçüde (teklifler yapacağını ve ayni teklifieri heye- ti umumiye toplantısında da tek- rar edeceğini yazıyor. İngiliz delegesi, alınması düşü- nülen zecri tedbirlerin önemli ol- masi lüzumunu ileri sürmektedir. Çünkü küçük tedbirlerin, miktarı çok dahi olsa, neticesiz kalacağı kanaati vardır. Dikkat: Dördüncü sayfamızda Raif N.| Metonun çok önemli makalesini okuyunuz! Habeş işi ve Fransa Konseyin yarinki kararı, bu harpte kimin “mütecaviz,, olduğu. nu tespit etrafında olacağına göre, sonradan mütecavize karşı zecri tedbir almak işi düşünülecektir. Fransızlar bu işe hemen baş - vurulmadan önce, zecri tedbirle - rin tarihlerini tespit etmek ve bu arada siyasal müzakerelere vakit! bırakmak noktai nazarmı gütmek tedir. Fransanın cevabı İngilizleri memnun etti İngilterenin sorgusuna Fransa- i nın müsbet cevap vermiş olması i İngilterede de memnuniyet uyan- dırmıştır. İngiltere Fransaya, Kurumda zecri tedbirler meselesi görüşülür- ken kollektif hareket kararı veril- mede nevvel İngiltereye karşı bir tecavüz vuku bulduğu takdirde Fransaya güvenip güvenemiyece- ğini sormuştur. Fransa bu hususta İngiltereye yardımını esirgemiyeceğini bildir. miş ,fakat ayni zamanda bunun mütekabil olması icap ettiğini an- Tatmıştır. | | i si günü saat 15,30 da Kamutay İ kma riayet politikası hakkmda ma ği mn mlm ABER — akal e en KE 6 İLKTEŞRİN — 1965 Habesistanda muharebeler Dün, Afrikada. ki harp, üğ s&phe- dede ayni şid- detle devam et. miştir. Yüz elli bin kadar İtalyan askeri Aduva, Mu sanli ve Somali cephelerinde ileri harekâta girişme- ğe teşebbüs o et- mişler, fakat Ha- beşlilerin O görül- memiş”. mukave- metlerile (o karşı- laşmışlardır. İtalyanların Habeşlerde bulun. İf mıyan âğir top. lar, Ootayyareler, tanklar vasrtasile yaptıkları çok şiddetli | hücum- lar son dakikaya kadar hiç bir e. hemmiyetli mis » bet netice verme- miştir. İtalyanla - * rın gittikçe, baş döndürücü bir! hızla artan hücumları, Habeşlile-! rin de ayni hızla artan mukave- metleri ile çarpışmaktadır. Üç cephedeki O çarpışmaların hulâsası şu şekilde gösterilebilir; Adua cephesi Bu cephede 6 fırka teşkil eden 100.000 askeri 65 kilometre uzun. luğunda bir cephe üstünde harp| seye ie hududundan| ei ei en iie bek he md birinci gayeleridir. Çünkü: 1 — İtalya bundan 40 yıl önce! burada Habeşlere mağlâp olmuş, perişan bir şekilde kısmen kaç! mış ve kısmen de » en esir) olmuştu. İtalyanların bunun acısmı çı- karmak, Aduva önlerinde Habeş- leri mağlöp etmek suretile asker. lerin kuyei maneviyelerini yükselt mek istiyorlar. 2 -—- Aduva şehrinden (sonra Adisababaya kadar iyi kötü bir, yol vardır. İtalyanlar bu srollaj daha kolaylıkla ilerliyebilecekle- İ rini umutaktadırlar. Bütüm modern harp silâhlarile bol bol techiz edilen yüz bin kişi- tik bir ordunun ü üç BRİ güüdenberi bü Türkiyenin dı dış Politikası : Muahedelere sedakat! Ankara, 5 (A.A.) — Kamu- tay parti grupu başkanlığından: 5 Birinciteşrin 1935 Cumarte- b grupu doktor Cemal Tunca'nın başkanlığında toplandı. Cenevreden gelen Dışij;leri Bakanı Dr. Tevfik Rüştü Aras, genel siyasal durumla bu durum karşısında Türkiyenin imza et- tiği her türlü misak ve muahe- delerle üzerine aldığı taahhütle. re karşılıklı ve dikkatli sadakat ve Balkan müttefikleriyle bir- aa anin resi süzen lin dll sararanaemesesemesek, Adut'ya giden sarp yol! İşte İtalyanlar burasını geçmeğe mecburdurlar likte müşterek emniyet prensi- pine ve Cemiyeti Akvam misa- izahat vermiş ve Gruv Bakanı- mız da bu izahatını tasvip et- i miştir. il tün şalışmalarınn bir netice vers memesi, Habeşistanm hiç de ko- lay Yetulür bir lola olmadığını) human göstermektedir. !I merkezde general Biroli “kuma! dasmdaki kuvvet Debragano, #i | cenahta general Marivignu kuma dasındaki kuvvet de Aduva üzel ne bütün kuvvetleriyle hücum & mektedirler. Habeşliler tarafında ise gen ral Ras Seyum bu üç İtalyan kı mandanma karşı durmaktadır. Son Posta gazetesinin o bugü hususi kaydiyle reşretitği Ob telgraf Habeşlerin Aduva önli rinde 250 bin kisilik bir kuvvet! İtalyan askerlerini çevirmğe & şebbüs ettikleri, fakat muvaffa olamadıklarmı O bildirmektedi i Ayrıca gerek İtalyan, gerek Habi askerlerinin geriden imdat alma suretiyle takviye edilmiş olduk rınt ve İtalyanların içlerine dö Japon subayı (olmak üzere 100 Habeşliyi esir aldıklarını habe vermektedir. Fakat bü telgraf fazla itimat etmek doğru değildi «İngilizlerin kanaatine göre A duva şehri yakmda İtalyanlarıı eline düşecektir. Fakat yukarıdı anlattığımız gibi. bu sukutun har bin umumi seyri cihetinden pek : kadar ehemmiyeti olmadığındai düşmesi Oharbin cereyai tarzı ve neticesi üzerinde (| fazlı Aduva önlerinde İtalyanlara çarpışan Habeş kuvvetlerinin asıl Habeş ordusu olmadığı o muhak. kaktır. OAsıl büyük kuvvetlerin hudut boylarında olmayıp daha içerlerde olacağı tabit olduğundan Habeşlerle İtalyanların asıl büyük çarpışmaları çok daha içerilerde olacaktır. Esasen, Habeş seferber liği de 12 ilkteşrinde kemalini bu- lacaktır. müessir olamıyacaktır. Müsaali cephesi Habeşistan aşağı yukarı İatlya- nm üç misli küvüklüğünde, forka İâde dağlık, geçilmesi. yürünmesi pek güç bir memlekettir. İtalyan askerleri hudutlardan itibaren bir kaç yüz kilometre içeri girdikleri zaman çok dağılacaklar, mecbu- sinde İtalyan ve Habeş ani göğüs göğüse çarpışmışlar, ve dü ren birbirleriyle irtibatları ne de! i olsa kaybedeceklerdir. İşte asıl toplu Habeş ordularınm bu sıra: larda baskınlar vermek suretiyle İtalyanlara hücum etmesi beklene- bilir, Şu halde Habeşlerni takip ettik. leri askeri (o tabiye İtalyanlara! mümkün mertebe fazla zayiat ver. dirmek suretiyle yalçın memleket-! lerinin içlerine doğru (çekmek, sonra asıl kuvvetleriyle birdenbi- re üstlerine hücum, Buna rağmen Habeşliler, şimdilik hudutlara| pek yakm bir mevkide İtalyanları durdurabildikleri için, bu tabiye. ye bile (o geçmemişlerdir. Ancak Aduvanm düşüşünden sonra, bul İ“ başlıyacaktır. İtalyanlarm takip ettikleri ta- biye ise üç koldan, ve en kısa yol- dan Adisababayı ele geçirmek, bu suretle Habeşlileri teslime mec. bur etmekten ibarettir. - İtalyan- lar, Habeşistandaki arazi güçlük- lerini bildiklerinden hücum plân. larını da buna göre hazırlamışlar» dır. Aduva cephesindeki hücum plânı çok evelden biliniyordu. A- duvayı zaptetmek, ve ileri harekâ tma devam ederek Tana gölünü| elde ötmek, bu gölden çıkan mavi nil yolunu takiben Adisababanm| | önlerine gelmek, İ Aduva cephesindeki son vasi) yet şöyledir: Sol cenahta general Santini ku- mandasmdaki kuvvet Adigrat, İ mı İtalyanlarla bançerlerle yare harekâtma çok © ehemmiyi vermektedirler. Bu da buralard yol olmadığma ve arazinin ço sarp bulunduğuna delildir. | İt yanlârın bu cephede de ilerli memiş oldukları anlaşılmaktadır Bu sabah Adisababadan gele aşağıdaki telgraf Habeşlerin b cepheye çok ehemmiyet verdikle rini, ve İtalyan kuvvetlerini demi (Devamı 4 ncide) erene sersemreeeesese? Dikkat! Son sayfamızdaki haritamıza bakar- sanız bu yazılarda anlatılan askeri harekâtı daha iyi anlarsınız Arkası düz olan oklar İtalyan kuvvetlerini, üç çatallılar ise Hs beş kuvvetlerini gösteriyor. Adisa”| babadan kalktığını gördüğünüz ok, yukarıki haberlerde bahsettiği" miz yüz bin kişinin alâmetidir. İ talyanların zaptettikleri Dangels ve Dagetta'yı haritamızda muhta sarca Musadağı diye gösterileğ Musa AM dağından geçen kuvvet * İ ler zantetmistir. dasmes sense sunam 08 0040080005 öneme de 00 kaş sai
