16 Haziran 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Musolini Habeşlilerle anlaşmaya mecbur mu kalıyor Bu sabah gelen İngilizce gazete- lerden “Deyli Herald,, (Musolini Habeşistana sulh teklifinde bulu - nuyor) başlığı altında Londradaki İtalya elçisi Grandinin Romaya gitmesi ve Habeşistanda yeni bir demiryolu meselesinden bahsede- rek kendi diplomat — muhabirinin bir yazısını neşretmektedir. Deyli Herald yazıcısı diyor ki: “İtalya - Habeş anlaşmazlığmı kotarmak (halletmek) için Lon - dra, Paris, ve — Romada yeni bir plân düşünüldüğünü haber aldım. Londradaki İtalyan elçisi Senyör Grandinin Romaya gidip hüküme- tine danışmasını — da buna atfet - mek mümkündür. Aslen bir İtalyan membamdan aldığım haber şudur: Ortada, İtalyanın Habeşistana karşı belli başlı taahhütlerde bu - lunması düşüncesi vardır. Bu dü- şünceye göre, İtalya, Habeşistana karşı süel (askeri) tedbirler almı - yacağına söz verecek — ve hudud meselesini hâkem usuliyle başara- caktır. Buna karşılık, Habeşistanın da, Italyaya Habeşistanda bir demir - yolu yaptırmak imtiyazını vermesi lâzım gelmektedir. Bu demiryolu Kızıl denizdeki İtalyan limanı olan Massova'dan, Habeşistanı kat'ederek Magadok- roya kadar uzanacaktır. Maga- dokro da İtalyan Somealisinin |i - mantdır. Bu demiryolu, Habeşistanın me-kezi olan Adisababa. şehrinin garbından geçecektir. Bu suretle içerisinde İtalyanların da hissesi bulunan ve Adisababadan Cibuti - ye uzanan Fransız demiryolu ile tekatü etmiyecektir. 3 İtalyanlar, böyle bir imtiyazın 1928 muahedesine göre Habeşis - | tanın İtalyanlara göstermeği va - | ve tecimsel dettikleri ekonomik (iktısadi ve ticari) atindedirler. Bu vaid, İtalyanların dediğine görö hiç bir zaman tu - tulmamıştır. Bu tasavurun 1906 da İngiltere, Fransa ve İtalya arasmda yapılmış olan muahedeye de uygun düşece- ği ileri sürülüyor. Bu muahede, Habeşistanın erkinliğini (istiklâ - Tini) tanımakla beraber Eritre ile İtalyan Somalisi arasındaki, Adi - sababanm garbmdaki — nahiyede İtalyan menafiini tasdik etmiştir. Fakat İtalya bir şey daha - isti - yor. Ve işte, bütün bu plânın ka - rar noktası olacaktır. İtalyan, Habeşistandaki ahvali göz önünde tutarak, mevzuu bah - solan demiryolunun selâmeti için, tıpkı Sovyetlerin Mançurya boyun- ca Çin Şark demiryollarını yaptır- dığı zaman aldığı tedbiri almak is- temektedir. Yani, hattın iki yanmda bir “demiryolu mıntakası,, olacaktır. Ve bu, muayyen bazı sebebler do - layısiyle, inzibat altına alınacak - tır. Ve inzibatı da İtalyanlar te - min edecektir. Haber verildiğine göre Fransız hükümeti, bu teklife çok mütema - yildir. İngiliz hükümeti, İtalyan « ların bu teklifini “tetkik,, etmek - tedir. Habeşistan hükümetinin noktai nazarı, anladığıma — göre henüz belli Aeğildir.;, Vehib Paşa kolaylıkların | tahakkuku demek olacağı kana - | Paşanın Habeş ordularına baş ku- man olduğu bildirilmekte ve bu a- damın şahsı merak uyandırmak - taydı. Vehib Paşanın kendi milletine yar olmadığı için başkalarına da hayrı dokunmayacağını şu Ankara telgrafından anlarsınız: Ankara, 15 (A.A.) —— Vehib Paşa İstiklâl mücadelesinin baş - langıcındanberi Türkiyeden çık - mış ve binbir maceraya girmiş bir adamdir. Memleketinden başka her emele hizmet edecek bir yara- | tılıştadır. Ve Türk vatandaşlığın - dan bir çok seneler evvel iskat e - dilmiştir. ingilizlerin boğaz- ları kapama işi karşısında italya.. Londra 1251, nobel sulh mükâ- fatını almış olan Sir Norman Ange lin “Süveyşi kapatma,, siyasası - nı tasvip eden bir söylevi İtalyan gazetelerinde şiddetli protesto - İara yol açtı. Sir Norman Angel'in düşünüşü şöyledir: “İtalyan — Habeş çekişmesin- de uluslar sosyetesi işe karışarak Süveyş kanalrır İtalyan gemile- rine kapamalıdır,, . Bunun üzerine İtalyan gazete- leri Süveyş — kanalının ve diğer boğazların uluslar kurumu elin - de bir alet olamıyacağımı ileri sü- düyor. Böyle olursa, “Bütün bo- ğgazlar rejimi değişmelidir,, diyor- ıll'. Jtalyan gaz2telerinden — Gior- nale D'ltalia artık ne Cebelitarık ne de Süveyş kanalında — İngiliz| bayraklarının ve toplarının ve as- kerlerinin yezi olmadığmı yazdık tan sonra şöyle,demektedir : | “Yeri yoktur. Çünkü, dünyada hiç bir memleset, uluslar kurumu| jandarmalığının tek bir devlete| verilmesini kabul edemez.,, Giornale D'ltalia, — boğazların yalnız İtalyaya değil, öteki dev- letlere karşı da ve bunlar sında “geçmişle olduğu gibi AF rika ve Asya memleketlerile ola bilecek ihtilâflarda — Ingiltereye karşı da, ilerde kapatılması lâzım geleceğini,, yazmaktadır. Süveyş için Mısır ne diyor? Süveyş kanalının kapatılması nazariyesi birdenbire Murtra do- kunmaya başlamış ve Mısır gaze- teleri bu mevzu üzerine yazılar neşrine girişmişlerdir. Bu arada, Elbelâğ — adlı Mısır gazetesi, İngil'z gazetelerince ileri sürülen “Süveyş kanalını ka- pama,, düşüncesini ele alırken: “Süveyş kanalının gerek — barış, gerek harp ve tecim (ticaret) ge- milerine açık bulundurulması ge-| rektir,, diyor. Ve bunu 1888 tarihinde yapıl- mış bir arilaşma icabı olarak gös- teriyor. Sonra, Süveyşten gemileri iste- dikleri gibi geçirmek işinin İngi - Hzlere ait olmadığını anlatan bu yazı şöyle bitmektedir: Gemilerin Süveyş kanalından özgür (serbest) olarak geçmeleri-! ni sağlamak (temin etmek) işi,| Mısır hükümetinin kuvvetlerine düşer.,, Afrikaya italyan sevkiyatı nasıl oluyor? - l ara- JOsmanlı paşalarından Vehib İngilizce (Deyli Ekspres) gaze- SERVET HABER — Akşam Postast geldi (Baştarafı 1 incide) kuvvetli bir şekilde çıkacak, ve Fenerbahçeyi muhakkak surette yenmek azmile oynayacaktır. Fakat İstanbul şampiyonunun da yıldönümleri olmak münase- betile çok candan oynıyacakları muhakkaktır. Bu itibarla maç fev| ” kalâde heyecanlı ve zevkli ola- caktır. Sarı lâcivertlilere 27 inci yıl- dönümlerini Sefveti yenmek su - retile büyük bir muvaffakıyetle başarmalarını temenni ederiz. Ankarada Beşiktaş galib Ankara, 15 (A.A,) — Ankara- da iki maç yapmak üzere gelen Beşiktaş jimnastik kulübü bugün çok kalabalık bir seyirci önünde ilk maçını Ankaragücü ile yap- tı. Çok güzel bir oyun oynayan Beşiktaşlılar birinci devrede dört ve ikinci devrede de dört gol ata- rak sıfıra karşı sekiz golle rakip- lerini yenmişlerdir. Beşiktaş takımı bugün de An- kara şampiyonu Çankaya ile kar- şılaşacaktır. İstabul üçüncüsünü bu muvaf - fakıyetinden dolayı tebrik ede- riz. izmirde Beş yangın Geçen gün İzmirde bir gece içinde beş yangın olmuş — ve halk heyecana düşmüştür. Havanın pek sert olmasına rağmen — itfaiyenin fedakârane gayreti sayesinde yangm söndürülmüştür. Yangın » lardan birinde — beş tane dükkân yanmıştır. Üğürğleme Bir grev Omaha, 16 (Şimalt Amerika- da) — İki haftadan beri devam eden tramvay amelesi grevi — va- him bir mahiyet almağa başla- mıştır. Hükümet örfi idare — ilân etmiştir, Polis halk üzerine — ateş etmiş, bir kişiyi öldürmüş bir çok kişiyi de yaralamıştır. OPTALAA TT P AR D EE SAA TT A STT ae tesinin İtalyan müstemlekesi E- ritreye gönderdiği bir aytar (mu- habir) şöyle yazıyor: “Oturduğum otnlin penceresin- den denize bakınca büyüklükleri 20 bin ile 50 bin ton arasında de- ğişen 40 kadar İtalyan gemisi gö- rüyorum. Bunlar, asker ve harp levazımı ile doludur.,, “Birdenbire, tasvir edilemiye - cek kadar kalabalıklaşan Eritre susuzluk içinde kıvranmaktadır. Bu pek mühim mesele, İtalyan ku- mandanlarını derin derin düşün - dürüyor. Buraya Adenden pek büyük fedakârlıklar ve — güçlüklerle su getirilmektedir. Askerler arasın- da dizanteri, — Malarya ve güneş çarpması gibi hastalıklar büyük zayiat verdirmektedir.,, italyaya girmiyen ingiliz gazeteleri İtalyan hükümeti İtalya hak- kındaki bazı yazıları — yüzünden Mançister gardiyan, Sandey Eks- pres, İvning — Standard ve Deyli Herald gazetelerini İtalyaya sok- mamaktadır. Bir Amerikan gazetesi muha - biri de İtalyadan dışarı çıkarıl- mıştır. İngilizce “Niyus Kronikl,, gaze- tesinde okunmuştur: Bükreş, (Çarşamba) — Roman- ya, bir iki güne kadar, Sovyet Rus- 16 HAZİİLA -— — — — — M —| Son dakika — Romanya Sovyetlerle misak imazalıyor N — 1935 ——— ya ile, bir karşılıklı yardım ınîılh' imzalayacaktır, Bu misak Çekoslo” vak - Sovyet misakının ayni ola * caktır. — (Royter) Istanbuldan Anka- raya 15 dakikada gitmek kabil olacak (Baştarafı 1 incide) Şimdiye kadar tayyareler ha - vada en fazla — 400 — 450 kilo- metre yapabiliyorlardı. Havanın mukz.vemetinden dolayı daha yüksek bir sürat elde edilmesi im- kânsız görülüyordu. Viley Post havada uçmak için daha yükseklere, havanın kefa- fetini gaybettiği, ve 43 tazyikin çok azaldığı — mıntakalara, yani Stratosferde uçmayı düşündü. Bu rada havanın kesafeti gayet azal- dığından tayyare uçarken karşı - laşacağı mukavemet te o derece az olacaktı. Binaenaleyh, adi havada saat- te 100 kilometre ile uçan bir tay- yare orada ayni kuvveti sarfede- rek 500 kilometre ile uçabilecek- ti.. Fakat giriştiği tecrübeler çok! tehlikeli idi. Düşmek ve parçe - lanmak tehlikesinden başka az tazyiklerde hastalanmak, hattğ e- nt olâarak kalp durmasımdan öl- mek tehlikeleri bile vardı. Hiç tecrübe — edilmemiş stra- tosferde uçabilmek için yapılmış Sulkastçıların böylesil de görülmemiştir Nevyork, 15 (A.A.) — 250.000 üyesi bulunan İrlanda - Amerikan kurumlarından sekiz tanesi Vale - ra hükümetini devirmek amaciyle bir yangınç (suikast) hazırlamak - tadırlar, Yangınçılar Irlanda cümhurluk ordusunun: kuvvetlerine güven - mektedirler. Dün akşam elebaşılarından 17 kişi Nevyork otellerinden birinde toplanmışlardır. Bunlar 500 bin İr- landa - Amerikalınım paraca yar - dımını elde ettiklerini söylüyorlar. —— Gökten düşen taş Atinadan — bildirildiğine göre Meguraya — gökten büyük bir taş düşmüştür. Taşın düşerken çıkar « dığı gürültü halkı günlerce korku içinde bırakmıştır. Wsüğiğe Kurtlu kiraz Havaların fona gitmesi bu se- ne kirazların az ve fena yetiş- mesine sebep olmuş ve kirazlar şimdiden kurtlanmağa başlamış - tır. Şerimizde kirazın kilosu beş kuruştan on kuruşa kadar satıl - makta olmasına — rağmen hic 'e rağbette değildir. Belediye kurtlu kirazların hal- ka satılmaması için faaliyete geçmiş ve bunları toplıyarak de- nize döktürmüştür. Toplanan ki- razlar bin kilodan fazladır. Kiraz — tacirleri bu kirazların denize dökülmiyerek inhisar ida- resi tarafından ispirto istihsali i- tayyarelere korkmadan bindi. Taz yik azlığı, ve donmak tehlikesine karşı dalgıç elbisesine benziyen tulumlara girdi. Ve tek gözlü ol- masınm verdiği bütün müşkülle- re kahramanca göğüs gererek çaâ* lışmakta devam etti. Bir çok kimseler onun bu ça" lışmalarına dudak büktüler, eheni meyet vermediler. Fakat o bun * dan yılmadı. Bir çok defalar tay* yaresile düştü, ölüme sürtünerek kurtuldu. Gene bir çok — tecrübelerinde yüzde yüz muvaffakıyetsizliklerle karşılaştı. Fakat böyle uğraşa uğ” raşa en sonunda muvaffak oldu: Tayyareciliğin bundan sonrâ oynayacağı rol, büsbütün değişe" cektir. Meselâ bir stratosfer tay* yaresile buradan Londraya bir İ* ki saatte, İstanbuldan Ankarayâ on beş dakikada gidilebilecek * tir. Bunun gerek iktisadi cephede, gerekse harp noktai nazarındaf ne kadar büyük bir şey olduğu meydandadır. Bulgaristanla ticari anlaşma Bulgaristan ile memleketimiz arasında imzalanan yeni ticaret anlaşmasının tatbikine başlanmış” tır. Anlaşmanın esasları şunlar * dır: Türkiye bir numaralı listede yâ* zılr olan malları miktar tahdid et* meden Bulgaristana ihrac edebile” cektir. - Buna mukabil Bulgaris * tanda üç numaralı İistede yazıl! olan mallarını miktar tahdid etme" den memleketimize ithal edebile * cektir. ” Ithalât ve ihracat mütekabil ta * kaş usuliyle her iki tarafın arazisi” ne serbestçe girecektir. Anlaşmâ bir yıl içindir. Müddetin hitamın * da her iki taraf da isterlerse anlat” ma devam edebilir. a Takas muamelesi iki memleke * tin salâhiyettar. makamlarmı? muvafakatleri ile verilecek müsâö* adeye tâbi tutulacak ve soft fiya * tına göre hesab edilecektir. Üç bin lira ve 2400 leva ğr kıymette işler için salâhiyettaf makamakta verilecek iki nüsbal' beyanname ile iktifa edilecektir: 933 tarihinde imza edilmiş ola” takas mukavelenamesi gelme ta'” hinden itibaren üç ay daha uzatıl” mıştır. Takaş yoliyle TürkiyeY* ithal edilmiş 100 bin Türk liralık pirince mukabil Bulgaristana b biri elli bin lira kıymette balık ** zeytin ihrac etmek bususunda TÜ” kiye serbest kalacaktır. 4 çin satın alınmasını istemektedi” ler.