11 Aralık 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TÜCCAR TERZİ Fikrl Üstündal Sayın müşterilerinin siparişlerinl kabul etmeğe başlamıştır. Biiyiik Postane karşlsı Yeni Valide Han, No. 1, Tel.* 23389. umhuriyeC linPII r AŞKIN SÂATİ GELİNCE Aşk, merak ve heyecan dolu bir roman Ellnor Glyn'den: Nuriye Müstakimoğlu İKİYÜZLÜADAM Bu meşhur sinema romanl Haındi tarafından tercüme edllmiı Bu ikd kitabln her biri 50 AHMED HALİD KİTABF " B58I Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 CUtTiE a: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti ; 24298. ldare ve Matbaa klsml 2429924290 1 I BİTlFlCIKâflUfl I 9 4 2 1111 ımız İ Ortaanadoluda tetkik seyahati için dün gece Ankaradan ayrıldılar Ankara 10 (a a.) Reisicum'ıur İsmet İnönü bu akşam saat 19 da Orta Anadoluda bir seyahate çıkmıştır. Mlllî Şef Ankara garında Büyük Millet Mecllsi Reisi Abdülhalik Renda, Başvekil Şükrü Saracoğlu, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak Veklller heyeti, Cumhuriyet Halk Partlsl Genel Sekreteri, Genel merkez heyeti azaları, Müstakil Parti reis vekiîi, meb'uslar, Genelkurmay, Millî Müdafaa Vekâleti erkânile diğer vekâletler erkâm, müesseseler direktörleri tarafından uğurlanmıştır. Tahranda hâdiselere sahne olan Parlamento meydanı ve Şah Şahpur Bıza Pehlevl Amerikadan Tahranda kargaşalıklar 15 bin ton bup Halk parlamento meydanında nümayîş day getirildi yaptı, mağazalan yağma ettî, asker 9 ay içinde • ı İaşe istihkakları nakden ödenecek erler ateş açarak nümayişçileri dağıttı Millî Şef İnönünün yeni bir portresi Dünya işlerinde Amerika Imalî Amerika Birleşik Devletleri Bü>ük Cumhurijetinin jeni dünja harbine füen de karışmış olması hıç şüphesiı tarih devriminin en onemli olavlarından biridir. Amerika, kendi âlerainde yaşıyan ve mensub olduğu kıt'aja baskalarını karıştırmak istemi>en bir ülke idi. Bu miüet 1914 18 harbine karıştıktan sonra, sanki japtığından pisman ohnuş gibi, tekrar kendi kabıığuna çekilmeğe kosmuştu. Şimalî Amerika kendi Reisinin eseri olan Milletler Cemiyeüni tammıjarak bir daha Avrupa işlerine kanşmaktan uzak kalmak istediğini göstermişti. Bu bakımdan Amerikayı bu defa dalıa >eni harbe kanştırmak için Reis Roosevelt, pek büyük zorluklan jenmek hesabına büjük gajretler sarfetmek ıstırarında kalmıştır. Avam Kamarasmda gizli bir celsede Mr. Churchill, Darlana dair beyanatta bulundu. İngiliz basını Amiralla anlaşmayı tenkid ediyor Ankara 10 (Telefonla) Jandarma erat kanununun 14 üncü maddesi Mecllse verllen bir kanun lâylhası Ue değiştirilmektedir. Buna göre «yemeğini kazandan alamıyanlarla jandarma birlik ve müesseselerinde dağmık halde bulunmalan hasebile kazandan iaşeîeri Ankara 10 (Telefonla) Amerikahmümkün olmıyanların istihkakları ay lar tarafından kendi vasıtalanle memda maktuan 25 lira ödenmek suretıle irketımlze getırllmesi taahhud eiilen bedelen ve peşmen verilecektir.» 15 bin ton buğday tamamen getin'miş bulunuyor. Tarafımızdan temin edüecek \dsı»alarla buğday geünlmesi için bu vasıtaları temra yolunda teşebbuslere ve temaslaıa devam edilnektedır. Öğrerdiğime gore Amerika ian yüklnecekleri bugdayları muayyem yerîere kadar getirmek İçin bazı yerlerden yeni tfklıfler almmıştır. Bu suretle Süveyş veya Basraya gelecek buğdayları memlegetimıze kendi vasıtalarınuzla n^kletleketımıze kendi vaEr.alanmızla nakletkik olunmaktadır. S t e r l i n g grupuna, mensub memleketierden 95 milyon, iiralık ithalât yapıldı Tahran 10 (a.a.) Resmen bildlrildiğine gdre dün Tahranda kargaşahklar olmuş ve parlamento meydanında yapılan gurültülü bir nümayiş esnasında mağazalar yağma edilmiştir. Askerî >uvvetler ve İrarî polisi nümayişçiler üzerine ateş açmışlardır. Yağmacılar yakalanmıştır. Bugün vaziyete tamamile hâkım olunmuştur, Km Radyo gazetesinin verdiği malumat Ankara 10 (Radyo gazetesi) İran radyosu dun gece gıda maddeleri, ve emniyetin İadesi İçin yapılan nazjrlar toplantısının geceyarısına kadar devam ettığini bıldıriyor. Başvekil geceyi, sarayda geçirdi. Bugün de naznlar toplandılar ve ayni mesele İle meşgul oldular Son yirmi dört saat zarfında kamyonlar mütemadıyen yiyecek taşıdı. Talebe de bugün bir nümayiş yaparak hükumetten yiyecek vaziyeti hakkında izahat istediler. MERCAN DFNi7i' : Yeni Ginede muharebe sahalarile Salomon adalarını gosterir harita Sterling grupuna dahil memleketlerden yaptığımız ithalât Ankaıa 10 (a a.) 1 sonkânun 1942 tarıhınden 30 eylul 1942 tarlhine kadar geçen muddet zarfında Sterling grupuna mer.sub memleketlerden Turkiyeye vaki ticarî eşya ithalâtının kıymeti takrıben 95.000,000 Turk lirasına ballğ bulumnaktadır. Bu ithalât meyanmda takriben 14 500 000 Turk İiralık hububat ve 3,500,000 İiralık derr.iryolu malzemesi vardır Sterhng grupu memleketlerinden Turkiyeye gondenlmiş olan h?rb maîzemesmin kıymeti yukarıdaki miktara dahll edilmemiştir. Askerî vaziyet Libyada 8 inci ordunun yeni taarruzu sabaha akşama bekleniyor Tunusta bozuk havalar harekâta mâni olmaktadır • • Ancak harbe karıştıktan sonra Amerika artık dünja işlerinin hemen hepsinde yer ve söz sahibi bir memleket olBerlin 10 (aa.) Alman ordulan mağa doğru gitmektedir. Amerika bu başkomutanlığmm tebliği: harbe karışıncıva kadar infiradcı bir siKahlre 10 (a.a.) Resmen bildiriliTerek kesiminde Alman kıt'aları bir yaset takib etmiş olan Cumhuriyetçiler Avam Kamarasındaki fevkalâde düşman grupunu imha etmişlerdir. Düşreisi ve müstakbel Amerika devlet şef 3f. kalabalık Dünkü çarşamba günü hafif zırhlı manın mevziî hücumları akim kalmışliği nanızedi YVilkie bile şimdi İngiüz Londra 10 (a.a.) Reuter'in parlatır. imparatorluğunun mukadderatını gele mvvetlerimlzle devriyelerimiz Elageyla mento muhabmnın bıldırdığine gore, M. Volga ile Don nehirleri arasında bir cek sulhun ilk işi olarak münaka«;a et ;evresindeki faaliyetlerini arttırmışlar îhurchıll'ın gızlı toplantıda Darlan hakgedik açmağa muvaffak olan düşman meğe başlamıştır. Bu iddiaların alUnda lır. kında söyliyecegi nutuk sebebüe, bu topkuvvetleri kuşatılmış ve imha edilsaklanan duşünce zannolunduğu kadar Kahire 10 (a.a) Ortaşark Ingillz lantıya fevkalâde derecede meb'us iştimiştir. Başka taraflarda diğer Sovyet kapalı değildir. Demokrasiler hesabına tebliği: rak etmiştir. Harbin başmdanberi A\am kuvvetleri neticesiz taarruzlarına debu harbin en ağır yükünü Amerika yükFaaliyetlerine devam eden keşif kol Kamarasında bu derece çok sayıda vam ederek yeniden ağır kayıblara uğlenmiş bulunuyor. Wilkie bu külfetin larımız ve topçumuz, düşmana aman meb'us gorulmemıştı. Lloyd George da ramışlardır. 8 ve 9 İlkkânunda Sovyet yalnız İngiliz imparatorluğunu eski şek vermemişlerdir. Dün avcı bomba uçak gizli celse için meclise gelmiş olanlar kuvvetleri yalnız bir kesimde 104 tank lı>le iade ve idame için ihtiyar olunmuş larımız, harb sahası üzerinde faaliyet arasındaydl. kaybetmiştir. olamıyacağını anlatmak istiyor, ve böy lerine devam etmişlerdr. İngiliz basını Darlan'la yapılan Don nehrinln büyük dirseğinde şidlelikle Amerika ile İngiltere arasmda 8 inci ordu taarruza geçti mi? anlaşmayı tenkid ediyor detli bir muka\emet hareketmin başmüstakbel dünya nizamına aid diişünce Londra 10 (a a ) Reuter: Londra 10 (a.a ) İstisnaî olarak ulangıcmda piyade ve tank birliklerimiz Salâhiyetli kaynaklarda söylendiğine ve istek farkları görüleceği şiuıdiden zun olan başyazısmda News Chronicle, düşmanı daha gerilere atmışlar ve Sovjöre Fas radyosunun Elageyla cephesine bir çok sualler sormakta ve Darlan itiaçığa vurulmuş oluyor. Moskova 10 (a*.) Sovyet öğle teb yet karşı hücumlarmı püskürtmüşlerKendini yeni dünya harbine bütün karşı sekizinci İngiliz ordusunun taar lâfını tenkid etmektedir. Bilhassa Dar lığme ek: dir. Burada 16 tank tahrıb edilmiştir. varlığile hergün biraz daha zi.vade ver ruza geçtiğine dair bu sabah verdiği lan'ın Fransız imparatorluğunun yeni Doğu cephesinin merkez kesiminde Stalingradın şimal kısmında düşman mekte olan Amerikadan akseden şu ran haber cepheden doğrudan doğruya ha bir şefi mevkiine getirilmesini, terkid muiavemetıni kuan kıt'alarımız, mevzi Alman taarruzu muvaffakıyetle devam ber alınmcıya kadar ihtiyatla karşılan leri için hedef yapan bu gazete, şoyie h sesin zamanla daha ziyade kuvvet ve lerını ıslah etmışlerdır. Kıt alanmız, ediyor. Duşmandan yüzlerce esir ve pek mak gerektir. diyor: mena kazanacağını sanıyoruz: Stalingradın cenub bölgesinde duşman çok silâh almmıştır. Sovyet kıt'alarının Tunusta «Bu Itilâfnameler, dünyanm her ta taarruzlannı puskürtmuşlerdır. Stalin karşı hücumları püskürtülmüştür. Pasifik ve Atlantik Okyanuslannm Londra 10 (a a ) Tunusa 35 kilo(Arkası sahife 3 siittip 5 te) gradın şımal batısında kıt'alanmız mevSavaş ve pike uçakları düşman kıt'aAmerika için birer muhafaza sahası de(Arkası ^ahife 3, siitun 4 te) zılerini sağlamlaştırmışlar ve ilerlemış larma ve demiryollarma hücum etmişğil, belki birer tehlike mıntokası olduğu ierdir. Duşmanı kalabalık bır şehirden lerdir. Hava kuvvetlerine mensub bir olanca an'anesile anlaşıbnıştır. Amerika atan bır Sovyet birlıgi, piyade taşıyan tümenin hücum unsurları 59 blokhavz bıından sonra kendi emnijetini bu Ok80 kamyon, 16 kamyonet ve 5 top tahrıb ve muharebe mevzii tahrib etmişlerdir jenuslarda ve hatta daha ilerılerinde (Arkası sahife 3. siitun 2 de etmışur. Stalingradın cenub batısmda korumak zorundadrr. düşmana taarruza devam eden kıt'alanDiınya üzerinde yapılmağa çalısacak mız, asKer taşıyan 15 kamyonu tahrıb yeni bir emperyalistliğin açık işaretlerive ıkı muhimmat deposvnu bevlıava etni veren bu ifade mübalâğah olnıakla mışlerdir. bcraber dünya ölçüsünde akıp ksynaşMerkez cephesmde kıfalarımız, taarmakta olan olaylara uygun göıünmekten ruzî hareke:lerine de\am etmışlerdır. dc hâli değildir. Amerikan mılleti irfı Rjev'in batısmda bir çarpışma esna^mda rpr'c.hğa nekadar kuvvetle sanunış olur bır teşkilımiz, tahminen 600 düşman sa olsun. Amerikanm yeni dünya hirbi subay ve erıni öldürmüştür. ne karısması için tarihin zamreti Rei Bır miktar esir Te ganımet alınmıştır. Rorsevelfle beraberdi. Şeklen ve zâhi Dığer bir kesimde ilerlıyen kuv^etleren Ameıika müstesna olarak dünyamn rimız, 19 blokhavz ve mustahkem nokiic büyük kıt'asmda biribirlerile çarpış tayı tahrıb ve tahminen 3 düşman bölilmağa koyulan büvük kuvvetler, yalnı ğunü ımha etmişlerdir. eski dünyamn değil, bütün dünyanıı Londra 10 (a a ) Avam Kamarasmda Darlan vaziyeti hakkında memlekete hitaben beyanatta bulunulacağı suretındeki vâdi hatırlatılarak sıkıştınlan Eden, şunları söylemıştir: « Halkın bu mesele karşısındaki vazijeti. Blrleşlk Amerika Reisicumhurunun beyanatı ve benim Avam Kamarasmda yapmış olduğum beyanat İle tain edılmiştır. Ve şımdiden sonra da )yle olacaktır. Ve benim İçin ale ıî jeyanatta bulunulacağı taahhüdüne gi•işmeme imkân yoktur.» Bunun üzerlne Avam Kamarası, şimalî Afrikada vekayiin inkişafları ve Darlan'ın vaziyeti hakkıida gizli celede müzakerelerde bulunmağa başlamıştır. Evvelce de bildirildiği veçhile Churchill, bu celsenm açılışmda bır nutuk dyliyecekti. Nerkez Pasifik harekâtında kesimindeki Japon durumu taarruz Tazan: Enekli General Muvaffakıyetle inkişaf ediyor? bir çok Rus grupları imha edildi tebliği II H. Emii* Erhilet Stalingrad etrafında muharebeler Avrupada ve Afrikada harb hareket ga> retlerinin, geçici de olsa, mevziileştiği bu sırada göz ve dikkatimizi biraz da Uzakdoğuya çevirmek muvafık olur. Doğu, Yakmdoğu, Vzakdoğu ve şimal Afrika harb alanları arasında yakın ve uzak münasebetler ve bağlar aramak beyhude değildir. Bu sebeble bir muharebe semtinde cerej an eden olayları tetkik ederken diğer yanlardaki savaş hareketlerini gözde tutmak, genel muharebe durumuna hâkim obnak için lüruraludur. Japonya, bir yıl evvel, 7 ilkkânun, sabah erken Hawai adalannın Pearl Harbour mustahkem lhnanında, barışın tam ortasında bulunuyormuş ve oraya gönderilmiş olmasınm maksadını da guya unutmuş gibi gaflet içinde demirli duran, simalî Amerika donanmasına indirdiği pek siddetli ve ağır baskın darbesini sanki kanunlastırmak maksadile 8 ilkkânunda Amerikaya harb ilân etmiş ve birkaç gün soora da Malezya yarutıadasnıın doğusunda iki İngiliz zırhlısım batırmıştı. Torinoya arasız. aktnlar Şehir evvelki gece bir daha şiddetle bombalandı Londra 10 (a a.) Çarşamba perşembe gecesi, büyük bir İngiliz uçai topluluğu, Torıno'yu yeniden bombalamıştır. Almanların hücum ları tardedildi, Rus kıt'aları bir çok noktalarda ilerledi Yeniden miihim hasar kaydedildl Roma 10 (a.a.) Resml teblığ: Bu gece Torino yeniden duşman uçakları tarafından bombalanmıştır. Bır çoîs bmalara isabetler kaydedilmış, yangınlar ve inhidamlar vuku bulmuştur. Umuİşte o sayıh müthis tarihî günlerdenmiyetle hasar muhimdir. Geçen taarruberi geçen bir yılm ilk yarısında Japonzun kurbanlan şimdıye kadar 65 olu ve ya, Uzakdoğunun hava ve denizlerine 112 yarahya balığ olmuştur. Geçen genıutlak hâkim kaldığı için, doğu ve cecenin kayıblaıı, henüz tespit edilmenub doğu A=ya ile batı Pasifikte İngilmiştir. tereye, Birlesik şimalî Amerikaya ve Romanın da bombardımanı Holandaya aid kale, üs, ada ve müstenıisteniyor leke her ne varsa almiş, İngilizleri kaLondra 10 (a.a) Lord Wedşwood, rada Birmanyadan Hindistana, deni^lerde de Pasifikten Hind Okyanusuna vc Almanyadan cenub İtalyaya yapılan (Arkası sahife 3, sütun 6 da) (Arkası sah'fe 3 sutun 5 te) 1 mukadderatını ta\in edecek tesir v ku'lrette idi. Bütün dünya içinde hulu nan Amerika bütün dünyanın talihin tayin edecek hâdiseler karşısında ilei"=i kalamazdı O. bu ilgiyi Reis Roosevelt'i Cephelerde umnmî vaziyet YUNUS NADÎ (Arkası sahife 3, sfiton 4 te Amiral Darlan bundan bir ay evvel, Afrikada Petain namına yaptığı seyahlatta Fas Sııltanı Ue görüşüyor Moskova 10 (a a ) Stalingradın cenub doğusunda ve Rjev cephesmdeki Alman rnevzilerini de'.en Kızılordu. düşman hatlarının epey içerlerıne nuı'uz etmi§tir. Bu kuvvetler. mevzilerinı bııa(Arkası Sa. 3, stttun 3 te) Afrika harekâtından resimler: 45 tonluk Şeriman Amerikan tanklan Lıbya sahrasmda üerhyorlar