12 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Beşiktaş Stadında 13/12/942 PAZAR saat: 1 4 3 FenerbahçeGalatasaray Saat: 13 Beşiktaş Beykoz KARSILAŞIYORLAR. Numarall verlerinizi ayırtabilirsiniz. Telefon: 40116 UrtCU umhuriyet CCOO OOöZ TeİBraf ve mektub adresi: Cumhurijret, tstanbul . Posta kutusu: tstanbui No. 246 Telefon: Başmuharrır: 22366. Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 AŞKIN SÂATİ GELİNCE Aşk, merak ve heyecan dolu bır roman Elinor Glyn'den: • • • IKİ ÎSTANBUL CAĞALOĞLU İ I ? Rİrînnİl<â 1 1 1 111 Bu meşhur sinema tarafından terc Bu ıki kitabln her AHMED HALİD Tasarruf Haftafı Reısıcumhur Inonü bugün başlıyor Çorumda, zelzele (elâketine uğrıyan Başvekilimiz halkın vaziyetile meşgul oluyorlar Dahiliye Vekili Receb Peker Yurdumuzdaki zelzelelerde 20 vatandaş kaybettiğimizi, 24 yaralı bulunduğunu, 1622 evin tamamen, 1363 evin kıstnen yıkddığını dün Neclise bildirdi lan hakkında şu İzahatı vermiştir: « Saym arkadaşlarım, geçen ayın yansından itibaren yurdumuzda yer yer, oldukça teessur uyandıracak zararlara sebeb olan bir yer sarsmtısı dalgası devam etmektedir. Mecliste Dahiliye Vekilinin İklnciteşrinin 15 inde başlıyan sarverdiği izahat Ankara 11 ( a a ) Buyük Millet sıntı, Balıkesir, Çorum, Manisa, AmasMeclısinin bugunkü toplantısmda Da ya, Kocaeli, Çanakkale, Izmır, Van, (Arfcası sahife 3 sütün 5 te) hiliye Vekili Receb Peker yer sarsıntı. Dahiliye Vekilimiz Receb Peker Çorum, 11 (a.a.) Cumhur Reislmız Mıllî Şef İsmet Inonü bugun saat 11 de çehrımize şeref vermişler ve buyük kü. çuk butıin Çonımlulann ışten tezaJıurlerıle karşılanmışlardır. î i Saracoğlu Ankara Halkevinde, radyo ile bir nutttk irad edecek Hafta zarfında her akşam bir Vekilimiz radyoda konuşacak Libya harbinden resimler: İnfüu plyadeleri tanklann arkasmdan ateş açarken Edîrnede m arb gayeleri elrafında Demokıasilcrin henuı bir anlaşmıja varanıadıkların. goBugun Şukrü Saracoğlu Hukumetinin | rüjoruz. Muttefıkler cephesinden ağzım çok guzel bir kararını haber vermekle açaıı her devlet adaını, gelecek sulha memnunuz: 1921 senesi martının 16 ncı dair bir şeyler suvledi mi> ertesi gunü günii Berlınde bir sulkasde kurban oderhal itiraza kalkanlar, başka bir takım larak o zamandanberi Almanyada medpıojelerden bahsedenler çıkıyor. hın bulunan eski Sadrıazam Talât Paşa Demokrasiler hesabına zayıf bir nokta merhumun cesedi memleketimize getiriolmakla beraber, harb gujekn etıafııı lerek vatan toprağının kucağına konuciaki bu anlaşamamazlık, liavbin onlar iacaktır. tarafınuan kazamlmasına başlı başına İttihad ve Terakkinin başlıca şefl olan engel olacak bir uçunım sajılaiıaı. YaTalât Paşa vatanseverliğin tamsali sayırın Alnıanja gaıib geluse, bunu, Mütlacak kadar yüksek secıyeli bir şahsitetıkleıin harb gajeleri etraıind» anlayet olduğu cihetle hükumeümizce keşamaınalarından zıvade şuphesiz kendi mıkleri baklyesinin aziz yurdumuza gnyıetlerine bor^u olacaktır. Demckranakli içın alınan kararm bütün memlesi eıe gelince, duujaja \erilecek niıama kette memnuniyet ve şükran duygulan dtir aıalaru.da şımtlhe kadar aıılaşauyandıracağında şüphe yoktur. mamış olmalarma rağmen, onların da Meşrutıyet 1908 senesi 10 temmuzunbaşka bir takım sebeblerle Mihveri yenda İtühad ve Terakkinin Yıldız sarayına mclcri muhteraeidir. Harb gayıleri oahkarşı yarattığı ihtilâlle llân edilmişti. Bir Sınde başka başka fikirler ileri sünuetaraftan parlmanterizmin müşkülâtile leri Demokrasi cephesini teşkil eden Merhum Talât Paşa yaka paça uğraşan yenı rejim, diğer tadevletlerin gerek sijasî coğrafî, gerek raftan yekdığerini takib eden harblerın iktısa;!i içtimaî bakımdan ayrı ve birbigailelerı içine yuvarlanmış ve bunlann rine az çok jabancı bir jaradılışta olsn buyüğu olan 1914 18 Umumî Hardukları içindir. Hattâ bUe byle geliyor binde maatteessüf bizim zümrenin mağki, harbi kazanraa ihtimalleri arttıkca, lubiyetle memleket elîm bir felâkete Demckrasi de\letlerinin dünya nizaraına uğramıştı. Bu kara idbarın karanlık dair beslediği fikirlerde de birlik günlerinde Ebedî ve Millî Şefler önderdaha derin ayrıhklar doğacak, liğinde bütün memleketçe ne ulvi \Villkie'nin üç gun once soylediği giui. hamlelerle nasıl mes'ud bir ikbale çevbnune gcçilmez zorluklar çıkacakur. Bu rilmiş olduğunu hep biliriz. takdirde sulhun kısır ve verinısiz olmaYeni ve kutlu Cumhuriyet rejimimizsı ihtiınali çok kuv\etlidir. Buna ınâni de bütün hayatını en fedakârane şekilolmak için, eğer harbi kazanırla'sa, Delerde millet hizmetine vakfetmiş olan mokarsi cephesini teşkil eden devletlebuyuk vatanperver Talât Paşa hakkında rin teker teker gayret sarfederek her verilen son hükumet kararını millî vicbiri şüphesiz kendi duşüncelerine ujgun dan, yüksek kıymetli bir kadirbilirlık bir sulh dunvası yaıatmıya gayıet edetelâkki edecek ve millî tarihimiz de elcektir. Bu takdirde Demokrasiler hesaAnkara 11 (Telefonla) Büyük Mîlbette bu kararı sahifelerine alkışlarla bına bir kaç tülrü sulh ihtiıunli'e karlet Meclisi bugün Şemseddin Günaltakaydeyliyecektir. şııasacağız demektir. Bu ihtimaljer, zayın reisliğinde toplanmıştır. Ankara 11 (Telefonla) Mütareke ferde hangi devletin baş rolü oynıyacaMillî Müdafaa Vekâleti 1942 malî yılı ğına gbre değişik ve birbirinden' farklı yıllarında Berlınde İken şehid edilen Sadrıazam Talât Paşanın kemiklerinin bütçesinde muhtelif müdafaa hlzmetleri olacaktır. bakıyesi memlekete getirilecektir. Bu adile açılan fasla <60,000,000> lira munBugun Demokrasiler, üç büjiik de\let münasebetle icab eden teşebbüsler ya zam tahsisat verilmesine dair kanun lâhalinde karada, havada ve denuJe Mih pılmış bulunuyor. Oğrendiğimize göre yihası kabul edilmiştir. Bundan sonra veri yenmeğe çahşıyorlar. Jîann bunlar •merhum Talât Paşanın kemiklerinin Ber 1933, 1934 Türk Borçları Tahvillerinin Mihveri sulh istemeğe zorlı>ab:lirlerse, linden anavatana nakli sırasmda büyük ödenmesi için anlaşmalar yapılmasma içîerinden bir tanesi ötekileıine nazaran (Arkası Sa. 3, sütun 3 te) dair kanun lâyihasının birinci müzaüstün vaziyette kalabilir ve dediklerini harfi harfine yaptırabilir mi? Demokrasi cephesinin en Liijük kara ordusu Sovyet Rusyanın elindedir. Almanlar şimdiye kadar Ruslara çok buyük kayıblar verdirmiş olmakla beraber, yann Almanya yıkılırsa, Avrupada en kuvvetli harb makinesi olaraK gene Sovyet ordusu kalacaktır. Fakat Ingiltere ile Amerikanın bu harb makincsine karşı birlikte bo\un eğmeleri beklenemez. Şu halde Sovyet Rusya, müstHkbel sulh plânlan bahsinde ya İngiltere ile, >a Amerika ile, yahud da her ikısıle de uyuşnıak zorundadır. İngiltere, dünyanın en üyük imparatorlugudur. Gayesi de bu in>p.ıratorluğun muhafazasıdır. Bu uğurda Ingilterenin asırlardanberi takıb ettig' politika, birleşmiş bir Avrupaya engel olmak, devletleri bırbirile geçimsizliğe ve r a kabote sürükliyerek kendi menfaatini temin etmektir. Almanya yenildiği takdirde! İngiltere hem tuhaf, h^m de güç bir durumda kalacaktır. Tuhaf, çünkii İngiliz menfaatlerini besliyen RusAlman çarpışması sona ermekle galib İngilterenin müdafaa silâhlanndan bir tanesı ortadan kalkmış olacak; güç, çünkü İngiltere Avnıpa milletleri arasında muvazenc kurmıya yarar unsurlardan Dört gün evvel Amerikada denize indiri len nçak gemilerinden birinin radyo ile *** nakledilmlş fotografı jArkası jabife 3. sfitun 4te), Harb gayeleri etrafında Merhum Sadrıazam Talât Paşanın cesedi anlaşmazlık Almanyadan nakledilerek Hükumetimizin çok güzel bir kararı H merasimle vatan topraklarına gömülecek Berlin 11 (a a.) Resmî tebliğ: Sirenaikte Alman avcıları yalnız bir kayıb vererek 8 duşman uçağı düşürmüşlerdir. Tunusta Alman İtalyan muharebe grupları duşman mevzilerini yarmışlar ve 34 tank ve külliyetli harb malzemesi Aldığım malumata göre tahakkuk ele geçirmişlerdir. Dün gece Bone limanı bombardıman «•ttirilen vergi mlktarı Edîrnede 648,880, Ipsalada 18,800, Merıcde 10,350 Urayı edilmiştir. bulmaktadır. Uzunköprü ve Keşandan Mihver iki zırhlı koldan taarruz henüz netice almamamışsa da bu ıki ediyor kaza da dahıl olmak üzere Edirne viŞimalî Atrıka 11 (a a.) Resmen iâyetinde varlık vergisinin yekünu bildirildiğıne gbre Mihver kuvvetleri 800 000 lirayı aşacaktır. Tunusta ıki zırhlı kol halinde ve Mecez En büyük vergileri teşkil eden 60,000 ve Bab istikametınde taarruz etmektelira İlyazar Kohene, 50,000 lira Halfon dirler. Toledoya, 30 000 lira Marko Kohen ve Muttefik kuvvetler derhal mukabil kardeşıne, 30,000 lira Sarfatil ve oğulhücuma geçmişler ve bir mıktar tank lanna, 15,000 lira Ömer Komana, 15,000 tahrıb etmişlerdir. lira Karabekire, 10,000 lira müteahhid Tunus ve Lfbyada Müttefiklerin Edıbe tahakkuk ettirilmiştir. Edirne 11 (Hususî muhabirlmizden) Vilâyetimizde varlık vergisine tâbi şahıslarla mükellefiyet miktarlan.ni te3bıt etmek üzere bir müddettenberi Vallnin reisliğinde çalışmakta olan komisyon işıni bitirmiş ve mükelleflerin isimlerile tahakkuk ettirilen vergi miktarlarmı gosteren listeler bugün akçam üzeri şehrin işlek yerlerine asılmıştır. Varlık vergisi mükellefleri mevzileri yarılmış ilân edildi Mihverciler 34 tânk ve külliyetli harb malzemesi ele geçirmişler m Tunusİa~Müttefik Ankara 11 (Telefonla) On üçüncl tasarruf ve yerlı mallar haftası bugun Başvekilimiz Şukrü Saracoğlunun Ankara Halkevi merkezinde vereceğı nutuk ile açılacaktır. Bu nutuk ve rrcra, sim Ankara radyosile neşredılecektır. Içinde bulunduğumuz harb yıilarımn hayat şarüarı üzerinde yap'ığı tazyık karşısında vatandaşların tasarrufa rlayetleri buyük bir zaruret halini aldığından, bu seneki tasarruf haftası önemini bir kat daha artırmaktadır. Ulusal Ekonomi ve Artırma Kurumu, bu münasebetle halkımıza günün icablarına uymalan için gereken öğüdlerl (Arkası Sa. 3, sütun 7 de) beklenen taarruzlan Millî Şefimizle Efgan Kralı arasında Ankara 11 (a a.) Efganistan Velıahdmın vefatı dolayısile Beisicumhur İsmet tnonü tarafından Efganistan Kralı Mehmed Zahir Şaha çekilen tazlye telgrafına Majeste Şah tarafından teşekkiır telgrafıle mukabele edümiştlr Londra 11 (a a ) Daily Telegraph gazetesinin askerî muhabiri yazıyor: Son iki gün zarfmdaki askerî hare(Arkası sahife 3, sütun 2 de) Timese göre Şark cephesinin şimal kesiminde Lenlngradı döven büyuk Alman toplatı Dünhü Mecliste Millî Müdafaa için 60 milyon Kar fırtınaları ve şiddetli don, Stalingradda Maresal Petain her an munzam tahsisat kabul edildi Rusların faaliyetini pek çok hafifletti tarassud altında imiş, Laval yeni hükumeli kurmakla uğraşıyor Moskova 11 (a.a) Sovyet öğle tebhği: 10 ilkkânun gecesinde kıt'alarıraız, Stalingrad bölgesinde ve merkez cephesinde eski istikamette hücumlarına devam etmişlerdir. Fransada buhran had safhada Buz tutmuş topraklar üzerinde muharebelcr tniiyı ıbliğâ f Sovyet Hdrp tebüği % Ecıtebilerle evli olanların meb'us seçilmiyeceğine dair bir takrir de tasvib olundu keresi yapılmış ve müstacelen ruznameye alınan meb'us seçımi kanun lâyihasıLondra 11 (aa.) Times gazetesinin nm da üç maddesinden maada madde hususî muhabiri yazıyor: (Arkası Sa. 3, sütun 7 de) Fransız dıplomasi mehafili, Maresal Petain'ın her an tara*sud altında bulunduğu suretindeki şayialan teyid etmektedirler. Vichy ile Berlin arasmdaki gerginlik, her zaman olduğundan fazladır. Vıchydeki Alman genel konsolosu Von Nidda, Alman kıt'alarının işgal altında olmıyan Fransaya girdıkleri sırada Hitler'in göndermiş olduğu mektuba kat'î bir ccvab vermesini Mareşaldan istemi^tır. Bu taleb, Maresal Petain'den Franspnın Mıhvere ve üçüzlü pakta kayıd ve şartsız olarak iltihakım bildiren bır demecde bulunmasmı ısrarla istiyen bir emre muadıldir. Times gazetesi, şöyle devam edivor«Laval, Mareşalı ikna etmek için muhali mümkün kılmağa çalısmak*ddır. Fransız diploması mehafili, Mareşalm (Arkası sahife 3. sütnn 4 teı Rus gazetelerine göre cephelerde vaziyet Tahrandaki sonra hâdiselerden Şehir civarına İngiliz askeri getirildi, hükumet vazfyete hâkim görünüyor Tahran 11 (a.a.) Dün vul»ua gelen isyanlar ve yağmalar sebebile petrol tesislerini himaye etmek üzere cenubdakı bir üsten Tahıan yakınmdaki bir kampa ingiliz askerleri göndeylmiştır. Son kargaşalıkların hakikî mes'ulleri, kendilerine iş arıyan ve hükumetm şiddetli emirlerine rağmen buğday stoklan biriktirmiş olan kitnselerdir. Londraya gelmiş olan haberlere nazaran askerî kuvvetlerle zabıta nümayişçılere ateş açmak mecburiyetinde kalmıslardır. Hali hazırda hükumet makamatı, bütün kuvveti elinde bulundurmaktadır. İsyanlar, sadece dahilî mahiyettedir ve başlıca sebebi, kıtlıktır. Bir çok mağazalar kapalıdır. Örfi idare mer'î bulunmaktadır. İngiltere ile Amerikanın yardrmı neticesinde iaşe İşleri normal cereyanı takib etmektedlr. Stockholm 11 (a.a.) Moskova ga^eteleri, Ruslarm kuv\etlerini toplamak içm geçirdıkleri 67 günden sonra taarruzlarma tekrar başladıklarını, fakat seri bir ilerlemenin beklenmemesj gerekeceğini bildırıyorlar. Gazeteler savaşların her tarafta fevkalâde şiddetli olduğunu ve Rusların en küçük bir toprak parçasmı daha zapt için büyük payretler sarfetmekte olduklarını yazıyorlar. Basın, Sovyet genelkurmayının harekâtta teşebbüsü elinde tutmakla beraber, Mihver kuvvetlerinin de müteaddıd kesımde ve bilhassa Stalingradm şimal batısile Don nehrinin sol kıyısı üzerinde şiddetli karşı hücumlarBerlin 11 (a a.) Alman orduları n geri kalmadıklarmı kavdetmektedir. Don çevresinde yansı çevrilmiş o başkomatanlığının tebliği: lan Alman kıt'alarının uçakla bnemli Doğu cephesinin merkez kesiminde surette iaşe edüdlkleri bildiriliyor. şiddetli muharebeler devam etmektedir. (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Terekm ve Stalingradın şimalınde hafıf duşman kuvvetlerı İmha edilmutir. Don nehri dirseğinde şıddsili bır muharebeden sonra bir tepe zaptedümiştir. Düsmanm bütün karşı bücumlpi püskurtulmüstür. İtalvan kıt'alan bır kesif hareketi esnasında duşman mevzilerine gırerek esir ve silâh almışiardır, Macar kıt'alan duşman keşlf müfrezelerini ouskurtmuşlerdir. .Mııhım Alman ve Rumen hava kuvvetferi Vnlga ve Don arasmdaki kesîmdfe yapı an muharebelere İştirak etrrHştir. Avcılarımız 24 düsman uçaŞı düsürrnüslerdır. n nehrinin orta çevresinde savas u caklanmız düsman hattnia hücumlarına devam etmişlerdiri *, Alman piyade tumenlerfle tank kıt'aları ceohenin merkez kesiminde düşmanın bir hücum grupunu kuşatmış1 «Pasifik harbine ben de tutuldum» roportajımıza aid resır^lerden: Manilada lardır. Kuriı> n">k icîn Sovve^erın vap(Arkası sabife 3, sütun 2 de) Reisicnmhara izafe edilen Qnezon köprüsü Nerkez kesiminde Şiddetli muharebeler devam ediyor