27 Ağustos 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Dam 27 Ağustos 1934 İstanbullulara temiz sü nasıl temin edilebilir? yazan: Pr. Mustafa Santur - ahirimiz çok dağınık olmak dolayr- “Yl sakılığa çıkarılan sütlerin muntaza- Nan ve bir usul dairesinde kontrol edil- ii mümkünsüz değilse bile çok güç İştir. Şehrin dört bir tarafnıda is- Ül edilen sütlerin kimyevi ve bilhas- e saktriyoloği muayenesi hem büyük masrafi mucip olur ve bem de kaçak- lik için yeni bir çığır açar. Belediye Mizin bu muayene hakkında gösterdiği bümü niyet ve iyi bir neticeye varmak kin yaptığı fedakârlığı inkir etmek gü- Nesi el ile kapamağa çalışmaktır. Bundan evvelki makalelerimizde şeh- adar satılan sütlerin © içilemiyecek bulaşık ve pis olduğunu ve birçok hastalıkların noktai tamamiyetini teş kil eylediğini © göstermiştik. İstanbul Hhrinde sütlerin şersitini değiştirmek İtin alınması lâzım gelen tedabiri aşa- Üln gösteriyoruz. Bu usulü madde mad- İN göztereceğiz ve faal belediyemizden İn meseleyi hakkiyle nazarı dikkate al- Blm rica edeceğiz. Aşağıdaki mad ileri bir emir şeklinde israr etmekle Yakın bir zamanda şehrimizde iyi süt almak mümkün olacaktır. Madde 1 — Halkın iyi süt İçmesi İ- Şin belediyede” sütün sıhhi kontrolünü tenin edecek olan hususi bir hıfrtssıha Mevisi tesin edilmiştir. Tesis edilen kontrol ihtiyaridir. Süt Yeen hayvanları, sütlerini kontrol et- “emele istiyen inekhaneler belediyeye bir istida ile müraemat edecök ve İcap *ion kontrol yapıldıktan sonra, ellerine bir sahadetnama verilecek ve bu süt- er için halkın nazarı dikkati celbedile- Bektir. Madde 2 — Hayvanlarınm ve sülle- *ihin kontrol edilmesini istida ile talep "den inekhaneler hususi hıfztssıha ser- Yİsi tarafmdan muayene edilecek ve de- YİN tetkikattan sonra müstediinin İste- Madde 3 — İnekhanenin verdiği is- Sön kabul edilmek için aşağıdaki şerai- Ee ere 1 — İnek ahırları belediye heyeti iye ve tıbbiyesinin ve hususi hıf- Bivihu servisinin gösterdiği şeraite yy- Bun olması İcap eder. Hastalıktan şüp- olan ve ahıra yeni getirilmiş bulu- dan hayvanlar için bir & karentinehane bulunması lâzımdır. 2 — Süt inekleri tamamiyle hali sı- olmasi şarttır. Ahır O içerisinde hiç bir veremli inek olmamalıdır. Süt eklerinin alacağı gıda hususi hıfzis- servisinin göstereceği formüle ta- Mümen uygun olmalıdır. İnekbancde bulunan inekleri hepsi Bu tecrübeyi yapmazdan evvel hu- Mi servis inekhanede bulunan inekle- VİN eşkâlini gösterir bir defter yapacak ir. Deftere geçen ireklerin boynuzla- İiklerinin numaraları hattâ Seimlerini Servis baytarı, her vizite- inde bu deftere hayvanların © vaziyeti takaddilerini ve ahırın *Ahi vaziyetini kaydedecek ve fikri ne| da gösterecektir. ân, Ditelerinden sonra her bir ahır i- bir rapor tanzim edecek ve hususi! servisinin şefine verecektir. | Tüberkülin tecrübesine müsbet ce-| | verenler artık sürüde kalamıyacak»| derhal ahırı terketmeleri lâ «| erhal Şüpheli oldukları anlaşılanlar tecrit edilecekler ve 5 — 10 gün tag ikinci bir türbekülin tecrübesine işi, patulacaklardır. Bu ikinci tecrübe haa edilecek upul alışkanlık yap- ; Hi j Ye m muayene edilecek ve niha - in İçinde ve tüberkülin tecrü - Yu tutulacaktır. Baytar rapo » eğin her bakımdan tam hali ik, olduğu anlaşılmadan bu inek - İç >Ütterek ahıra konulamaz ve süt - Her yeni gelen hayvan için bayların haberdar edilmesi lâzım - der. Süt veren ineklerin her hastalığında! servis baytarı derhal haberdar edilme - lidir. 4 — Her altı ayda bir tüberkülin tecrübesinden manda servis baytarı i « nek ahırlarını ve hayvanları her üç ay - da bir, muayene edecek, inekhanedeki deftere fikrini kaydedecek ve bir ra » porla keyfiyeti servisin şefine bildire - cektir. 6 — İnekhanede sahibi, ahırın te » mizliği, hayvanların bakılması, sağıl » ması, tımarlanması için istihdam ettik - leri adamların sari bir hastalıkla malâl olmamaları lâzımdır, İnekhane şefi müstahdeminin her hastalığını shhiye müdürlüğüne bil - dirmekle muvazzaftır. Her yeni gelen uzak sıhhiye müdiriyeti tarafından mu- ayene edilir, 6 — Sihhiye müdüriyetinin doktor- ları hiç olmazsa üç ayda bir defa, inek- hanenin bütün müstahdemlerini muaye ne edecekler, ve Ooüdüriyete verecekle- ri mufassal bir raporla onların sihhi va» ziyetlerini, ne dereceye kadar temiz ol- duklarını, yattıkları yerleri, içilen su- yun sehhi olup olmadığını bildirecekler- dir. Madde 4 — Yapılan sihhi viziteler, tüberkülin tecrübesi ve ücüncü madde- nin 2, 3, 4 ve altıncı fıklarında gösteri len masraflar belediyenin #ütün (ber litre başına alacağı bir kuruş vergi ile temin edilecektir. Madde 5 — İnekhane sahibi verece- gi hususi bir senetle, hilesiz tam ve bu emirnamenin üçüncü ( maddesinde matruh hıfaıssıba şeraite malik (olan bir süt satacağını, sattığı sütler içinde başka bir inekhameden gelme süt bu: lunmıyacağını tahahhüt edecektir. Madde 6 — Bütün bu muameleler hususi hıfzıssıha servisinin raporları tanzim edildikten ve yukarıda izah edis © le Şeral vüvek ralduktan sonra “İmele- hane sahibi aşağıdaki ibareyi istimale hak kazanır: “Hususi hıfzıssıha servisinin ve sıh- hiye müdüriyetinin kontrolü altında süt hane,, bu ibare ile süthane istediği rek- lâm yapabilir; şu şartla ki bu ibareden hiç bir harf değiştiremez. Madde 7 — Bu şahadetname aşa- ğıda gösterilen sebeplerden hususi hıf- zıssıha servisinin ve sıhhiye müdüriye- tinin talebi üzerine geri almabilir: 1 — Süt satışı veyahut inekhane ve süt ineklerinin whhatleri bu emirname- de gösterilen şersite uygun olmazsa; 2 — Salâhiyettir memurlar sütler- da hile olduğu veyahut sütün kalitası bozuk bulunduğu anlaşılırsa; | verilen şahadetnamenin geri alındığı süthane - ye tebliğ edildikten üç gün sonra bu hususta yapılan roklâmlar durmalıdır. Madda $ — Altıncı maddede göste- rilen şerait dahilinde; hak kazanmadan, resmi şahadetnameyi haiz süt namı ile bir süt satmak yasaktır. Madde 9 — Hususi hıfzıssıha ser - visinde mevcut veyahut belediyenni di- ğer kimya ve baktriyoloji lâboratuvar- lar, hususi hafzıssıha servisinin kontro- lü altında olan sütleri muayene etmek- le mükelleftir. Bu süt nümuneleri her ay alınacak ve kimyevi ve baktroyoloji muayeneleri yapılacaktır. Nürünne alma günü gay- ri muayyen olacaktır, Madde 10 — Bu emirnameye muha- lif her hareket takibatı kanuniyeyi İcap ettirir. Madde 11 — Hususi hıfzıssıha ser- visi, belediye, vilâyet baytar müdüriye- 6, sıhhiye müdüriyeti, belediye kimya ve baktriyeloji lâbasatuvarı kendilerine isabet eden vazife dahilinde bu emirna- menin tatbikine memurdur. .... “Yüksek fiatte, iyi süt, ucuzdur; Fa- kat kötü bir süt flati ne olursa (olsun pahalıdır. Bu pek açık hakikat çok de- fa halk tarafından bilinmez. (Bulaşık bir süt pastörize edilerek iyi, ve fiati uyğun bir süt nabilir mi? Pastörizas- yon taraftarları bunun mümkün olduğu- nu zannederler. İstanbnl hastahanelerini ziyacet Erenköy Sanatoryomunda 'Tbe veterinary Record baytari ga- zetesinde Stetele » Rodger ve Mentön bir çok sebeplerden dolayı bu fikre mu- m Postası Veremle Mücadele Cemiyetinin bu Erenköy istasyonundayım.. — Sanâtöryom ne taraftadır « - fendim? — Bu caddeden doğru gidin. He men şuracıkta bir cami göreceksiniz. Orada sorun... Amma da şuracıktaymış. Bir hay- Ni yürütükten sonra tamii görebildim. Camiin ilerisindeki kahvede de #0- yayorum? — Biraz gidin, hemen şuracıkta,, Yok artık. Bu köyün “şuracıkta” sını öğrendim... Kahveye oturdum. Biraz dinlen dikten sonra “Şuracığı"” bulmak için yeni bir ha gayretle kalktım. Gözlerim bep duvarlarda; yolla - rın isimlerini gösteren levha, © tabelâ cinsinden bir şey arıyorum, Fakat na- file gayret. yok! Nihayet Sunatoryomdayım. Sanatoryorun £ baş hekimi .— hayırlı müessesesi nasıl çalışıyor? Erenköy Sanatoryomunda hastalardan Bey, vizitesini erken yapmış! — Buyurun imüesteseyi gezelim, dedi, di 9 — Bu bina erkekler kısmıdır. 26 yatak vardır. Hepsi de doludur. Şim- di hastalar bahçede “kür” yapıyorlar. Yalnız burada yeni gelmiş bir kaç hastamız vardır. İşte müessesemizin mütalea sale nü; burada her cins kitap vardır. Bu- rası da hastahanemizin küçük ocza - hanesidir. Şimdi buradan lâboratuva. | ra ve ronlgen odasına geçeceğiz... Baş hekim, rontgen odasında has- taların dosyalarını gösteriyor. Bura - da cetveller hususi bir itina ile tutul- muş. — Hastalarımızı her on günde bir umumi muayeneye tabi lurarız. Binanın orta katındaki yatak oda- Sanatoryom binası haliftirler. Pastörizasyon ile krem mik- tarı pek çök azalır. Bu usulile sütte bikemi bir takım tabirler olduğu i- gin bu mayii çek sıtmamak tarafına gi- dilir; şu suretle ki tek bir pastorizasyo" na tabi tutulan veremli süt virostini mubafaza eder. Bu pastörizasyon, süt içerisinde tabii olarak bulunan ve mik- ropları itlâf ve imha etmek hassasına malik olan Sheptococcus lactius'u tah- rip eder ve bundan kurtulan mikroplar serbestçe neşvünema O bulur, çoğalır. Bundan O başka pastörizasyon sütteki antiscorbute vitamin (C) yi tahrip! eder. Pastorizasyon sporlu mikropla- rı öldürmez. Bilâki; pastorizasyon tam gisrak yapılmamış ise mikropların daha çabuk çoğalmasını temin eder. Bunun içindir ki bu usul “göz boyayıcı,, bir w- suldür, En iyi süt, sıhatte olan bir inek» ten alınan, iyi şerait altında toplanan, | sağıldıktan sonra hemen soğutulan ve derhal tevzi edilen süttür. Bir çok mü- ellifler İngilterede pastorize sütün me-| nedilmesini tavsiye ediyor. Bu müellif. ler sütün Standard'ını şöyle kabul edi- yorlar: Her santimetre mikâbında 100.000! bakteriden fazla olacak, bir santimetre mikâbının yüzde birinde kolibasil bu- Tanmıyacak ve bir muayyen miktar gil mi maddeler bulunacaktır. larını geziyoruz. Hademeler temiz - likle meşğul.. Odalarda tek tük has - talar var... ee Va; GARİ ed Şimdi en üşt kattayız... Burada da gene her odada bir iki karyola var.. Yeni gelmiş, fakat buranin müda- vimlerinden bir hastanın önünde du - ruyoruz. Başhekim — Bu hastamız biraz yaramazcadır. Diyor. Buraya gelir, bir müddet yatar. Bir kaç kile alır al- maz hemen gider. Sonra gene gelir... | Hasta — Bu sefer artik kaçmamak üzere geldim. Siz ne vakit derseniz o zaman çıkarım... diyor. Bu sabık köşkün medi... Bahçeye indik, si çok sür- Bahçenin bir köşesinden erkekle - rin kör yaptıkları yerden geçiyoruz. Hanımların küçücük binalerma.. Burası daha zarif... Hele yatak o - | daları görülecek şey. Kadınlara mahsus olduğu ne ka » dar belli... Komodinlerin üzerinde neler var bilseniz, neler! Otomobili (saatler, kolonyalar, çiçekler, defterler, resim» ler aynalar... Yukarı salona çıktık., Bu küçük bi- na daha güzel manzara ile çevrilmiş. öğe iş iki grup Ağaçların gölğesine sığınmış ha « nımlar arasındayız. Görünüşte hiç te hasta denilmiye- cek kadar gürbüz, canlı, kanlı güzel bir hannmı konuşuyor. Bir senedir yatıyormuş, bu müd « det zarfmda 13 kilo almiş. : Arnavutluktan tedavi İçin gelmiş | 7 genç bir kızın yanındayız. Boynun » | dan ameliyat olmuş, bir senedir bura» da yatıyormuş, 15 kilo kazanmış... — Geçmiş olsun... Nasılsınız. Te »« davinizden memnun musunuz?.. De -| dim. | Burada bir sene içiniğe öğrendiği Türkçe ile cevap verdi: | — Ah. Çok iyiyim. Buradan, bil- hassa Doktor Bejden çok memnu - um... Beni buraya sedye ile getir - mişlerdi. Şimdi iyi oldum. Canrm bu - rada kurtuldu... ... , Muhtelif ağaçlar, çamlarla dolu bahçeyi geziyoruz. Burada hastahane- ye ait bağlar da var. Başhekim — Bu sene biraz susuz“ İuk çektiğimiz için bahçeyi tainamiy- le güzelleştiremedik. Diyor. “ — Bu arazi binasiyle beraber Hilâliahmer tarafından verildi. İle sene evvel burası açıldığı zaman 26 yatak yardı. Şimdi 46 yatağımız ol - du, Az, fakat iyi ve temiz... “ — Senede 200 den fazla hasta tedavi ederiz. Hastalardan günde 275 kuruş elırız. Belediye ve Hilâli - ahmer de ücretsiz hasta gönderir. “ — Hiç bir yerden maddi yardım görmeyiz. Kendi yağımızla kendimiz kavruluyoruz. Yalnız Verem mücades le cemiyetinin müzaheretini görürüz. Başımız sıkıldığı zaman Hilâliahme - re de müracaat ederiz. Müessese bu- günkü vaziyetiyle katiyen ihtiyaca te- kabül etmiyor. Bize 120 kişilik ya - tak lâzımdır, Şimdi bekliyen 30 dan fazla hastamız var.Fekat yerimiz ol » madığı için alamıyoruz. Maamafih a- lâkadarlar yeni ve asri bir pavyon in- şasını düşünüyorlar. Tabii hallermrz da bize müzaharet ederse, bu işler da- ha çabuk olacaktır.” Saat 12.. Yemekteyiz.. Yemekle - rin nefaseti bana sanatoryomu hatır- latıyor. - Hastaların yemeklerini yiye - ruz. Diyorum. Başhekim — Evet, diyor. Ayni yemeklerdir, gıdaya çok itina ederiz. Günde altı övün yemek © veriyoruz. Şimdi bir haftadır üzüm kürüne baş - | ladık. Her hastaya günde bir kilo ü- | | #üm veriyoruz. i VOR Başhekim: — Hayret, diyor. Bu “Verem” hep karakaş, karagözlü güzelleri yakalıyor. Hastahanenin doktorlarından Mus- tafa Bey gülerek — Ah. N& yaman, ne kurnaz şeydir o... diyor... Saat 2,. Başhekimin bizzat kullan- dığı, hususi otomobiliyle dönüyoruz. Yolda İhsan Bey lâtife ediyor: — Ar- tık burada da yollardan şikâyet et - mezsiniz her halde... Sizi köyümüzün en iyi yollarından götürüyorum, di - yor. Ş. Rıza