29 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

w;' a : U“ L 29 MART — 1935 îi'gasa Sir Con Saymenin Berlin seyahati ve neticeleri Yazan: Raif N. Meto Bundan tam yirmi beş sene evvelde,, umumi savaştan, iki üç sene önce, Avrupa yine bugün gibi karışmış bir halde idi. Her- 'ces silâhlanıyor, hazırlanıyordu. Rusya, Alman hudutlarına ya- | kım olan arazisinde şimendifer hatlarını çoğaltıyor, Fransa, Al - man korkusundan ordusunu art- tırmak için üç senelik mecburi askeri hizmeti kabul etmeğe ha- zırlanıyor, Almanya ordu ve bil- hassa donanmasını mütemadiyen kuvvetlendiriyordu. Yine bu senelerin bir kaç fe- dakâr zabitile bir avuç Türk as- keri Osmanlı imparatorluğunun cançekişmesini Avrupaya gös - termemeğe çalışıyorlar, Trab - lusta Türk milletinin ölmediğini ve ölmiyeceğini dünyaya ilân e- diyorlardı. Etrafı kaplıyan silâh şakırtı- larına daha önceden de kulak kabartmaya başlıyan İngiltere gittikçe büyüyen Alman donan - masının zincir seslerine dayana- madı. İngiltere 1911 senesinde, tıpkı bugün Con Saymenin yaptığı gi- bi, malümat almak üzere Lord Haldanı Berline gönderdi. Asıl maksadır Alman donanma- sımın fazlalaşmamasını temin et- mek olan Lord Haldan seyaha- tinden eli boş döndü. Döndükten | sonra da gece ve gündüz Ingiliz tersanelerinde çekiç sesleri afa- kl_!u_ttu. a .d&l..jğ»,. * * '* - --' bi ş Yirmi beş sene sonra dünya, Avrupa ve İngiltere hemen he - men ayni vaziyete tekrar avdet | “tmiş bulunuyorlar. Bugün milyonlarca insanım ka- nı ve kemiklerile yoğurulmuş Versay muahedesinin sapır sa - pır döküldüğünü görüyor, yeni âfetlerin insaniyetle karşılaşdığı- na şahit oluyoruz. : # : İngiliz siyasa adamların Berlinde ne gördüklerini, neler elde ettiklerini şimdiden tahmin etmek, belki, biraz erkendir. Bir fikir edinebilmek için elimizde bazı ajans ve gazete telgrafların- dan başka bir şey yoktur. Bizce Berlin seyahatinin asıl neticeleri bir kaç ay sonra anla- wlacaktır. Hele İngiliz tersanelerinde te- lâşlr hazırlık sesleri gelmeğe baş- lar, tayyare fabrikalarında faali- Yet artarsa mesele kendiliğinden aydmlanacaktır. İşte ©o zaman Ortalığın karışacağını veya ka - Tışmak üzere olduğunu anlaya - tak, İngiliz ve Alman siyasa a- damları arasında geçen muhave- relerin ruh ve manasını öğrenece- vW B M Bununla beraber bugünden, Berlin seyahati hakkında, bazı hükümler verebiliriz. Bunları iki sSma ayırmak İâzımdır. / Birinciler meyanında hiç şüp- €siz Almanyanın artık hatırı Sayılır bir millet haline geldiğini ydetmek lâzımdır. ' Almanya artık, on beş sene - denberi olduğu gibi, “böyle ya - E%ıkam, böyle istiyoruz,, değil, € yapalım? Ne istiyorsun? (Devamı 6 mcr da) - | — MABER — Akşam Postası —— — Gümrükle teşkilât Istanbuldaki memur- ların çoğaltılması düşünülüyor Gümrüklerde yapılacak yeni teşkilât için şehrimizde bulunan Gümrükler Umum — Müdürlüğü tetkikat müdürü Mustafa Nuri dün beraberinde gümrük baş müdürü Seyfi olduğu halde yeni satış am - barını ve diğer bir çok ambarları gezerek tetkiklerine devam et- miştir. Mustafa Nuri İstanbul gümrük - lerinde mevcut memur ve servis - lerin ihtiyaca ne derece — tekabül ettiğini tetkik etmektedir. Bu ökonomi neticesine göre ye - ni tedbirler alınacaktır. imdiki İstanbul gümrük teşkilâ- tıinda bir kısım işlerin — alınarak yeni servislere verilmesi düşünül - mektedir. Başka vilâyetlerde gümrük memurlarından bazılarile İstanbul teşkilâtının takviye edil - mesi de mevzuu bahistir. İstanbuldaki teşkilât için böyle idari tedbirler alınırken diğer ta - raftan Gümrük ve İnhisarlar Ba- kanlığı da yeni teşkilât lâyihasımı hazırlamıştır. Bu lâyihada gümrük ve muha- faza teşkilâtı mensuplarının da, askeri bareme itba edilerek, ma - kanun de teklif edilmektedir. Diğer gümrük memurlarının da maaşları, mevkileri, haiz oldukla - rr salâhiyet ve mes'uliyetleri na - zarı dikkate almarak ' yükseltile - larının aylıkları 40 liradan 55 li - dan 35 liraya çıkarılacaktır. _——o—— Gramofon plâğı ihracına başladık Son zamanlarda, bilhassa İsatn- bulda bir plâk fabrikası yapıldık- tan sonra, gramofon plâğı ihraç eşyalarımız arasında bir mevki almağa başlamıştır. Bilhassa Türk akalliyeti bulunan — memleketler, İstanbuldan mühimce — miktarda plâk almaktadırlar. - Mısır, Arnavutluk, Yugoslavya ve Yunanistanla Bulgaristan son zamanlarda bizden plâk ithaline başlamışlardır. Bir İngiliz sirketi de İngilterenin islâm müstemleke- lerine gönderilmek üzere — şehri- mizden plâk almaktadır. M e DKS eniversitede yapıla- cak enstitü Üniversite bahçesinde yaptırı - lacak olan yeni Hayvanlar ve Ne-. batlar Enstitüsünün temel — atma merasimi dün yapılmıştır. Merasmide Üniversite rektörü Cemil Bilge ve bütün profesörler bulunmuşlardır. ' , _ı_—o-— Bozuk kaldırımlı sokaklar Şehir içindeki geniş sokak ve caddelerden bir kısmı bozulmuş - tur. Belediye yaza kadar bunları tamir ettirecektir. Bozuk sokak - lar yazın sulanınca çamurlanmak- tadır. Bu sene sokakların çamurlan - maması için bunların sulanmıya - rak yıkanmasına karar verilmiş - tir. Bozuk sokakların kışın çamur- lanmaması için şimdilik verilmiş “bir karar yoktur. yüzünden mühim ka- aşlarının bir derece yükseltilmesi | raya, ambar memurlarınm 25 lira- Trenlerin Faydası! Gezmiye gidenler -zançlar elde edildi Bu yaz da gezinti tren- leri işletilecek Geçen yıl oduğu gibi, bu yıl da Sapanca ve Adapazarına yaz gezintileri yapılacaktır. Devlet demiryolları idaresin- ce, önümüzdeki yaz mevsimin - de bu gibi seyahatlere daha çok ehemmiyet verilecektir. Geçen yaz, Turing klübün te - şebbüsü üzerine Devlet Demir- yollarınca ayrılan gezinti tren - leri, büyük rağbet görmüştü. Bu çeşit trenlerle Adapazarı ve Sa- pancaya geçen yaz 70.000 kişi- nifı gezinti yaptığı tesbit edil - miştir. Bundan başka gezinti yapıldı- ğı günlerde, yalnız Sapancada 150 ye yakın koyun kesilmiştir. Ancak, giden yolcuların ihtiya- cının Sapancadan tedariki müm- kün olmadığından oraya Adapa- zarı tüccarları gelmiş ve yapılan tahminlere göre Sapancaya 100 bin lira para kalmıştır. Bu gezinti yerleri artık halk tarafından da tanındığı için bu yıl daha çok rağbet olacağı kes- tiriliyor. Diğer taraftan öğrendiğimize göre, dışarıdan şehrimize gele - c bazı kolaylıklar daha temin edil- mesi düşünülmektedir. Bu arada, memleketimizin tebdilihava ve !nnyolarmı rağbeti arttırmak için, buralara gelecek ecnebi seyyahlara, bedava vize vermek tasavvuru vardır. KEPE ——— Boğazda Yüzde elli tenzilâtlı 'biletler ihdas olunuyor Şirketi Hayriyenin senelik top - lantısı dün saat on beşte şirketin merkez binasında yapılmıştır. İlk olarak idare meclisinin bir sene - lik faaliyet raporu okunmuştur. Bu rapora göre, şirketin vapur - ları dokuz milyondan fazla yolcu taşrmıştır. Geçen seneye naza - ran yolcu adedinde 108.000 kişi' fazlalık vardır. Bu fazlalığa rağ- men varidatta sekiz bin lira nok - sanlık görülmüştür. Bu noksanlık Üsküdar ve Bebek hatlarında ya - pılan tenzilâttan ileri gelmiştir. İdare heyeti raporundan sonra blânço, mürakipleri raporu okun- detleri biten Bay Mahmut Nedim, Bay Nuri Can, Bay Reşat yeniden intihap edilmişlerdir, Şirketin bazı işlerini takip etmek üzere Ankaraya gitmiş olan Şirke- tin Müdürü Bay Yusuf Ziya, dün sabah dönmüştür. Bay Yusuf Ziya bir muharririmize demiştir ki: — Ankarada şirkete ait — bazı işleri takip ettim. Nisandan itiba - ren gerek Şirketi Hayriye ve ge - rek Akay idaresi — tatil günlerini Boğazda, Anadolu sahilinde ve A- dalarda geçirmek isteyenler — için ucuz tarifeli vapurlar kaldıracak- tır. Bu vapurlar perşembe akşam- SAAT 'AER UKÜ Wm.eıîı_ur_r_!mamnmı.ışluıudı muş, hepsi kabul edilmiştir. Müd- Mezuniyet imtihanları Hariçten gireceklerin şimdiden müracaat etmeleri lâzım.. Lise ve orta okulların yeni imti- han talimatnamesi mucibince ha - riçten mezuniyet — imtihanlarına girmek isteyenlerin Nisan sonuna kadar Kültür Bakanlığına müra - | caat etmeleri lâzım gelmektedir. Geçen yıl bakalorya imtihanına girmiş talebelerden vermiş olamı - yanların, bu yıl tekrar — imtihana girmek isterlerse, Mart sonuna ka- dar bakanlığa müracaat etmeleri lâzımdır. Bu ay sonuna kadar müracaat etmiyenler eski imtihan şekliyle imtihana girme hakkını kaybede - rek yeni imtihan talimatnamesine göre hem sınıf imtihanlarına, hem de olgunluk imtihanlarına girmek mecburiyetinde kalacaklardır. Kültür Bakanlığı alâkadar ta - lebelerin nazarı dikkatini celbet - miştir. slE ” SAA Belediyenin yaptıra- cağı stadyom Yenibahçedeki — stadyom için Belediyeler Bankasından yapıla - cak istikraz muamelesi bir yan - dan takip edilirken, bir yandan da stadyom yerindeki arsa sahipleriy- le temasa geçilmiştir. Her arsa sahibi ile ayrı ayrı pazarlık edil - mektedir. Stadyomu yapmak için Belediye, stadyomu en asırdide bir şekilde yaptırmaya karar verdi - ği için stadyom projesini müsa - bakaya koyacaktır. — .—o_'_:ı © Düşkünler evi,,nde sağlamlar varmış Çalışabilecek kudrette kadın ve erkeklerin — “Düşkünler evi,, ne gönderildikleri yapılan kontrolda anlaşılmıştır. Bu gibi — sağlam kimselerden — dışarlıklı — olanlar memleketlerine gönderilecekler - dir. İstanbullu olanlara da - çalış - maları söylenecektir. Bunlar ge - ne dileniyorlarsa belediye hizmet- lerinde zorla çalıştırılacaklardır . _—__o—_ Boğaziçine giden yollar düzeltiliyor Tarabya ile Hacı Osmanbayırı arasındaki yolun inşaatı tamamen bitmiştir. Yeniköy ile Büyükdere arasındaki yolun yapılmasıma da yakında başlanacaktır. Bu kısımda hâlen bzı yerler istimlâk edilmek - te ve rihtim yapılmaktadır. Yeniköy — Büyükdere — yolu beton asfalt yapılacağı için sonra- dan her hangi bir suretle — yolun kazılmasına müsaade edilmiye - cektir. Belediye sonrdan halkın şikâyet etmemesi için telefon, su, elektrik, havagazı tesisatının ve bacalarının şimdiden yapılmasını ilân etmiştir. tır. Tarife şimdiki ücretlerin yarısı olacaktır. Bu yarı fiyatlı gidiş ge- lişli biletler köprüdeki iskelelerde satılacak ve cumartesi günlerinin öğle zamanına kadar hükmü ola - caktır. Yeniden vapuralma işi henüz tetkik — safhasındadır. Bugünkü |ları ile cuma sabahları kalkacak - | yeniden müracaatlar başlamıştır. | ' 3 a— eei Tayyarenin yıldönümü — Dün 28 mart 1935 günü, tay- | yarenin icadının tam 25 inci yıl dönümü idi. İnsanlar 28 mart 1910 da, yani tam 25 sene evvel dün havada ilk defa olarak 300 metre mesafe 'katettiler. Gazeteler bu hâdiseyi büyük puntolarla yazdılar. Bir çok kim- seler buna inanamıyordu. Fakat tayyare — yavaş yavaş hamlelerini ilerletiyordu. Bir ay sonra esrarengiz kuş beş yüz met- reyi birden aştı. Nihayet son bir haber bu esrarengiz aletin, tah- minin, ve düşüncenin fevkinde müsbet neticeler vermeğe başla- dığını gösterdi. Fabre isminde bir mühendis, bir deniz tayyare- sile tam 9 kilometre uçtu. Dört sene sonra tayyareler harbe de karıştılar. Ve pek az bir zamanda ne kadar müthiş bir harp silâhr olduklarımı gös- terdiler. Bugünse tayyarenin dün- yada ne kadar büyük roller oy - nadığı malümdur, çeyrek asırda bahrimuhitleri aşacak, dünyanın iktisadi kanunlarını altüst ede- cek derecede ilerleyen bu alet a- caba 2010 senesinde, yani ica - dından tam bir asır sonra ne ha- le gelecek? Belediyeye alınacak memurlar Yol paralarını belediyeye alınacak elli lira ücret- K otuz beş memurun — pazar günü saat on dörtte müsabaka imtihanı yapılacaktır. İmtihana orta mek - tep ve lise mezunları almacaktır . ——O—— K SR Aydın Şimendiferle murahhası Istanbulda Geçen yıl hükümetimizce satın almman İzmir - Kasaba şimendifer Şirketinin mürahhası Monot dün sabah Paristen İstanbula gelmiş - tir. Öğrendiğimize göre, Aydın şi- mendiferleri müdürü — Adin de Londrada şirket hissedarlariy - — le temasta bulunmuştur. Önümüzdeki hafta içinde İs - tanbula dönecektir. Aydın hattı- nın satın alınması — meselesinde, henüz belli olmamış olan taksit ö - deme miktarı bu sefer anlaşılmış olacağı cihetle, bu hattın da Mayıs ayında hükümetimize geçeceği u- mulmaktadır. 1 Inhisarlar Umum Müdürü Bir müddettenberi gözlerinden rahatsız olduğu için makamına gelemiyen İnhisarlar Umum Mü- dürü Mithat tedavi edilmek üze- re Viyanaya gidecektir. Mithatın bulunmadığı zaman içinde, muavinlerinden — Münir Hüsnü umum müdürlük - işlerine bakacaktir. ' E L Sde Baytarların toplantısı Nisanın ikinci salı günü — saat on dörtte askeri baytar — tatbikat mektebinde bir toplantı yapılacak, vazife uğrunda ölen — baytarların hatırası anılacaktır. Bu toplantıya bütün baytarlar çağrılacaktır. NACİ SADULLAH MORGDA Bugün çıkan (YARIM AY) d Naci Sadullah, hayret verici sır- ları ifşa etmektedir. Bu 36 sa. hifeli, renkli kapaklı, zengin münderecatlı mecmuanın ayrıca toplantıda bunun hakkında bir ka- | üç renkli bir tablo ilâvesi de var- dır. * V. —' " e M AA n —— tü 1 vi e N SA toplamak için D Tlimi 5 'N7 eli A . — el - y M gea VU — 5, A BÜi Sder yit 7 âa B el PN eeei - aŞ T