27 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
IZNIR Manifatura T.A.Ş.ine NEVSİNLİK Yeni çeşidlerimiz Gelmiştir. Bahcekapı Anadolu Han altında (Eski Karako Mağazası) ID umhuri . CCOC . OOOO Telefon Başmuharrir 22366 Tahrir heyeü . 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 Yea* coğrafya programma gore Kabartma Tabiî Türkiye Cumhuriyeti HARİTASJ Havdarpaşa Lisesi Coğ 30 ku Telgraf ve mektub adresi Cumhurıyet, İstanbul . Posta kutusu İstanbul No. 246 İSTANBUL CAĞALOĞLU S â l l 2 7 BİPİFICİtGSrİII ' 1942 AHMED HALHMüTABEVI "UYANIK TURKIYE,, Elalemeyn Joornal de Geneve'in miihim bir makalesi «Türkiye, Ortaşark ihtilâfmın haUi zamanı geldiği vakit tesirinin çok nafiz olacağını biliyor» Ankara 26 (Radyo Gazetesl) tsviçrede ıntişar eden Journal de G^ne\e» gazetesmde tUjamk Türkiye> adı aJtında Rene" Poyot'nun bir makalesi çıkmıştır Muharrir bu yaasında çoyle demektedir «Türkiyenin bugün kuvvetll ve dlmdlk ayakta durması kurvetli bir orduya ve Içblrlige dayanmasından zıyade hiç bir toprak hırsı beslememek hususundakl düşünceslne daj anmaktadır > MIllî Şef İnonünfln büvük meziyetlerını belırten muharrir Mllll Şefln de Ebedi Şef glbl macera düşmanı olduğunu kavdetmekte ve şovle devam etmektedlr: «Türkıyenln kuçük Asyada toprak ta(Arkaa sahife 3, stttun 2 de) muharebeieri en şiddetli safhaya gırdi İngilizler 1450 Alman ve İtalyan esiri aldılar, 104 tank tahrib edildi Kahlre 26 ( a a ) İngilız Ortaşark teblığr Muharebe dun de devam etmiş ve cereyan eden ıkincı derecede bazı çarpışmalara ıkı tarefın tankları da ıştırak etmıştır. Duşman işgal edılen bolgelerdekı kıfalarımızı çıkarmağa muvaffak olamamıştır. Dun saat 18 de 1450 Alman ve İtalyan esırl ahnmış bulunuyordu. Muharebe bolgesı uzerınde Muttefikler tarafından yapılan genlş olçude hava taarruzlarma cumartesı gecesi ve dun de devam edılmıştır. Avcılanmız butun gun muharebe bolgesı uzerınde uçmuşlardır. Duşmanın hava faaliyeti artmış ise de pilotlarımız gunduz ıyl netıceler elde etmışlerdır Muharebe bolgesi uzerınde en aşağı 7 duşman tayyaresı duşunılmuş ve bir çok tayyareler de hasara uğrahlmıştır Dun Tobruk açığında bır tıoaret gemlsıne yapılan bomba taarruzu neticasmde gemı ınfılâk ederek tamamile go»den kaybolmuştur. Bu harekete iştirak eden urun menzillı a\cılarımız 8 uçak tahrib etmışlerdır. Bu harekât netlcesinde 3 avcımız üslerıne donmemıştır. Çol harblnden safhalar: Alman topçnsn ateş açıyor Hakkımızda güzel bir konferans veren Ingilterenin eski Ankara bujuk elçisi Sir Percy Lorrain Fiat Politikası Buhranın butun dünyayı sarstığı bir sırada Lüks maddeler haricindeki eşyanın tamamile başıboş bırakılmasma cevaz olmadığı bir kere daha anlaşılmış bulunuyor iat politikası bir memleketin mumkun oldugu kadar herkese iş ve eş>a teminini ve binaenalejh umumî ha\atın ahenkli ve kuvvetli kılınmasını hedef tutan bir mıllet ve devlet kavgısı demcktır. Çeşıdli zaruretlerle dahılî fiatlarda 7aman 2aman az çok farkb sevıjeler gorulebilir Fakat Istisnai vazıjetlerde dahi btzi muınkun sur'atle dunya fiat politıkasına uyduracak sartlann elde edılmesi başlıca gaje olmak lâzımdır Hiç bir millet jalnız kendi kabuguna çekilerek jaşıyamnacağından ithalât ve ihracatm istfhsal ve isühlak %azivetlenle ahenkli bir cerejan takıb edebılmesi makul malıyet fiatlarına bağlı bir iş olmakta devam eder. Harb ekonomisinin karışık ve şaşırtıcı fe\ kaladelıklerınden once alelade zanıanlar ıçın dahı bat politikası daıma gozonunde tutulmak lâzun gelen bir haj a t zaruretıdır, ve bu hal elbette harb zamanlarında belki daha mahdud çerçevelı ve fakat daha hâkim bir zaruret olur. Bunun içındır kı harbe kanştıktan sonra şımalî Amerika ıstihsal ve jstıhlâke aid her çeşıd eşvamn fıatlarım murakabe ederek makul hadlerde tutmak için juz mihonlarla dolarlık masraflar istijen bir memurlar ordusn vucude getirmekte tereddud etmemiştir Bu hareketin isabeti şu iki basit sebebden dolayı herkesin kolajhkla takdir edebileceği kadar asikârdır: 1 Harb devam ettiği muddetçe millet kutlesınin en zarurî havat ihtıyaclannı fazla bedellerle karşılaşmadan tatmine imkân bulması lâzımdır. 2 Harb zamanında en bujuk alici olan de^letın eşya bedelı ve amele ücreti olarak fazla tednatta bulunması, memleketin baslıca dajangacı olan parayı ve butçevi tahrib eder. Dikkatslzlık veya muvaffakıjetsizlikle mejdan alacak havat pahahlığını karşılamak için alınması elzem sajılacak tedbırlerin içinden çıkılamaz fasid bir daıre teşkıl ettiği butun harblerde tecrube edılmiş çok acı bir hakikattir. Ha>at( tahammül olunamaz derecede pahalı oldnğu zaman maas ve ucretlerin artırılması ilk hatıra gelen tedbir olur. Halbuki bu tedbir netıcesinde pahalılığm da hemen artarak çok geçmeden umulan fajdayı yurtuğu ve adeta sıfıra goturduğu gorulnıustur Maaş ve ücretleri yenıden nekadar ve ne zamana kadar artırabilirsiniz? Bu zincirın sizi surukli>eceği akıbeti tahmin etmekte gecıkmezsiniz. Onun içindir ki Amerika îüzlerce milyarlık bujuk masraflan göze alarak giristiği mücadelenin başuıa dahilde fiatlan tutmak polHikasını koymustur. Bu sivaseti Amerika icad etmedi Cihanşumul bir mahıyet alan harbe filen giren veja ona iştirak etmiyerek kenarda kalabilen memleketlerin hepsinde at çok büyuk nispetlerle ayni endlseli dikkat ve faaiiyet mevcuddur. Harbln hele şimdıki gibi butun dünyayı kaplıyan şeklinde ondan muteessir ve mutazarrır olmıyacak hiç bir millet ve memleket yoktur. Ateş butun kıt'alara siraFransız orduları Başkumandanı Amiral Darlan Mihver hütti kuvvetleri henüz harbe girmemiş Müttefik hava kuvvetleri Son üç günde 80 bin tonilâto!uk gemi batırdılar " Dakara hücum pek pahalıya mal olacaktır! „ Âmiral Darlan Dakan müdafaa için her türlü vasıtaya malik 104 lnğiliz tanln tahrib edildi YUNUS NADİ (Arkası sahıfe 3, sütnn 4 fe) Italya Almanyadan hava kuvvetleri yardımı istemiş Soyyetharp Berlm 26 (a a ) Resmî teblığMısırda buyuk Ingılız tearruzuna karşı her tarafta mu\ affakıyetle yapılan mudafaa muharebelerı esnasında duşman ağır kayıblara uğratılmıştır 104 Melbourne 26 (a a ) Cenab ba*ı duşman tankının tahrıh edildığı bildırilmektedır Çarpışmalar devam etmek Pasıfık teblığı: Rabaul'a kısa ırtıfadan 17 ton bomba tedır. atılmıştır Tam ısabetle bır topçekerm Alman ve İtalvan tavyarelerı düşma battığı gorulmuş \e pılotlar donerken nın motorlu teşkıllerıne gunduz ve ge takrıben 8000 tonılâto tutarında uç gece taarruz etmışlerdır Messerschmldt mının şlddetle yana yattığı ve yanmatta Ankara 26 (Radvo gazetesl) Fran tahrib tayyarelerj «Beaufl^hter» tıpın olduğunu muşahedc etmışlerdır Bu gemılerm hepsinın tahrib edıldîğı \e 1sız Afnkasındaki Fransız kuvvetierını de 4 tayyare duşurmuşlerdır Ingılızlenn 2 3 2 4 ılkteşrln gecesi sabet eden bombaların patlamasıle kıteftış etmekte olan Fransız Başkuman(Arkası sahife 3, sütun 5 te) vıda bulunan duşman denız tasıtların'n (Arkası sahife 3, sutun 5 te) batırıldığı sanılmaktadır Çıkarı'>n yangınlar 160 kılometre U7aktan goruluyor(Arkası sahife 3, sutun 2 de) olduğunu söyledi Mınaar Se KATTARA ÇUK'ZU l»neSeyjl Trer(ın İstanbulun kömiir ihtiyacı Kâğıdhane civarındaki linyit ocakları işletiliyor Iktısad Vekaletı Is'anbulun komur ıhtnacının temını ıçın Umumı Harb jıllarında istanbulun îatıhlak ettıgı komurun kısmı azamının îatıhsal eaıldığı kagıdhane ı^o>u cnarındalcı Ağaçlı lmjıt komur ocaklarının ışletıJmesı ıçın harekete geçmıştır. Bu ışe memur edılen Etı Bank, İktısad Vekaletının Erzıuamdan temın ettığı dar hat malzeme^nı \e vagonlannı getırmıştır. Hattın o.~aklardan ıtıbaren aoşenmesıne bu gunlerde başlanacaktır Bu hît Sudluce^e .tadar gelecektır Et. Bank \e Maden Tetkık ve Arama Enstitusu muhendislen 1919 senesmden ıtıbaren metruk bırskıldığı ıçın bır havlı harab olmuş bulunan Ağaçlı madenı galerüerını ıslah işme gınsmıslerdır Ağaçlı lınyıt komurlerı 6800 kalorı temln etmektedır \e sobalar ıcn çok ıvıdır TJ. muTiî Harbden sonra Halıcıogluna kadar uzanan hat soKulmuş \e kagıdhan" ko^unde bulunan fabrıkası da terkolunmustur. Mısırda Elaleme>n ıle Elkattara çukuru arasındaki cephejı gostcrir hanta Alman Stalingradda Rusların elinde 2 mahalle kaldı Kafkasyada taarruzîarda Tuapse'ye karşı yapılan yeni mevziler zaptedildi çarpışmalarla akamete uğ'atılmıştır. Muharebe tayyarelerimız bırbırı ar^asından gelen dalgalar halınde yaptıkian taarruzlarla şehrın sarkma yerleştlrılen duşman topguunu hakipııyeUerl altına almışlar ve susturmuşlardır A'man a\cıları dusurduklerı 27 duşman tavvaresıne mukabıl bır tek tayjare kaj betmışlerdlr. Don cephesmde kt'alarnız nehri geçmek ıstl>en dusmanuı bu teşebbusune mânı olmuslardır Orta ve şımal kesıminde iki tarafın hucum kıt'alan faahyette bulunmuş 1 ardır. Alman ve Rumen muharebe tavyarelerı duşmanın demıryolları ve yollar uzerlndeki İaşe \e muhımmat naklıyatma gunduz \e gece taarruz etmışlerdır. Ordunun ağır topçusu Lenmgrad kcrfezmde Sovyetlerın Marat muhâ eae kruvazorune bır kaç mermı lsabet ett ~mlşlerdır Gemıde mfılâklar oMuğu ve (Arkası sahife 3, sutun 3 te) Berlm 26 (a a ) Alman orduları bakumandanugımn teblığı Novcrosıskın cenubu şarkisınde madla mudafaa edıJen Sovjet uslerı hucumla zaptedılmıstır. Alman dağ kıl alan şiddetli muharebeler netıce=mde Tjapse nın şlmalı şarklsmdekı dağlarda vemden muhım mevzıler ışgal etmışlerdir Tahrib flloları pek alçaktan uçarak duşman mevzıleılne hucum etm"ıerdır Hır\at avcıları beş So\>et tajyaresi duşurmuşlerdır. Butun cephe kesımı uzunluğunca duşmanın me\ zıî mukabıl taarruzları ve bas'tısı bu\uk ksjıblarla gerı puskurtulmustur. Duşmanın bir muharebe grupu dağıtılmıstır. Stalmaradda hucum kıt'alanmız duşmanın muka\emet yuvalaımı \okederek jenı ev bloklan zaptetmı^lerdlr Seh^Ji sımalınde taarruz >enı oır \aroşa kadar ılerletılmlştır. Duşmanın cenub ve ^<mal ıstlkametlennde japtığı şaşırima taarruzları kısnen yakından j'apılan Almanlar sokak aldılar Karadeniz fiiosu. Alman taarruzlarını önlemeğe çalışıyor Artık Italyayı korumaga kâfi gelmedı|i ileri surulen Italya hava kuvvetlerınden bir filo, köşede Başvekil M. Mussolini Londra 26 (Radyo saat 22,15) Bugun Berne'den verilen bır habere gore Mussolini İtalyanın hava hucumlarma karşı himayesını temln etmek için Berlınden hava kuvvetleri ıstemıştir. Buna daır talebname Almanvanm Roma eıçlsı Von Mackenzen'e tevdı edılmıştır Bugun Mussolınl'mn reıshğı allında faşıst partlsmın ıleri gelenlerı ve İtalyan orduları genelkurmay baskanı Maıeşal Cavalleronun Iştırakils gizli bir toplantı (Arkası sahife 3, sutun 6 da) I I Kendı kendimızı tenkıd Oradaki mevzuat başka ıtıı ? htanbıtlda halkın rsıtdması, kımsei itı uzerıne almadıgı bır ış olmakta devam edıyor. Sobahlar komur alamamışlardır. Kalonjerhler de onlardan jazla umıdit degıZdırier. Geçen sene kalonferh apartımanlarm hangı tarıhte \sıUlmıya başlanacağını, kaç dereceye kadar tsıtılacagım istanbul Belediyen kestırsın dıyenlere: Bot'Ie bır şeye karışmağa kanunî mevzuat musaıd degıldır. Ceıabt venldı ıdı. Gıpta ıle ogrenıyoruz kt Arkaın Beledıyesı mesken kalorıierîenmn 23 btnncıteşrinden ıtıbaren yakıîmast ve hararet derecesmm sabah yedıden akşam doluza kadar 20 dcn ve akşarmn dokuzundan sabahm yedısıne kadar 16 dan asagı duşvıemesı lâzıvıgeldıgını dân etrmş. Orada da komur Utanbuldakı usule tâbıdtr, orada da Beledıye ayni salâhıyetlere mahktır. Acaba Ankaranın kanunî meızuatı başka nıı T Yoksa istanbul Beledıyesı şehırde soğuk oltnasını yasak m\ edecek? ^ C î|S 5JC Londra 26 (a a ) Moskovada gece>arısı neşıedı*n Sovyet teblıgı, Stalıngradda şiddetli çarpısmaların devam ettığlnden bahsetmektedır. Duşman fcğır kayıblara uğrıyarak fabrıkalar mahallelerınde İkı sokagı ısgai etmeğe muvaffak olmuştur. Volga ıle Don arasında Almanıarın vaptıkları taarruzlar akamete uğraTiıştır. Ağaçlı lım ıtlerı sur atle ıslah edılerpk Bır keımde Ruslar 600 Rumen suba> \e askermı oldurmuşler ve bır lskan bu kıs ortasma kadar Istanbula komur noktasmı almıslardır. Başka bır akmda verılebılecektır. bır Alman karargâhı tamamen eslr almmıjlır. Kafkaslarda durgunluk başgostermlşUr. Novoıosısk'm cenub doğusunda A 1 manlar Rus hatlarınin gerılerme nufuz etmeğe mu\affak olmu^larsa da Rus Karadeniz fılosunun jardımıle gen atılmışlardır. Yağmurlar durdu Londra 26 (a a ) Yagmurların durnıası \e soğukların topragı sertleşürmesl uzenne Almanlar 80 tank ve taze ıkı pıyade tumenıle Stalıngradın fabriıcalar mahallesınde taarruza geçmıslerdır. Almanlar ıkı sokagı zaptetmeğe muvaffak olmuşlarsa da ağır kayıblara uğramıslardır. Dığer butun mahallerde Almanların taarruzları gerı puskurtulmuştur. Şehrın şımali garbisinde Timoçenkonun Alman sol kanadına karşı yaptığı aarruz devam etmektedir. Dığer cıhetten Almanlar Mozdok bolgesınde durdurulmuştur. Ruslar burada Afrlka harbine daır resımler: Mıhver ordusnna aıd muhımmat cenubî İUlya linunlannduı birinde gemilere yuklenlyer mevzıleriıu sağlamlaştırmaktadırlar, Afrikadaki muharebelerden btr sahne: tngiliı sırhlı müfreıeleri bir hücum esnasınd»
