29 Mart 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

_ON ALTINCI YIL. No: 49098 , vi a Adımız, andımızdır. 29, MART 1935 CUMA Paris, 28 (A.A.) — Müaten gazelesinin Boulogne'den öğrendiğine göre, İngiltere bankası frarısız bankasına üç milyon al - tın İsterlin göndermiştir. : Gündelik TEKNİK VE SIYASA Teknik insanlığın yükselmesi- ne yardım eden en büyük güc ol- Makla beraber, başıboş bırakılın- Ca ona zorluklar da çıkarır. İnsan- lığn ve tekniğin şirâdiki dur eeei üü Atatürk'le | Mısır Kıralı arasında kutlama telyazıları Reisicümhur Atatürk, Mısır a bunu pek eyi görüyoruz. İn- sanların elinde bilginin ve tekni- 8in sonsuz gücleri vardır. Fakat onlar bu gücleri yalnız kendi bay- sallıkları ve gönençleri için kul- n henüz uzak bulunu- Yorlar. Teknik yaratıcı olduğu ka- da yıkıcı ve öldürücüdür. Ona &Gtü istekler buyurukluk yapınca | p ee & | İî.: ;:::gekşeçe" Yıîr:::n :JL arsederim. ; sını dilemiş ve teklif Muğla sayla- b İbinde YND | Kamâl ATATÜRK |)| vı Hüsnü Kitabcı'nın düşünceleri K t D M t l yokeder. dinlendikten sonra orlanmıştır. on e b ar e nlığın böyle bir oluş ile kar- ası için tekniğin bir dü- Zene bağlı olması gerektir. Bu dü- Zen gerek sıyasal ve gerek ökono- nik alanda tekniğe yol gösterme- ir. İnsanlığım bugünkü duru- Mundan onun teknik güclerden zi- Yade bu düzene istekli olduğunu anlıyoruz. Fakat istenilen düzen ı!" şeyden önce insanların mora- ine ve iç yaşayışıma bağlı bir iş oOlduğundan bu alanda uğraşmak Zor geliyor.. Teknik ilerleme ko- Y ise de düşüncede ve iç yaşa- Yışta ilerleme çok ağırdır. Onun çin teknik dizginlerini koparmış bir durumda ne yaptığını bilme - 'en kendi başına koşup gitmek- ir, , Acunda üretim artmış.. savaş i- Çin yeni ve türlü şeyler bulunmuş.. nlar her gün tekrarlanan du- Yuklardır. Fakat öte yandan da (Sonu 3. üncü sayıfada) Kıralı Fuad Hazretlerinin do- gumlarının yıldönümü müna- sebetile aşağıdaki telyazısını göndermiştir: Zatı Haşmetanelerinin do- | ğumlarının yıldönümü müna- sebetile, en samimi tebrikleri- mi ve şahsi saadetlerile Mısırın refahı için olan temennilerimi Kıral Fuad Hazretlerinin verdiği karşilik da şudur: Nazik temenni ve tebrikle- rinizden dolayı hararetle te- şekkür ederim. Şahsınız ve Türkiyenin refahı - için sami- mi temennilerimi arzetmekle İ bahtiyarım. | - Resmi yazılarda' ÖZ- türkçe kullanılacak İstanbul, 28 (Telefon) — İçeri İşler Bakanlığından İstanbul vila- yetine gelen bir telyazısında Türk Dili Araştırma Kurumunca hazır- lanan osmanlıcadan türkçeye kar- şılıkların resmi yazılarda kullanıl- ; (Sonu 3 üncü sayıfada) Kamutay'da Dünkü toplantıda neler konuşuldu? Kamutay dün saat on beşte Trabzon saylavı Bay Hasan Sa- ka'nın başkanlığında toplanmış- tır. Söz alan Maliye Bakanı Bay Fuad Agralı bugün gelen - evrak arasında bulunan hayvanlar ver- gisi kanununun ikinci maddesinin A fıkrasını değiştiren bir layiha- nın; kanunun bir nisandan başlı- yarak meriyete konulacağından ruznameye alınarak konuşulma- p Layiha okunarak üzerinde söz istiyen olmadığından maddeler reye konularak onanmıştır. Bundan sonra devlet memur- ları maaşlarının tevhid ve teadü- lüne dair olan 1452 sayılı kanuna ekli ka konuşuln baş- landı. Birinci müzakeresi evelce yapılan kanunun maddeleri oku- narak onandı ve kanunun kabulü büdce maaşlarının artırilması iti- bariyle bir masraf olduğundan ya- zılı reye konulup konulmaması meselesi görüşüldü. Başkanın tek- lifi üzerine yazılı reye konulması:- na karar verildi. Reyler toplanılarak tasnifinde 1452 sayılı kanuna ekli olan bu kanun için 259 rey verildiği ve 259 reyle de kabul edildiği anla- şıldı Kamutay cumartesi günü saat on beşte toplanacaktır. " Kont De Martel, ayrılmazdan ml' _Dıgın İşler Ğıkınmm’n Fransa Büyük "!çisi ile birlikte. Adana trenile gıttı, durakta uğurlandı Fransa'nın Suriye ve Lübnan Fevkalâde komiseri Kont De Mar. tel, dün saat on kırk beş treniyle şehrimizden Aadana'ya hareket etmiştir.. Kont De Martel, türk ve fransız bayraklariyle süslenmiş olan dux rakta Dışarı İşler Bakanı Bay T« Rüştü Aras'la Cumur Reisliği Baş« yaveri Celâl ve Başbakanlık Hu- susi Kalem Müdürü Vedid, fransız Büyük Elçisi B. Kammerer, Ankas« ra Emniyet Müdürü, Merkez Ku- mandanı, fransız büyük elçiliği er« kânı tarafından uğurlanmış ve bir polis müfrezesi selamlamıştır. dar refakat etmektedir. ” kanlığı Hususi Kaleminden Rıfkı | Misafirimiz Ankara d urağında - o -. -— CMÖĞcCÖÜ'E'-TL —. -— 1 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği (alâ ti) konmuşt Osmanlıcadan Türkçeye Karşılıklar Kılavuzu N. 5 . Bunların her biri hakkında yazılarını gazetelere vereceğiz. e ik lıkların iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmış, ayrıca örnekler de kon ulmuştur. ğ ğînı:ukzın:kı;ek:fıîn' kelimelerin bu günkü ı';leıın’ıı'ş ve kullanılan şekilleri alın mıştır: Aslı ak olan hak, aslı ügüm olan hüküm, türkçe “çek,, kökünden ge: : len şekil gibi. '_""—'nî — Beden: 1 — (Fr.) Sorpore Örnek: Bedeni itinalarla kendini korumak, yal- tız kendi nefsine değil, bütün yurda faydalı bir " İştir, — Bed lerle kendini - korumak, Yalnız kendi özüne değil, bütün yurda faydalı bir iştir, B“'M — Başlamak Bedi — Başlama Bedevi — Göçer, göçebe — (Fr.) Nomade Bedhah — Kötücül — (Fr.) Malveillant » o"“k: Bedhah olan insanın akibeti iyi olmaz — Kötücül olan insanın sonu iyi olmaz. *dhahlık — Kötücüllük — (Fr.) Malveillance - Örnek; Bedhahlık eden, kendine eder — Kötücü- İlük eden, kendine eder. U — Huysuz, kötühuy Beıl.. — Bediz — (Fr.) Merveille otnek; 1 — Buz deryaları üzerinde tabiatin bir Sok bedialarına tesadüf olunur — Buz denizleri Üzerinde töremin bir çok bedizlerine rasgelinir. ? — Bu çalrnan parça, bir bediadır — Bu çalı « Than parça bir bedizdir Bede .ğ. —1 — Bedir (T. Kö.), (2) 2 — Dolunay — (Fr.) Pleine lune Be*d“ — Kılavuz — (Fr.) Guide Bedzeban — Kötüdil B'“!et — Pekçok îr"“k Düşman karşısında pek çok korkuya Üşeti — Muvacehei âdâda begayet duçarı havf gZ) “Çehre,, anlamına olan “bet (bed)» ... d #nlamını da veren “ir ar, €t, 11, UN Ü,? Şökümden yapılma bir türk kelimesidir. Bu _:."'"—ıdı ayrıca (Radlof. IV.) de “bedir,, şek - de yardır ki mecaz olarak “ziynet, tezyinaât» .nıam"lı vvalla Behadir — Bahadır (3) Behane — Bahane (4) — (Fr.) Prütexte Behkemehal, beherhal — Her halde — (Fr.) En tout cas Beher — Herbir, her Bebimiyet — Hayvanlık — (Fr.) Bestialite Behre — Pay, üleş Örnek: 7 — Omun lisaniyat ilminden hiç behre- si yok -— Onun dil biliminden hiç — üleşi yok. 2 — İyiliklerinizden biz de behremend olalım — * İyiliklerinizden biz de pay alalım. Beht — Şaşkınlık — (Fr.) Etonnement Behte uğramak, mephut olmak — Şaşakalmak Beisş — Zarar (T. Kö.) i Örnek: Bu işi yapmanızda hiç bir zarar (beis) görmüyorum, Bekâr — Ergen — (Fr.) C&libataire Belâ — Belâ (T. Kö.) Belâgat — Uzdillik — (Fr.) Eloguence Örnek: Bu hatip belâğatiyle hepimizi teshir »et- ti — Bu aykaç uzdilliğiyle hepimizi büyüledi. Belı:i — Uzdil — (Fr.) Eloğuent Örnek: Onun kadar beliğ adam pek az bulun!r — Onun kadar uzdil adam pek az bulunur. Belâhet — Aptallık, alıklık — (Fr.) Tdiotie Belde (Medine anlamına) — Site (T. Kö) — (Er.) Cite Belde (Şehir anlamına) — Şehir (Şar'dan) — (Fr.) Ville Bel'etmek — Yutmak — (Fr.) Ehngloutir Bül'um — Yutak (3) Kelimenin Türkçe eski şekli ayniyle (Ba- gatır)dır. > Ş (4) Kelimenin Türkçe eski şekli ayniyle (Ba- gana)dır. Benam — Ünlü Bend -- Bağ — (Fr.) Lien Bend (Su bendi anlamına) — Barrage Büget — — (Fr.) Bende —- Kul, köle — (Fr.) Esclave Bender — İşlek iskele — port de commerce Beni -« Oğullar — (Fr.) Fils, enfants Örnek: Beni İsrail — İsrail oğulları (Fr.) Ville maritime, Ber — Üzre, gibi (Bak: Bervechi ati, beryechi zir — atiyen) » ber — Göğüs Örnek: Semenber — Ak göğüslü Aşağıda - ber — Alan, götüren, getiren Örnek: Dilber — Gönül Haber getiren alan, — Peyamber — Beraber -- Beraber (T. Kö.) Beraet — Berilik, aklık — (Fr.) Acguittement Örnek; Onun beraetine bütün'onu bilenler şahit. tir — Onun beriliğine bütün onu bilenler tanık- tır Beraet — Betilenme, Aklanma Beraet etmek — Berilenmek, Aklanmak — — (Fr.) Etre acguitt& ş Örnek: Beraet etmesinden çok sevindim — Ak- Tanmasından çok sevindim Beracti zimmet mazbatası (5) — Bertilik keadı, ak- lama keadı (5) Türkçe temiz anlamına gelen (arı) sözü Arapça (âri) nin kökü olduğu gibi Tütkçe (Be- ri) sözü de Arapça (Beraet) ten gelen (Beri) . nin karşılığı ve köküdür. Eskiden halk arasın. da “Aman, şu dertten beri olayım da ne olur- sa olsun,, gibi sözler yaygındı . o ada İ e e elt Ce e e ci Ve d E * Sa el sırası ile uzmanlarımızın ( mütehassıs) Beraet (Masumiyet anlamına) — Arılık — (Fr.) " İnnocence ral Berakis — Tersine — (Fr.) A Venvers, par contm Örnek: Meseleyi berakis edelim — Sorumu B tersine çevirelim " Berat -— Berat (T. Kö,) — (Fr.) Brevet _ı Beray — İçin : h Örnek: Oraya iş için gitti — Oraya berayi matı — Jahat gitti. y Bereket —— Bereket (T. Kö.) T Berf — Kar —- (Fr.) Neige * V Bergüzar — Andaç — (Fr.) Souvenir he >:. Örnek: Şu el yazınız, müsaade ederseniz, bendi _*: bergüzarınız kalsın — Şu el yazınız, izin verin seniz, bende andacınız kalsın. B — Seçkin — (Fr.) Select k Örnek: Asarı bergüzidesiyle şöhretşiar olan « — Seçkin izerleriyle ün alan Bergüzide Berhava ectmek — Uçurmak — (Fr.) Faire sauter p Örnek: Ufak bir dinamit koca bir kaleyi uçun — du (berhava etti) © Un peu de dynamite suffit â faire sauter une — grande forteresse, ç Berhava olmak — Uçmak, boşa gitmek «« (Fr.) — Sauter -l Ö Beri (Münezzeh anlamına) — Arı, beri (T. Kö.) p — (Fr.) Exempt, affranchi Bi Örnek: Kâlfei mesaviden beridir > Her türlü - fenalıktan beridir. : Beriyyüzzimme (Beraet kazanmış) — Bmlenmiı:f** F aklanmış — (Fr.) Acguitte < Berid — Ulak — (Fr.) Messager, Courrier ; v Berin — Yüksek , Beriye — Çöl — (Fr.) Dösert Berk — Şimşek — (Fr.) Eclı_ir i Berk — Yaprak — (Fr.) Feuille # n ae LA Aİİİ doi vi Ünüzür