27 Ekim 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

|X z SALI 27 U L US BASIMEVİ Cankımı Caddesi, Ankara Telgraf : (|J L U $ Azkara | Ucuz ayakkabılar Suni kösele Şık, Sağlam ve kauçuktan mamul ; SS Cumhuriyet Bayramı hazırlıkları ilerliyor Dün büyük geçit resminin umumi ilk provası yapıldı Cumhuriyet Bayramı için yurdun her tarafında olduğu gibi, Ankara'da da ha- zırlıklar sona ermek üzeredir. Şehir daha şimdiden bayramn günlerine mahsus çehre- sini takınmış bulunuyor: her tarafra bayraklar dalgalanmakta, vecizelerin asılacak- ları direkler caddelerin kenarlarına dikilmiş bulunmaktaâdır. İki fıkradan bir ders Falih Rıtkt ATAY Evvelki günkü “Ulus” ta, Amerika daki Vr'ıvırp ekonomisi tedbitleri hakkında bir yazı çıktı. Reis Ruıvelı: birçok yeni tedbirler tasarlamış ve tekliflerini - kon. Yurdun dört bucağından gelen iz- ciler, caddelerde gözleri çeken kılık- lariyle dolaşırlarken, resmi ve husu- si binalarda gece tenviratı için yap- tıkları hazırlıkları son bir defa daha gözden geçirmektedirler. 29 İlkteşrin günü İpodromda ya - yapılacak olan büyük geçit resminin ilk umumi provası dün garnizon ko- mutanı general Hüsnü Kılkış'ın hu- zuriyle yapılmıştır. y Geçit resmi yapacak olan kıtalarla izciler ve okullar talebeleri daha ilk Provada büyük bir intizamla güzel bir geçit yapmışlardır. ermiştir. Bundan — bahsed bir :::iî:ı:deki bir iki fıkrayı tekrar dikkat. le okuyalım: “Ekonomisi serbest — veya az çok serbest liberal ı_ievlçılgrde. halkın istiyerek yardım etmesine ihtiyaç vardır. Vatandaşlar, kendilonn_dğ" bekleneni an lamalı ve kabul etmelidirler. -Amerika. nin tecrübesi de, amerikan milletinin si- yasi olgunluğunu ölçmiye yarıyacaktır. Amerika çiftçileri, çıkardıkları mahsuller için tesbit olunan en yüksek fiyatı kabul edecekler mi, yoksa resmi satış fiyatı dı- mal satmıya mi kâlkışacaklardır?" Ayat tarihli “Ulus” un başka — bir yerinde Misır'da iaşe durumunu — tahlil eden bir Arap ııaıewmd['—'"_“'::mş ma- kale parçasında şu sözleri Uyoruz : "Memıl,:k:ıe herkese yetecek kadar yiye. cek maddesi vardır. Fakat halk - gitrikçe artan ve büyüyen güçlükler karşısında - dır. Niçin? Çünkü halk hükümetle işbir. liği yapmaktan kaçınmakta, stokçular ve spekülâsyoncular da an Cesaret ala- rak, karanlık işlerine eskisinden —daha büyük bir şevk ile de""'"_“"_"’kmlirk-r' Halk kendisine düşen VıZEİeyı yapmadı- ğ için, Hükümet de kendi vazifesini te- sirli olarak yapamıyacak bir hale' ge. miştir.” < 5 Demek ki harp ekonomisini nizam. lıyan müsber ve menfi tedbirlerin doğ. ruluğu ve tamlıği kadar, bu — tedbirle. te inanarak bel bağlıyan hı_llun ve bil - hassa halk efkârını güdenlerin samimi bir işbirliği esastır. ğ ü Enb;erben d:mokn—îıl“*'n tutunuz da en sıkı tedbirler ve ağır Cezalar mem. leketi addolunan totaliter rejimlere ka, dar her yerde, halkın devlete, milli mü. dafaa ve onun zaruretlerine İnanışı mu- vaffakıyet teminatlarının bıvmşh geliyor. Bir misal alalım: İstanbul'da isınma meselesini halletmek için, | — Vaktinde yakacak maddelerini bu şehre nakledip yığmak, 2 — Herkese ihtiyacı kadar kö. mür ve odun vermek, 3 — Eğer stok ih. tiyacı tam karşılamıyorsa, bazı — isınma kayıtları koymak ve herkes bu kayitlara İ lâzımdır. myıc:n;;ı:etır da yakacak — maddeleri ihmal ve tedbirsizlik yüzünden şehre gel. memişse, herkesin mesulleri tenkidetme- si ve hükümetin de onları cezalandırma- sı pek tabii bir şeydir. Bu mîm!fk'"(' hiç kimse; biç bir makam, bu türlü hak- h tenkit ve şikâyetleri hnşl!.f":"'"h_lf bi mez, bu bir! İstanbul — şehrinin _k"""" ihtiyacı, barış zamanlarında 70 bin ton- dur, şiddetli kışlarda bu mikdar 90 bi- ne kadar artar, İstanbul hemşerileri, odun ve ağaç kömürü dışında, 200 bine yakın ihtiyaç beyannamesi vermişlerdir. Her biri bir ton istese, hakiki ihtiyacın tam iki misli aranıyor demektir. Niçin? Cünkü birçok kimseler, vesika ve beyan- hame ile verilecek her şeyi, - ihtiyaçları olmasa da kendileri için bir hak ıelâl_fki etmekte ve onu başkalarına yüksek fi yatla satmayı ahlâksızlık saymamaktadır- lar, Bir mesele daha: eğer İstanbul şeh- rinde, meselâ İsviçre'de olduğu gibi. isınma ve yakma dâvası bir tek sistem- de olsaydı, her ev kok sobası veya kalo- tifer kullansaydı, esasen 70 bin tonun barış zamanlarında da bu şehir halkını asla idare etmemesi lâzımdı. O vakit el de ne varsa, İsviçre'de olduğu gibi; aile başına taksim olunur, ve her ev, gene İsviçre'de olduğu pibi elindeki kömür kadar ısınırdı. 200 bin beyannamenin doğru yahut yanlış olduğunu, birer bi ter tetkik etmekteki zorlukları anlamak Rüç değildir. Zati şimdiden — İstanbul'da Devlet kömürünün bir kara borsası ku- Tulmuştur. Bç: kara borsayı işletenler ne Yurguncular, ne de kömür tüccar ve es- Naflarıdır. Bunlar serbest hemşerilerdir. Acaba İstanbul gazetelerinin Başta gelen bir vazifesi de, kömür kıtlığından doğan acı sefaletlerin edebi tasvirini veya kari- atürünü yanmak kadar, ihmal — varsa Onu alahildiklerine tenkidetmek — kadar ve belki hensinden daha ağır bir lisanla bu hemşerilere ihtarlarda bulunmak de- &il midir? “— Ne vapsın zavallı, bir ton kömür satın kârı ile elaltından ekmek (Bonu 4 üncü ) Vekiller heyetinde lera Vekilleri Heyeti dün Başvekâ. lette saat 15,80 da Başvekil Şükrü Saracoğlu'nun reisliği altında toplan- mıştır. Ekmek kartı karşılığında _ şeker alınabilecek Ankara Valiliğinden : 1 — Ankara halkı ihtiyacı için ge- len şekerler Memurlar Kooperatifin. de ve bakkallarda her ekmek kartı i- çin yarım kilo verilmek suretiyle sa- tılacaktır. 2 — Buna mukabil ekmek kartları. nın baş tarafındaki eylül - birinci - teşrin yazısı kesilecektir. Sayın halka ilân olunur. 5394 Maden işletmelerimizin mühtaç oldukları malzeme temin edildi Linyit istihsalimiz son yıl içinde takriben 250.000 tona yükseldi olan harbin patlaması faaliyet sahalarımızın hepsinde türlü engellerle karşılaşmamıza sebebiyet vermiştir. Bu engeller tabla- tiyle birçok zorluklar doğurmuş, ve maden işletmelerimizin muhtaç olduğu işlet- me malzemesinin tedariki hususu da aynı zorluklardan mütesseir olmuştur. Bu - nunla beraber mümkün olan her çareye baş vurulmak suretiyle o güçlükler el- den geldiği kadar yenilmiş, ve maden işletmelerimizden büyük bir kısmının faa- liyetleri normal denilebilecek bir halde klame edilebilmiştir. istihsalinde geçen seneye nisbetle göze carpacak konulan birinci sene 131.000 ton ve ikinci sene 165.000 ton tuttuğu halde son sene içinde bu miktar takriben 250.000 tona yükselmştir. Hâlâ devam etmekte selâ harp başladıktan sonra yoluna hemen Hattâ bazılarının dar tesbit edilmiş, me- tmelerinin — istihsali sıçrayı linyit Dünkü geçitresmi u- mumi provasından ens- tantaneler — Sağda : motörlü topçular ge- çerken, Solda: atla çe- kilen toplar geçiyor. Ortada: piyadeler ge - çerken. Aşağıda: Gene- ral Hüsnü Kılkış dünkü geçitresmi provasında samn Birinciteşrin rekabetsiz ucuz ve çok sağlam ka- ( Teleforı ) dın, erkek, çocuk ayakkabıları satışa 1-— 0 ,40 * Başyııınrlık laTI arzedildi. Yazı İşleri Müdürü 1061 KURÜ Müessese Müdürü 1144 DIMIZ NOMİIİZDİRM Halîklaîb);şığğ:ğğîg îo İı—;( Ş. 5 Ş eee d hd ' - Tel: 20677 - Telg: Halkay, İstanbul KAHİRE'YE GÖRE MİHVER'E GÖRE MISIR'DA Mihverden 1450 asker esir edildi Şiddetfli savaş devam ediyor Vaşington'a göre Mihver hattında geniş bir gedik açıldı Kahire, 26 a.a. — Ortaşark tebliği: Dün gündüz savaşlar devam etmiş ve iki tarafın harekete geçirdigği zırh- h küvvetler arasında ddit kü- MİSIR'DA ingilizlere ağır kayıplar verdirildi İngilizler 104 fank kaybettiler i Marsa-Matruh'a l:ıiri asker çıkarma — | teşebbüsü akim kâldı . Berlin, 26 a.a. — Bugünkü resmi teh- | liğe göre Mısır'da ingilizlerin büyük ta- arruzuna karşı her noktada yapılan mu- va: muhar Ççük karşılaşmalar olmuştur. Düşman kıtalarımızı zaptettikleri kesimlerden çıkarmak —imkânımı — bulamamıştır. Şimdiye kadar 1450 alman ve italyan esiri aldık. Dün savaş kesimi üzerinde büfük ölçüde hava hücumları — yapılımnıştır. Bütün gün avcılar muharebe — alanı üzerinde devriye uçmuşlardır. Düş- manın hava fanliyeti artmışsa da pi- lotlarımız 7T düşman uçağını düşür- meğe ve birçok uçaklarını da hasara uğratmağa muvaffak olmuşlardır. Dün Tobruk açıklarında bir tica- ret vapuruna yapılan hücumda bu vapur havaya fırlamış ve sonra tama- miyle gözden kaybolmuştur. Bu ha. rekâta iştirak eden uzak mesafe avcı- Tarımız iki “Yunkers'le bir Dornier, bir de Cr. 42 düşürmüşlerdir. Bun- dan başka dört Yunkers daha tahri- bedilmiştir. Malta'ya yapılan düşman hücumları ( Sonu 3 Üncü sayfada ) düşmana ağır kayıplar — verdirilmiştir. 104 düşman tankının işe yaramaz bir hale getirildiği bildirilmektedir. Muha - rebeler devam ediyor, alman ve italyan hava küuvvetleri motörlü düşman kuv . vetlerine gece, gündüz hücum etmis - lerdir. —Messerschmitt tipindeki — tahrip uçaklarımız Beaufighter modelinde —4 düşman ucağı düşürmüşlerdir. 23-24 ilkteşrin gecesi ingilizlerin Mar- samatruh bölgesinde yaptıkları bir as- ker çıkarma teşebbüsü savaş uçakları- mızın acık denizde süratli bir müdaha- leleri neticesinde akim kalmıştır. İtalyan resmi tebliği Roma, 26 aa. — İtalyan umumi ka- rargâhının tebliği: Misir. cephesinde düşmanın zırhlı kuvvetlerle desteklenen — mükerrer şid- detli hücumları akim kalmıştır. Tahrip edilen düşman tanklarının sayısı 104 e — ( Sonu 3 üncü sayfada ) — MOSKOVA'YA GÖRE BERLİN'E GÖRE Stalingrat'ta çelin savaşlar devam ediyor Almanlar ara vermeden birçok akınlar yaptılar Moskova, 26 a.a. — Sovyet umu- mi karargâhının tebliği: Gece sövyet kıtaları Stalingrat çevresinde düşmanla dövü Stalingrat'ta yeniden bir fakım evler zaptedildi Timoçenko son ihtiyatlariyle gene hücuma geçmiş Berlin, 26 aa. — Alman orduları Başkomutanlığının tebliği: Alman kıtaları Novorosisk'in ce« nup do sovyet kuvvetleri ta- dir. Başka cephelerde önemli hiç bir de- gişiklik olmamıştır. Tebliğin ekinde şöyle denilmekte- ir: Sövyet kıtaları Stalingrat'ta — bir fabrika mahallesine yapılan kuvvet- H alman hücumunu püskürtmüşler - dir. Bununla beraber bir alman teş- kili bir fabrikanın kenarına kadar sokulmağa muvaffak olmuştur. Sov- yet küuvvetleri şimdi bu teşkili yok- (€ Sönu 8 üncü sayfada ) rafından inatla müdafaa edilen üsle- ri hücumla ele geçirmişlerdir. Alman dağ kıtaları Tuapse'nin şimal doğu- sundaki dağlarda şiddetli muharebe« lerden sonra yeni ve mühim mevzi- leri zaptetmişlerdir. Alman tahrip uçakları çok alçak- tan uçarak düşman mevzilerine hü « cumlarda bulunmuşlardır. Hırvat av uçakları 5 sovyet uçağı düşürmüş - lerdir. Bütün cephe boyunca düşma- (Sanu 3. üncü sayfada) İsmetpaşa Kız Enstitüsünde dün bir sergi açıldı Sergide gösterilen modellerden üçü İsmetpaşa Kız Enstitüsünde dün bir sergi açılmıştır. Bu sengide, ihtisas talebesi ve sipariş atölyesi şefleri tarafından eski Türk elbise ve işlemelerinden ilham alına- rak modern şekilde hazırlanan resimlere göre dikilmiş tuvaletler mankenler üzerin- de gösterilmiştir. Çok kısa bir zamanda hazırlanan bu modellerle, hakikaten çok zevkli, güzel ve orijinal elbiseler yapılmıştır. Safın Bayan İaönü ve şehrimizin bir çok şık bayanlariyle kordiplomatiğe men: ARAM ĞA sup bayanlar da bu sergide bulunmuşlar ve gi i takdirle seyretmişl, Dakar'adokunmak fekin olmıyacak Amiral Darlan demeçte bulundu Paris, 26 aa. — Amiral Darlan Rabat'ta Petit Parislen — gazetesinin gönderdiği hususi muhabire şu de- meci vermiştir: “—. . Dakar'a dökunmak tekin ol- mıyacaktır. Afrika kıyılarında her- hangi bir tehdit vukua geldiği tak- dirde, bu tehdit derhal karşılık bu- lacaktir. Yerinde gereken vasıtalar vardır. Ve bu vasıtaları ellerinde tu- tanlar bunları- kullanmağa azmetmiş bulunuyorlar. Bunu yola çıkmadan önce biliyordum, şimdi bizzat gör,- düm. Dakar'a gelince, her kim Da- kar'a dokunmak isterse, kendisi için çok ağır olacaktır. Dakar evvelce kendini müdafaa etmiştir. Dakar'da © zaman mukavemete imkân veren! şimdiki mevcutla kıyaslamak imkâ- nı yoktur. Bunu denemek istiyer için bu tecrübe tekin olmıyacaktır.” Amiral Darlan Fas'ta Vichy, 26 aa. — Burada iyi haber (Sonu 4. üncü sayfada) İktisat Vekâletinin dış memleketlere vrevere yollıyacağı talebenin imtihanları Yabancı memleketlere muhtelif şubelerde mühendislik tahsili için İktısat Ve- kâleti teşkillerince gönderilecek takriben 60 kadar talebenin müsabaka imtihanına İmtih n d dün b aynı Ankara'da Dil ve Tarih - Coğrafya Fa- kültesinde ve İstanbul'da Uni;eısi(e binalarında yapılmaktadir. Lise olgunluk im tihanlarını bitirmiş olan 700 talip imtihanlara girmektedir, bunların büyük bir kıs- ru İstaribul'daki imtihanlara girmeki han sırasında alınmıştır. tedir. Resmimiz dün Ankara'da yapılan — imti- | | Hongkong'a hava akını yapıldı Japonların 20 av uçağı tahribedildi 'Tokyo, 26 aa. — Domet — ajansının bildirdiğine göre, bugün öğleden son- ra sekiz büyük uçaktan mürekkep bir (idüşman teşkili Hongkong üze- rinde gözükmüş ve çok yüksekler - den birçok yangın bombaları atmış- tır. Hasar pek az olmuştur. Japon uçakları hücum eden düş - man uçaklarını şimal batı istikame - tine doğru takibetmiş, bir tanesini, düşürmüş ve diğer birini de alevler içinde yere inmiye mecbur etmiştir. Japonlar tarafından uçaklara karşı alınan tedbirlerin çok müessir ol - duğu görülmüştür. Akın esnasında Halk örnek olacak bir intizam gös. termiştir.» 20 japon av uçağı düşürüldü Çunking, 26 a. — Çin'deki Ame- rikan kuvvetleri umum? karargâhi- nın tebliği * Amerikan ordusuna mensup bom- ba uçaklarından mürekkep önemli ( Sonu 8 üncü sayfada ) Amerikan Se . : Va fareti Hava Ata. şŞesi Mr. Robert Creswell Brown'un Türk Hava Ku . rumunun İnönü plânörcülük kam . pına devam ede . rek (C) ve para. şütçülük , brövesi. ni almıya muvaf. fak olduğunu yaz- mıştık. Bir kaç hafta gibi kısa bir zaman içinde bu başarıyı elde et . miye muvaffak o- lan genç ataşe şe- refine Türk Ha - va Kurumu pazar akşamı Sehir Lo- kantasında bir ye- mek — tertibetmiş ve bu münasebet. le Kurum Başka - nı Erzurum Mebusu Şükrü Kocak Amerikan Ateşesine brövesini, retmen arkadaşlariyle beraber ver - miş ve bundan sonrası için de büyük başarılar dilemiştir. Yemekte İngil. tere Sefareti Hava Atâşesi General Robert A. George ile Sefaret erkâ nindan Mr, Mackue Hava Kurümün- | 'Amerikan sefareti hava ateşesi İnönü Kampından bröve aldı da Mütehassıs Mr, D. P. Bomber, Havacılık Şubesi Genel Direktörü Osman Nuri Baykal ve Hava Ku . rumu ileri gelenleriyle uçuş öğret « menleri hazır bulunmuşlardır, Resimde, Amerikan Hava Ataşe - |sini ve Hava Kurumu Öğretmeni Âli'yi görüyorsunuz.