26 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

26 Eyîul 1945 CUMHURtYET 3 İranın tahliyesi Amerikan basını «Ruslar! gidiyorlar, fakat arkalarında j korkunç bir hercümerc bırakarak...» diyor NevrYork R. 25 (B.Y.U.M.) NewYork Tımes gaîetesinuı Tahran muhabıri Kus kıtalarının Tahranı bcsaltnu» olduldarıru, Amerikahların da bırkaç güne kadar çekileoeklerini, keza Ingilizlerin de ayni surette hareket edeceklerini yazdıktan sonra bilhassa şu noktayı belirtmektedir: <Amerikalılar çekileceklerdir; Ingllizler petrol çirketlerinin bulundukları İran haricindeki bölgelere doğru, Iranı tahliye edeceklerdir. Rus kuvvetleri d« ayrılmaktadırlar. Fakat, Ruslar Irandan çekilirlerken arkalarında bıraktıkları bölgelerde, öyle bir kargaşalık bırakıp gidiyorlar ki, böyleee karışıklıkların vukuundan, Ruslar kendilertne bu bölgelere tekrar dÖnerek oraların asayisinl düzenlemek için bir hak göreceklerdfir.» Konieransm akıbeti Baştarafı 1 inci sahijede ,'tır. Bu gaye, cazib ve aldatıcı kelime' ierle değil, fakat bize ve Mütteiıkkre y eş devletin Dış Bakanı 11 ey aid bütün demokratik kuvvetlerin ei'oır^\ luldenberi topianmağa başla liği yapmasile gerçekleşebilir. Bızim de, yarak çalıştıklan halde npşre | sulhsever bütün milletlerln de gayesi degeldikleri tebliğlerle hiç bir iş başa i bu olmak icab eder.» raınadıklarını açığa vurmaktan başka Molotov daha sonra şu sözleri söybir şey yapamamış snyılaV.lirler. lemiştir: «îngütere ile Ra?ya arasındaIlkdnce tebliğler pek mUhim mne ki ınünasebetleri kuvvctlcndirmek, bülelerden bahsediyor ve Italya ile yapı • tün sulhsever milletlerin istikbali balacak bsrış andlaşması üzerinde çalışıl \ kımmdan lüzumludur.» dığını anlatıyordu. Daha sonra Italya işl 1 Konferans bafta sonuna kadar ve andlaşması bir tarafa bırakılarak devam edecek Rumanya, Macaristan ve Bulgaristan ile Londra 25 (a.a.) Sovyet büyük elyapılması gerekleşen barış andlaşmalaçiliği yüksek meraurlarmdan bir^ Morına el konduğn bildirilmiş, fakat bu lotov'un bugün veya yarın Londradan rneselelerin de daha az dikeııli olmaftğı ayrılacağını iddia eden bazı haberlerve Müttefikler arasmdaki gdruş aynlıden dolayı hayretini Ifade etrniş ve ğının biisbütün derlnleştiği göze çarpMolotov'un avdet edeceğl tarlhin henüz tığı için bu andlaşmalar işinin de asınbiünmediğini ilâve etmiştir. Londrada tıda bırakılması daha uygun göriilmüşhâkim olan tntıba Dış Işleri Bakanları tü. konferansının ancak bu hafta gonuna Nihayet neşrolıman resnıt tebliglerse doğru dağılacağı merkezindedir. Bugün barıs andlaşmalarına işaret dahi etmez vahim ayrılıklar ihdas etmesi ihtimali olmuş ve Müttefikler arasmdaki görüş daha az olan ikinci derecede meseleler aynhğı üzçrindeki \ayınlar ve yorum konuşulmuştur. Yeni talimatın daha lar en gcniş malıiyeti almıstır. dikenli meselelerin daha ahenkll bir Bıitiin bu yayınlarla yornnılarm hu şekilde müzakeresine imkân ver.lebılelâ ası şudur: ceği ümid edillyor. Sovyetler Birliği kurfarmış olduğu her Tekzib edilen baber yrri kendi nüfuz bölgesine girmiş gayParls 25 (a.a.) Bakanlar Kurulum!>1:ta ve bııradaki komtınistlori himaye cderek iktidar mevkiinde yerleşme nun top'.antısında, Dıs Işleri Bakan velerini ve mutlak hâkim kesllmelorlni kili M. Mayer yarm sona erecek olan temin etmektedir. Bu jUiıden bu mem Londra konferansı hakkında izahat verleketîerde bir takım lotaliter rejimler miftir. Bir hal şekline baglanmamış olan meUuruluyor ve bıtnlar da Sovyet nüfnrunu genhîetmege hizmet ediyorlar. Hal selelerin büyük bir kısmı Dıs l?lerl Babuki harbcfen maksad demokra'iyi hâ kanlarmın yardımcıîarma tevdl ediîekim kılmak ve halkın hâkimiyetini eağ cektir. Onlar da, Dıs. Işleri Bakanlarılanılayarak barışı bu hâkimiycte daya nın kasım ayında yapılncak olan önümakta. Bu böyle olmadığına göre Müt müzdeki toplantılarında karar verileblltefikler. So\yet hakimiyetini Avıupaya mek üzer« tekrar inceleyeceklerdir. yaymak ve Avrupanm rnL'kadderatmı Şimdiden öyla gorünüyor ki, yardımcıSovyetler Birliğlnin arzn ve iradesine lara hakkında sarih talirnat verilmij hağlatnak için harbetmiş oluyorlar ki olan tek zr.esele, sömürgeler harlç, Italbunnn manası dünya barrşıru korumak ya ile barış meselesidir. değil, üçüncü bir dünya harbi için zeLondra 25 (*.».) Fransız yetkill min hazırlamaktan ibarettir. Çünktt ü mahfillcri, Dış Işleri Bakanları konfeçüncü dünya harbi, bir büyük devletin ransmm yarın sona ereceği ve M. Bitahakküm ga\e<:ini gütmcsinden çıkacak dault'nun Parlse döneceğl hakkmda ve bu üçüncü diiuya harbi dünyayı Paristen gelen haberi tekzib etmektenltüst edecektir. Bn felâketten korun dirler. manın çaresi, demokrasi gereklerine Molotov*a Rusyadan yenl talimat sa>gı gösfermek ve Müttefikler arasmgelraezse... daki ellîirligini, ayrjlıklar içinde eriLondra 85 (aA.) Britanovanın »inıekten kurtarmaktır. Aksi takdirde doğu batı kavgası bütün şiddeüle baş yasl mubarrirl yazayor: Sovyet Dış İşlerl Hali Komiaerl Molayacak ve dünya yenl tehlikelere vc nçıırunılara sürüklenecektir. Şu var ki latov Rusyadan yeni talimat almadığı Müttefikler. demokraslnin ne oldıığu taidlrde. Londrada toplanan Dıs İ?leri üzerinde dahi anlaşmamış görünüyorlar. Bakanlan konferansının, Mlhver peykBu bahis üzerinde Sovyet felâkkisi İle leri olan Baîkan memlekeUerile yapüaIrüiz Amerikan telâkkisi arasmda cai sulh andlaçmalannı kaleme »fenai çok büyük farklar vardır ve Müttefik vazlfesinl nasıl başarabüeceginl kesttrler arasında vuku bnlan rartışmalar bn mek zordnr. Bugün konseyln dıSılacağıfarVlan ortadan kaldıracaihna biisbütlin nı gösteren blr çok ela.meüer üaerinde bü\ütmiiş görünnıektedir. O halde kon durulmaktadır. ferans bir iş başarmaktan ve sulh yapMolotov'un yann için Moekovaya dönınpktin âcir kalarak dağılacak ve Müt mek r.iyetinde olduguna dalr sflylentltctikler Dirbirlerinrlen korunmnk için ler dolaşmaktadır. BynvK'ln de memtedbirler mi alacaklar? YoksH böyle bir leketine dönmek İçin sabırsızlandıgı blvanyetin ancak felâk?tle neticeleneceği llnmclîtedlr. takdiı edilerck akıl ve mantık dairesinKonferans şimdtye kadar de mi harcket edilecek? Bahranfı safha Igieri Bakanlan konferansınm gösterdiği manzarayı hayli kötümser bir eda ile incelemektedir. Gazete şunlan soruyor: «Konferanj şimdiye kadar ne yapmıjtır? Finlandiya ve İtalya ile barış tassrılan tamamlanmadan bir yaııa bırakılmıştır. Bulgaristan ve Eumanya meseleleri keza bitirilmeden. terkedilmiştir. Konferans, Avrupa su geçidierinin milletlerarası hale geçirilmesi ve Avusturyanm ekonomik kalkınması gibi m«selelerle ugTaşmak zorunda kalmıştır. Aradaki farkların derin görüş aykırılıklarmdan 1leri geldlğinl glzlemek faydasızdır. Bir taraftan Ingiltere ve Amerika ve diğer taraftan Rusya arasında görüş farkları her an kendini göstermektedir. Rumanya v« Bulgaristanda tatbik edilen jekildeki demokrasi tarifinin arkasında, <Rııs isimli> rejimlerin bu memleketlerde iktidar mevkiinde bulunmalarının Avrupa menfaatierile tellfi kabü oîup olmadığînı bilmek meselesi bulunmaktadır. Serbest bir teşekkül olduğuna güçlükl» hükmecıilebileceği muhakkak bulunan Macaristan idareji'.e Rıısya arasında yapılan anIaşma da durumu daha vahim bir safhaya getinniştir. Ruı Macar anlaşması, konferansı güç bir durumda bırakmak için adeta hesabianmzş bir oldu bittl mahiyetinde görülmekte ve Aviupa iç su yolları meselesi bahis mevzuu oiunca daha vaharaetle meydana çıkmak istidadını göstermektedir. Rusjanın batı devletlerinl doğu Avnıpadan uzaklaştırmak çarelerini araştırdığına hütenetmemek çok güçtür. Aynl zamanda, Kremlin hükumeti bu durum karşısında batı Avrupaya tavizde b\ılunmanm kendisi için bir zaruret olduğunu da hiç düşünmeğ* yanaşmanıaktadır. Hâdiselerin geîijme şekilleri gözönünde tutulursa Avrupanın batı ve doğu olarak ikiye bölünm«k tehlikesi karsısmda kaldığı ve ayni zamanda doğunun münhasıran Rus nüfuz bölgesi mahiyetini atmak üzere olduğu inkâr götürmez bir açıklıkla anlaşılmaktadır. Böyle bir durumun meydana gelişl cıdd«n esef edll«cek bir hal olacaktır. Her ne kadar Ruj aiyasetinia mfltecaviz bir fiMr besledi§inl slmdiUk hailı gflsterecek bir sebeb yoksa da, nbtleıenin, »ürekll bir bang «latemlne götürmlyecegl de o nisbotte mnhakkaktır. BilflMs, o takdirde JM büyttk dünya harbi araandakl de\Tede banş davaemı baltalayan aynl fasld dalre karpsmda tekrar kalmış bulunacağız.» îçte konferansa yapUaa meydan okum» b'jflur. Ban^ davası İçin el'an gorü^lerde birlfk teessOs edeblleceğtnl ATrupa devletlerlne gosteraıeit bugünün müzakerecilerinin en büyük ba«ann olacaktır. İran genelkurmay teşkilâtmı bir Amerikan albayı kuracak Tahran 25 (a.a.) iran jandarnıssının teşkilâtlandırılman işi yüksek rütbeli üs Amerikan subayına tevdl edilmîştlr. Yakmda daha başka askert uzmanlar geiecek ve bu arada Amerikalı albay Papa, İran genelkurmayile levazım idaresîni teşkilâtlaninmağa memur edllecektir. Fiiistin meselesi sarpa sarıyor Bojtarafı 1 ind sahiUd* Avıupadan gelen haberlere jöre, bu bölgedeki yahudilerin durumu sün geçUkçe vahamet kesbetmekte ve hattâ kamplarda tutulan yahudilerin Avrupadan ayrılma istekleri, karar verileceği bahar.esile mütemadiyen geclktırümektedir. Avrupadaki yahudi aleyhtan hareket gün geçtıkçe artmaktadır. Molotov'un manalı bir harekeü NewYork 23 (a.a.) Amerikan Slorvl»t kurulu Ingiliz kabinesi kararlaıının feoi bir netice doğuracağını belirten blr tebliğ yayınlamıştır. Tebllgde, yahudilerin sonuna kadar dayanacaklan, Avrupalı ana, baba ve kardeşlerinden kalan herşeyin tahrib edildiğini görerek hareketsiz durmıyacakları ve bir Arab devletl lçlnd* azınlık teşkü eylemeğl kabul etmiyecekleri bildirllmektedir. Tebliğ, Fiiistin yahudilerinin bütün dünya yahudilerl tarafından olagsnüstü bir kuvvetle mttdafaa edilecekîerinl Uâve «ylemekte ve »u cümle U» bitmektedir: «Hicab verlci ve hattâ tamir katru! etmez bir haksızlığın önüne geçnıek maksadlle Scll tedbirler alması İçin Truman hükumetine hitab ediyorut» «Yahudiler sonuna kadar dayanacaklar > > Londra 25 (a.a.) «Daily Herald> fcarafından açığa vurulan ve jlmdlye kadar yaJanlanmıyan bir habere gCre, ttalyan Eil&hlanrun tAhdld ve kontrolunu lsteyen Molotov, fflğer taraftan Rumen ve Bulgar ordularmrfl muhafaza ne yaptı? efHlmçleri balıslnde »rar etmektsdlr. Londra 25 (a.a.) tYorkrfılre Post> îşçi partlsinln gazetes! btt haherl verirBugün Be^ler konferansını kaplayan buhranın nice nice çeMdlerine her kon gazetesi «Devletlere Meydan Okuma> ken manalılıgı üzerinde dütkatl çekferansta tesadüf edilmiş, fakat sonunda başhğı altırida neşrettiğl makalede Dış mlştir. buhranı bertaıaf edecek bir hal çaresi bulunrmış \e çalışmalar yeni bir emniyet havası içinde müsbet bir neticeye varmıitır. Hattâ San Francisco konferansı da buna benzer buhmnlar geçirmis. fakat sonunda bir çare bnlunmuş ve durum kurtarılmıştı. Onıın için Beşler konferansı da mfl Sovyetlerle Amerika giyasî îspanyada bir Müttefik him bir buhran geçirmekle beraber, heyeti bunları aramakla yenileyebunu alâkalı her tarafm koparaoileceği münasebetlerini fajdaların aramisini koparmak yolunmeşgul ceklerini bildirdiler <JaUi gayretine atfetmek raümkünrrar. Pnha sonra azamiden asgariye Inerek Londra 25 (B.B.C.) Sovyetler BirMoskova 25 (R.) Ispanyadaki Alp.nlaşmak ihtimali henüz ortadau kalk liğinin Macaristanla siyasl münasebet man sermayeslnin bloXe edilmîsl lçln rnamıstır. leri yenilemek üzer« olduğu Mareşal Mtlttefft kontrol komlsyonu advna. JsAsıl endişenin sebeM do|u batı re VOToşilofun, Maoar hükumetin« göıı panyada faaliyette bulumnakta olar k'betinin ortaya çıkraası ve bunun ne dermiş olduğu bir notadan anlaıümak tngillz ve Amerllcan îısyetl bir çok zoriflpre varacsğımn kestirilememesidir. tadır. Mareşal Voroşiloftm keyfiyeti lu'darlfi Irarşılaşmaktadır. Bu beyet îsBu endişeyi bertarat etmek kolay oi Müttefiklere bildirmis olduğu da'bildi panyann muhtelif yerlerlns dagılrmç olan ve külliyetli miktarda Alman pamayacak. belki bn endisevi yatışttrmak riliyor. d?hi btlyük bir mnvaffaktyet teşkil Bir Amerilcan notast da, Amerika rası sajdayan btr çok İspanyol şahsiyetedecektir. Birleçik Cumhuriyeüerlnin Macaris lerinl bulmaîc zorundadırlar. BÛ suretle ömer Riza DOĞRUL tanla giyasl münasebetleri yeni'.emeğe meydana çikanlması Ifta mgs'fn parakarar vennlş olduğunu belirtaıekte ve nın milrtarı 51 milvon peçeta ve 1 ton Ankara Kahire ara*ında Macaristanda umuml geçimln bütün altındır. Mütteflk hülcumetlsr bundan başka muhtelif sanayi mUesse3elerine tayyare ile mektub kabul partilerin lstirsüdle yapılmasını temen yatınlmış olan bir çok Alman sermayenl etmektedtr. sini de bulmak zorundadırîar. edüiyor Macariatanda umuml seçimin 4 kaKahire 25 (a a.) Anadolu ajansınm stmda yapıhnaaı beklenlyor. Belçika faşist lideri idam özei muhabiri bildiriyor: Türkiye için uçakla meTstub kabulü Abbas Hilmi Paşanın cenakararîaştırılmıştır. Yunanistan, Bulgazesi Mısıra getirilecek ristan ve Rumanya için de uçak pofctası Kahire 25 (a.a.) Avrupada vefat kabul edilecek, fakat bunlar yalnız An eden eski Mısu Hidivl Abbas Hilmi karaya kadar hava yolile sevkedileeek Paşanm ces«dl Kahirede gömülecektir. tir. Arama bugün galışamıyacağım. Insan her dakika yaratıcı olamaz. Yorgunum. Yatmak, uyumak isterim. Çejme kitabesinde adı geçen ermisler gibi kendımi kaybetmek dCerim. Yemliha. misl'na... Siz hepiniz ve »en de beraber kıtmir, gelin benl kuşatın. Etrr.fına nisyan çemberini çevirin, bir kol nö'bet tutun.. Kutsal halkanızdan içeri bir şey sızmasm. Hiçbrr hatirlayış. özleyiş, pişmanlık sizln kara kolmvoru aşıp bana değmesin. Nasıl kl mübarek adlarınız gadırvan sütununa bir çelenk gibi dolanmış, siz de bu gece benim etrafımda dönün. Dönün. Adımlanmz kalbime uyuşturucu Hr dümtek kaksm. Cübbelerinizden dinîendirioi kokular tütsün, ellerinîzden stfalı ruyalar aksm. B«n orta yerde ser'îı yatayım, siz ayak ayak etrafımda dönün. *** Bugün ikindi vakti molla agaların cîış ma'.ıallcdeki taş kulesini j,ezdlm. Sahibi akrabamdan ihtiyar bir hanımdır. kendisine binasmdan 6türü kulell Safiye Harım derler. Balkan muharebcs:Tnde Bulgar süngülerile örseienmij demîr kapıyı, tepeden düşmanlann üzerine kaynar sular dökülen mazgal deliklerini gözden geçirdim. Cenk sırasında kulenin alt katına girilse bi'.e yu'ssrı kattaViler aradaki asmarnerdiveni çckip iç kale haline getirilmiş demİT kepenkli odalarından döŞüşe devam ederleroniş. Bu kule çok eski.. Tâ clerebeylik zarraiından kalmış. K°şsn âyanından Çom oğullarınm, Haseki A «Fiiistin Yahudi memleketi olacak!» Londra 25 (a.a.) Yeni Yahudi te?kilâü liyasl şeÖ doktor Altmann, bugün, Rauter ajansma aşagıdaki demecde bulunmuştur: « Eğer Ingiltere Fllistinde bir Yahudi devletl kurmayaoak olursa Yahudiler îngiltereden vazgeçeceklerdir. Ingll tere Ortasarkta bfa Yahudi Avustralyaya muhtacdır. Ingiliz dominyonlar camiasına dahil bir Yah'idl devleti kurmağa hanrız. Fiiistin bir Yahudi devleti olacaktır. Buna hiçbtr şey manl olamıyacaktır.» Nacaristan ve Almm serntayesi Müttefikler ve altınları Arablar da »rar ediyorlar Kudüs 25 (a.a.) Fiiistin Arab partisi bsşkan vekill Tevfik Salih &isevin, Reuter ajangına çektiği bir telgrafta, Yahudi muhacerednba ve arazinln Yahudilere verilmesinin durdurulması hususundaki Arab isteklerini gözönünde bulundurmadan varılacak blr hal tarzmın Arablarca kabul edlimiyeeeğini bildirmiştir. tngiltere kararmı değijtirmiyecek edildi NewYork 25 CR.) Belçikidan vsrilen haberlere gröre meşhur faşist lideri Degralle as'ierî mahkeme kararile 51üme mahkum edilmi? ve huküm icra olunmuştur. Londra 25 <a.a.) Daily Express'in siyas muharriri yazıyor: Başbakan parlamentonun 9 ekim toplantısında Filistinin istikbali ve Yahudilerin bu memlekete muhacer«ti hakkında beyanatta bulunmak niyetindedlr. Hükumet siyasetinin, Filistine 5 yılda 75,000 Yahudinin girmesinl kabul eden 1939 tarihli Beyaz Kitab muhtevasmdan Lnhiraf etmesi pek muhtemel değiidlr. Harb zamanında, tasrih edilen cu ra kam dolmamı? lse de, bugün ancak g«riye ufak blr kaflîe kalmıştır. Bu itibarla hükumetin, ayrıca yılda 1500 Yahudtaln girmesini kabulü muhtetneldir. Bunun!a bersber Başkan Truman derhal 100 bin Yahudinin şçiriş müsaadesini istiyen Yahudi idaresinin taleblerinl desteklernek yolunda Ingiliz hükumetine btr me'ktab göndermiştir. Parmak uclarmıdan insan üstü kuvvetler akıyor. Mukaddes «Trakya> m gelişiyor. Demiryolu kavşaklanndan buğday silolarına, ekim enstitülerine, sanayi bölgelerinin işçi evlerine varınca her şeyi işliyorum. Son durağun daima Edirnedir. Plânmı tamamladığım kendi Edirnemi gecelerl rüyada geziyorum. Meydanlardan geçip parklara giriyor, Opera binasmdan çıkıp Binieilik kulübünde dinlenlyorum. Ne kadar kısa zamanda ne çok iş başardım. Bu zengin yaratıcüık, ba§döndürücü çalışma temposu akıllara riyan. Noımal yaşayışta on yıl uğraşsam böyle randıman veremezdim. Bana ne oldu? Yeryilzündeki cennetimi neden kendi ellerimle yıktim? DÖrt aydır bu muamroayı düşünmekten henüz otuz altı yajmda saçlarım akpâk oldu. Acaba derin v« içli aşklarda insanlar, insanlığın üstüne çıktıkları için mi ilâhların gazabına uğruyorlar? Yoksa ben, şeytanı çaÜatacak derecede habis bir yaratıcı sanatkir melunluğile faciamı kendi İç güdümle kendim mi tertibleyip hazırladım? Hayatta öyle zorlu başarılar vardır ki onları ancak ölümü yenmiş bir adamm gücü haldıyabilir. Belki ben de senelerce eserimin hasretile için için yandıktan sonra büyük davranışımı bulmak için kendime ölüm tuzağı kurdum. Otomobil yarışlannda virajları sert alan koşucular birinci gelir. Azizim Turhan Tuna! Direksiyonu sen kıl kadar ihtiyat payı bırakmadan ölüm virajma çevirmişsin. Sür gitsin.. CİGERDELEN \ SAFİVE EROL OL 71 yasak etmlştl. Onunla veîev ki kâğıd üıerinde olsun konuşıoa'ian ben nasıl yaşarun? Molla Agaları bahane ediyor yazıyorum, Alişah Beyleri tutturuyor yazıyorum. Cevab yok. Her akşam. acaba Canzl çıkagellr mi diy* otobüs postasını karjılıyorum. Uzunköprü vey« G«libolu tarafından bir toz bulutu içinde otomobil gelir gSr&em b*lkl Canzidir düşüncesile kesillyorum. Fakat blliyorum o geknez, gelmiyecektlr. Gözlerim önünde dünya bulanık bir karartı içinde çokerken basımdan soğuk ter sıııyor «Biz artık öldük, dlyorum, o bana karşı ben ona karşı öldük.> Bu sözleri söyler söylemez, canı için savaşan bir insanın korkunç saldınşile fırlıyorum. Hayır olamaz, benim Canziyi kaybedişim bir hakikat olamaz. Eğer gerçekten böyledir de ben Canziye bir daha kavuşamıyacaksam ölmernek için hakikatten üstün bir hakikat yaratmaklığım lâzım. 6 y l e hir efsane dokumalıyım ki sesi hakikatin ?esini bastırsın. Aşkımtn ölmez kasidesi önümde boylanıp jü^selmeli. Yaşarsam eğer ancak böyle bir âbidenin gölge=inie yaşıyabilirim. Kuduruk bir saldırışla projelerimin, plânlaıımın üstüne atılıyorum. ğaların, daha bajkalarmın hep böyle kuieleri varmış. Tunayı aşmış, Viyanay» kol atmıj yüc« başlı serhadliler gerl g«ri sürüldükleri iç illerde acaba hasretinl çektikleri gesmiş zaman palankalarının birer minyatürünü mfl görmek istemişlerdi? Bir mllletin kemiğine, iliğin« ljlemiş yüzleroe senelik cenk alışkanlığı bugünden yarına ortadan kalkamazdı eîbet Kuienln tUt katında, ovalara baktn ferah bir odada ihtiyar, SaÖye Hanımla Keşanın molla ağalarım görüşüyorum, Soyumuzun (eceresini bir tutturuveriyor ki gözlerim kararıyor. Neme lâzıtn a canım... Işte anlajıldı: Molla Ağası, Haseki Ağası, Çomoğlusu, Alişah Beyi birblrinden kız «la, kız veı« kördüğüm olmuşlar. Kâh eîblrliğl etmişler, kfth takım takım ayrılmışlar, birbirinin gözünü oymuşlar. Akreb etmez akrabanın akrabaya ettiğin. Bu böyle gelml} böyle gider. Safiye Hanıma Molla Ağalarm, Sultan Mecid devrirıde Keşanda yapılan meşhur dügününii sordum. Büyük annesinden duyduklarını anlattı, not aHım. Car.zinin eserine yardım etmek 'bahanesile güraşın mektub yazıyorum. Canımın Szü nlneciğim mektub yarmağı bana n iyi niyetlerle yapılıms en âdil islerde, en giizel taıızim edilmiş kanun ve lüzamlarda Bayfarafı 1 inei sohifede Elimizden gelen her şey yapılnuştır. Istanbulun su meselesinin halli husu bazan «mantık» eUsiküği ciiyük bir çüharbden btraz evvel yeni vazifesine tayin edildiği zaman muhtelif vasıtalarla sunda sayın Başvekilimizden muzâheret riüdük sebebi ohır. Ben bunu bir çok bilhassa basınla halkın neler yapılması vadi aldık. Bu muzaherete dayanarak misallerile gördüğüm için, çoğu hikmeii nı istedığinl araşürdığını ve ona gore çalışacağız ve su Işini de şartların ve hükumet ve hikmeti idare mülâhazalabir çahşma programı çizdiğini v» "ion Imkânîarm müsaadesl nisbetinde bir rile alman tedbir ve konulan nizamlarda ilünci plâna atılan «mantık. unsuru servatuvar, tiyatro gibi ikinci dereoede EÜratle başaracağız.> üzerine müdiramnuzın dikkat nazarlalüzumlu ihtiyacları arkaya bırakarak Elektrik işleri ilkönce en çok istenilen ve ayni zamanDr. Lutfl Kırdar sehrin elektrik işi ruıı çekmeyi vazife bildim. Misaller gösterebiUrinı: Evvelâ tamada mübrem olan işleri ön plâna aldı hakkında <En büyük başarılarırr.ızdan ğını söyledıkten sonra, halkın ilkdnce bfridir» diye söze başlamış ve Elektrik, men âfaki bir misal alacağım: Kasdedelim ki bir memlekerte boyu ve her şeyden evvel yol istedığini, bu Tramvay, Tünel ldaresinin bir kamınla nun üzerine yol insa ve tamirine ehem Istanbul Belediyesine devrinden sonra, bir metre doksan santim ve daha fazla miyet verdığini beyan ettikten sonra elektrik tesislerinde ve çebekeslnde ya olanlardan vergi ahnmaktadır ve bu lzahlarına çöyle devam etmiştir: herkese, künsenin şüphe edemiyoceği pılan büyük ıslahı ve artışı belirtmiştir. şekilde siyanen tatbik edilraektedir. Yol iniaah Nakil vasıtalan Adaleti söz götürmez ama bu verginin tstanbulun belediye hududları içirıdeVali ve Belediye Reısi, kara nakil vaki yolların boyu 1489 küom*tre idi ve sıtaları hakkında verdiği irahat sırasında mantık bakımmdan müdafaa edilir tarau yoktur. Velevki bunun tatbik edilbu yollar satıh itibarüe 12 mllyon met junları söylemiştlr: re kare tutuyordu. Yenl yollar açılması < Harbin dogurduğu nakil vasıtala diği memleket bir cticeler memleketi ve mevcudların tamirl İçin harbden ev n buhranını önlemek için çok çalıştık. olsa yani vergiyi pek küçnk bir tahk ve!ii fiatla 50 milyon liraya ihtiyac Yedek malzemeyl güçlükle tedarik et ödese bile! Meselâ: Booâan evvel baza ayni yarvardu tlk. Bugün, şlrket zamanındakl kadar 1938 kasımı beşmdan 1945 yılı başına araba isletiyoruz. Hattâ ban çünl«r da dım maddeleri arasında değişmez gelirkadar, yalnız belediye bütçesinden 384 ha fazla arabayı sefere çıkarıyoruz. lilere pamaklu dağıtıldı. Bu güzel kayeni yol yapılmış, 1987 yol tamir edil Tüneli de srasıra kayıssızlık yüzünden rar tatbik edilirken bazı kiraselere yaltniştir. Mecmuu 2371 yoldur. Beladiv», durmasına rağmen işletmeye muvaffak nız terzilerin kullandıklan kol astarı» Hususl idare ve Tramvay idaresi büt olduk. Tramvayîar 1939 da, 73 milyon, verildi. Çok lsabetU dağıtma tedbiri çelerlnden 1939 dan 1945 «eneslne kadar 1944 te ise 85 buçuk milyon yolcu taşı karşısında «kol astan» vermenin Dan7 yıl içinde yol, inşa v« tamiri için sar mışfar. Aradaki artı? 12 buçuk mllyon tıksızlığı tedbiri nekadar layıflatnustı, Daha buna benzer vak'alar gösterile(edllen para 12 milyon altı yüz seksen yolcudur.» altı bin llradır. Doktor Lutfl Kırdar, bundan sonra bilir. Mlsalleri eoğaltmaya lfizum yok, jehrfn sağlık işlsri hakkında da »craüı Şuraya varmak istlyorum. MtttefaassısMillî eğithn izahat vererek 1938 den 1944 yılına ka lar hanrladiklan tasanlarrn çok defs Dr. Lutfl Kırdar Istanbulda Millî dar sağlık v« «osyal yardıra işlerine on meslek gayreti va ynkanda dediğim Egîtim işlerinden de bahsederek 1939 yedi milyon lira verildiğini, hastanelec jibi hikmeti hükumet nıUlâhazası il« ders yılında 438 ilkokulumuz vardı. deld yatak adedlnin artırıldığmı, yenl mantığım az koynyorlar. Güreflm bir 1945 te 461 ilkokulumuz mevcuddur, de dlspanserler açıldıfını ve 1000 yataklj eser bu noksan yuzfindea harn bol va mi? ve 1939 dan 1945 • kadar yedi yıl hastanenin de harbden sonra yapılaca iyi; fakat tatsız bh yemek hallrd ahyor. İçinde Mıllî Eiğitlm lçln 19 mllyon yedi fını sSylemiştlr. Bn hal halk hükumetlerinia kaçınma» yüz doksan altı Un lira verildiğini ilâBelediye Relsimtz, gflzel îstanbulua lan lâzımgelen ciddî Mr kusurdnr. Çüns etmiştir. atslar yadişârı tarihf atideîerinlıı etra kü bir içtimaî düzen ve lüznm BebeMI* Su ışleri fını saran çirklnllklerden kortarmak konmuş olan kannn v« nizamlarm almVall ve Bel«diye Relsl, Istanbul BU İçin yapılan önemli çabşmalan belirt mış olan tedblrlerin ifleaıe der«eesi b« mcseleein* de temaı ederek hulâsaten mi?, açılan meydanları, tamir ve res manük unsunma bağhdır. Ba aıısar ekı eöylemlştlr: tore edllen tarihî blnalan zÜcretmls, ya sik olursa tatblkat çok (tte omr. Tıpkı « Sular idaresi sirketten devir aTın pılan anıtları saymışhr. yokuf ynkan ra eıkarmaya bennr. I>adı£ı zaman tesislerl 5^78^51 lira ııyDoktor Lutfi Kndar, bu müddet iar Ima pistonlamak, ener}( MTfetmek lâmetinde idi. İdarenln gelirinden ayrı fında çehirde yapılan yeşil saha, park nmgelir.. Şimdi bunları neden yazılan paralar, »ebek« v« taslslerin ıslahı ve çocuk bahçelertnden d« bBhaetmi«; yorum? na hasredildiği için »imdl bu teslslerio bilhassa çocuk bahçelerinm lUzumuna Pek mvdiğlmh •• yenl Bİstera r« kıynıeti 10,000,000 liraya çıkmıştır. Işaret etmiştir. prensiplerle maliyemizi kalkmdırmasrm Şirk«t zamanındakl »boneler 26,387 idi. Belediye Relsimîz, Takslm ve Flor bekledlğimiz Mallye Bakanmuzm ha1945 te 41,000 « gokrmstır. yada Belediyenin yaptırdığı gazinola nrlarmakta «ldnğu btr «gellr Tergisî» Şehrln sulan «irketierden alındıgı nn şehrin medenf ihtlyaclarma eevab tasanst var. Bu tasan hakkında, omrn zaman ilk merhale olarak 10 yıllık bir verdiğini, ayni zamanda Beledlyoye < « bazırlanıçım dfizenlemis olan bir Alman 3 program hazırlatımıg ve nryun bir mis varldat temin ettiğini, evvelce 1 mllyon profesörünün makalelerinden Te gazeUna çıkarüması kararlaştırılmıstı. Bu liraya satın alınan SeTkldoryamn şlm telere şüphesiz eksik arhk lntikaf merhal* 10 yıl geçmeden ikmal «d'.lmiş di 4 milyon lira kıymet kazandığını, eden bazı malumattan başka bir sey tir. Ondan »onraki merhalelerin tatbi Boğazın güzelHklerini muhafaza etmek bilmiyoruz. Fakat son günlerde radyo kma harb mânl olmuştu. Şimdl iki pro İçin d« Boğazdak! bazı korularm hara neşriyatile anlıyoruz ki tasanda vatr.nJe vardır. Biri harbden evvelki raylce b'den kurtanlmpst malcsadile satın ılm daşa yaşayabilmesl İçin lâzım olan gegor« 30,000.000 lnk projedir kl Terkos dığını, altı harb yılmda ağır bsrclara lir miktanm vergi matrahı dışında bıg51ü ile Istanbul arasında ikinci bir ga şirilmedlğinî, dlger çehirlerle mukaye rakmak suretile âdil blr fîkir güdfi!leri ve buna lflzumlu tesisatı vücude sefer yaparak, Beiediyemiz vartdatmın, mektedir. Ammaa, bn.. «asgarî maiçet getlrmektir. ikinci proje de Balurkö çok az olduğunu, buna ragmen harb haddi» olarak tayln edilen miktralar o durdurulmadıÇını, kadar az ki bunları görüp de şasmaırspk yünde arteziyenleT açmak ve günde yıüarrtnda bunun 20.000 metreküp su temin etmektır. Bu şehrin irnan bakımmdan çok mfihim kabil değil. Meselâ: Bu ta«arı Mr bekSr da 3,000,000 liralıktır. Bunu tatbik et isler goraldügünü s5ylemlşt!r. adamm ayda 26 lira ile geçinebileccğini mek için jsmarladığımız malzemenin Doktor Lutfi Kırdarın verdifi bu iza kabul ediyor. Nerede yaşıy.ıruz? Meküçük blr kısmı geldL Öteki kısmı da hat alâka ile takib edilmiştir. Valimiz, rihde mi? Bngün bu para hir umum gelince işe başhyacağız, Gdrüyorsunuz Floryada yeni yapılan teslsatı da ga r müdiire seyahat ıründeliği olarak Mr kl su meselesinde bos durmuş değiliz. zetecilere g3stermiştlx. günde verilmektedir. En fakir bir adam ekmek ve katık olarak pünde iki lira yer. Blz bu adamı sokakta yatırsak bile 26 lira ile bir hafta güç geçinir. Baftarafı 1 ind sahifed* Bastara.fi 1 inci Işte bu rakam mantık unsuru eksik rü*t hareket edebilecek ve Avrupanm kat lkametimin kısa olması neticeler bir maddedir. Kamınun diğer taraPan kalbinde b^r kanssr halini tekrar almı elde etmeme imkân vermedi. Bununla nekadar mükemmel olursa olsun şu zayacak hale geldiğine kanaat getirinciye beraber zamanı gelince, bu meselenin yıf nokta daima halkın, hattâ onu tatkadar bu memleketi iş?al altmda tuta daha esaslı bir şekilde konuşulacağına bik edenlerin gözüne batacaktır. Bnna cağız. Almanyayı barış için tekrar tçq kaniim. Herkesin bana verdiği nasihat, sorsalar böyle zayıf ve müdafaası a'sla kilâtlandırma ve terbiy» etmek zorun Yunan milletinln k«ndi arasmda an mümkiin olmıyacak bir had tesbit ededayız. Bunun için uzun zamana lhtlya laşması lürumu üzerinde toplanmak cek yerde bunu hiç kale almaz. herkecnnrı vardır. Fakat, muvaffak olacağı taydı.» stn bfitün gelirini vergiye matrah samızı zannedlyorum. I Kral Yorglnln Müttefik devletler ta yardım. Bıiylelikle bir bekâr adanıın înglliz Imparatorluğu, Birlestk Ame rafmdan llerl stirtllen tesvlye tarzmı vereceği fazlalık günde sekbs kunıstan rika ve Rusya kuvvetli kalmak ve iş kabul edip etıne<îîgl suallne Naib: ibaret olacak ve herkes bbr mantıksızblrliklerl sayesinde başka hiç bir mlîlet «Gandığtma çöre, eret> cevafeını ver iıği ve ucuz bir adalet vahimesini kadflnyayı tekrar harb Içine atmas^na miçtlr. bul etmektense devlete günde sekiz kumâni olmak mecburiyetindedlrler. Bu Müfrit Mİca basının mümessillert, e rus fazla vergi ödemeyi daha kolay ve hedefe. jadeee muhakeme yolile varıla ğer ban parUler, »eçhnler gert bıraiJ rnhat bulacaktır. bileceŞinden şüphe ediyorum. KuvvetH madîfı taMlrde lçtlrai etmlyecsk'erl Bir hayli münakaşayı mucib olacağı bulunmak zorundayız. Zira, harbln ve tehdldinl ileri sürerlerse vaalyettn ne anlaşılan .gelir vergisi» tsaslan dnğru banşm anahtarlan kuvvetin elind? bu olabllecegtnl BJrenmek lsteanişierdlr. şekilde matbuata aksetse de mütehassıslunmaktadu* > Naib demiştir ki: ların bu konu üzorinde fikir yürütme'» < Biîttln bunlar olabîlir, fakat «e leri mümkiin olsa ae kadar faydab çinler yapılacaktır.» olacak. B. FELEK Yunan Rus münasebetlerl hafckmdaki suale Na!b şu ce^abı venniştir: < Ne Yunan hükumeti, ne de Yrc BaştaTafı 1 ind sahifede nan mllleti Rusyaya kflrşı hasmane teaakert baktmdan yenilmlştir. Pakat bu mftTHHer beslememe'k+edlrler. tkl a^munsurlar manen tamamen mağlub edll leket arasında slyasf mü.naseb»tlerîmlParis 25 (a.a.) Montpoller Farrnomeanişlerdlr. ŞiarunB! «blrlüc ve bısi ztn yenîden kurulması en büyük se/in koloji fakültesi profesörlerinden biri, p» ctoılzi tesöl edec?lrtir öteki Müttsftkret> olmalıdır.> nicilin ayarında tesirli olduğu iöylenen Parla 26 (a.a.) Mületlerarası Ben lerle cliu5n gibi Rusya ile de aynl si bir madde keşfetmiştir. .Cusooylino> miml mftnaaebetlerlnılz olsaydı bahtldikalar konferansma lştirak etmek Uismi verilen ve agaricinodon fasilesinin zere gelen Lübnan heyeti başkanı şun yar olurduk. Rusya MJyflk blr devlettlr külturünden elde edilen bu madde kove !Ik harek?tl o yfiüTnalıdır.» lan söylemlş'tir: libasillerle tifo ve tüberküloı basillçrini « Konferansta lkl temayül şörülimha etmektedir. mektedir: Biri. Sir Walter Citrin'in bir Londra 25 (a.a.) Paristen alman dünya sendikalar harekeünln kurulmabir habere göre, bir Fransn bilgtei vesma hemen hemen muhaltf olan terna Bastarah 1 Inrf »ahiiede rem ve tifo mikrobîarmı öldürebüen yülü, digerl de böyle blr dünya fedeas ve bu seyahatine dair açıklamalarda bupenicilinden d« kuvvetli bir rnadd* yonu kurulması lehind?ki Franöiz ge lunacaktır. bulmuştur. Bu müstahzar mactardan nel İş konfederasyonunun temayülü. lstihsal edilmektedir. Azzam Bey Moskovaya da LübnanUar Fransız teMifinl desteklegidecek yeceklerdir.> Ankara Tıb Fakültesine Kudus R. 25 (B.Y.UJVI.) gam'dan talebe kaydma başlandı bildirildiğine göre, Arab Birliği Genel Ankara 25 (a.a.) Millî EğiHnn BaSekreteri Abdürrahman Azzam Bey, Şam'da bulunduğu sırada Sovyet el kanlığmdan bildirilmiştir: Bu ders yılmda öğretime baş.'ıyacak çiliğine taptığı ziyarette, Sovyet elçisine Moskovayı ziyaret etmek arzusunu olan Ankara Tıb fakaltesinin FJCB. bölüraüne, yurdlu öğrencilerden başka Baştarafi 1 inei sahlfsde söylemiştir. 100 öğrenci almacaktır. Girme şartlarıasma katılatilecek bir şekle girmiştir. İn^iliz mandası kalkmazsa nı haiz olanlarm 18 ekim 1945 *arihine Bundan böyle Japon milletine verilecek Kahire 25 (a.a.) «Almokattam» gaterbiye, coğruyu tanımağa. teşebbtis esa zetesine göre Arab memlek«tleri bir kcdar Ankara Tıb fakültesi dekan!ı?ına sma turunmağa ve milletlerle elbirliği j leşmis milletler anayasasmı aricak, Fl baş\urmaları bildirilir. Girmek istiyenlerin sayısı 100 ü aşyapmağa istinad edecektir. I listin v» MaverayıErdün üzerinde İntıŞı takdirde, tesbit edilen bu kafro Japonyayı yalnız Amerikalılar gillz mandasınm kalduılması şaTtile tas kaderı seçilmek üzere Imtihan yapılaişgal edecek dik eieceklerdlr. caktır. Anîcara 25 (B.G.) Amer&adan verilen ve başka bir kaynaktan henüz Babalan öğretmen olan çocuklnr Teşekkür teyid ediimiyen bir habere göre, Mr. BnbRları ofretır.en veya okul müd'l^ü oTruman, Ja.ponyanHi yalma Amerikan lan çoculclann bu okullarda oknyam': a SergUl bOyüSümUz Kocr.ell mUletrîklll em«>kU Ger=ral Mür?el BakUntin öUlmd kuvvetleri tarafından İşgal edileceglrıi cafelanna dıılr olan haber'.er Istanbul E' 1 mOrnsebetlle, blzzat teşrlf ederek, mcktnb tlm müdürlüğUnce yalanlanmaktadır. söylsmlştlr. Te telırana, fcüyük acımın paylaşmak lfltfunda bıüunan aziz büyüklerlmlzle kıymetll arkadaş ve dostiarına, bütHn akraba Te sevdüüerlmizs ayrı ayrı teşekküre acımız mSnl olduğundan candan saygı ve şükrnnlaTiınızın arzma gazetenlzln tava"tttunu rlc» ederlı. B U G Ü N M A T 1 N E L E R D E Vİ T İ B A R E N Merhumun e$'., kızlsn r# damadlan Istanbul ? altı yılda neler yaptı? 9 Kantık eksikliği Almanyanın istikbali I Yunanistanın istekteri Dünya sendikaları konferansında tartışmalar Verem ve tKo mikrobiarını öldüren bir iiâc bulunda Srab Birliği neler isfiyor? la rejünın değişmssi bsklsniyor I ÇENBERLİTÂŞ SİNEMASI 1 KANAYAN KALBLER W t L Y F Y F F E H E N İ L Y N N BOî ROGERS tarafından yaratümış sergüzeşt ve macera filmi. R E V Ü LÜ Bas rolde: 2 KİTARALAR ÇALARKEN (Arkas\ var) Adapazan tüccarlarından Asıaı Hen^eKHnln oğlu, TUrk Tl^arct Bankası esti me. murln rriıdUrü H^yıi GUI°k'ln torunu ERCÜMEMD HENDEKLİ vefat etmlştıı Cena?P5l bugJn ögle na. muını mütedSıb Kadıkfiyünde Os»nanR#a camllnden kaldırüarak Karacaahraedde alle defnedllecektlr. Ölüm