30 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

JAPONLARIN ASIL KÜVVETİ Japonya Niçin ve Nasıl Yükseldi? Erzurum Meb'usu General Pertev Demirhanın Türk gencliğine armağan ettiği faymetli eserin bazı ilâvelerle ikinci basnnı. Toptan tevzi yeri: Cumhuriyet Matbaaa. Perakende olarak İkbal. Üniversite Kİtabevlerile Beyoğlu ve Ankara Haşet kütübhanesinde satılır. Fiaü 75 kuruş. 19 uncu yıl sayı: 6449 umhjriyet Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstaü Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başra.ıharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24. İdar* ve Matbaa kısmı 24299 24290 r MARSEL, PREVO'nun meşhur eseril MİHKİ GERAY'ın tercirmesi B A Kİ AD A Yakında çıkaca AHMED HALİD KİTABE İSTANBUL AĞALOĞLU Perşembe 30 Temmuz 1942 Ziraat Vekâleti hasad için geniş ve kat'î tedbirler alıyor Ankara piyasasında pirinde sadeyağ birdenbire bollaştı ve ucuzladı \\ Karne ile ekmek satılan yerlerde rinc gelmiştir. Bütün bakkallarda artık bol pirinc vardır. Buna mukabil halkta büyük rağbet yoktur. Bakkallarda perakende Beypazan pirinci nevine göre kilosu 80 ve 90 kuruşa satılAnkarada pirinc ve yağ bolluğu maktadır. Ankara 29 (Telefonla) Ankara Bundan başka bakkallarda artık sapiyasasma dündenberi bol miktarda pi deyağ da bulunuyor. İyi Anteb yağı 340 kuruşa teneke ile satılmaktadır. Ankara 29 (Telefonla) Ziraat Vekâleti harnıan dolayısile biçer döğer makine teşkillerinin azamî intizam ve süratle çahştırılmaları için kat'i tedbirler almıştır. Hamur işleri imaline dair yasağııt da yakında kalkması muhtemel Almmha Şark cephesinden yeni resimler: Alman n r h k blrlikleri ınnaklan aşarak ilerliyoriar r L Ziraat Vekilimiz Dr. Şevket Raşid Hatibofcltf Ikinci meselemiz: Istihsali artırmak r önümüzdeki mevsimlerde, verimli bir ziraat yapabilmek için şimdiden çalışmağa baslamaklığımız lâzımdır. Bu, memleketin iaşesi için bir şart olduğu gibi Tiirk iktısadiyat ve maliyatımn düzelmesi ve ezcümle millî para ktymetinin korunması için de kezalik baş şarttır. Hamur işleri imalâtı . Ankara 29 (Telefonla) Hamur manıullerin karne ile ekmek satılan yerlerde satılıp satılamıyacağı ve yahud haricdon un alıp karne ile ekmek satılan yerlerde hamur işlerinin imal edilip edilmiyeceği etrafında mütenakız mütalealar beyan edilmektedir. Kararname ruh ve maksadına göre, gerek başka yerden un satın alınıp karneli yerlerde hamur işleri imali veya başka yerlerde imal edilip karneli yerlerde satmak doğru degildir. Pakat kararname yazısına göre, başka yerden un alıp karneli • U LJtelMaL Stalitıgrad top ıteşi altına alındı Asherî vaziyet Soyyeiharp Timoçenko ordusunun durumu vahimdir Almanîarm Stalingrad Krasnodar hattına vardıktan sonra Voronejden de taarruza geçmeleri muhtemeldir Almanlar, Azak sehrini kusattı Don'un cenubunraki Maniç ve Sal nehirleri geçildi Berlin 29 (a.a.) Alman orduları başkorr.utanhğlnm tebliği: Aşağı Doıı cenubunda Alman kıfaları bazı yerlerde inadcı bir mukavemet gosteren düşmanı cenuba doğru püskürtmüşlerdir. Mühim hava teşkiüerinden yardım gören Alman kuvvetleri Maniç ve Sal nehirlerini geçmişlerdir. Kalaç şimal batlslnda bir çok noktalarda Sovyet mukavemeti klrllmlş ve düşman çekilmek zorunda kalmıştır. Volga doğusunda Sovyet malzeme, ikmal ve iaşe muvasalarile demiryol münakaleleri hava taarruzlarile vahim hasara uğratllmışttr. Alman hava kuvvetleri Don deltasındaki d . u ? m a n nehir münakalâtına karşl yaptlğl taarruzlarda üç Sovyet top çekerile başka iki düşman gemisine bombalar isabet ettirmeğe muvaffak olmuştur. Gece taarruzlarl esnaslnda Volga nehri üstünde bir çok taşlt gemileri imha (Arkası sahife 3 sütnn ? de) "1" homn. lclori irr.ol erfin cafmat Izmir 29 (a.a.) Ticaret Vekili doktor Behçet Uz, bugün öğleden evvel, şehrimizdeki tetkiklerine devam edeıek incir ve üzüm tarım satış kooperatifieri birliğinin şarab fabrikaslnl, zeytinyağl depolannı, yeni yapllmakta olan İncir hanlnı gezmiştir. Vekil, öğleden sonra, Ticaret ve Sanayi odasına ge'.miş, Ayvalık zeytinyağl tüccarlnin bir heyetini kabul ederek bunlarla yeni sene mahsulünün vaziyeti üzerinde görüşmüştür. Müteakıben Vekil, İzmirin her sınli tüccarlnin malî müesseseler ve bankalar müdürlerinin iştirak ettikleri büyük bir toplantlya riyaset etmişür. Hükurr>etçe Şimdi iaşe işlerinde tatbiklerine giri almar yeni kararların piyasada doğurşilmiş olan birinci safhanın en mühim duğu hayırll faaliyeti müttefikan şüknıeselesini hasad ve harmanın vaktile ranla kaydeden ve hükumete her hujapılarak yeni mahsulün bir taraftan susta ellerinden gelen muzahereti yanaona aid kısımda, hükumet ambarlarına (Arkası sahife 3, sütnn 5 te) biran önce teslim olunmasl ve diğer taraftan da gene biran önce piyasaya çlkanlmasl teşkil ediyor. Hükumet merkezimizin bütün memlekette bu vaziyeti ehemmiyetle takib etmekte bulunduğuTicaret Vekilimiîin evvelce İzmirde alınna şüphe yoktur. Ticaret Vekilimiz bu mlş resimlerinden: İzmir fuarını açarken maksadla muhtelif seyahatler yaparak müstahsil ve tüccarla temaslar yapmakta ve bütün valilerin ayni maksadla adeta seferber bir vaziyette bulunduklan memnuniyetle görülmektedir. Bu bahiste hükumet ve halk nekadar fazla çahşırlarsa asla çok görülmiyeceğini tekrar etmekten başka söylenecek söz yoktur. İş, büyük idare âmirleri için önemli bir imtihan vesilesidir. Bu çok hayatî memleket işinde muvaffakıyetlerile temayüz eden valilerimizin hükumet merkezimizce olduğu gibi efkârı umumiyece de takdir ve teşekkürlerle karşılanacaklarını şimdiden kaydetmiş bulunahm. Şiındi ayni iaşe işlerimizin ayni ehemmiyette ikinci meselesine geliyoruz ki bu da istihsali imkânın en ileri hadlerinde artırmaktan ibarettir. Kabul olunan yeni usııl çiftçinin haklı menfaatlerini koruduğu için bu vaziyetin kendisi çiftçiyi fazla istihsale teşvik hıısusunda şüphesiz en tesirli başlıca anıili teşkil etnıektedir. Bununla beraber meselenin pek büyük olan ehemmiyeti hükumetin onunla yakından alâkadar olmasını zaNevyork 29 (a.a.) NewYork Post ruıî kllan mahiyettedir. gazetesi ağustos ayında müttefiklerin Şurasını memnuniyetle kayda lâyık tarihin kaydedeceği en çiddetli taarruz. buluyoruz ki hükumetin daha ilk kararlara başîıyacaklarmı yazmaktadır. İngi aşe işlerinde mevcud mahsul üzerindeki bağların kaldırılmasından ibaret olan birinci mesele, müstahsil ve ınüstehlik bütün memleketin memnuniyetle karşıladığı çok güzel bir şekilde halledilmiştir. Bunun şimdiden görülmeğe başhyan iyi neticelerinin zamanla daha mükemmel safhalarda gerçekleşeceğini emniyetle bekliyebiliriz. Diinkü gazetelerde İzmirin kara boreasında şimdiye kadar el altından 150 kuruşa satılan pirincin 75 kuruşa düştüğü bildiriliyordu. El koyma ve nark kararlarile ortadan kalkarak kara borsanın karanlık depolarına saklanmış olan pirinc İzmirde 150 ye satılıyor idise, İstanbulda 120125 e alınıp veriliyor ve meselâ Ankarada 8090 kuruşa muaınele gördüğü, yani zemine ve zamana göre kara borsacının keyfine uygun herhangi bir fiata ancak tedarik olunabildiği haber alınıyordu. Bu mahsul üzerindeki narkın kaldırılması kararı da eli kulağında bir iştir. O zaman iyi kalite pirincin bütün memlekette ve açik pazarın aydın havasınd» ancak 6070 kuruşa alınıp satıldığı görülecektir. Hususile ki bu yıl pirinc mahsulünün hem çok ekihniş, hem pek İyi olmuş olduğuna aid sevindirici haberler almış bulunuyoruz. n serbest gibi bir mana hasıl olmaktadır. Halbuki her türlü hamur işlerinin yasak olduğuna dair olan eski kararnamenin hâlâ mer'i olduğunu da hatırlamak lâzımdır. (Arkasi sahife 3 sütan 6 da) H. Emir Erhilet riren cenub batıya yani Azak denizine Doğu cephesinde: doğıu dönerek Rostov ve doğusundan Son Alman tcbliğine göre aşağı Don'u cenuba ricat edebilmiş olan Sovyet geçen müttefik kıt'alar Manyç ve Sal kuvvetlerini önlemek istedikleri anlaşısıılarını geçmişler. Bu her iki su doğu lır. Slalingrad'ın 60 Km. kadar batısında dan ve cenub doğudan gelerek aşağı Don'a Donetz ile Rostov arasında aktık ve Don nehri üzerinde bulunan Kalac larıııdan aşağı Don'u cenuba geçmiş nıevkiinin şimal batısında Mihver taaruz olan Mihver klt'alarınm hayü ilerledik kollarile Rus ardcıları arasında birkaç leri ve daha evvel yazdığımız gibi ted(Arkası sahife 3 sütnn 5 te) Yazan: Emekli General â Cenub eephesinde yeni vaıiyet Ticaret Vekili izmirde tetkiklerini bitiriyor Dr. Behçet Uz, Izmir piyasasında daima temiz ve dürüst hareketlerin hüküm süreceği kanaatini belirtti Leningrada da taarruz başladı Almanlar? şehre binlerce beyanname attılar Timoçenko orduları ikiye ayrıldı Almanlar Rostovdan cenuba doğru 70 Km. ilerlediler Stockholm 29 (a.a.) Ofi: Stalingrad karşısında Kalaç mevkiine kadar bütün Don nehri kıyısı şimdi Von Bock ordusunun hâkimiyeti altındadır. Köprübaşlarının bir çoğu birbirlerine bağlanmış ve Don cenubunda devamlı bir cephe şimdi emrivaki haîine gelmiş bulunmaktadr. Similiyanskaya köprübaşı üstündoki Alman yarması son 24 saat zarfında hayli genişlemiştir. Timoçenko ordusu filen birbirinden ayrılmış bulunmakta ve ayn düşen iki grup artık muvasala vasıtalarından mahrum bırakılmış olmaktadır. Bunun sebebi Stalingrad Krasnodar demiryolunun hava bombardımanlariie ve belki de daha şimdiden Alman ileri kollarile kesilmiş bulunmasıdır. Bataisk'i terketmek zorunda knian batıdaki Sovyet grupu halen Rostov cenubunda 70 kilometre mesafede bir demiryolu şube hattı üzerinde bulunan Kutchtchesuko'a doğru çekilmektedir. Bundan başka Rostov doğusunda Don nehrini kütle halinde geçen Alman kuvvet.erinin bu kesimde tehlike altında bulunan Rus kuvvetleri Kakamizkaya (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Don muharebelerinden ilk resim: Nehre varılıp kıyılar muhafazaya alındıktan sonra, Alman Istihkâm birlikleri Don üzerinde ilk köprüyü knruyorlar Pravda gazetesi «Düşman b î z i f e h d i d ediyor, bunların imha edümesi lâzımdır» diyor Moskova 29 (a.a.) Sovyet geceyarisl tebliği: 28 temmuzda kuvvetîerimiz Voronej, Tsimlianskaya ve Bataisk bölgelerinda muharebeler vermişlerdir. Cephenin diğer kesimlerinde önemli hiçbir şey ol» mamlştır. i Finlandiya körfezinde harb gemileri* miz hıtan 19.000 tonilâtoya varan üç ' (Arkası sahife 3 sütnn 3 te) YENİ POLISLERIMIZ Amiral Leahy Amerikan ve İngiliz muhtelit kıt'alarının reisliğine Avrupa karasında bir tayiıt edildi Müttefik tayyareleri Polis mektebini bitiren 190 gencimiz dün Taksimde bir töretı yaptılar köprübaşı kurmak üzere toplanıyorlar ! Müttefiklerin ağuslosta taarruza geçecekleri ve k'araya çrkmak için 3 haftanm kâfi geleceği r söyleniyor Vatandaş! YUNUS NADİ (Arkaa sahife 3 sütun 1 U) Amiral Leahy Yazısı 3 uncü sahUemizdedir) lizler ve Amerikalılar bir kaç gündenberi (Arkası sahife 3 sütun 7 de) İhtiyacından fazla erzak ve eşya alma. Hem başkasının hakkını almış, hem piyasayı daraltmış olursun! Tedbirli olursak, Türkiyede her zaman. herkese yetişecek kadar her çeşid mahsul ve eşya vardır. Dünkii törenden intıbalar: Solda Taksim abidesine çelenk konuyor, sagda: Yeni polislerimizden Mustafa Cengiz Güleryüz nutuk söylüyor ve geçid esnasında (Yazısı 3 üncü sahifemizdedir.)