1 Mart 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

4 TT I — ve Japonya da karışıyor beşistani işine Fransa — ile Amerika, İngiltere Habeşistan - İtalya ihtilâfı ol - | duktan sonra, ajans haberleri A - merikada bulunan zencilerin, baş- larında “Kara — kartal,, olduğu halde Habeşlere yardıma hazır - landıklarını bildirdiler. Gene a- jans haberleri, İngiltere — erkânı harbiyesinden bir miralayın Su - dandaki vaziyeti teftiş — ve tetkik için Londradan Mısıra hareket et- tiğini de ilâve ettiler. İlk bakışta birinci haber, me - selenin iç yüzünü — bilmiyenlere —© hissi, fantezi bir alâka gibi görü - — nebilir. — İkinci haber de, Ha - beşistan ile İngilterenin elin - de bulunan Sudanın hemhu- dud olması itibariyle tabit ve ihti- yati bir tedbir olarak sayılabilir . Fakat mesele öyle değildir. Bu iki haberin üzerine tekrar andığı asıl meşele, Hahbeşistan etrafında Nev- york ile Mancesterin senelerden - beri biribirleriyle yaptıkları mü - cadelededir. Anlatalım: Nevyork, Amerikanın — pamuk sanayi mıntakasıdır. Mancester ise İngilterenin pamuk sanayi mınatkasıdır. Bu iki pamuk sa - nayi merkezi arasında dünya pa- muk piyasasımna hâkim olmak için büyük bir mücadele vardır. Her - kes bilir ki, Mısır, pamuk ziraati yapılan ve en çok pamuk mahsulü veren bir memlekettir. | Miısırın pamuk ziraatine elve - risli bir teprak-olmasını da - Nil nehri temin &der. Nil nehri beyaz Nil, mavi Nil olmak üzere ikiye ayrılır, — Nile asıl pamuk yetiştir- me hassasını veren sular ve o su- ların beraberlerinde — sürükleyip getirdikleri maddelerin mavi Ni - lin sularıdır. Ve mavi Nilin men- bar Habeşistandadır. Öyle ki Mı - sırın ve İngiliz Sudanmın su ha - zinesi ve bu hazinenin — anahtarı Habeşistanın elindedir. Bu iti - barla İngiltere, Mancester fabri - kalarına iptidat madde yetiştiren Mısırın hayatını elinde tutan Ha - beşistandaki bu hazinenin anah - tarnıa karşı büyük bir alâka gös - termektedir, onu kendi almasa, a- | lamasa bile başkasıma verdirmek istemez. Halbuki 1928 senesi Teşrini sa- nisinde —Habeşistan hükümeti, Mavi Nilde, (Çana) gölünün şi - malinde bir su bendi yaptırdmak istiyordu. Bu su bendini de bir Amerikan şirketi yapmağı üzeri - ne almıştı. Amerikan şirketinin bu teşebbüsü üzerine bütün Man- cester mıntakası ayaklandı.. Çün- kü bu şirket, su bendini — yaptığı takdrirde, Mısırın pamuk ziraati tehlikeye girebilir, fabrikalara ip- tidat maddeler yetiştiren Mısır ökonomi — bakımından, Nevyork | ziraat merkezinin kontrolü altına alınmış olurdu. Nevyork mınta - sr, elinde bulunduracağı su ben - di ile, istediği vakit Mısır ve Su - dan pamuk ziraatini, kendi mah - sulüne göre çoğaltabilir veya a - zaltabilirdi. Meselenin esasımı kısaca böyle anlattıktan sonra başka bir cephe- va warelim: ingiliz ve Balyan ordularınm istilâ hareketlerini muvaffakryet - le karşrlamış olan Habeşistan si - yasi istiklâline sahib olmakla be - raber, ökonomi — iştihalarından kendini pek 'zorlukla kurtarabil - mektedir. Fransızlar Cibutiden, Adisaba - baya uzanan bir demiryolu yap - mışlardır. Bu demiryolu, Habeş ticaretinin en büyük kısmımnı de - niz kenarına kadar indiri. Fran - sız Dış İşleri Bakanı Bay Laval'in Romada yapmış olduğu son an - laşmalarla, latlyanlara, Fransız - lar bu demiryolunda mühim bir hisse terketmişlerdir. Buna karşılık, İngilizler Habeş ticaretini Sudan ve Nile çekmek üzere muhtelit şriketler yapmış - | lardır ve Sudan demiryolunun son istasyonlarından birisini (Çana) gölüne bağlıyacak bir demiryolu yapmak niyetnidedirler. Faşizmin müstemlekeciliğe, Musolininin nutuklarının büyük bir Afrika müstemleke imparator- luğuna doğru Tfeveccüh ettiği İtalya ise, arazinin arzettiği mu - azzam şekillere ve müthiş masraf- lara rağmen, İtalyan — Somalisini Eritreye bağlayacak ve Habeşis - tanm ortasından geçecek bir de - mir yolu yapmak arzusundadır - lar. Böylece hem — Kırmızı deniz ,Hind denizine bağlanmış olacak, hem nüfus kalabalığından şikâyet- çi olan ve yayılmak isteyen İtal - ya, oralara muhacirler göndere- cek, kendi sanayiine bir mahrec bulacak, oranın hayvanatını ken- di limanlarına çekecektir. Hattâ hu hususta İnsilizlerle anlasarak. H;Eğî;rnnîdnîıu müstakbel hat üzerinde, iktısadi bir nüfuz mın - takası istemişlerdi. - Fakat Habeşistan hükümeti bu- nu kat'iyen redetmişti. — Görülü - yor ki daha o zamandan, İtalya ile İngiltere arasında bir anlaşma vardır. Bu sefer de İtalyanlar, | Roma anlaşmaları ile Fransa ile de uyuştuktan sonra bu plânlarını tatbik için harekete geçmişlerdir. Yakat yukarıda da anlattığımız gibi bu plânın tatbikinden zarar göreceklerin başında — Amerika vardır. Amerikanın pamuk , tayyare ve otomobil sanayii Mısı- rın pamuklarıma büyük miktarda muhtaçtır, hemen hemen Misırın elinde demektir. Çünkü Mıiısırın pamuklarının uzun elyafı olma - dan Amerika, kendi ile bu üç sanayiin tatmin edemiyor. Uzun elyaflı Mısır pamuğu ol - mazsa kendi pamukları ile| oto « mobil lâstikleri, — tayyare bezleri ve kendi yüksek pamuk mensuca * catı ile Kreponları yapamaz. Bu itibarla, Nevyork pamuk — sanayi mıntakası, Amerikanın pamuk zi- raat mıntakasında — çalışanların hemen hepsinin zenciler olduğunu pamukları ihtiyaçlarını düşünerek, — ortaya bu zencilerle | Habeşler arasında çok eskiden mevcud kan birliğini çıkarmış ve kendi topraklarında aşağı bir ırk saydıkları zencileri bu suretle kul- lanmağa karar vererek tahrik et - mişlerdir. Böylece, Amerika zen- cileri, başlarında karakartal, gü- ya Habeş kardeşlerine — yardıma kosmaktadırlar. Bütün bunlardan başka, ortada birde Japonya vardır. Bütün dün- yaya sanayii ile damping yapan Japonya, son zamanlarda Afrika müstemlekelerine ve Habeşistana HABER — Akşam Postası BORSA —— | | Hizalarında yıldız işareti olanlar Üüze- rinde 28 2 de muamele görenler || dir.| Rakamlar k apanış fiatlarını gösterir İ Nukut (Satış) | # Londra t0O7, —|* Viyana yek, — * Nevyork 125 —| * Madrlı * — (18, — * Paris İÖÜ -— * BCİ"D 48. - | * Milâno 212, —| « Varşova — a4, — |4 Brükse 118, —|"« Budapeşte 20, — |Ş Atinâ 24, — | * Bükreş 15, - * Ceneyvre 815, --| * Belgrat 4, — l— Solya 94 —| * Yoktohama 34, — # Amsterdam 85, —| « Altın 949, — * Prap 100, —| * Mecidiye — 45, — | ı * Stnkho'm A9, --| « Rankmot — 940, — l | Çekler (kap. sa. 16) « Londra &03. |& Stokhim 8.40 — « Nevyork — 0.79975| « Viyana 4,2618 &« Parls 12,06 — |«&« Madrlit 5.8180 *« Milâno 9,88K6 | « Berlin 1,9825 4 Brüksel 8.4040| 4 Varşava 432 — | * Atina 84.4960| * Budapeşte —4 H175 | » Cenevre 2.4535| « Bükreş 78,97K0 J « Solya 66,7075 | 4 Delgrat 58.2475 *« Amsterdam (,1775|#* Yokohama — 2.8233 | *& Prag 19,0436 |« Moskova — 1086.75 i ESHAM I | Iş Bankası — 10.—| Tramvay — A1,50 (* Anadolu 95,— | « Çimento as. 13.5) Reji saz| Ünyon Del, —— Şir. Hayriye —15.—| — Şark Değ -— « Merkez Bankasi 63,-- | — Balya -— U. Sigorta —,00| Şark m. ecza —,— Romonti 12,04| — Telefon —- ! istikrazlar tahviller aü a — İş1933Türk Por. | 80.10)| — Elektrik — —— J ; , l 28,90| Tramvay 3175 » « İLI 28.85 Rıhtim 17,50 | İstikrâzıDahili | 94a,— * Anadölü! Ü- |#Ergani istikrazı 98,— | ş Anadolu il — 48, - 19988 A M -,00| Anadolu İli 46,— Patdat. —00 &Mümessil A 53 rırıî | sSöY ADLARI | Bükülmez — Kuzguncukta Mü tekaid Selâmi ve kardeşleri. Şener — Beşiktaş Köyiçi Mum cu sokak 18 No: da Aliye, Fatma, Said, Hüsrev, Kemal. Öznur — Fatih Hattad İzzet sokağı 5 No: da Ali, Fethi ve Hik- met Kadeşler. Ener —Şirketihayriye 60 nu- maralı vapurun ikinci makinisti Hakkı. Fin — Şirketihayriye 60 numa- ralr vapurun Başmakinisti Feyzi. Tan — Akay vapurları bilet dağıtma memurlarından Tahsin. Arıl — Akay İdaresi bilet da- ğıtma memurlarından Tahir. Pektaş — Akay idaresi bilet dağıtma memurlarından Saffet. Alkanad — Aksaray Tramvay Deposunda kontröl 117 Hakkı. Esentan — Aksaray Tramvay Deposunda kontröl 109 Ahmed. Kızıltaş — Şehremini Küçüksa ray meydanında 9 numaralı evde Süleyman. Azaktaş — Edirnekapı Nesil- 1 .şah_ mahallesinde kahveci Veli. Üstün — Şişli deposlnda kon - trol şefi Emin, pederi Burdurda Nebi, biraderi maliye —memuru Halis, İşidilmemiş bir | hırsızlık Fransa Püto şehrinde, devlet demiryollarına aid üç hangarla bir ev çalındı. F 200 hırsızın bütün bir evle üç tane kocaman hangarı el çabuk- luğuyla ortadan yokedivermesi herkesi şaşırtmıştır. Ev yıkıcıları bile bu kadar çabuk iş göremez - lerdi. Enkaz kocaman kamyonlarla taşınmıştır: Şimendifer idaresinin zarar ve ziyanı 170.000 franga ba- liğ olmaktadır. Asıl hırsızlardan daha kimse yakalanmamıştır. Po- lis meydanda kalmiış olan ufak te- fek enkazdan aşırmak istiyenler- den birkaç kişiyi karakola götür- müştür. Faimeir Bir Fransız vapurun- da infilâk Şimdi Tunus limanında olan Fransız bandıralı Guvernör Ce - neral Jonnart vapurunda bir in - filâk olmuştur. Sabahleyin saat 11,45 de boşaltılmağa başlanan vapurda, sapandan infilâk me - vaddı dolu bir sandığın düşmesi ile dehşetli bir patlama olmuş, bin- lerce kişi rıhtima koşmuştur. Yerli ameleden beş kişi ölmüş, çok ağır yaralı altı kişi de hasta- neye taşınmıştır. Vapurun hasarı pek mühim değildir. "Yunus ticaret odası bu sandık- ların vapurdan tahliyesi için ay- rıca tedbirler almış olduğua halde, kazanın nasıl vukubulduğu tahkik edilmektedir- <ei ddd Limanda tarife — ae ASAUA Liman ve rıhtim umum müdür- lüğünün yükleme ve boşaltma ta- rifesini tesbit edecek — kamisyon dün deniz ticaret müdürlüğünde müdür Müfid Necdetin haşkan - Irğında toplanmış ve mevzu tetkik etmiştir. Komisyon henüz bir karar ver- memiştir. Pazartesi veya salı gü:- /— nü tekrar toplanacaktır. ticaret heyetleri göndermişlerdir. Japonyanın bol pamuk iptidat maddesine ihtiyacı vardır. O da Mısırı, tehdidi altında bulundur - mak ister. Çünkü İngiltere, Hin - distan vasıtasiyle Japonya mensu- cat sanayiini tehdidi altında bu - lundurmaktadır. 5 Hindistan ile Japonya arasın - daki pamuk mamulâtından doğan ponya mamulâtını Hindistanda, Mancester fabrikalarından daha ucuz satmağa başlayınca, İngilte- re gizli elden yaptığı tesiriyle bun- ların gümtüğünü arttırmıştı. — Ja- ponya Hindistandan iptidat mad - de almak mecburiyetinde idi. Fa- kat oraya ihracat — yapamıyacak vaziyete girmişti. İhtilâf da bura- dan çıkmıştı. gümrük ihtilâfı akıllardadır. Ja - | Diğer taraftan da, İtalya, Çin - lilere, Japonlara karşı mücadele - lerine devam edebilmek için silâh veriyordu. Japonlar bu itibarla da İtalyanların Habeşistan emel - lerine mâni olmak istiyorlardır. Yukarıki — satırlara pek kısaca sıkıştırabildiğimiz hakikatlerden sonra acaba — vaziyet ne olacak? Habeşistan uluslar kurumuna mü- racaat etti. P Cin - Japon ihtilâfında Bolivya ile Paraguvayın Şako ihtilâfında olduğu gibi Habeş meselesinin de ayni şekilde halledileceğine şüphe yoktur. Çünkü, ortada sözler ve büyük kelimelerle halledilemiyecek ma- nevi bir mesele yoktur, — fakat muhtelif ökonomi sebeplerine ve müttefiklere dayanan gizli bir pi- yasa meselesi vardır. 1 MART — 1935 -7 Etiketsiz gıda maddeleri Belediye zabıtası sıkı bir kontrol yapacak Belediyenin ihtikârla mücadele için aldığı tedbirler arasında 'bü” tün gıda maddelerinin satışındâ || üzerlerine fiatlarını gösteren eti" ketler konulması lâzım geldiğini de esnafa tebliğ etmişti: Bu şekil son zamanlarda iyice gevşemiştir" — Bilhassa seyyar esnafın buna hit — riayet etmedikleri görülmektedir: Bu sebeble belediye zabıtası bü fiat etiketlerini sıkı bir — surett© kontrol etmesi için emir almıştır: — Heyeti umumiye Esnaf Bankasının tasfi- || yesine karar verildi Esnaf Bankası heyeti umumi: yesi dün bankanın Yenipostant | civarındaki binasında toplanmış " — . " Bu toplantıda belediyeyi mu * —| hasebe müdür muavini Nail tem * |( el otmiştir.'Enbüyük hissodar ” (l lan belediye, bankanın tasfiyesiti — istediğinden heyeti umumiye bat' || kanın tasfiyesine karar vermiştir' — Bu kararın derhal maliye bakaf' | lrğına ve borsaya bildirilmesin! — karar verilmiş, tasfiye îşleriîı' İ uğraşmak üzere hazine avukat Osman Nuri, avukat Yusuf Ziy& belediye avukatlarından Hâmid Nazım memur edilmiştir. Davet İ Eyüp Fakirleri Koruma Dernt || ğginden: , da dernek sinemasında kurum" — muzun umumi toplantısı yapıla04” — ğından üyelerin muhakkak gelmi — lerini dileriz. | -— | Üroloğ — Öperatör Doktor Kemal Ozsan Karaköy Topçular caddesi No. 3â İ Göz mütahassıs! fa, Telefon 41235 — şeşiremiii Yeniçıktı Dasedemonyalıların ve Atinalıların Cümhuriyet « İeri - Ksenefon Haydar Rifat 5SO0 Kuruş Şişli Etfal hastanesi » Doktor Rifat Ahmet Gözberk C. Hal Fakası sirasmda FU Lisesi karşısında 32 No- t Muayene saatleri hergün sa5 18 —15 Yeni çıktı Hayali Sosyalizm ilmi Sosyalizm — Bu bahse dair en mükemmel Engels | Haydar Rifat 50 kuruş Göz Hekimi Dr. Şükrü Ertaf Babıâli, Ankara caddesi N” Telefon: 22566 — Salı günleri meceanendi!”