1 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Habeşistan işine Fransa ile Amerika, İngiltere ve Japonya da karışıyor Habeşistan - İtalya ihtilâfr ol - | duktan sonra, ajans haberleri A - merikada bulunan zencilerin, baş- larında “Kara kartal,, olduğu halde Habeşlere yardıma - hazır - landıldarını bildirdiler. Gene a- jans haberleri, İngiltere erkânı harbiyesinden bir miralayın Su - dandaki vaziyeti teftiş — ve tetkik için Londradan Mısıra hareket et- tiğini de ilâve ettiler. llk bakışta birinci haber, me - selenin iç yüzünü — bilmiyenlere hissi, fantezi bir alâka gibi görü - nebilir.. İkinci baber de, Ha - beşistan ile İngilterenin — elin - de Bbulunan Sudanın hemhu-| dud olması itibariyle tabit ve ihti- yati bir tedbir olarak sayılabilir . Fakat mesele öyle değildir. Bu iki | haberin üzerine tekrar andığı asıl mesele, Habeşistan etrafınıda Nev- york ile Mancesterin senelerden - beri biribirleriyle yaptıkları mü - cadelededir. Anlatalım: Nevyork, Amerikanın — pamuk sanayi mınlakasıdır. Mancester ise İngilterenin pamuk sanayi mınatkasıdır. Bu iki pamuk sa - nayi merkezi arasında dünya pa- muk piyasasma hâkim olmak için büyük bir mücadele vardır. Her - kes bilir ki, Mısır, pamuk ziraati yapılan ve en çok pamuk mahsulü veren bir memlekettir. Mısırın pamuk ziraatine elve - risli bir toprak-olmasını da — Nil nehri temin &eder. Nil nehri beyaz Nil, mavi Nil olmak üzere ikiye ayrılır. — Nile asıl pamuk yetiştir- me hassasını veren sular ve o su- ların beraberlerinde — sürükleyip getirdikleri maddelerin mavi Ni - lin sularıdır. Ve mavi Nilin men- bar: Habeşistandadır. Öyle ki Mı « sırın ve İngiliz Sudanmın su ha - zinesi ve bu hazinenin — anahtarı Habeşistanım elindedir. Bu iti- barla İngiltere, Mancester fabri - kalarına iptidaf madde yetiştiren Mısırın hayatını elinde tutan Ha . beşistandaki bu hazinenin anah - tarnıa karşı büyük bir alâka gös - termektedir, onu kendi almasa, a- lamasa bile başkasına verdirmek istemez. Halbuki 1928 senesi Teşrini sa- | nisinde — Habeşistan hükümeti, Mavi Nilde, (Çana) gölünün şi - malinde bir su bendi yaptırdmak istiyordu. Bu su bendini de bir Amerikan şirketi yapmağı üzeri « ne almıştı. Amerikan şirketinin bu teşebbüsü üzerine bütün Man- cester mıntakası ayaklandı.. Çün- kü bu şirket, su bendini — yaptığı takdıirde, Mısırm pamuk ziraati tehlikeye girebilir, fabrikalara ip- tidai maddeler yetiştiren Mısır ökonomi ziraat merkezinin kontrolü altına alınmış olurdu. Nevyork mınta - sı, elinde bulunduracağı su ben - di ile, istediği vakit Mısır ve Su » dan pamuk ziraatini, kendi mah - sulüne göre çoğaltabilir veya a - zaltabilirdi. Meselenin esasını kısaca böyle an'attıktan sonra başka bir cephe- va cacelim: İngllis ve Ralyaz ocdulırımmm istilâ hareketlerini muvaffakıyet - Je karşılamış olan Habeşistan si - yasi istiklâline sahib olmakla be - raber, ökonomi — iştihalarından .Hind denizine bağlanmış olacak, bakımmdan, Nevyork1 kendini pek zorlukla kurtarabil - mektedir. Fransızlar Cibutiden, Adisaba - ' baya uzanan bir demiryolu yap - mışlardır. Bu demiryolu, Habeş ticaretinin en büyük kısmımı de - nâz kenarıma kadar indiri. Fran - sız Dış İşleri Bakanı Bay Laval'in Ramada yapmış olduğu son an - | laşmalarla, tatlyanlara, Fransız - lar bu demiryolunda mühim bir hisse terketmişlerdir. Buna karşılık, İngilizler Habeş ticaretini Sudan ve Nile çekmek || üzere muhtelit şriketler yapmış - lardır ve Sudan demiryolunun son istasyonlarından birisini (Çana) gölüne bağlıyacak bir demiryolu yapmak niyetnidedirler. Faşizmin müstemlekeciliğe, Musolininin nutuklarının büyük bir Afrika müstemleke imparator- | luğuna doğru feveccüh ettiği İtalya ise, arazinin arzettiği mu - | azzam şekillere ve müthiş masraf- lara rağmen, İtalyan — Somalisini | Eritreye bağlayacak ve Habeşis - tanımnm ortasından geçecek bir de - | mir yolu yapmak arzusundadır - lar. Böylece hem — Kırmızı deniz hem nüfus kalabalığından şikâyet- çi olan ve yayılmak isteyen İtal - ya, oralara muhacirler göndere- cek, kendi sanayijine bir mahrec bulacak, oranın hayvanatını ken- di Limanlarına çekecektir. — Hattâ bu hususta İnsilizlerle anlasarak. Habeşistandan bu müstakbel hat üzerinde, iktısadi bir nüfuz mam - takası istemişlerdi. - Fakat Habeşistan hükümeti bu- nu kal'iyen redetmişti. Görülü - yor ki daha o zamandan, — İtalya ile İngiltere arasında bir anlaşma vardır. Bu sefer de İtalyanlar, Roma anlaşmaları ile Fransa ile deuyuştuktan sonra bu plânlarını tatbik için harekete geçmişlerdir. Fakat yukarıda da anlattığımız gibi bu plânın tatbikinden zarar göreceklerin başında — Amerika vardır. Amerikanın pamuk , tayyare ve otomobil sanayii Mısı- rın pamuklarına büyük miktarda muhtaçtır, hemen hemen Misirm elinde demektir. Çünkü Mısırın pamuklarınımn uzun elyafı olma - dan Amerika, kendi pamukları ile bu üç sanayiin — ihtiyaçlarını tatmin edemiyor. Uzun elyaflı Mısır pamuğu ol - mazsa kendi pamukları ile - oto - mobil lâstikleri, — tayyare bezleri ve kendi yüksek pamuk mensuca * catı ile Kreponları yapamaz. Bu itibarla, Nevyork pamuk — sanayi mintakası, Amerikanın pamuk zi- raat mıntakasında — çalışanlarm hemen hepsinin zenciler olduğunu düşünerek, — ortaya bu zencilerle Habeşler arasında çok eskiden mevcud kan birliğini çıkarmış ve kendi topraklarında aşağı bir ırk saydıkları zencileri bu suretle kul- lanmağa karar vererek tahrik et - mişlerdir. Böylece, Amerika zen- cileri, başlarında karakartal, gü- ya Habeş kardeşlerine — yardıma kosmaktadırlar. Bütün bunlardan başka, ortada birde Japonya vardır, Bütün dün- yaya sanayii ile damping yapan Japonya, son zamanlarda Afrika müstemlekelerine ve Habeş'stana % HABER — Akşam Postası BORSA | Hizalarında yıldız işareti olanlar Üze- rinde 9B 9 de muamele — görenler dir.| Rakamlar k apanış #atlarımı gösterir Nukut (Satış) 24T v0C * Viyata 125 —| * Madelı 160 —| 4 Beritn T2, —| , Varşova — 6, » Budspeşte * Bükreş * Belgeat * Yokolama « Altıa 4 Mecidiye « Renkaot ( kşp. sa, « Stokhim « Londra l * Nevyork « Paris | * Mritano » Brüyst « Açisa * Cenevre * Solya , | » Amsterdam &5, — Londra Nevyors Parli Nilâao Prüksel Atiha 42618 | 68180 19825 432- 4 şırs 74,0TK0 644960|* Bedapeşte Cenevre — 24884| « Bükres Solya 066,707*| » Belgraz 589475 Amsterdam LIZ7S| * Yokobanla — 26235 19,5436 |* Moskova — 1086.75 — - — ESHAM Tramvay — AL S0 * Çimento as 13.51) | Cnyon Değ. Şark Det İş Bankası * Anadal Reji 2 Şir. Haytiye — 180 «Merkez Bankasi 43, Balya Ü. Siporu ! Şark m.ecza —— | | Romosti — izö4| — Teleton -.—ı —— ——— —— istikrazlar tahviller |e 1988'Türk Por, ( 20.10) — £I | * İN 98,00)| " 2 M 2865 | İstikrimDahili | S4,— #Ergani istikraz 68.- | 5 Anadola li 938 AM —>.0G| — Anadola İli Rat'dar — Do& Wilmesel! _l 5360 l SOY ADLARI II Bükülmez — Kuzguncukta Mü teka:d Selâmi ve kardeşleri, Şener — Beşiktaş Köyiçi Mum | €u sokak 18 No: da Aliye, Fatma, Said, Hüsrev, Kemal. Öznur — Fatih Hattad İzzet sokağı 5 No: da Ali, Fethi ve Hik- met kadeşler. Ener —Şirketihayriye 60 mu- maralı vapurun ikinci makinisti Hakkı, Fin — Şirketihayriye 60 numa- ralr vapurun Başmakinisti Feyzi. Tan — Akay vapurları bilet dağıtma memurlarından Tahsin. Arıl — Akay İdaresi bilet da- ğıtma memurlarından Tahir. Pektaş — Akay idaresi bilet dağıtma memurlarından Saffet. Alkanad — Aksaray Tramvay Deposunda kontröl 117 Hakkı. — | Esentan — Aksaray Tramvay Deposunda kontröl 109 Ahmed. | Kızıltaş — Şehremini Küçüksa ray meydanında 9 numaralı evde Süleyman. Azaktaş — Edirnekapı Nesil- şah mahallesinde kahveci Veli. Üstün — Şişli deposlinda kon - trol şefi Emin, pederi Burdurda Nebi, biraderi maliye memuru Halis, Kanemran ae e eee ereeETerTE önelsrmlene ticaret heyetleri göndermişlerdir. la, Rahi * Asadölüt Işidilmemiş bir hırsızlık Fransa Püto şehrinde, devlet demiryollarına aid üç bangarla| bir ev çalındı. 200 hırsızın bütün bir evle üç tane kocaman hangarı el çabuk. | luğuyla ortadan yokedivermesi herkesi şaşırtmıştır. Ev yıkıcıları bile bu kadar çabuk iş göremez - lerdi. Enkaz kocaman kamyonlarla taşınmıştır-. Şimendifer idaresinin zarar ve ziyanı 170.000 franga ba- liğ olmaktadır. Asıl hırsızlardan! daha kimse yakalanmamıştır. Po- His meydanda kalmış olan ufak te- fek enkazdan aşırmak istiyenler- den birkaç kişiyi karakola götür- müştür. inerirüri Bir Fransız vapurun- da infilâk Şimdi Tunus limanında olan Fransız bandıralı Guvernör Ce - neral Jonnart vapurunda bir in - filâk olmuştur. Sabahleyin saat 11,45 de boşaltılmağa başlanan vapurda, sapandan infilâk me - vaddı dolu bir sandığın düşmesi ile dehşetli bir patlama olmuş, bin- lerce kişi rıhtima koşmuştur. Yerli ameleden beş kişi ölmüş, çok ağır yaralı altı kişi de hasta- neye taşınmıştır. Vapurun hasarı pek mühim değildir. Yunus ticaret odası bu sandık- ların vapurdan tahliyesi için ay- rıca tedbirler almış olduğa halde, kazanın nasıl vukubulduğu tahkik edilmektedir. ee Limanda tarife “üçretleri 7 Liman ve rıhtım umum müdür- lüğünün yükleme ve boşaltma ta- rifesini tesbit edecek — komisyon dün deniz ticaret müdürlüğünde müdür Müfid Necdetin başkan - lığında toplanmış ve mevzu tetkik etmiştir. Komisyon henüz bir karar ver- memiştir. Pazartesi veya salı gü- nü tekrar toplanacaktır. ADYO curuğu K ö_âııeımeı İÇİN « .. . - (İNKİLAB KİYABEYİ, ee aekan a eee ye seneadecasaşenan ae aei lilere, Japonlara karşı mücadele - Jıponyı_ınm bol pamuk iptidal maddesine ihtiyacı vardır. O da Mısırı, tehdidi altında bulundur « mak ister. Çünkü İngiltere, Hin - distan vaşsıtasiyle Japonya mensu- cat sanayiini tehdidi altında bu « lundurmaktadır. . Hindistan ile Japonya arasın - daki pamuk mamulâtından doğan gümrük ihtilâfı akıllardadır. Ja - ponya mamulâtını Hindistanda, Mancester fabrikalarından daha ucuz satmağa başlayınca, İngilte- re gizli elden yaptığı tesiriyle bun- ların gümtüğünü arttırmıştı. — Ja- ponya Hindistandan iptidat mad - de almak mecburiyetinde idi. Fa- kat oraya ihracat — yapamıyacak vaziyete girmişti. İhtilâf da bura- dan çıkmıştı. Diğer taraftan da, İtalya, Çin - lerine deyam edebilmek için silâh veriyordu. Japonlar bu itibarla da İtalyanların Habeşistan emel - lerine mâni olmak istiyorlardır. Yukarıki — satırlara pek kısaca sıkıştırabildiğimiz hakikatlerden sonra acaba — vaziyet ne olacak? Habeşistan uluslar kurumuna mü- racaat etti. $ Çin - Japon ihtilâfında Bolivya ile Paraguvayın Şako ihtilâfında olduğu gibi Habeş meselesinin de ayni şekilde halledileceğine şüphe yoktur. Çünkü, ortada sözler ve büyük kelimelerle halledilemiyecek ma- nevi bir mesele yoktur, — fakat muhtelif ökonomi sebeplerine ve müttefiklere dayanan gizli bir pi- yasa meselesi vardır. fa, — — 1MART — 1985 Etiketsiz gıda maddeleri Belediye zabıtası sıkı bir kontrol yapacak j Belediyenin ihtikârla mücadelt — için aldığı tedbirler arasında bü” — tün gıda maddelerinin - satışındâ üzerlerine fiatlarını gösteren eti ketler konulması lâzım geldiğini | de esnafa tebliğ etmişti. Bu şekll son zamanlarda iyice gevşemiştir" Bilhassa seyyar esnafın buna hif riayet etmedikleri görülmektedir: Bu sebeble belediye zabıtası bt fiat etiketlerini sıkı bir — surettt kontrol etmesi için emir almıştır: eai Heyeti umumiye Esnaf Bankasının tasfi- yesine karar verildi Esnaf Bankası heyeti yesi dün bankanın Yenipostan? civarındaki binasında toplanmıt * — tir. ö | Bu toplantıda belediyeyi mü * — hasebe müdür muavini Nail tem * | sil etmiştir. En büyük hissedar 0 * lan belediye, bankanım tasfi: istediğinden heyeti umumiye b& kanın tasfiyesine karar vermiştir Bu kararın derhal maliye bakat” lığına ve borsaya bildirilmesint | karar verilmiş, tasfiye işleriyit uğraşmak üzere hazine avukat' Osman Nuri, avukat Yusuf Ziy#' belediye avukatlarından Hâmid Nazım memur edilmiştir. Davet Eyüp Fakirleri Koruma Dernt #inden: “TRX— S OOGAR surma günücaEE lerini dileriz. orrüdeeüderenmik ü e Uroloğ — Operatör HDoklor Kemal Ozsan Karaköy Topçular caddesi No. $6 Telefon 41235 v Yeniçıktı Tasedemonyalıların ve Atinglıların Cümhuriyet «leri » Ksenefon Haydar Rifat 50 Kuruş Şişli Etfal hastanesi » Göz mütahassıs! Doktor Rifat Ahmet Gözberk C. Halk Fırkası strasmda K? Lisesi karşısında 32 No- * Muayene saatleri hergün 535 18 —15 Yeni çıktı Hayali Sosyalizm ilmt Sosyalizm Bu bahse dair en mükemmel "'Jî' Engels Haydar Rifat 50 kuruş Göz Hekimi Dr. Şükrü Ertâ Babılli, Ankara caddesi N6 Telefon: 22566 Salt günleri