29 Mart 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

©N ALTINCI YIN.. No: 4008 AAA Gündelik TEKNİK VE SIYASA Teknik insanlığın ğın yükselmesi- he yardım eden en büyük güc ol- makla beraber, başıboş bırakılın: YA ona zorluklar da çıkarır. İnsan- 1ğın ve tekniğin şirâdiki durumun- da bunu pek eyi görüyoruz. İn- sanların elinde bilginin ve tekni- Bin sonsuz gücleri vardır. Fakat Onlar bu gücleri yalnız kendi bay- sallıkları ve gönençleri için kul: maktan henüz uzak bulunu- Yorlar, Teknik yaratıcı olduğu ka- ar da yıkıcı ve öldürücüdür. Ona kötü istekler buyurukluk yapınca ikinci rolüne geçer. Ve uzun yıl- darda yarattıklarını birkaç gün içinde yokeder. İnsanlığın böyle bir oluş ile kar- Hılaşmaması için tekniğin bir dü- Zene bağlı olması gerektir. Bu dü- Zen gerek sıyasal ve gerek ökono- mik alanda tekniğe yol gösterme- idir. Insanlığın bugünkü —duru- Mundan onun teknik güclerden zi- Yade bu düzene istekli olduğunu anlıyoruz. Fakat istenilen düzen ler şeyden önce insanların mora- line ve iç yaşayışma bağlı bir iş Olduğundan bu alanda uğraşmak Zor geliyor.. Teknik ilerleme ko- lay ise de düşüncede ve iç yaşa- Yışta ilerleme çok ağırdır. Onun Çin teknik dizginlerini koparmış ir durumda ne yaptığını bilme - len kendi başmma koşup - gitmek- ir. , Acunda üretim artmış.. savaş i- Şin yeni ve türlü şeyler bulunmuş. nlar her gün tekrarlanan du- Yuklardır. Fakat öte yandan da (Sonu 3. üncü sayıfada) Atatürk'le | Mısır Kıralı arasında kutlamna telyazıları Reisicümhur Atatürk, Mısır Kıralı Fuad Hatretlerinin do- gumlarının yıldönümü müna- sebetile aşağıdaki telyazısını göndermiştir: ıf Zatı Haşmetanelerinin do- ğumlarının yıldönümü müna- sebetile, en samimi tebrikleri- mi ve şahsi saadetlerile Mısırın refahı için olan temennilerimi arzederim. Kamâl ATATÜRK Kıral Fuad Hazretlerinin iği karşılık da şudur: ve tebrikle- | hararetle te- | hsınız ve için sami- arzetmekle Nazik temenni rinizden dolayı şekkür ederim. Türkiyenin refahı mi temennilerimi | bahtiyarım. FUAD Ko : Resmi yazılarda öz- türkçe kullanılacak İstanbul, 28 (Telefon) — İçeri İşler Bakanlığından İstanbul vila- yetine gelen bir telyazısında Türk Dili Araştırma Kurumunca hazır- lanan osmanlıcadan türkçeye kar- şılıkların resmi yazılarda kullanıl- (Somu 3 üncü sayıfada) odımızdır. | H iğELİ Kamutay'da Dünkü toplantıda neler konuşuldu? Kamutay dün saat on beşte Trabzon saylavı Bay Hasan Sa- ka'nın başkanlığında - toplanmış- tır. Söz alan Maliye Bakanı Bay Fuad Agralı bugün gelen evrak arasında bulunan hayvanlar ver- gisi kanununun ikinci maddesinin | A fıkrasını değiştiren bir layiha- nın; kanunun bir nisandan başlı- yarak meriyete konulacağından ruznameye alınarak konuşulma- sını dilemiş ve teklif Muğla sayla- vı Hüsnü Kitabcı'nın düşünceleri dinlendikten sonra ortanmıştır. Layiha okunarak üzerinde söz istiyen olmadığından maddeler reye konularak onanmıştır. Bundan sonra devlet memur- ları maaşlarının tevhid ve teadü- lüne dair olan 1452 sayılı kanuna ekli kanunun konuşulmasına baş- landı. Birinci müzakeresi evelce yapılan kanunun maddeleri oku- narak onandı ve kanunun kabu! büdce maaşlarının artırılması iti- bariyle bir masraf olduğundan ya- zılı reye konulup konulmümüsi meselesi görüşüldü. Başkanın tek- lifi üzerine yazılı reye konulması- na karar verildi. Reyler toplanılarak tasnifinde 1452 sayılı kanuna ekli olan bu kanun için 259 rey verildiği ve 259 reyle de kabul edildiği anla- şıldı Kamutay cumartesi günü saat on beşte toplanacaktır. | Boulogne'der bankası fran 28 (A.4.) — 1 * göre, İngiltera gazelesinin iğrendiğin z bankasına üç milyon al « Kont De Martel, ayrılmazdan evel Dışarı İşler Bakanımız've Fransa Büyük "?çisi İle birlikte, Kont De Martel Adana irenile gitti; Fransa'nın Suriye ve Lübnan Fevkalâde komiseri Kont De Mar. tel, dün saat on kırk beş treniyle şehrimizden Aadana'ya hareket etmiştir. Kont De Martel, türk ve fransız bayraklariyle süslenmiş olan dux rakta Dışarı İşler Bakanı Bay T. Rüştü Aras'la Cumur Reisliği Baş. yaveri Celâl ve Başbakanlık Hu- susi Kalem Müdürü Vedid, fransız Büyük Elçisi B. Kammerer, Anka« ra Emniyet Müdürü, Merke mandanı, fransız büyük elçi kânı tarafından uğurlanmış ve bir polis müfrezesi selamlamıştır. Mihmatdarları Dışarı İşler Ba- kanlığı Hususi Kaleminden Rıfkı durakta uğurlandı Misafirimiz Ankara durağında Rüştü Kont De Mart sınıra ka- dar refakat etmektedir. Osmanlıcadan Türkçeye Karşılıklar Kılavuzu N. 5 1 — Öz türkçe yazılarını gazetelere vereceğis, 2 — YFeni konan karşılı 3 — Kökü türkçe len şekil gibi. Bedoni Zorpore Beden: ! (Fr. Örnek: Bedeni itinalarla kendini korumak, yal- fuz kendi nefsine değil, bütün yatda faydalı bir korumak, iştir, — Bedensel özenlerle kendini Yalnız kendi özüne değil, bütün yurda faydalı Dir iştir, Bed'etmek — Başlamak Bodi — Başlama Bederi — Göçer, göçebe — (Pr.) Nomade 'dbah — Kötücül — (Fr.) Malveillant Örnek: Bedhah olan insanra & Kötücül olan insanın somu iyi olmaz. Bedhahlık — Kötücüllük — (Fr.) Malveillance Bediz — (Pr.) Merveilk Örnek; ! — Buz der; na tesa; Üzerinde türemin bir çok bedi ? — Bu çalınan parça, Ran Parça bir bedizdir & —1 Bidir (T Kö.), (2) 2 — Dolunay Bodreka —. Rec Kılavuz — (Fr.) Guide Seban — Kötüdil Botayoe — Pekçok Örnek: Düşe düğen < akibeti iyi olmaz bir bediadır * Bu çali « (Fr.) Pleine lune Behadir — Bahadır (3) Behane — Bahane (4) (Fr, Bekemehal, beherhal cas Beher «« Herbir, her Behimiyet — Hayvanlık — ( Behre — Pay, üleş Örnek: ! — Orun | 'nden hiç n biz de 2 — İyil İyiliklerinizde Beht — Şaşkınlık Zarar (T. Kö.) Bu işi y üyorum, görmü Beis Örcnek Bekâr — Ergen — (Pr.) Celil ları üzerinde tabiatin bir Bolâ (T. Kö.) Uzdillik Belâ Belâgat Bu aykaç uzdüliğiyle (Fr.) Eloguent Örnek: On adar beliğ & Onun kadar uzdi! adam pek az bulunur. Belâhet — Aptallık, alıklık mana) Belde (Medine an (Er.) Cite Lorkuya | Belde (Şehir anlamına) avt Her halde yat ilminden Ki ite güğ “l iz de pay alalrm. (Fr.) Et Babte uğramak, mephut olmak yataire « (Fr.) Elogu Bu hatip belâğatiyle he, Şehir Benam * Ünlü Örnek Be ) Pritexte (Fr.) Bn tout Bağ Barrage Bende Bender Fr.) Bestialit İşlek hiç behre- üleşi yok. Oğullar behremend olalım — Ber ynnement Bervechi ati, Şaşakalmak * ber Örnek: Dilber Höber getiren Beraber inikir 06 Beraet hepimizi büyüledi tir «« Önun k tır dam pek az bulün Beract (Fr.) Idiotie Beraet et Site (T. Kö) — (Şar'dan) Üzre, gibi olan kelimelerin bu günkü işlenmiş ve kullanılan şekilleri alın mıştır: Aslı ak olan hak, aslı Yiğitliğiyle ünlü (Fr.) Lien Bend (Su bendi anla Kul, köle iskele port de commerce Örnek: Beni İsrail bervechi Alan, götüren, getiren Beraber (T, Kö.) Berilik, aklık Örnek ; Onun beraetine beriliğin Berilenme, Aklanma Boracli zimmet mazbalası (5) kların iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmış, ayrıca örnekler de kon ulmuştur, güm olan hüküm, türkçe “çek,, kökünden ge: Beraet datiyle benam a) Büget — — (Fr.) (Pr.) Esclave (Pr.) — Ville mari (Fr.) Fils, cafants İsrail oğulları Ayağıda — (Bak Ak göğüslü (Pr.) Acgulttement tünonu bilenler şahit. bütün onu bilenler tanık Aklanmırk Be Berilik ke Berat Beray Örnek: Oraya iş için gitti —& Oraya berayi matı Tnhat gitti. Bereket Berf Berguzar Örnek: Şu el y bergürarınız kals Berg ö Berhava etmek Örn Un pe Berhava o! Beri (Mü İyyüzzimme köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği (alâmeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında sırası ile uzmanlarımızın (mütehassıs) (Masumiyet anlamına) « Arılık — (Br.) İnnocence Berakis Örnek: Tersine Meseleyi (Fr.) A Venvers, par contre berakis edelim — Sorumt tersine çevirelim Berat (T. Kö,) —« (Fı.) Brevet İçin Bereket (T. Kö.) Kar — (Fr.) Neige Andaç — (Fr.) Souvenir rmız, müsande ederseniz, bendi el yazımız, izin verin bende andacınız kalsın. zide — Seçkin tekı A < (Fr.) Select € şöhretşiar olan slan Uçurmak — (Fr.) Faire sauter Ufak bir dinamit koca bir kaleyi uçut, du (berhava etti) İynamite sulfit â Faire sauter une grande Uçmak, boşa — gitmek — (Pr.) zzeh a < Arı, beri (T. Kö.) ammana ) alfranchi — Her türlü lcamiş, nmış — (Fr.) Ac Müvacehei ödde iyet düçati b Olan “bpet (bed).. ile, er, 1r, Ur, ür,? anlanına - olan KA #nlamını da veren “ir af, :'f’“""en yapılma bir türk kelimesidir. Bu H'“'nmı'ıı ayrıca (Radlof. IV.) de “bedır., şek - de vardır ki mecaz olarak “ziynet, tezyinütn #nlamene (Fr.) Ville Bel'etmek — Yutmak — (Pr.) Engloutir Bül'um — Yutak (3) Kelimenin Türkçe eski şekli ayniyle (Ba- gatır)dır. Si (4) Kelimenin Türkçe eski şekli ayniyle (Ba. gana)dır. lama keadı (5) Türkçe gelen (arı) Arapça (âri) nin kökü olduğu gibi Türkçe (Be- ri) sözü de Arapça (Beraet) ten gelen (Beri) . temiz anlamına sözü nin karşılığı ve köküdür. Eskiden halk arasın. da “Aman, şu dertten beri olayım da ne olür« $e olsun,, gibi sözler yaygındı . Berid - Ulak — (Fr.) 9 , Courrler Berin — Yüksek Beriye — Çöl — (Fr.) Dösert Berk »« Şimşek — (Pr.) Eklair Berk — Yaprak — (Fr.) Feuille