3 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Dünki kü 2nci tabımızda yazdıklarımı: Atinadaki isyan nasıl başladı? Bahriyeliler ve Harbiyeliler arasına nasıl sirayet etti? İsyanı çıkaran kimlerdir? HABER — Akşam Postası Hükümet nasıl tedbirler aldı? Dün akşam saat yirmide birlmükümetin beyan-| tilâkci olarak geçinen ve mevkii ikinci tabı neşrederek bugün sa- bah gazetelerinde çıkan haberleri karilerimize daha dünden - bildir- İkinet tabımızı alamıyan oku- yucularımıza o tafsilâtı bir kere daha tekrarlamağı zaruri bulduk. Atina, (Hususi muhabirimiz- den) — Dün akşam - 1 Mart 935 cuma günü saat 8 de Atina ve Pi- rede fevkalâde bir hâdisenin zu- hur ettiği her tarafta şayi olmuş, herkes birbirine soruyordu: — Ne oluyoruz? — Hükümet ne yapıyor?.., — Harekete ğeçenler kim?... Bu suallerin cevabı alınmadan evvel etraftan silâh sesleri gelme- ğe başladı.. Ve ortalık birden sü- künetini kaybetti.. Herkes kaçışı- yor ve silâh sesleri gittikçe fazla- Taşıyordu, Havadis yıldırrm süratiyle etra- fa yayılmıştı. Meşhur ihtilâlci General Plaş - tirasa merbüt bahriye zabitleri, harbiye mektebindeki zabitler ve| bir kısım talebelerle — birleşerek hükümeti ele geçirmek için isyan bayrağı çekmişler ve dört torpito muhribini harekete getirmişlerdir. İhtilâlti zabitler, askerlerle diiıvı sabitlerin ahşasa Üzeri Uışarıda bulunmalarımdan istifade ederek kendi taraftarlariyle Salamin ter- sanesini de işgal ederek vaziyete hâkim oluvermişlerdi. Ayni saat. te harbiye mektebinde de hareke! namesi me neşreylemiştir. Bu beyanna- mede “bir kaç mecnunun hükü- met aleyhine isyana kalktıkları, Salamin tersanesiyle — harbiye mektebinin bu isyanı idare eyle- diği zikredildikten sonra, hükü- metin bu hareketi ” bastırdığı ve buna cesaret edenlerle hıreknteî yardımda bulunanlara karşı çnk ciddi hareket edeceği bildirile | rek halka bu hususta tamamiyle müsterih olması tavsiye olunmak- tadır. Beyannamede başvekil M. Çal- dariş, müsademeler ve arbedeler esnasında ölen ve yaralananları hürmetle yadetmekte ve sükünu bozmak isteyenlere karşı hareke- te geçen askerlere milletin min- nettarlık hislerini bildirmektedir. Teslim olmazlarsa Isyan hareketine iştirak eden | torpitolardan ikisi, hükümete de—l halet etmiştir. Diğer iki torpito zabitan ve efradına teslim olma- ları için bir mühlet verilmiştir. E- ğer bu gemiler muayyen müddet zarfında bayrak çekerek teslim olmazlarsa, tayyarelerin hücumu- « aa 4 halacaktır ve — DALITLA- caklardır. Tayyarelerin faaliyeti Tayyare zabitleri, bu isyan ha- reketinde hükümetin emirlerine i- başlamış ve vaktinde isyan hare- ketini haber alan hükümet en cid- | di tedbirlere baş vurmak lüzumu- mnu hisşetmişti. Bu lüzum, isyan hareketini si. lâh ile bastırmağı icabettirmiş ve | harbiye nazırı General Kondilis şiddetli emirler vererek isyanın ö- nüne geçmek üzere ortaya atıl: mıştı. İşe sivil ihtilâlciler de giri | şince yer yer kanlı müsademeler | olmuş ve bu esnada bir çok kişiler | yaralanmıştır. | Hükümet, merkezde ve Pirede icabeden hâkim noktalara asker, mitralyöz yerleştirmiş ve diğer garnizonlara emir vererek müte- yakkız bulunmalarını tebliğ etmiş: tir. idarelörfiye ilânı taat eylemekle ihtilâl hareketinde finelerinin tehditkâr hareketleri isyancıları ne kadar korkutmuş i- se halka da o derece sükün ve em- niyet bahşeylemiştir. Faler ve Tatayi tayyare karar- gâhlarında emre amâde bulunan tayyareler, torpitolar teslim olmaz larsa derhal havalanarak isyancı- larm elinde bulunan - torpitolara bombalarla hücum edeceklerdir, Alınan diğer haberler Öteden'deri, Yunanistanda ih- Devriyeler sıklaştırılmış, silâh sesleri kısmen durmuş ve polis faaliyete geçerek, muhaliflerden bu iş ile alâkadar olmaları melhuz bulunanları tevkife başlamıştır. Tevkif edilenlerin yekünu biraz fazladır, fakat aranılanların bir kısmını da ele geçirmek mümkün olamamıştır. Bunlar ayrıca takip olunmaktadır. Isyan hareketinin gece başla- mış olması, vaziyete başka bir şe-| kil vermekteydi. Tersanedeki va- ziyet müstesna olmak üzere hükü- | met kısa bir zamanda ihtilâlcileri tedibe muvaffak olmuş ve Yuna- nistanda her ihtimale karşı idarei örfiye ilânma lüzum görülmüştür. Hâlen Yunanistanda bu idarenin icap ettirdiği bütün tedbirlere te- vessül olunmuştur, KURUN — Asım Usun bugünkü makalesi “yeni Kamutay,, serlâv- halıdır. Evvelâ Büyük Hillet Meclişi- nin isminin Kamutaya çevrilmiş ol - duğunu söylediklen sonra kadın say - Tavların mecliste hiçte yabancı bir şekilde olurmadıklarını ve çok yaraş- tıklarını söylüyor. Ayni zamamda ye - ni saylavların daha kalebalık olduk. larını ilâve ederek bunu da nüfusu- muzun çoğalmasına delil olarak gös - teriyor. CÜMHURİYET — Bugünkü baş - makaleyi Kâzım Nami Duru yazmış- tır. Esas fikir bizde hentiz dimağların varatıcı bir hale gelmemiş olduğudur. Yazıya göre umumi kültür kuvvetli olmadıktan sonra bu şekilde herhan - gi bir dimağın bir makine veya başka bBir sey yaratması imkânsıdır. Bu ili- barla dimağ yalnızca gebedir. Doğu « vamaz iktidarda Venizelistlerden başka- larının bulunmasını asla hazme- demiyen general Plastrasın birmüd detten beri devam eden mesâisi bir defa daha akamete uğramıştır. Malüm olduğu üzere bu Gene- ral, intihabatın arifesinde hükü meti ekseriyet temin eden fırkaya teslim etmek istemiyerek — isyan eylemiş fakat muvaffak olamıya- rak firar etmişti. Bir rivayete göre, Kan şehrinde bulunduğu söylenen ihtilâlci Ge- neralin Yunanistandaki ırkıdış- ları, bu son hareketin muvıffıkı- yetinden emin oldukları için ken- disini Yunanistana davet etmek üzere mezkür şehre iki kişi gön- dermişlerdir. Diğer bir vivayete göre de Ge- neral Plastras Arnavutluk - Yuna- nistan hududundadır. Filorina - dan Yunanistana girmek üzere hazır bulunmaktadır. Ancak Se- lânik garnizonu bir harekete geç- mediği için kendisinin de içeriye giremediği aksi halde yakalanma- smin muhakkak oluğu söylenmek- tedir. Ajans ne diyor Bugünkü ajans, birinci tab'ı- muızda Wwııü havadise da- TEŞ OŞ ei * Atina, 2 (A.A.) — Salamin tersanesinde bazı zabitler fesat çıkarmak teşebbüsünde — bulun- muşlardır. Hükümet, isyanı tama- miyle bastırmıştır. Asiler teslim ol Ahnı. 2 (A.A.) — Hükümete S SA SŞ | bulunanları şaşırtmış ve hava e- karşt isyan eden zabitler, gaflet- ten istifade ederek Salamin tersa- nesiyle harp gemilerinden 4 tane- sini ele geçirmeğe muvaffak ol- muşlardır. Çoktanberidir, — hazırlandığı anlaşılan bu teşebbüs, Atina - ve- sair şehirlerdeki askeri garnizon- ların da ııyıııylı bir arada vuku- Atını dı zabitler, askeri isyan ettirmeğe muvaffak olamamışlar ve fesat erbabı, gece geç vakite kadar süren bir tüfek ateşinden | Sabdlı sazeteleri ne diyorlar? “Büyük diplomat ve büyük asker; İsmet inönü,,, MİLLİYET — Ahmet Şükrü Es - rıer bugün Başbakan İsmet İnönünün on yıllık çalışmasını anlatıyor. Ve ta- rihte bir çok büyük diplomatların mevcut bulunduğunu, fakat bu iki sı- fatı taşıyan adamların fevkaldde na- dir olduğunu söylüyor, ve yazısını şu şekilde bitiriyor: r'Başbakanlık devlet yükümlerinin en ağırıdır.Yorar, yıpratır, fakat yurt severliğin derin kaynağından kuvvet alan General İnönü, on yıl önce ne kadar dinç ise buglin de o kadar dinç- tir. Gerek yeni kurduğu kabinesi, ge- rek Başbakanlığa geçtiği günün yıl dönümü dolaytsile kendisini saygı ile kutlular, ve geçmişte olduğu gibi ge - Tecekte de büyük işler başarmasını dileriz.,, ZAMAN — Bugünkü başmakale Tramvay Şirketile Nafia Bakanlığı a- 38 MART — 1935 aA TİLAİN0 aygoyı HYA AayyyıyyAPE N Isyana 9 harp gemisi iştirak etmiş Ingiliz Ajansının yazdıkları Röyter ajansının Atina muhabiri tarafından çekilen bir telgrafda deniyor ki: 1933 senesi Martı meclisi mebusan intihabatı ferdasında ekseriyete karşı bir isyan hareketine geçen ve o tarihte yalnız bir gün diktatörlük yapmağa muvaffak olan eski ihtilâlci Ge- neral Plastrasın adamları dün gece gene yeniden hükümeti hazıra aleyhine bir ihtilâl hareketi tecrübesine kalkıştılar. Ve lııı hııuket bir takım arbedelerle müsademelere sebebiyet ver- ükümetin teyakkuzu sayesinde ihtilâlciler muvaffak ola- madılır Çaldaris hükümeti vaziyete hâkimdir. Bu hareketi ihtilâliyeye 9 harp gemisi de iştirak eylemiştir. * . * HABER — Röyter &jansının bu havadisinde nazarı dıkhd celbeden fıkra hareketi ihtilâliyeye 9 harp gemisinin iştirak etmiş olmasıdır. Bu rakkam aşağr yukarı Yunan donanmasının bütün göze görünen gemilerini göstermektedir. Malüm olduğu üzere Yunanistanın başta Avorof olmak üzere Eli kruvazörü ve 6 kuvyetli torpido muhribi ile bir kaç tahtelbahiri vardır. Ve bunlar faal filoyu teşkil eylemektedir. Bundan başka, Yunan donanmasında ihtiyat filoyu teşkil eden Kılkış ve Linmi zırhlı- lariyle bir takım eski torpidolar ve karakol sefinesi olarak kul- lanılan İspeçya, Hidra, Valspara zırhlıları da vardır. Bu son üçü kadro harici bulunmakta ve tersanede yatmaktadırlar. İh- tilâl hareketine iştirak eden gemilerin hangileri olduğu öğre- ıul.ıeıııçtır L 1 î ıom teslim o! | LA AD L SADA A N N N n , ler. şehrin noktalarını| — Göce bir Buçukta her tarattf muhafaza — altmda W de henf yorlar, Fesat — orduda iler teslim olmam! le bastırılmıştır. lardır. Hükümet, hâkim - tepelif' Bahriyede, âsilarin elinde Gü-| top tayin etmiş ve ihtilâlcilere 1 kadlkir” genalldün KT GN öüR bir teslim mühleti 'mıhr ”" lim olmuş ve tersane ile diğer iki geminin de pek yakında teslim olmaları beklenmekte bulunmuş- tur. Selânikte bir isyan çıktığına dair olan haberler, resmen tekzip olunmaktadır. zetesinde bir takım ihtilâl hare * y f ketleri emarelerinden bahsedil " |» Asilerin dahildeki | mekte ve hükümetin şiddetli ted ” reisi bir aldığı bildirilmektedir. Bu $?7 zete, Plastiras taraftarı bazt eski generallerle, miralayların Dırâ ” ma ve Selânikte faaliyette buluf” duklarını, Pire telsiz istasyonu fında şüpheli bazı eşhasın dolâf makta olduklarını ve Giridde 77 5 dalimanmdaki telsiz M d"" nun “malüm kimseler tarafın! dikkatle takip olunduğunu maktadır! (Mâlüm ki: biri Venizelosla kendisini H.ı"l d da ziyarete giden eski j meb'usan reisi Sufulis'e aittir) Lâyipzik panayt? pek canlı Leipzig, 3 (A.A.) — ıııı“'*ı panayir münasebetiyle J"akv yük bir hareket ve canlılık hü çef sürmektedir. Dün 250 hususi ““. le birçok ziyaretçiler gelm eki ,ı- Bunların miktarı, geçen ser"' ’U' yaretçilerin miktarlarından ı_wıl | 60 nisbetinde fazladır. BaY '.f ind! panayir müdürüne bir telf' kerek muvaffakiyet ıem'ı":.' FA Atina, — Son haberlere göre Salamin tersanesiPlastras taraftar larından Demestikas tarafından işgal edilmiş ve bu mütekait bah- riye miralayı isyan eden filonun rasındaki davadan başlıyor. Yazıya göre hükümet pek âlâ daveya lüzum bile görmeden âmme menfaatine ait olan bu şirkete vaz'ıyet edebilirdi. Hükümetlerin böyle hareket etmesine en bÜyüR misal umumt harp arefesin- de İngiltereden satın aldığımız Reşa- diye ve Sultan Osman zırhlıları İn- giltere hükümetinin vaz'ıyet etmesi - dir. Halbuki hükümetimiz böyle bir vaz'iyete lüzum görmüyor. Ve kanu- ni yollarla şirketin yapmakta olduğu taksızlıkların önüne ğe çalışı - mor. SON POSTA — İki yıldız. imzalı ve “radyo ve gazete, serlâvhalı - yazı| bulunmuş ve panayırın Â İ radyolara çatıyor. Mühim bir toplan: | .. e. ö esi VE ' ti olduğu ve vadyonun bunu vereceği lıııdıyıtmı " ’“h:;mh ”. ğ zaman hiç olmazsa bir gün evvelden| P'Yasayı el .’ manyada işsizliğe hâkim haber vermesi lâzım geldiğini söylü - “am geleceğini !ııldıı'lll”*ın Wor.