30 Mayıs 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2
Fran Nevyorka varmıya muvaffak oldular Iki tayyarecinin Amerika sahillerine yaklaştıkları sırada tayyarelerine küçük bir arıza oldu Nevyork, 29 (A.A.) — Düz hat| üzerinde dünya rekorunu kırmıya teşebbüs için Bahri muhit sahilin- de San Diyegoya inmek iıtîycnl Fransız tayyarecileri Codos vel Çiftçiler kooperatif — | Ankara, 30 (Hususi) — Ziraat kredi kooperatifleri teşkili hakkın da hükümetçe hazırlanan kanun lâyihası Büyük Millet Meclisine| verilmiştir. | Buna nazaran çiftciler gayri' mahdüut ve müteselsil mes'uliyetli kredi kooperatifleri teşkil edile - cektir. Kooperatifin tesbit edilen esasalına nazaran bu kooperatif - ler köylerde en az otuz, kasaba ve| şehirlerde altmışar ortak tarafın - dan kurulacak ve en az hisse 16 lira olacaktır. Her ortağın yapabileceği bü -| Yük kredi hissesi bin beş yüz lira- yı geçemiyecektir. Hava postaları Ankara, 30 (Hususi) yolu ile yapılacak posta mürase - TAtr için ayrr pullar yapılıncaya — Hava kadar şimdilik adi posta pulları - nın sürşarjİr olarak kullanılması -| na karar verilmiştir. Emniyet kadrosunda Ankara, 30 (Hususi) — Büyük Millet Meclisine verilen yeni bir| kanun lâyihasına nazaran emniyet| umum müdürlüğünde on altı lira maaşlı bir ikinci sınıf memurlu - gu lâğvedilmekte ve buna muka- bil yetmiş lira maaşlı bir başmü - Fettişlik ihdas olunmaktadır. Postacılara - elbiselik Ankara, 30 (Husust) — Posta müvezzileriyle seyyar posta me - murlarına elbise ve ayakkabı yap- mak için bütçeye on iki bin lira tahsisat konülmuştür. Bunların a - dedi iki bin kişi kadardır. Vergi teklifi Ankara, 30 (Hususi) — Mem- İbket dahilinde yapılan lâstik a -| yakkabıların her çiftinden yüz ku ruş istihlâk resmi alınması hak - | kında İstanbul meb'usu Hamdi Mustafa bey ve arkadaşları tara -| Vilsa bir kanunlâyilnar teklifi hazırlanmıştır. İrak Iran hududu | Ankara, 29 (A.A.) — Son gün- lerde İran — Irak hududu boyun- da âsi Kürtlerle müsademede Irak hükümetinin İran kuvvetlerine yar drm etmek üzere asker gönderdi-| ği, Irak matbuatından iktibasen| Türkiye gazetelerinde okunmuş - tur, İstihbarımıza nazaran — Irak kuvvetlerinin İran toprağına mü- cavit hudut boyuna izam olunması İran kuvevtlerine yardım etmek i- sız tayyareciler muvaffakıyetle' Rossi, Flayd-Bennett hava meyda- mıma inmeğe mecbur kalmışlardır. Codos ile Rossinin Josephe - Lebrise tayyaresi Parisle Nevyork arasındaki mesafeyi merhalesiz o- için Gümüş paralar ya- kında basılacak Ankara, 30 (Hususi) — Bası - lacak gümüş paralar için maliye vekâleti tarafından damga matba- asına hazırlığa başlaması emri ve- rilmiştir. Gümüş paraların şekille- ri bugünlerde İcra Vekilleri heye . tince kararlaştırılacaktır. Şekille - rin tesbiti işi bitdikten sonra der- hal paraların basılmasına başla - nacaktır. Ticaret muahedeleri Ankera, 30 (Hususi) — Holan- da ve Belçika ile ticaret muahede- si müzakerelerine devam edilmek- tedir, Bu müzakerelerin yakında Mmüspet bir netice vermesi bekle- niyor. Merkez bankasında Ankara, 30 (Hususi) — Bugün saat ikide halkevinde ticaret oda- Tarr ve zirmat kooperatifleri messilleri toplanrak Merkez ban- kasma üç meclisi idare azası inti- hap edeceklerdir. Metresini yaraladı İzmir, 30 (Hususi) — Şerif Şevket isminde bir boyacı evvelce bir müddet beraber yaşadığı bir kadımı tütüncü dükkânında başka bir erkekle gördüğünden hiddetle nerek ağır sürette yaralamıştır. Kefaletle tahliye bamir, 30 Husust) — Kara su- larımızda balık avlarken kendile - rini yakalamak istiyen — rüsumat memurlarına ateşeden Yunanlı balıkçı Andoni ve beş arkadaşı ke faletle serbest bırakılmışlardır. Izmir -Kasaba hattı Ankara, 30 (Husust) — Hükü- mü- | mete intikal eden İzmir - Kasaba demiryollarına ait işlerle meşgul olmak için devlet demiryolları u - mum müdür muavininin reisliğin- de bir heyet bugünlerde İzmire gi- decektir. Ikmal mektepleri Ankara, 30 (Hususi) — Evvel- ce kapatılması düşünülen, bilâha- re vazgeçilen orta mekteplerin ik- mal mektepleri ismi altında de - vam ettirilmesine karar verilmiş - tir. Bir rekor tecrübesi Ankara, 30 (Hususi) — Rekoör yapmak maksadiyle bu günlerde bir tayyare Zürihten İstanbula ge lip gene ayni gün avdet edecektir. Şükrü Naili Paşa Balıkesir — Yeni kolordu ku- mandanımız Şükrü Naili Paşa şeh- rimize gelmiş, istasyonda Ali Hik- met Paşa, Vali Salim Bey, beledi- çin değil, yalnız İrak hududunun| ye reisi, vilâyet ve kolordu erkânı, intizamımı muhafaza maksadiyle- dir. adliye rüesası, şehir heyetleri, za- bıta ve bir asker kıtası tarafından selâmlanmıştır. HABER — Akşam Postası larak 38 saat 27 dakikada geçmiş- tir. Ayni zamanda diğer bir Fran- sız tayyarecisi ÂArc-en-Ciel de At- las denizini cenup kısmından geç- mektedir, Codos Havas ajansı muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: — Yolumuza devam edememe- | mizin scbebi motörün arızasından | | değil, havanın müıııdeıixliiinı' dendir. Bunun neticesinde tayya- remiz ufak tefek bazı hasarata uğramıştır. Ter-Növ civarında fır- | bına o derece şiddetlenmişti ki Ros si volanı güçlükle muhafaza ede- biliyordu. Fazla yorulmuş olan tayyareci- ler bir çok davetleri reddetmişler | ve istirahat etmek zerre kendi dairelerine çekilmişlerdir. Rossi bir buçuk saatten ziyade karanın üzerinde uçtukları halde ancak 4.55 de yeri görebildiklerini söylemiştir. Bu esnada bindikleri tayyare rüzgârla o kadar şiddetlisarsılmak ta idi ki, birara Nevyorka — var- maktan ümidi kesmişlerdi. LA AM Z Rıhtım şirketiyle müzakere Ankara 30 (Hususi) — Nafıa vekâleti ile İstanbul rıhtım şirketi| arasında yakında müzakerelere başlanacaktır. Vekâlet şirketin e« ki ve yeni mukavelelerini tetkik et tirmektedir. Bugünlerde şirketin mümessilleri buraya davet edile - cek, halen yapmadığı taahhütleri kendisine yaptırılacaktır. Biz nasıl silâhlanmıyalım? Dün, Ajansın verdiği şu telgraflara bakınız : 1 — İsviçre Küçük zabitler cemiye tinin içtimaf miünasebetiyle, Harbiye nazırı M. Migner bir nutuk söylemiş silâhları brrakma konferanamım, boşu - na gayret ettiğini bildirmiş. Malüm ol- duğu Üzere, Almanya, 1914, harbinde, | Fransaya hücum için nasıl Belçikayı çiğ nediyse, tivayetlere nazaran, bu sefer, bitaraflığiyle meşhur İsviçreyi ayni # - kıbete maruz brrakacakmış. Bunu İma- en, nazır şöyle demiştir: “ Yabancılar, bil Tarımızı müdafaaya katiyyen karar ver- dik. Silâhlarımızı talah için, icap eden her şeyi yaptık. Şimdi de talim ve ter. biyeyi mükemmelleştirmeliyiz.” 2 — Stokholmda, Amiral Lindman, milli müdafaayı artırmak için tedbirler alınmasını istemii 3 — Amerika! le demiştir: * Memleketimiz için yegâne siyaset, kılıçlarımızı bilemek ve barutumuzu kuru olarak mühafaza etmek, milli mü- dafan ve emniyeti ihmal eylememek - tir.” * — Fransada — Akdenizde — tay- yare donanma manevraları yapılmıştır. Bu sade bir günlük Ajans haberle - rl... Unutmayınız ki, diğer cihetten Al. manya kaynıyor, Japonya diş biliyor, “Arabistanda ve Amerikada küçük dev- letler arasında iki muharebe var.. Mus- solininin, Bulgar çetelerinin hali ma - Iüm... Hülâsa, dünya, sulhe yaklaşmaktan çok uzaktır. Onun için, hükümetin mü- dafaa bütçesini kuvvetlendirmek üzere yeni vergiler almak siyasetine bir yey söylemeğe kimsenin dili VArmıyor, ir ki, toprak - Amiral, resmen şöy-| | şahlık etrafında topladıktan baş - Vahabiler ve Vahabilik 380 Ma Şerif Hüseyin, oğluna yerini bırakmıyordu Karardan birkaç gün sonra Hasan' 160 bin altın dolu tenekelerle Cide yolunu tuttu 924 sensinde Necit ukerleril harekete hazırlandı ve evvelâ Ma- veraüşşeria emaretini tedip etmek| istedi. Çünkü buradaki kıbilc!crl ikide birde Necide saldırıyor, hal- kı rahatsız ediyor, sürülerini ılıplI götürüyordu. Süut oğlu Abdülâziz, bu - soy- gunlar mukabilinde Sahr kabi'e - sinden 200.000 altın tazminat is - tedi. Amman hükümeti bu talebi, lâkaydane bir surette karşıladığı için Necit kuvvetleri bu tarafa doğ ru yürüdü. İki taraf arasında kanlı bir mu- harebe vukubuldu. Arapların biri- birleriyle tutuştukları sırada, Ma -| veraüşşeriadaki nizami kuvvetle - rin kumandanı Beyk paşa tayyare ler ve zırhılı otomobillerle, Vaha- bilere karşı harekete geçti. İngi - liz tayyarelerile zırhlı otomobil - leir iki tarafın üzerine ateş açtı - lar. Kendi lehinde olanları da, a- leyhlerinde bulunanlar da birlikte mahvettiler. Vak'aya İngilizler iştirak etme- miş olsalardı, Şerif Abdullahın e| mareti çoktan yok olmuş, bütün Maveraüşşeria Necide ilhak edil-| miş olurdu. İngiliz tayyareleri ve zırhlı oto- mobilleri bu akıbeti geciktirdi. Mekkede saltanat ve hilâfet un « wanlartnin kof ihtişatı içinde fe « rih, fahur yaşıyan Şerif Hüseyin, Ingilizlerin oğlunu kurtarmaların- dan Maveraüşşeria emirliğinin si- linip süpürülmesine mâni olmala- rından memnundu, ve onun için Şerifin gazetesi, “El Kıble,, bu sı- rada şunları yazıyordu: “ İngilterenin, Maveraüşşeri - ada gösterdiği hamiyetten dolayı son derece müteşekkiriz. Bununla beraber haklarımızdan - birini de bırakacak değiliz, Suriye, Arabis- tandan bir parçadır. Bütün Filis - tin araplarındır. Bu esasları tanı - mıyan hiçbir muahedeyi imza ede- cek değiliz.. Biz bedevilerin, Va - habilerin halini çok iyi biliriz. Bir mermi onları dağıtır. Bir. tayyare| onları parçalar, Son hadiseler bu- nu ispat etmiş bulunuyor.,, Şerif Hüseyin, bu sırada orta şarkta da nüfuzunu kuvvetlendir - meyi düşündüğü için hariciye na- zırı Fuat Hatip beyi, Tahran sefir- liğne tayin e!:i. y . Şerif Hüseyin nüfuzunu geniş - letmeyi; bütün arapları bir padi - ka bütün İslâm âleminde şümullü bir şöhret kazanmayı kuruyordu. | Onun bu hulyalara daldığı sıra- da Vahabtlerin ordusu, Hicaza doğru yürüyordu. Vahabiler Necidin göbeğinden kalkıp Tâaife yaklaştıkları halde, Şerif Hüseyin ile Mekke hüküme- tinin bir şeyden baberi yoktu. Va- habiler, yıldırtrm süratiyle gelerek Taife dayanmışlardı. Mekke hükümeti o zaman u - yandı. Ve o zaman tehlikenin bü- yüklüğünü anladı. Şerif Hüseyinin! harbiye nazırı liva Sabri paşa mü-! dafaa için emirler verdi. Taif kuv-. | nm ileri gelenleri birer birer veti, Vahabtlerle tutuştu. Fakat birkaç saat devam eden muhare * beden sonra Şerifin kuvveti dağıl* dı ve Taife girdi. Taif etrafında üç gün devam eden bir muhare * beden sonra onun da düşeceği an“ laşıldı. Şerif Hüseyin oğlu Aliyi yardım için gönderdi. Fakat bu kuvvet Taife yetişemedi ve onu kurtaramadı. 1924 senesinin 7 ey" lâl günü Taif sukut etti. Şehrin i* çinde bir katliâm başlamıştı. Çün kü Vahabilerin askerlerine bir sü* rü bedeviler katılmış, bunlar da, askerlerle birlikte şehri soymıya koyulmuşlardı. Vahabiler Taifi işgal ettiktet sonra ilerlemekte devam ettiler: Şerifin kuvveti günden güne muz* mahil oluyordu. Şerif Ali, gerileyt gerileye arafata vardı. Hüseyin,son bir gayretle bir miktar asker toplıyarak kendisini tehdit eden felâketin önüne geç * mek istedi. Şerif Ali, bu yeni kuvvetle tek* rar ilerledi ve bir cephe kurabildi: Şerif Hüseyin, telefon başından ayrılmıyor ve her dakika haber &* lryordu: — Vahabiler üzerimize hücum ettiler. Hücumlarımı püskürttük! — Vahabiler hücumlarmı yef'” lediler. Kurşun sağanağımız k&' * Şisnda gerilemeye mşebe: -3 lar. Fakat Vahabilerin üçüncü ham lesi, Şeriflerin cephesini yerindef oynattı. Cephe yıkılıyordu. Yalnı? sabah ezanı okunuyorken harP durmuştu. Şerif Hüseyine şu ha * ber verildi: — Vahabileri mağlüp ettik. Halbuki Vahabiler sabah namâ” zinı kılmak için durmuşlardı. N& maz bittikten sonra harp — tekrâ' başladı ve cephe yıkıldı. Şerif Ali ile askerleri “Hüdey" mevkiini de bırakıp gerileme'” mecbur oldular. .. durdurduk V€ Vahabilerin Mekkeye girmele * rine bir mâni kalmamıştı. Fakâ' birdenbire ilerlemediler ve H& * remişerif mıntakasında kan dök* mek istemediler. y Fakat Şerif Hüseyin hâlâ ümi? kesmemişti. Hâlâ Vahabileri ©? J karıp atacağını zannediyordu. ' onun için “Süut oğlu arap &1 arasında ancak beşinci derelf de bir adamdır!,, diye bağrıyor Ş atkır toplamıya çalışıyordu. — Halbuki Taif ve Mekke h.âl' deye gidiyor ve orada toplanıyö' bi Yardı. Nihayet bunlar 1924 senesi 317 rinlevel günü Şerif Hüseyine telgrafı çektiler: “Mekkede şevketpenah M hazretleri. 1— Hicaz milleti ordunun nıh'o:. | masmdan, hükümetin canlar! malları sıyanet hususunda 467 düşmesinden dolayı umumt bif | narşiye uğradığır, Haremeyni şer feyn ile bütün memleket yıkt€f ., felâketin tehdidi altımda bulu'dn, ömer B (Devami
