27 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İNGİLTEREHİN TARİHİ C İLD : I Sabık Kurmay Ön Yüzbaşı İhsan Yurdoğlu tarafmdan büyük emeklerle hazırlanan .İngilterenin Tarihi» adh eserin birinci cildi 1 ekim 1945 te satışa çıkarılacaktır. Bütün Türk milleti için faydalı ve lüzumlu olan bu eserin Ahmed Saidoğlu Kitabevinden temin edilmesi tavsiye olunur. Fiaü: Cildli 5 liradır. 11 inci yıl Sayı: 7583 umhuriyet ÎSTANBUL CAĞALOĞLU lelgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 248 Telelon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeü: 24298, tdare ve Matbaa hsmı: 2429924290 r İNGİLİZCEYİ Çabuk ve Kolay Ö Aylardanberi beklenen bu nuşturucu metodun 3 ünci 336 sahife, 250 kuruş net. ahnamak için (Muallim V ve (Muallim Fuad Gücüye dikkat etmek lâzımdır. ( Anadolu Türk Kitab Posta kutusu: 210 İstâ Perşembe 27 Eylul 1945 Yugoslavyada ne oluyor? Konferansıııson Dil Bayramı Suriye ile aramızdaki ihtilaff Hafta sonıında hiç bir karar Dış Işleri Bakanı Subasiç vermeden dağdması muhtemel evinde hapsedildi Başkan Truman fazla bedbinliği doğru bulmuyor Londra 26 (USİS) Dış Işleri Bakanları konseyi, bugün iki defa toplanmış ve batı Müttefiklerinin kontrolu altmda bulunan Alman topraklanndaki Sovyet tebaalarınuı ve So^et kontrolu altında bulunan bölgelerdeki Fransız tebaalanmn bir an e\ve\ memleketlerine gönderilrneleri hakkrnda Sovyet Arkası sahife 3, Sü. 2 de Kendisile görüşmek istiyen Ingiliz Elçisine İngiltere, Amerika ve Sovyet Dış Bakanları arasında hususî görüşmeler yapılıyor, bir anlaşma zemini bulunsa da evvelâ izin verilmedi, Büyük Elçi bu izni Londraya giderken zorlukla aldı bu, zevahiri kurtarmak için olacak lk Dil Kurultayı toplanalı tam on üç yıl oluyor. Fakat diUmizde Türkçiilük hareketi çok eskldir. (Hayatı OsmaniyeTe bir Nazar) muharriri Süleyman Paşa bir asır önce dünyaya gelmişti. Vefik Paşa, Namık Keraal, Şinasl Kİbi sanatta .edebiyatta ve gazetecilikte halka dofrn yiiriiraek liizumunu duyan büyüklerimiz aHmış, yetmiş sene evvel eser vermefe başlamışlardı. (Genç kalemler) hareketinin ba^lansıcı bile nerede ise yanm yüzyıla varacaktır. Atatürkün önayak oldujhı Dil inkılâbı. Şam 26 (a.a.) (Reuter): Eski Irak millet ricdanında açıkça gijrülen sadeBaşbakanı Nuri Said Paşa bugiin, Erlik istoğinl llim mctodu ile çerçevelendünün başkenti Amman'a gitmek üzedirmek, sosyal yapımızın tiirlü kollarıre Şamdan ayrılmıştır. Nuri Said Pana yatnklık eden yabaneı kelimeleri öz Başkan Truman'ın son resmi: Bahriye Bakanı kcndisine Missuri türîsçelerile de|iştirmek zarurelinden şanın 28 eylulde gene Şam üzerınden saffıharb gemisinin modelini takdim ediyor Bağdada dönmesi beklenmektedir. doîdn. Eğer bu zaruret vaktinde duynlNuri Said Paşa yapmış olduğu vazlmasaydı, bugiin (insan haklarının tcmelleri) nden bahseden yaşh başh mufeyi sadabad paktı siyaset ve temayülharrirlerln yanında (Esasatıhukukllerinin Arab birliğile ahenkleştırilmesi yeibeşer) terkibinl bırakamıyan genc için yapılmış blr teşebbüs olarak vaDr. Subasiç Yugoslav Krah ile Üniversitelilere de raslıyacaktık. Devlet sıflandırmıştır. Eski Irak Başbakanı NewYork 26 (a.a.) Yugoslavya eli ile dilimize diizen verilmesl bnzılarıGeçenlerde Subasiç'ln rahatsız bu şunları söylemiştir; tıa hâlâ garib göriiniiyor. Şapka kanu Diş İşleri Bakanı Dr. Ivan Subasiç'in. lundu^unun bildirlldiğt hatırlardaa.r. « Suriye ile Türkiye arasmdaki nu vaktile şiiphesiz daha çok sayıda silâhh bir muhafızm nezareti altında Sîon gelen haberlere göre, Bakanın sılı ihtilâf böyle bir ahenkleştirrne işine envatandtışın sinirine doknnmuştn. İngil evinde hapsedilmiş oldugu bildirilmek hl durumu düzelmektedir. gel olabilir. Arablarla Türkiye arasında Arkas\ sahije 3. Sü. 7 de mevcud iyi münasebetler dolayısile bu terede fesle dolaşmak yasnk drğildir tedir. Demokrasiyi bn şekilde İngiltereden ihtilâf hailedilebilmelidir > . kopya ptreydik, bn«Tİn vatanınıız bir karnaval meydanından farksız olacaktı BH&l~tittei TTer jstedîjji kimie ile erlenebilir. İnçiliz miileti bir Amerikali Beyrut 26 fa.a.) Suriye ve Lüb me karşı verdiği sözü yerine getirmeİle evlenen Kralını başmda görmek isnan siyasî mahfilleri Filistin mesele ğe çahşmakta ise de, Arab dünyasına teraedi ise. bundan, Injilterede demoksinin geiişmesi karşısında, Ortaşark karşı tamamüe aksi mahiyette taahrasl olmadıfı manasını nasıl çıkarabiolduğu da unutulbuhranının tekrar ortaya çıkmağa baş hütlere girişilmiş Urüs? ladığı mütaîeasındadırlar. Başkan Tru mamalıdır. Dilde başarmaya çalıştıfımız milliyetman'm siyonist davasına müzahereti Yahudiler meselenin uzayacağınçiiik hareketi. bütün sosyal benlijlmizi Beyrutta ve Şamda hoş görülmemiştir. dan endişe ediyorlar kavravın büyük milliyetçilik hareketiResmî mahfiller, hâsıl olan huzursuzKudüs 26 (a.a.) ingilterenin, Finin sadece bir parçasıdır. Bizden olmaluğu gizlememektedirler. listin meselesini Blrleşmiş milletler yan b'r siirü kelime ve terimierl atarOrient gazetesine göre, Başkan Tru konseyine tevdi edeceği hakkmda yaken, ayni zamanda. frene bizden olmaman.her ne kadar seleflerinin siyoııiz Arkaa\ sahife 3. Sü. 7 de yan başka bir takırtı kelime ve terimle n O Nuri Said Paşanın Samda verdiği demeç Yeni elçilerimiz Cevad Açıkalının Londraya, Ruşen Eşrefin Atinaya tayin. leri muhtemel görülüyor • Ortaşark buhranı Japonyada yeis Truman'ın Yahudi davasını tutması Arab memleketlerinde iyi karşılanmadı, Londrada Filistinin ikiye taksimi iikri ileri sürülüyor Japon Imparatoru General Mac Arthur'ün ayağına gitti Cevad Açıkalın B. Eşref Ünaydın re dilimizl kaptırmamak anr>rımızdır. Goethe. valna «bir dilin üstünlü|;ü. yabaneı kelimeleri ö£ütüp hazmedebilmesile ölçiilür» der, tfrata kaemamsüt şartile bn hüküm bir kanun degerindedir .Hfc bir iplidaî dili başka dillerin yardımı ile zcnginleştirmek mümkiin deüldir. Temeli ve yapısı kuvvetli dillerdir kl, tarihin derin akışı ortasında mütemadiyen de&iştikleri halde gene de kendi kendüeri olarak sapasağlam ayakta durabüirlcr. Japonlar memleketlerinin artık ebediyen yıkıldığına inandıklarını söylüyorlar Ankara 26 (Telefonla) Memleketl. mlz harlclndekl elçilikler ve konsolosluklar arasında yapüaa tayin ve nakilîere aid yeni blr kararnamenin bugün Arkası sahife 3, Sü. 5 te Londra 26 (B.B.C.) Tokyodan bildirildiğine göre, Japon Imparatoru bugün General Mac Arthur'le görüşecektir. Bu görüşme Generalin evinde yapılacak ve bu suretle İmparator Generalin ayağına gitmiş olacak ki Japonların tanrı derecesinde gördükleri imparatorun bu hareketi halka Japonyanın ne derece mağlub olduğunu gösteımeğe Şark fclâm medeniyeti ile uzun za yar:yacaktır. man temasa gelrn türkçe, o medeniye Japonlar memleketlerînin ebediyen tin dllinden de faydalandı; çrameri ile yıkıldığını söylüyorlar berab?r ovdüğü arabcadan, farsçadan Londra 26 (a.a.) Daily Telegraph çok çüzel mozaikler yaratmasıın bildi, gazetesi Tokyo muhabirinin bilatrdiğiFakît bir zaman feldî ki artık o medene göre, General Mac Arthur tarafmniyetle olan temasımızı kesmek, yüzümüzü garba çeTİrmek gerekti. İste tam dan her türlü Japon ağır sanaynr.m n mman temsilciliginl yaptıgımız tslânı yasak edileceği hususunda verilen emir medeniyeUnde. hele dil bakımından if Japon milletine indirilen hakikî bir rata kaçmış bıılunuyorduk. Hio duyul darbe olmuştur. Muhabir bu emrin umumi efkârda madık arabra ve farsea kelimelerden cütr?Iel»r yapmak moda olmuştn. Mii «Japonyanın sonu> manasma geldiğini hevverlcr şhvle dursun, en mütehasMS söylemektedir. Gazetecinin görüşmüş olduğu bütün yazarlar bile lu|ate hakmaksızın okndnklarını anlayamiyorlardı. Edebiyatı Japonlar, bu emirle «Japonyanın ebetnızda kendiliŞinden nyanan tiirkçeye diyen yıkılmış> olduğunu söylemişlerdir. yaklaşma hareketi o sıralara raslar. Arkan sahife 3. Sü. 6 da Garb medeniyeti ile sıklaşan miinasebellerimiz de dilimize bir çok kelimeler kazand^rmıştır. Eğer bu sosyal davayı blr devlet işi olarak ele almasak, şimdiye kadsr belki her bıraktıçımız arabca kelinr'ye karsılık bir fransızca kelimeyf zorla içimize soknıuş olacaktık. Şnurlu kontrol bn itibarla çok faydalıdır. Kontrolnn da kencline göre bazı zararlan olmuyor mu? denebilir. Elbette oluyordur. Sayısız kazançlarına karsılık hiç. bir mahznru bnlmayan bir çalişma metodu nererle? Bazı yeni kelimeİT bünyemize nymuyor, bize yabancı geliyor. Bir türlü alışıp bunlan kullanarr.ıyoruz. Fakat ŞB da besbellidir kl Osmanh türkçesl artık bir daha geri dönmiyecek derecede eskimiş, tarihe kanşmıştır. Lise tahsilini on beş rıl önce tamamlayan brnim neslim bir Abdülhak Hâmidin. bir Fikretin. bir Cenabm dilini kolayhkla anlayamıyor. Buçiin «bilâkis, maainafih, nmnmiyetle» gibl bir zamanlar hiç di'ışünmeden kâğıda geçirdi|!nıiz sözleri şimdi yazmak Istemivoruz. Bunlan yadırgıyoruz. Felsefe, hukuk, matematik gibi çeşidli bilgi alanlanııda ilgili lıejetler tarafmdan bazırlauan terimlerin bir kısmı yanlış ve kusurlu olabilir. Bunları dilimize maletmek kimscniu elinde dcğildir. Dil kadar canlı bir muesseseye dışandan kıımanda ile kimse istiUamet veremez. Zaten büyük 'nkılâbın bu amacı jpıttüğünü orlaya atan da yoktur. On üç yıldır başarmaga çalıştığımız şey, Türk dilinin bağımsızlığını sağlam temeller üzerine oturtmaktan ibarettir. Gerçek dil bllginlerimizin ka Toprak kaçıranlar Büyük Türk denizrisi Barbaros Hayreddin Ankara 26 (Telefonla) Alâkahlara gelen haberlere göre, bazı bölgelerde tevzie iâbi tutulacağı anlaşılan aıazi, sahibleri tarafmdan parçalara bölünerek sattılmaktadır. Toprak bu suretle kanunun ilişmediği küçük pavçaBugün Preveze zaferinin yıldörümü lar halinde ve muhtelif kimselcr t?.radür. Büyük Türk denizcisi Barbarosun fından işlenecekse de o muhitteki topkazandığı bu zafer günü bu sabah ssat raksız çiftçiye intikal etmiyecektir. 10 da kutlanacaktır. Merasime deniz bandosu ve ceniz talim alayında müretteb bir bölük ile Deniz Ticaret ckulu, kız ve erkek lise ve ortaokul izileri, muhtelif deniz işletme ve armatorların kaptan ve sefain mürettebatı, deniz esnafı ve halk iştirak ede;ektir. Iki deniz eri Barbaros zam3nına nid kıyafet ve silâhlarla teçhiz e<Vlerek Barbaros abidesinin önünde yer alacaktır. Merasime deniz bandosunun Istiklâl marşile başlanacak, marşı, teş»kküller ve halk hep bir ağızdan söyliyeceklerdir. Arkası sahije 3, Sü. S te Preveze zaferi Tevzie tâbi tutulacağı anlaşılan arazisahibleri tarafmdan parçalara bölünerek satılıyor. buna karşı tedbir alınacak Hattâ bazı yerlerde arazi sahiblerinin şimdiye kadar ortakçılık ve yarıcıîık şekillerinde çahştırdıkları topraksız köylüleri bu suretle büsbütün bertaraf ettikleri de görülraüştür. Bu «toprak kaçırılması» usulünün daha da genişlememesi için yeni tedbirler alınacaktır. Ancak, eldeki kanunda buna karşı s?.rih Arkası sahife 3, Sü. 7 de 2 0 0 0 kilometre Hıfzı Veldet'in Karadeniz kıyılarında ve Orta Anadoluda yaptığı tetkik seyahatinin intıbalan Orman sevgisl ve orman düşmaalığı, ormsn yangmlan, ormanlarm knrtulıı? çareleri, jollarımız, köy ens. tllülert, Türk kadını resatre vesalre. Tlk yazıyı yartnki sayımızda bulacaksıiuz. | Yıırd içinde | Barbarosun kazandığı büyük zafer, bugün törsnle kutlanacak Japon Imparatoru Hirolıito Dil Bayramı Şişli ve Şehremiıti halkı hükumetteıı neler istiyor ? Milletvekilleri dün de vatandaşlarm bilhassa susuzluk etrafındaki şikâyetlerini dinlediler Dil Kurumu adına Atatürkün kabri ziyaret edildi, Halkevlerinde toplantılar yapıldı Kendi kendimizi tenkid: İsportaya düşen nişan yüzükleri! Galiba on sene kadar evvelii. Türk Hava Kurumu, biroz da o samauM Itdlyayi. taklid ederek, halktan nişan et'lenme yiizüklerinin kendisine bov e ğı ? lanmwını istemtîti. Havalarda henüz emeklediğimlz o devirde bu vatan sejerberliğine Jıepimiz koymuj, hayatimızm giizel lıatıraîarını seve *eve Kurnma sunmuştuk. Kurum bıınlan eritecek, giimüşü, ultını ve vorsa, taflan ayıracak, istifa.de edecekti. Halbuki Türk Hava Kurumu büiün bu j/üziikleri bvgün Sandalbedesteninde satışa çxkarıyor. Izaln biraz. zor avıma, biz bu hareketi doğru bulmnyoni2. En asîl bir duygu ile Ttirk Hava Dil Kurumu heyeti dün sabah 10 da Atatürkün manevî huzuıunda Kurumuna verilen yüzükler, ^eniv.de Yaîtst 3 iiııcii sahijhemizde sonunda işportaya mı düjecektı? Madem ki işin hiçbir his tarafı yoktılacağı büyük bir akademi kurıılur vc kadarki gayretlerin neticesi daha açık olarak belirecek, daha faydalı, daha tu, o halde ncden o zaman parn istenbu akademiye de milletçe benimsenmiş. turulmuş keümelerden bir an .^klopedi I verimli eserlere de yol haîirlnacaktn medi de parmakianmtzda'n yTİzukleri* * hazulamak vazifesl verilirse, şimdiye | NADÎR NADİ miz oltndı? 1 MilleUekilleriıniz Şişli Halke\inde halkı dinliyorlar (Yazısı 2 nci sah.ijem.izde)