16 Temmuz 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Ç 186 Temmuz 1934 Benim İskender Fahretti- nin eserleri Arkadaşımız muharrir - İsken- der Fahreddin Beyin, bugün, (As- yadan bir güneş doğuyor) ismin- d!;. 'tarih çeşnili bir romanı çıkmış- Eseri, Akşam kitaphanesi neş- Hü miarabetle baadlan küzük broşürden cidden şaşılacak ve tak- dir edilecek bir şeyi memnuniyetle| Ooruz: Harf inkrlâbından, yani beş ı&] nedenberi, arkadaşımızın tam kırk Tane kitabı tabedilmiş! Bu suret- f*. Haydar Rıfat Bey, ağır siklet “İtap basışmım nasil - şampiyonu halinde ise, İskender Fahreddin de kondi sahasmın rekorunu kir- M bulunuyor! ç Baş senede, yeni harflerle kırk k'hıı?... Dile kolaydır... Hem, bunların foğu, yeni şairlerin el ayası kadar takvim biçimi eserlerine benzemi- yor... Koca koca roman ciltleridir. İçlerinde ingilizce - türkçe lügat ve Mülümat verici eserler var.. Asıl ehemmiyetli cihet şudur: İskender Fahreddinin — eserleri, devlet bütçesile yahut husust ser- Maye kuvvetile basılıp ta depolar- da kalmış, okunmamış kitaplar de- Bildir. Halk tarafından — rağbet RBördüğü için muhtelif kütüphane- lerce teker teker istenmiş, alınmış ve bir piyasa metar haline gelebil- Miştir. Bu itibarla, İskender Fahred- din, yeni harfleri öğretme müca- delesinin belli başlı kahramanla- Tından sayılmak lâzım gelir. Ma- "*1'."—' Vekili merhum - Reşit Galip; *€) M dakutterm harf inkılâbında en fazla çalışan | Muharrir,, iltifatında nahak yere| lunmamıştır. t Gazi Hazretleri, İskenderin “Sumer Kızı,, ismindeki romanını lılı_ilr €etmişler ve arkadaşımızı taltif eylemişlerdir. “Sumer kızı, G_“l“!in oğlu, is, Asyadan bir güneş doğdu,, i, Tütk| tarihinin yeni telâkkiyatının v0-| manlaştırılmış, — masallaştırılmış sekli addediliyor. Yahya Kemal n_ıy, hikâye haline getirilmiş — bu l_lbi romanların, hakikate muka- rin olmak şartile, faydalı olacağı fikrindedir. n © İskender Fahreddinin eserleri -lfllmdı “Abtulhamit ve Afro- Sit,, üç dile tercüme edilmiş ve Yunanistanın en büyük gazetesin- de tabedilmiştir. Hattâ, Akropo-| n seksen bin olan basışını yüz| çıkarmıştır. | “İşin garibi şudur ki, Orhan Sey- İ yahut Faruk Nafiz taklidi iki| n 6 yazan ve sonrâ falanca d""ye memur olan heveskârları z:h'llırdı okutulan ders kitap- v a koyan tedrisat neşriyatçıla- ’i.'l hayatında bu derece mev- et gösteren İskender Fahred- ::'— hemen daima mesküt geçer- K ıl Ona bir tek satır ayırmağı bi- '.":!“lmıılu... Bu hal, İsken- değil, onu hariç ez edebiyat ..ı"'h"lh:rî zaafıdır... iyetin bu on yıl içinde, :i"î“'l*ln sinesinde, her gün ka- - * karşıya yaşıyan, — ona b;l Yazıyı öğreten, türkçenin isti- 'Gsini Saye ile telif terelime, nakil, boyu- Pa yazan bir muharrir nesli vardır.| diyen h!ıukroiın bu bariz husu- ender Fahreddin, yalnız e-| siyetli neslin, şüphesiz, en ileri ge- at değil, türkçenin de - tari-| len simalarındandır. 'i_'bîy “ade şimdiden yer tutmuş ve ebe- #rreSLE YAK B MAT E emN ysenerm adım adım yürüten ve bu| tır. Ğ üse üh Makine ve elektrik şubesinde Avrupadan mütehassıs profesörler çağırılmıştır Yüksek mühendis mektebi ted-| temmuzun beşine kadar müracaat| ne ve elektrik kısmında idrolik, | risat şeklinde bu seneden itibaren tatbik edilmek üzere bazı değişik- Kkler yapılmıştır. Dürdüncü sı -l' nıftan itibaren — ayrılan mimıı!,: yol, su kısımlarına bir de elektrik | ve makine kısmı ilâve edilmiştir. r Ru ktsma devam edecek talebeler Ada otellerinin isimleri | Talebe Birliğinin deniz gezinti- si dün yapılmış, çok eğlenceli ol- muştur. Şirketi — Hayriyenin 66 numaralı vapuriyle — sabahleyin köprüden hareket edilmiş, Büyük ada, Beykoz, Kavaklara kadar gidilmiştir. Beykozdan sonra a- dalara gidilerek geç vakte kadar | eğlenilmiştir. Bu esnada Büyük adadaki ya- bancı isimli oteller talebenin naza- rı dikkatini celbetmiş, bu hususta otel sahipleri nezdinde teşebbüsat yapılmıya karar — verilmiştir. Bu karar neticesinde — talebeden bir heyet otellere giderek — yabancı isimler değiştirildiği takdirde bu- nu gençliğin büyük bir memnuni- yetle hıgılıyıı.:ığşnı bildirmiştir. hi 1 ederek yabancı leri Türkçe isimlerle değiştirecek-| lerini — vadetmişler, levhalarmı indirmişlerdir. İç ticaret umum müdürü geldi Yeni vazifesi — etrafında tetki- katta bulunmak üzere şehrimize gelen iç ticaret müdürü umumlsi İsmail Hakkı Bey tetkiklerini bil- hassa Türkiye iç ticaretini alâka- dar eden mevzular etrafında yürü- tecektir. İsmail Hakkı Bey iktisa-. di mahafili, borsalar ve ticaret| ofisini ziyaret edecektir. Yeni müdürün — diğer iktısadi mıntakaları da dolaşacağı söyleni- | yor. — Borsa intihabatı Bu ay nihayetinde ticaret bor - sası idare heyetinin müddeti bit- mektedir. Yeni intihap için seçi-. len intihap heyeti bugün toplana- rak kimlerin intihap edebileceği- ni ve intihap tarihini kararlaştı - racaklardır. ——— — Üniversite kadrosu Haziranda tasdik edilen üniver- site kadrosunda eylül için yeniden | değişiklik yapılmıyacaktır. Üni-| versite bu sene istikrar vaziyetin- de kalacak ve gelecek sene altna - cak neticelere göre hareket oluna-« caktır. Eylülde ilk — ve orta tedrisat kadrolarında yapılacak — olan te- beddülât için hazırlıklar başlamış- (Va-Nü) | madam Teodorayı elmiş ve ayrılmışlardır. Makine ve elektrik şubesinin tedrisatta bu lunması için Avrupadan bazı mü-| tehassıs profesörler de davet edil- miştir. Bu kısmın yalnız tedris he- yeti ecnebi ve yerli profesörler -İ den mürekkep olmak — üzere 145 eeei | kişi olarak tesbit edilmiştir. Ma- | a küüklüteköünmürüününüsüMEkEnin hai Elektrik tarife ko- misyonu toplanıyor kine ve elektrik kısmına intisap e-| den efendiler şehirdeki büyük a- telyelerde ders senesi başına ka -| dar tatbikat göreceklerdir. Maki- Ü£ BAA HN 0 Balıktan zehirlendi Beyoğlunda Bostanbaşı cadde- sinde Hüsnü efendinin 9 yaşında- ki kızı Şükranın Tophanede bir ba hıkçıdan aldığı kızarmış -balıktan zehirlendiği iddia edilmiş zabıta-| ca tahkikata başlanmıştır. Bir açık göz Osman isminde biri dün Hase- ki civarında kendisine inhisar me- muru süsü vererek Mahmut, Bekir ve Mehmet ismindeki adamlardan köylü cigarası satıyorsunuz - diye para isterken yakalanmıştır. aü HadaaRan iyer kazası gençler mahfelinin tenezzühü 19 Temmuz perşembe günü ak- şamından sabaha kadar devam e- decek olan vapur tenezzühüne ait davetiyelerin tertip heyetinden a- hnmasını arkadaşlardan rica ede- riz. Şezdeğillye Recep B. geldi Cümhurişet Halk Fıkası U- mumt Kâtibi Recep Bey bu sabah- ki trenle Ankaradan — şehrimize gelmiştir. Recep Bey istasyonda birçok zevat tarafından karşılan- mıştır, — Inşaatın kontrolu Son günlerde bazı inşaatta ke- reste yerine çürük enkaz kullanıl- dığı belediyeye haber verilmiş, be- lediye inşaat yerlerinde tetkikat yaptırılmasını şubelere bildirmiş- tir. Çürük malzeme ile yapılan in- şaat menedilecektir. öenüğüln Şahitler dinlendi Beyoğlunda Rumeli hanmda öldürmekten suçlu Sokratın muhakemesine dün devam edilmiş, birkaç şahit din-| lenilmiş, diğer şahitlerin dilenil - mesi için muhakeme başka bir gü- ne kalmıştır. | ——— | Tetkikattan döndüler İzmire yaptıkları tetkik seyaha- tinden dönen Moskova konseyi -| miz Mümtaz, Prag — konseyimiz AvniBeyler dün ofiste kendi vazi- felerini alâkadar eden memleket- lere ithalât ve ihracat yapan tacir- lerle görüşmüştür. Bu görüşmele- re bugün de devam edilecektir. '_aı.MWh&;.——w x İer endis mektebinde bu seneden itibaren değişiklikler yapıldı ders okutmak için malzeme, teknolojinin makine- lere tatbiki, termodinamik, w mumi fizik dersleri okunacak - tır. Fakat bu kısımda daha ziya- de atelye mesaisine ehemmiyet ve- rilecektir. Talebe haftada 17 saat tatbikat görecektir. Elektrik tarife komisyonu per - şembe günü Nafıa Vekâleti şirket- ler baş komiseri İbrahim Beyin ri-| yasetinde toplanacaktır. Elektrik! tarifesinin indirilip indirilmiyece-| Bi bu toplantıdan sonra belli ola- caktır. Kâbil sergisi Efganlıların Kâbilde açacakla- rt beynelmilel sergiye Çekoslovak- ya, Almanya ve Sovyet Rusya şim-| diden iştirake karar vermişlerdir. Bizim de bu sergiye — iştirakimiz muhtemeldir. Ü Izmir sergisine iştirâk İzmir sergisine iştirak edecek tüccar ve sanat erbabı bugün ti- <caret odasında bir toplantı yapa - caklardır. İstanbuldan sergiye gi- diş programı bu toplantıda tesbit edilecektir. —LAZ0SALS Diploma konkuru nu kazanan genç Dün neticelenen güzel sanatlar akademisi resim şubesinin 933 - 934 senesi diplema konkorunda mevzu olarak verilen kompozis- yonunda Çallı İbrahim Beyin ta - lebelerinden Esat Bey birinciliği almağa muvaffak olmuş ve müsa- bakayı kazanmıştır. Bu kompozis yonun mevzuu (Cephane taşıyan köylü kadınlarının istirahti) idi. A eW Takas tahkikatı ilerliyor Takas sui istimalinin tahkikatı ilerlemektedir. Bu işle — meşgul olan mühtelit müfettişler komis- yonu tarafından mühimı bir zatın daha ifadesine müracaat olunmuş- tur, Takasa tabi eşyanın muayene- sini yapan muhafaza — memurları da birkaç gündenberi dinlenmek- tedirler. Şimdiye kadar yapılan - tahki- kattâ bu sui istimalin — çok geniş mahiyette olduğu ve — uzak yakın bir çok şahısları — alâkadar ettiği anlaşılmaktadır. — Lozan günü Lausanne muahedesinin imza- lanışınım yıl dönümü olan 24 tem-| - muzda büyük merasim yapılacak- tır. Üniversite konferans salonunda yapılacak olan merasimde profe- sörler yüksek tahsil gençliği namı- na söz alacaklardır. | ğil, ancak umumi anlaşmalara lınl]ı “SİYASET yeni veçheleri İngiliz milletinin asırlardan beri — sadık kaldığı bir prensip yardır: Kiç bir zaman hiç kimseye bağlanmamık, — mümkün mertebe serbest kalmas... Fransa Hariciye nazırı M, Bartu'« nun Londrada İngiliz - politikasıtın — mes'ul şahsiyetleri ile yaptığı müzake« relerde yukarda zikrettiğimiz premsip — hiç bir zaman göz önünden uzaklaş « tırılmamışlır. İngiliz milleti tüccar — ve bilhassa tüccar bir millettir de. Bu itibarla tı - careti inkişaf ettirecek cihan sulhiyle — yakından alâkadardır. Sulhü temin et- meğe matuf tedabirle yakından alâka- — dar olmak — ve bu yüzden senelerden — beri Cemiyeti Akvam merkezinde tap- lanan silâhları azaltma konferanalerı- — na büyük ümitler bağlamıştır. j İngiliz politikasının diğer bir prene sepine sadık — kalarak — Avrupanın her hangi bir kuvvetli milletine dwi « ma aleyhtar bir vaziyet almıiştır. 1800 - 1815 kadar Napoleona ve bilhiassa 1900 senesinden sonra da ime paratorluk Almanyasına takip edilen politika daima bu prensipten ilham al- mıştır. Versailles muahedesinin kuvvetlen- dirdiği Fransa son senelerde — İngiliz politikasıın bu değişme kaidesiyle karşılaşmış ve bu politikanın ihdas ete tiği maniaları çok defalar aşamamış « tır. ... Geçen gün de burada izah ettiği » miz gibi, Bartu büyük bir talih eseri olarak — Londraya — yukarda — izah prensiplerden bilharsa siyle dünya ve İngiliz Hcaretini teh - likeye koyabilecek âmillere, İngiliz a- dalarını tehdit edebilecek Alman 0: sunun, bahriyesinin ve bilhassa ta; re kuvvetlerinin fazlalaşmasına (ngi » liz efkârı umumiyesi bigâne kalamaz- dr. Bu yüzdemdir ki, M. Bartu Londras Jx büyük bir hütnükabul gördü. Hastalık dolayısiyle seyahatte bu- Tunan İngiliz Başvekili Makdonald'ın gaybubeti Fransız Hariciye vazifesini azami derecede teshil tir. Sosyalist ve bu cihetten hususi e tar olan İngiliz Başvekili M. ve İngiliz Hariciye nazırı John kadar ileri gidemczdi. ğ Bununla beraber İngiliz siyaseti nin elleri bağlanmış değildir. Londra- da yapılan müzakerelerin neticesi İngiliz - Fransız ittifakı değildir. cak Fransız politikası Londrada mühim muvaffakiyet kazanmıştır. — Bunlardan birincisi olarak sonza: t da Fransa ile arası çok iyi olan Rus - yanın Avrupa ve dünya İşlerine filen karışabilmesini İngiltere kabul eti tir. Rusyanın Cemiyeti Akvama girn sinin kabul ve teshili vaadi bunu ifad etmektedir. Fransız siyasetinin ikinci muvaffakiyeti Almanyaya İngiltere ta- fımdan bir ihtar — siyaseti ş edilmesinin ikna edilişidir. Hariciye Nazırt John non'un nutkunda — Belçikanın — bitaraflığiyle mülki tamamiyetinin 1914 te olduğu gibi şimdi de İngiltereyi alâkadar etti- ğine dair olan kastm bu fikri teyit et « Üçüncü muvaffakiyet ise, Fraa ntn ötedenberi çok bağlı olduğu rinin neticesi olarak diğer bir muvaf» fakiyet daha elde etmiştir: Almanya bu gün sön vukuatla vaziyelinin ne — şı kilde inkişaf edeceğini henüz bilmi; sız menafii aleyhindeki politikasına hayet vermek... Veya onu baltalam İngiliz hükümet adamlarını bu lara sevkeden âmilleri aycıra izah € deceğiz.. M.R.Necdet —