13 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Beşiktaş Stadında FenerbahçeGalatasaray Saat 11 Bugün saat 14,30 Beşiktaş Beykoz Saat 13 î. Spor Kasımpaşa (Kupa) Numarall verlerinizi ayırtabilirsiniz. Telefon: 40116 umhuriyet 19 UnCU Vll SaVK OOöO İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posla kutusu: îstenbul No. 246 Telefon: Başmuharrir; 22366. Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 242992429Û Bu son seyahat notlarİMPEDIGUN'de neşrediyor. Takib I m y o r musunuz? Bujrün âkBfl^^ 13 1942 YEDİGÜN Millî Şefimiz dün Tasarruf Haftası Çorumdan ayrıldı Başvekilin çok kuvvetli bir Reisicumhur vilâyetin zelzeleden zarar gören bölgelerine hareket ettiler nutkile dün 15 te açıldı Ekonomide Çorum 12 (a.a.) Millî Şef lerine gittnek üzere bu sabah 9 da ısmet lnönü geçenlerde yer sarsın şehrimizden ayrılmış ve coşktm tetıst geçirmiş olan vilâyetimiz bölge zahüratla uğurlanmıştır. "Biz yapılan ve yapılmakta olan işleri sadece yapacağımız daha büyük, daha canh işlerin birer başiangıcı sayıyoruz,, «Çünkü Atatürk mes'ud bir millet ve mamur bir vatan yaratmağa çalıştı, çünkü Ismet lnönü mes'ud bir millet, mamur bir vatan yaratmağa çalışıyor» Ankara 12 (a a ) On üçüncü t a sarruf ve yerlj mallar haftası bugün saat 15 de Ankara Halkevlnde Başvekll Şükrü Saracoğlunun bir nutku ile ve törenle açılmıştır. Torende Büyük Millet Meclisi Relsi Abdülhalik Renda, Vekiller, Müstakil Grup Reisi Alj Rana Tarhan ile mebuslar, Bayan İnönü ve Saracoğlu, çok kalabalık bir davetli hazır bulunmuştur. Törene Türk Koleji talebeleri tara(Arkaa sabife 3 sütün 5 te) v Ankara 12 (Telefonla) Bankalann tutuncülere avans venneslne musaade edilmesı hakkındaki karann bugünlerde verüecegi anlaşılıyor. Ege tütun piyasasının da 25 ıkincikânunda açılaca£ı anun Başvekilin nutkile açılan insaf ve şuurla yüriimenin kadrini ve laşılmaktadır. Tasarruf ve Yerli Maiı Haf kıymetini bilenleıin düsturlarıdır: İstihtasınm kıymet ve ehemmiye sali mümkun olduğu kadar çoğaltmak, ti, hiç bir zanıan şimdi olduğu kadar açık istihlâki mümkun olduğu kadar azaltve bu>uk olmamıştır, hatırlam ki on ınak. Bu kaidelere aykın hareketlere üç yıl oııce hükumet ve milletçe bizi karşı ise hükumet ve milletçe mütemadi umumen bu tedbire goturen sebeb, o za mücadele etmekten başka çaremiz yokAnkara 12 (a a ) Bugun aldığımız man haricî ticaret muvazenemizin bo tur. zukluğundan dolayı bir aralık millî paMillî müdafaa hesabına zamanm ola telgraflar, bir kısım vilâyetlerde tarheramızm gcçirir gibi olduğu sarsıntı idi. ğanüstü icablarile ihtiyarma mecbur ol dılen varhk vergisi mıktarlan ile mükelleflerini büdiren cetvellerin asıldı^inıdi ha»b ateşi bütun dunyajı kapla duğunıuz büyük masraflar ister istemez gın' bildirmektedir. mış olduğundan diğer memleketler ara bir para bolluğuna mevdan veriyor, ve Buna nazaran Aydın merkez kazasmsında bizi de tehdid eden buhran çok da bol para pivasa içm ve bilhassa evvelâ ha şumulludur. Yarının getirebileceği geçimleri dar v atandaşlar için ve giderek da tarhedilen vergi miktarı 632,362 liratehükelere karşı uç >ıb geçen bir mud bülün vatandaslar için bir afet tesiri ya dır. Bozdoğan kazasınm 79,000, Karasu 84,450, Nazilli kazasmın detıenberi silâh elde huuudlanmızı bek pı>or. Zaıranın jarattığı zorluklar, el kazasmm lerine fırsat geçen bazı açık gozleri faz 271,205, Söke kazasırun 205,752, Çine kalijor ve içeride ise turlu sıkıntıları >enmege ça;.şı>oı*uz. Onun içiııdir ki bu la ka/anca sevkettiğinden bunlar bir ta zasının ise 108,900 lıradır. Bu suretle bütvln Aydın vilâyeti için gün her zamandan zijade di'iplinü bir raftan eşya fiatlarmı yukseltmeğe ve diğer taraftan ellerindeki bol para He tahakkuk ettirilmiş olan varbJs vergisi mıuet Jıajatı >aşamak zorundayız. Tasarruf haftaları bize yaşayışunızda vüksek fiattı eşyaları almağa imkân bul miktan 1.381,609 lirayı bulmaktadır. tutumlu ohnağı tavsiye ediyordu. Dün muş oluyorlar. Böylelikle bol para yal Vergiye tabi tutulmuş olan mükellef sayayı kiphyan harb afetinin vücude ge nız ihtikâr belâsının pek çok vatandas yısı 950 dir. Bütun Mugla vilâyetinde 551 miikeltirdiği sıkıntılar içinde bugun istesek de lar aleyhine yarattığı tahammül oluna Her tneseleyi tedbirler geıte şu şaşmıyan 25 ikincikânunda açılacaktır kaidelerdir: İstihsali artırmak ve istihlâki azaltmak Varlık Vergisi listeleri ilâıt edilen bölgeler Ege disiplin tütün bölgesi piyasası halledecek BaşveUllmiz Şflkrtt Saracojlu söı söylerken Italyaya arasız akmlar Ingiliz ve Amerikan uçakları gündüz Napoliyi, aynigece de İngilizler Nevyorka göre Torinoyu bombaladılar Kahire 12 (a.a.) Ortaşark İngiliz tebiiği: Dün, Napoli, uçaklarınıiz tarafmdan bombalanmıştır. Rihtımlarda ve limandaki ticaret gemilerine isabetler kaydedılmış ve denize karşı olan bütün kısım boyunca yangınlar ve infüâklar husule gelmıştir. Bu harekâttan dört uçağımız üslerlne donmemıştır. Finlandiya Cumhur Reisi M. RyU faz'ıa isıihiâk yapabilecek bir durumda degiliz. Her halm kendisine mahsus icablan vardır. Şimdi ihtiyaclarunıza yetmijeıı eşyada aza kanaat etmeği bileceğiz ve fiatların alabildiğine yukselmıs olmasına kaışı nıahdud vasıtalarımızı şene tutumlu olarak kullanmağa itina erîeceğiz. Turlu sebeblerden dolayı ihtiyac eşyası az ve istihsal ise bizzarure dardır: Dıs ticaretin binbir zorluğa maruz olması juîunden diğer dunja memleketlerinden eşya getirmekliğimiz ve kendi mahsullerimizi kolay kolav her tarafa gondermekliğimiz mümkun değildir. Tamami>et ve istiklâümizin korunması endişesile üç jılı geçen bir muddettenberi büyük bir orduyu silâh altında tutuyoruz. Önünden kaçmak ihtimalimiz olmıyan bu mecburiyet bizi her biri çok büyük ehemmiyette iki külfete katlandirıyor: a) Büyük bir ordunun iaşe ve idamesi adeta baslıbaşına bir memleketin umumî masrafı kadar yeni bir fedakârlık istiyen bir iştir. b) Bu orduya ayırdığımız genc kollar istihsal alanından çekilerek vatan müdafaasına gotürülmüş kudretlerdir. Ordu ihti> aclannın tatmini ise normal memleket ihtiyaclanna eklenen yeni jüklerdir. Bunlar dünyayı saran harbin yarattığı zorluklar olup çekilen zahmetlerse yalnız o zorluklara katlanmağa inhisar etmemektedir. İstihsalin bizzarure az çok azalması ve nakliyatın müskülâtı mahdud mallar üzerinde spekülasyon hareketlcrine, yani ihtikâr ihtiraslarına kapı açıyor. Üç yıldır hükumet ve millet bütün bu zorluklarla pençeleşen bir hayat yaşıyorlar. Herkes insaf ve şuurla davransa kolaylıkla tavsiye ve muvaffakıyetle tatbik olunacak kaideler malumdur: Gerek malı, gerek parayı az harcıvarak millî kudreti daima ayakta tutmak. Maatteessüf herkes insaf ve şuurla hareket edemediği için dünya\ı kaplnan harbin bize yüklettiği külfetleri binbir mihnete katlanarak yenmcğe uğraşıp duruyoruz. Bununla beraber sağlam kaideler gene YUNUS NADİ leften alınan varlık vergisi miktan ise (Arkası .ahife 3. sütun 4 te) 722,000 liradır. 200 bin Rus askeri Alman harp tebligi//M Amerikan uçaklan da taarruza iştirak ettiler NewYork 12 (Radyo, saat 21) Bugün Kahirede neşredilen Amerikan hava kuvvetleri umumî karargâhının neşrettiği bir tebliğ 4 motorlu Amerikan ağır bomba tayyarelerinin dün öğleden sonra Napolıye muvaffakıyetli bir taarruzda bulunduklarını bildirmektedir. Liman saha ve teslslennde şiddetli tahribat yapılmış ve limanda bulunan t i caret gemilerine İsabetler kaydedılmiştir. ingiltere ve Amerika garanti ederse Stockholmden bildirildiğine göre Toropetz ile Kalinin arasmda çevrilmiş bulunuyor Topyekun iki yuz altı Sovyet tankı tahrib edildi Stockholm 12 (a a.) Toripetz ile Kalinin arasındaki cephe kesiminde bulunan bir harb muhabirinin bildirdiğine gore, Almanlar 200 bin askerin çevrilmiş bulunduğu bir cebin temizlenmesi harekâtına devam ediyorlar. Rjevin şimal batısında bir Rus zırhlı livası Alman hatlarım yarmağa muvaffak olmuş fakat Alman karşı hücumlan hu hareketin gelişmesine mâni olmuştur. Finlandiyalılar, Sovyetler Birliğile derhal münferid sulh yapmağı istiyorlarmış? NewYork 12 (a.a.) Skandlnavya kaynaklarmdan gelen haberlere göre Finlandiya ile münferid bir sulh akdi için müzakereler yapılmak üzeredır. Finlandiya, Birleşik Amerika ve Inglltere tarafından garanti edildiği takdirde sulhu kabul edecekür. BLrçok diplomatlar, işçi partisi şeflerı, bankacılar ve enmütetnadiyen bombalanmakta olan düstri erbabı, istenılen bu sulh. lehinda şehrinden bir manzara İsveç hükumetının tavassut etmesmdeu bahtıyar olacaklardır. Alman kuvvetlerının halen memleket içinde bulunması yüzünden Fin milletınin bu arzusunun tahakkuku Noel gunü İçin mumkün olmasa bile pek muhtemel olarak paskalya yortuları sırasmda meydana gelmış olabilecektir. World Telegram gazetesi, Finlandiyanuı millî emniyet ve istiklâline saygı gösterileceğir.i bildiği takdirde muhasamatı durduracağına inanmak için sebebler bulunduğunu temın etmektedır. Washington'a gelen bazı haberler, Moskovanm, hatta ayn bir sulh müzakeresine razı olacağını da bildirmektedir. amalarına uğrıyan bu düşman kolu geri çekılmek zorunda kalmıştır. Cezayirden öğrenildiğine göre, Mihver kıt'alan Müttefıklerin Bizerte müdafaaAmasra 12 (a.a.) Milli Şef İnönülarına karşı yakında yapmaları bekleni nün Amasraya gelişlerinin yıldönümii len taarruza mâni olmak maksadile Te olan dünkü günü halkımız igten sevgi burba Mateur kesiminin batıanda ve tezahürlerile kutlamıştır. (Arkası sahife 3, sütnn % de) Torinoya taarruz Londra 12 (Radyo, saat 21J.5) Dün gece mahdud bir Ingiliz ağır bombardıman uçak teşkili şimalî İtalyada Torınodaki hedeflere taarruz etmiştir. İngiliz bomba uçakları dün gece İtalyanın şimaline giderken Manş denizini geçtikten biraz sonra çok fena bir hava ile karşılaşmışlardır. Altı bin metre yukseklerde bile kalın bulut tabakaları ve çok sert bir don vardı. Neticeler görülememiştir. İngiliz hava filolan tarafından İtalyanın Torino Hasar ağır Sovyetler ağır kayıb veriyorlar Berlin 12 (a a.) Alman ordulan başkumandanlığımn tebiiği: Doğu cephesinin cenub kesiminde hava teşkilleri tarafmdan desteklenen Alman, İtalyan, Rumen kıt'alan dün bir çok duşman hücumlarını düşmana kayıblar verdirerek püskürtmüşlerdir. Sovyetler, dün takviye kıt'alan geldikten sonra Rjevin cenubunda Alman cephesine karşı yeniden büyük bir hücumda bulunmuşlar ve mühim miktarda piyade ve tank kuvvetleri kullanarak Alman cephesini yarmağa çahşrnışlardır. Bu hücum düşmana ağır kayıblar verdirilerek püskürtülmüştür. Alman hava kuvvetleri 127 si yalnız bir piyade tümeninin tuttuğu kesimde olmak üzere' 170 Sovyet tankı tahrib (Arkası sabife 3. sütun 2 de) Haydar RUat merhum Acı bir kayıb Meşhur avukat Haydar Rifatı dün kaybettik Roma 12 (a.a.) Resmı tebliğ: Düşman dun öğleden sonra, akşama doğru, tekrar Napoliye bir akın yapmış, liman bölgesinde ve şehrin merkezinde ağır kayıblar ve hasarlar vukuuna sebeb olmuştur. Sivil halk arasında tesbit edilen kayıbjar 57 ölü ve 138 yaralıya yükselmiştir. Av uçaklarımız havalanmış ve dbrt motörlü üç düşman uçağı düşurmüşlerdir. Dün gece Torino civarlarında Presinene bölgesine ve Aosta vadisine bir Londra 12 (a a.) Şimal Afrika Mütkaç bomba atılmıştır. Hasar ehemmi tefik umumî karargâhından büdiriliyor: yetsizdir. Doğudan ileri hareket eden başka bir Akdenizde, denizaltılarımızdan biri, iki düşman kolu Tunusta Teburba cenub kruvazör ve iki torpido muhribinden batısına 30 kilometre kadar mesafede ibaret bir düşman filosuna taarruz et Meczelbab mevkıinin en az iki klometmiştîr. Kruvazörlerden birine bir tor re kadar yakınına ulaşmıştır. Müttefik pil İsabeti olmuştur. topçu ve hava kuvvetlerinin şiddetli ta(Arkası Sa. 3 sütun 3 te) Tunusta Mihverin baskısı devam cdiyor Elageyla'da 8 inci ordunun taarruz hareketleri basladı Amasrada bayram Vichy Fransasının Almanlar tarafından işçaline dair resimler: Zırhlı birlikler Marsllya cadde lerinden geçerken Tarunmış avukat ve muharrirlerimizden Haydar Rifatın dün sabah saat 6 da hayata gozlerıni kapadığını teessurle ögrendık. Merhum, geçen yaz Buyukadada bulunduğu sırada hastalanmış ve yapılan butun ihtimamlara rağmen kurtarılmasma ımkân hasıl olarnamıştır. Haydar Rifat, Mulkıye müfettişlerinden Mehmed Rıfat Beym oğludur. 1877 yılında İstanbulda doğmuş ve orta tahsıhni Darüşşafakada yaptıktan sonra, Ankara 12 (Telefonla) Alman maYüksek Ticaret ve Hukuk mekteblerinde lumat son yağmurlardan da faydalanan tahsilme devam etmiştır. ekım vaziyetinin memnuniyet verici bir Bir muddet muallımlıkte ve hükumet şekilde olduğunu, geçen yıla nisbetle daırelerınde vazıfe kabul eden Haydar jurdda daha geniş miktarda ekim yaRıfat, nıhayet avukathğı kendısme mes pılmış bulunulduğunu, tahumluk tevlek olarak seçmiş ve deruhde ettıği pek ziatmın vaktinde yapıldığını bildirmekçok buyuk davaları muvaffakıyetle ba tedir. şararak az zamanda refahli bir hayata Devlet çiftliklerinde de geçen yıla kavuşmuştur. nazaran daha fazla miktarda ekim ya(Arkası sabife 3, sütun 4 te) pıldığı öğrenllmlştirj Yurdda ekim vaziyeti Geçen seneye nisbetle memnuniyet verici şekildedir İtalyan şehülerini bombardıman etmege başlıyan Amerikan nçan kalelerlnden biri mUhbnmat yuklerken