26 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TÜRKİYE KILAYUZU Bürosundan: Kılavuzun alfabe sırasiîe 15 ili ihtiva eden birinci cildinin tab'ma başlanmıstır. Mektub yzrk REKLAMLARINI a aa rıca ettiğimiz bu il ve ilçelerimizdeki müessese sahibleri, tüccar ve iş adamlarımızdan arzu edenlerin biran evvel sıraya koyulmak üzere yazılarını göndermelerini ehemmıyetle rica ederiz. / 22 inci yıl Sayı: 7582 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai 7e mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbol Posta kutusu: tstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298, tdare ve Metbaa fcısmı: 2429924290 Cevdet Perin FRANS GRA Orta okul ve, liseleı kitab. 2 1 i Çarşamba 26 Eylul 1945 AHMED HALİI>1i4TABEVİ Konferansın akıbeti Molotov talimat bekliyor, her şey bu talimata bağlı! Şimdîlik yeni ihtilâflar cıkarması umulıtıayan ikinci derecede işler görüşülüyor IViihıs davamız " d e nufus sayımma verilen efaemmijet başka jerlere kıyasla çok jenidir. Ferdın inilli çerçeve içindeki değerinı ancak Cumhurijetten sonra anlamağa başladık. 1927 de ilk nüfus sa\ımı yapılmcı}a kadar milli gucumuzun insan potansioli hakkındaki fikirlerimiz hep tahmine dajannordu. Sevgili Anadolumuzun j e r j e r verimli, yer j e r kıraç topraklarına bakarak buralarını blr an önce gurbiız vücudlarla, neşeli >ii/.lerle doldurmak aşkını jureğinde dınanlarıIDIZ eskiden kaç kişiydi? Milletlerin eoğrafyaya dayanan madde scr\eti her zaman irin sınırlıdır. Taş. toprak, orrnan, maden dün nekadar idijse j a n n da aşağı yukarı o kadar olacaktır. Hududsuz bir sekilde artmasım beklivebileceğinıiz asıl ser\et ka\nağmm ınsandır. İCITÜÎİ '" Müttefik kontrol kurulu, takib edilecek müşterek siyaseti açıklayan bir resmî tebliğ neşretti Nareşal Montgomery: Almanyayı barış için tekrar terbiye etmek zorundayız. 0 zamana kadar işgal altında tutacağız > dedi Londra 25 (B3.C.) Müttefik devletl«rin kontrol kurulu bugün b u de« m«c neşrederek Muttefiklerm Aımanyada tairib edecekleri siyaseti izab etralştir: Demecin «sasları funlardır: 1 Almanyanın btirün kara, denlı v* hava kuvvetleri ortadan kalkacakür. 2 Almanyadaki bütün nazıst t e şeklrflller i!ga edilecektır. 3 Alman kurmayı kâmllen kalkaeaktır. 4 Almanyanın askert geleneWerird yasatacak bütün teşekküller llga edilecektir. 5 Almanya askert veya slvll h a Tacılık hakkından mahrjm kalacaktır. 8 Almanya, «lindeki altın gumüş ve plâtin namma ne varsa hepsini Müttefıklere teslim edecektir. 7 Müttefiklerin işgal masrafı Almanya tarafından ödenecelctir. Almanyanın istikbali Dün bîr aralık konferansın dağılacağı şayiaları çıktı, fakat yalanlandı Molotov'uıt dün verdiği demeç Londra 25 (B.B.C.) Beş büyük de\ let Dış Bakanları bugun yaptıklan ki toplantı hakkında neşrettiklerı teblığde şunları bildiriyorlar: ToplanüUrda, haricdeki Rus tebaasınm memleketlerine iade edümeler ne a:d Rus rauhtırasıle tamirat mesele^ine aid Rus ve Fransız muhtıraları tetkik edilmiştır. Dış Bakanları yarın da toplanacaklardır. Siyasî muharTİrlere göre toplantılar hafta sonuna kadar devam edecektlr. Arab Birligi neler istiyor? Genel sekreter dün Londraya hareket etti Londra R. 25 (B Y.U.M) Yakındoğuda yapmıs olduğu bir turne3i bitiren Arab Birliği genel sekreteri Azzam'm Arab Birliğini alâkadar eden meselelerl konuşmak üzere Londraya, oradan da Washington'a gideceği haber verllmektedir. A z z a m Beyîn yapacağı ziyaretler Yafa R. 25 (B Y.U M.) Beyruttan bildirildığine göre, halen Beyrutta buYahudi mııhacirler Filistin salannda kendilerini uzak diyarlardan toplayıp getiren gemlyi telâş ve heyecan içinde terkederlerken Mareşal Montgomery'nin demeci Sovyetler Bırliğı Dıs Bakanı Molotov bugün gazetecılere demecde bulunarak şunları söylemiştir: Bir mılletin içinde gö/ünü açan her « Konferansın vazifesi % zaferi takS'enı vatandaş o millet hesabına ifkon viye etmek ve devamlı sulhu sağlamakce bir istihlâk unsurudıır. O vatandası Arkası sahıjt 3, Sü. 2 de be«lemek, binütmek, yetistirmek lâzundır. Bu va/ifeyi aile, cemivct \e de^et bcraberce sırllarında taşırlar Bir çocuğun doğmııi olmaM, aileji ve dolayısile ccmıyeri bir vatandaşlık .azla Istihsnl gayretine zorlajan bir hâdi'edir. Demck olı:yor ki sadece dıimaya çozlcrıni açmakla, ycni vatandaş, biıe jeni bir çalışma hızı a>=ılıjor, verim gücumüzü kamçılıjor. Her >ıl yurdumuzdı dofrumların artması istibsal **abilijetimizin de arttığına en açık bir delildir. Bunun olc.üsünü bıılmak ve dıinya mılletlerile karşılaştırraak bir statısfik Molotov'un demeci Beşler konreransında Sovyet delegesi Japonyada rejimin değişmesi bekleniyor General Nac Arthur'e İmparatora tahtından indirmek salâhiyeti verildi Filistin meselesi sarpa sarıyor Yahudi ve Arablar tehdid üstüne tehdid savurmaya başladılar İngillere kararını değiştirmiyecek Londra 25 (a.a.) France Presse ajansı muhabıri bildırlyor; Bu ak^am Dr. Weizmann'ın başkan.ığında Londrnda tiplanacak olan 5onist federasyonu üyeleri, Filis'in mesp'.esinin tesviyesi hakkında Inıjıliz hükı\meti tarafından yapılan teklıflen iııceliyecektir. Bugün Londradan alınan haberlere bakılacak olursa, Başbakan Mr. Attlee, bir anlaşma çaresi olmak üzere yalıudılere 18 bin munzam vize vermeği kararlaştırmıştır. Yahudıler, Arablarca hiçbir yahydinin yeniden Filistins girmemesi üzerınde ısrarla durulduğunu öne sürerek, bu teklifin kabule değ°r olmadığı kanaatıni Izhar etmektedirler. Arkas\ sahife 3. Sü. 4 U Londra 25 (a.a.) Halen Ingi!tered« bulunan Maresal Montçomery şu beyanatta bulunmuştur: < Almanyanın kendi kendtne dü Arkasx »ahife 3. Sü. 5 te • Bugün dil bayramı Halkevlerinde kutlama törenleri yapılacak Bugün Dil bayramıdır. Bu mtİEasebetle Halkevlerinde kutlama töreni yaP'lacagı gibi Ankarada Dil Kurumu üyeleri Büyük Önder Atanirkün kabrinl ziyaret ve çelenk koyacaklardır. Ankara radyosu bu münasebetle ya« yımlarda bulunacaktır. *** Emlnönü Halkçvlnde Ta,hlr Noja» Gencan bir konferans verecektir. Konferans+an sonra Divan Tanztmat ve yeni edeblyattan şilrler okunacak ve E\1n temsil şutoesl eskl ve yeni dıli belirtcn 2 piy^s temsil edecektir. Bizde ilk nüfus sa>ımı ?apıldığı za Imparator: «Mem'eketîm artık Birlesik Milletler camiasına man, bir Jise okuru olan bizlere de . akatılabilir bir fekil aldı» diyor zife verilmişti. Eleman noksamııdan otürıi hizmetimize lüzum gorühnesı hepimİ7İ son derece sevindirdijdi. Bir sonWashington 25 (a a ) Cumhur Baj gazetpsi/ıln Tokyo muhabırl Prank I>. bahar sabahının en erken saatlerinde kanhğı ıle Dış Işleri, Bahrıye ve Har Kluck'ıphn., İmparator Hıro'ııto tarabolgelerimize dağılarak karanhk basın by.e Bakanlıklan, General Mac Arthar e fından mısusî olarak kabul ed.lmiştir cı>a kadar boigelerimfrde durnıadan Muttefıkler için favdalı göruldüğü tak İmDarator. harbın slyasi %asıta olar?k çalı^tık \e elimizdeki fisleri doldurduk. dırde İmparator Hirohito'ju tahtından kullanılmasına muhalıf oiduğunu ve Kapısmı çaldığımız her evde kim var indirmek ve İnıparatorluk yerine Bır harb ılânı hıısusundakı fprmanınm Baskim yok kai'imıza alı>or. kaç \asında leşmıs milletler tarafından tasvıb edılî bakan Hıapki Toio tarafından Pearî oldtığıınu. ne is yaptığını. saka'Iığı olııp cek her hangi başka bir rejim Ikame Harbour'a karşı kahpece taarruza geçmek su*e'ıle kurnnılacağım sanmadığıolmadığını soruyor. eevablan dikkatle etmek salahıjetml vermişlerdir. Serli yerıne yazrjorduk. Brijle bir sor Tokyo 25 (üsıs) General Mac Art nı soj lemistir. Londra 25 ( B B C ) Japonya Inoagu sualle ilk defa karşılastığı halde. hur, bugun Japonya ışgallnin 6 ajlık bir balkımi7. bhinci niifns sayımmda dev müddPt zirfında sona erebil°ceğını soy ratoru Hirohito gazetecil"ri kabul ederek dı.rum hakkında dusuncelcnnı lete elinden gelen yardımı hiç. esir«e lenılş oiduğunu yalanlamıstır. medi. Ba7i kötü niyctli kimseierin General Mac Arthur, isgahn bir çok bıidirmiştir. imparator şu sozleri soylemiştır: «asker toplayacaklarmış». «yok vergi seneler süreb:leceğini sövlemi=tr. <Artık Japonya, yepyeni bir maBİacaklarmıs» tarzmda manasız dedikoPearl Harbour baskmından dularına rağmen kendini, yahud colnlmparatorun da haberi yokmuş biyet almış ve bırle=ık milletler crmigiınu ı çocuğunu gizleyen cahjlleıin 5a Arka*ı sah'fe 3, Sv. 5 te Tokvo 25 (Usıs) ^NewYork Tım?s» ji'i ehemmiyetsîz denecek kadar &ı olda. O nüfus sayımımlan «onra yayınlanan rakam. gerçek varlığımız hakknıda biee doğru bir fikir edinmek imkâmıu Veren ilk rakamdı. Yurdumıızda on ddrt milyon vatandaş olduğıımuzu o güne kadar Vesin olarak bilmivordıık. O sründenberi on sekiz yıl geçmistir Bu müddet içinde yapılan nüfus sajımlarından her biri teknik bakımdan bir öneesine kıyasla daha basarılı. c'de edilen neticeler de daitıa sevindirici, ümid vericl olmustur. Bundan önceki sayımda. nüfu"înniU7Tjn. on sekiz milyondan biraz asağı olduğu görülüyordu. Bu sefer yirmi milyomı •şacağıının ümid edijnruz. fl.'c nüfııs sayımındanberi ka^an.iığınıız ıitı milyonu, milli dinamizmamızı açığa vııran bir blcü diye öne sürebiliriz. Bn müddet içinde kendi benliğimbe Bıılsaristan avannda bir ku\\'et eklemiş oluyoruz demektir. Biitiin dünyanm het bakımdan »eır ka\ıblara uğradığı. gonc nesillerin blr çok memleketlerde korktnıç derece seyreklestiği bir de\ir<le, bn, şüphesiz öİKinülecek bir neticedir. On yıl Sncesine nazaran huçün üçte bir nisbetinde daha fazla vatandaş geçindiriyot şu halde ü«te bir nisbetînde daha fazla lstihsal ediyort)7. Nüfıısıımnzn daha hızh bîr ternpo ile arttıracak tedbirlerî «ran p buldukca yannımi7 hakkında en lyimser dıiiiinceleri kendimize malettnekten bizi kinrîe alıkovanııyacaktır. Bir milletin baslıca zenginliği şüphes!z o milletin yurddaMarıdır. Fakat millî yasama güciinü yükseitmck icin sosyal. Floryadaki gazeteciler toplantısında Vali Lulfi Kırdar izahat veriyor ekonomik ve kültür?I. daha pek çok saVali ve Belediye Reisi Lutfi Kırdann kında izahat vermiş, bu suretle efkârı halarda çalı«mak gerektir. Yukarıda on yılda lrimİ7e bir Bulgaristan katmışça her ay Istanbul gazetecilerıle yaptıgı umumıyeye hesab vernıiş olmaktan tına büyüdüğümüzü sövledik. Bn kı görüşmeler dün de Florya gazinosunda memnuniyet duydtığunu söyleırijtir. Istanbul Vaii ve Belediye Roisimlz, yaslpmanın tam olması için blr Bııl?ar tekrarlanmıstır. Doktor Lutfi Kırdar altı harb senosi içinde yapılan işler hak Arkası sahıfe 3, SiL 5 te la blr Türkün yıllık geçim sevijesini de ölçmek lâzımdır. Her Turk bir Bulgar değerini ona göre hesablamak gereke ve ekonomi politikalan bakımından en kadar Istihsal yapabilijor mu? c\etse cektir. ileri milletlere >aklaşmak olmalıdır. Bümnkayesemiz doğrudur. Bulgar daha Bulgar misalini yakın komsumıızdıır yük Atarürkün bize gösterdiği vol budıır. Verimli çalısıyorsa, arüsınıızın gerçek diye aldık. Bizim ssıl amacınuz, nüfns| NADİR NADİ Abdurrahman Azzam Bey lunan, Arab Birliği rçenel sekreteri Abdürrahman Azzam Bey, yarm Kahi'eye oğle vakti varacak ve 25 eylulde Londraya hareketle iki hafta kadar kaHıktan sonra, Wa?hington'a gidecektir. Azzam Bey, orada da iki hafta kalıp, yapacağı bu seyahatten avdehnde AraB Birliğini mutad toplantıya davet ed«cek Arkast sahıfe 3, Sıı. 6 da Yeni endiistri programı Ankara 25 (Telefonla) Yeni endüstri programınm hazırlıklarile aıâkah olmak üzere önümuzdeki ekim ayında Ankarada bir kongre toplanacakhr. Ekonomı Bakanlığında bu kongre için hazırlıklara başlanmıştır Toplan*ı gündeminde bulunan işler arasmda h'jîusî teşebbus ıle devlet tarafından kur'jlacak sanavi sahalarını kesın olarak tespit ve tayin eylemek, ham ve yarı mamul maddeler mesele'inde karara varmak, işçi ücretlerini mümkün merte'ie müstakar şekilde halletmck ve mes»lâ işçi ücretleri için bir barem tayini .nüm'kün olup olamryacağını da tetkik crmek, normal zamanda yünirlükte kalacak Celâl Bayar Parli kurmak istediği haberleri yalan Istanbul Belediyesi altı yılda neler yaptı? Doktor Lutfi Kırdar, dünkü gazeteciler toplantısında, harb yıllarındaki çalışmaların feyizli bilânçosunu bildirdi Yunanistanın istekleri Naib Damaskinos seyahatinin neti celerini anlattı Atina 25 (a a.) Naib Damaskinos bugun gazetecılere verdiği bir Jemeede Londra ve Parıs seyahatini anlatmış, gorüştuğu siyasî simalarla olan temaslannı hulâsa etmis ve bu seyahatinden memnun olarak donduğunü işaret ederek şunları soylemıştir: c Haklarımız bahsinde tam bir anlayışla karşılaştığımı ilâve etme'.iyim Kıbns meselesinı de ortaya attım. Fa Arkan sahife 3, Sü. 6 da Ekim ayında Ankarada kongre toplanacak, hususî teşebbüslerle devlet tarafından kurulacak sanayi kesin olarak tesbit edilecek Dünkü gaaetelerden blri, ?ehrimlza gelmlş bulunan tzmir miUetveklU ve eskı Başbakan Celâl Ba'yann, blr partl kuracağım yazıyordu. YaptıŞınm hususl tahklkata göre, bu habertn 8sü yoktuı. Celâl Bayarın şehrimize gelmes*. sanayi kâr hadlerini tayin etnek ve bir partl kurmakla alâkadar olmayıp, ahnacak vergıleri sanayiin inkışafına oMunun düğtoünde bulunmak içindir. mâni olmıyacak bir hale ifrağ etmek Parti kurmak meselesi, hiç blr suretle bahis m»vzuu degildir. gibi meseleler de vardır. Yugoslavya ve Trieste Londra 25 (BBC.) Yugostav hukumeti bugün bir muhtıra neşrederek Trieste limanının milletlçrarası hale konabileceğini, fakat Trieste şehrini milletlerarası hale getirmenin doğru olamıyacağım, burada bütün hakimiyetin Yugosla\Ta>a aid olması lâzım geldlğıni bildlrmiştir. Trlestede umuml grevler son bulmustur. Dünya scndikaları konferansında tartışmalar tngiltere, dünya işçi teşkilâtı kurulması fikrine muarız Paris 25 (a a.1 Genel çalısma konfederasjonu genel sekreterı M Leon Jouhaux bu sabah Dünva Sendıkaları fconf9ransım açarken, koniederasyonun beş miljon üyesi namına bir nutuk söyliyerek ezcumle demlştir ki: c Beşer hümyeti bujuk ölçude U ve işçinın halâsma bağlıdtr. Bu Ise ışçllerin beynelmüelleştinlmesüe mumkündür. Butün memleketlerin ışçileri tarafmdat, kurulacak birligın elinde ku\vet ve cebir vasıtası bulunduran herkese sdzunti dinletmesi ve onları İnsan haklarına riavete m?cbur KihnHsı lâz.ımdır. Bütün dunvanm harbden vriret etmesl sıılh İçin hiç blr zamm kafl blr zanân değ.ldir. Yalnız sulhd kur Evet efendim... Meşguller efendim.. Francala, soğuk et, bnzlu sarap mak değil onun devamlılığını da sağlave karışık meyvadan ibaret aksam yemeklerini yediler... Bir pııro Ue sade kahmamız lâz.mdır Bu ıse demokrasıl >rn jikılmıyan ve dalma knvvetlenen b'.ıM velerini de içtİkten sonra ipek geceliklerini giyip yazı odalarına çekildiler... E\et gine lüzum gösterir paşistllk ve naMlik efendim... Aç ve çıplak vatandaşlar hakkında bir makale yazmakla meşguller^ Arkası sahife 3, Sü. 5 te Yann mı?.. Mömkün degil efendim... Yarın poker parjjdtler,» Y a r ı n KARÂMBOL Cemal Nadirin Büyük renkli karikatürü J