29 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Sayın Ankaralılan» İstanbuHa buluşraa yeri KARAKÖY'de Bebek tramvay durağında 31 numaralı S AR A Y LOKANTASIDIR. Fevkalâde nefis yemekier, günlük babklar. muntazam servis. ehven fiatlar. IQ 19 ımnıı uıl eouı • R/Mfl UIIUU Jfll b d y i . 04HO umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraahaprir: 22366. Tahrir heyeti: 24296. İdare ve Matbaa kısmı 2429924290 r Tereüme eden : N U E İ E R E N RE\lr|İ Pö E Yakında çıyfeyoı AHMED HAT.tn 29 1942 Köy lü Neş'e Içinde Zah Dr. Behçet Uz tacirler ve idare âmirlerile temaslar yaptı Kaymakamlar, köylüniin yüzde yirmi beş mahsııliınü seve seve getirib teslim ettiğini Ticaret Vekiline bildirdiler zm orsasında tezahüra Verm Atılaym Aziz Şehidleri Ticaret Vekilimiz dedi ki İzmir 28 (a.a.) Ticaret Vekili Dr. Behçet Uz, bugün öğleden evvel Ticaret ve Zahire borsasma giderek tüccar ve simsarlarla görüşmüş, muhtelif mevzular üzerinde tetkikler yapmlştlr. Geçen sene mahsulünden kalan üzümlerin IhraC meselesi ayrlca tetkik mevzuu olmuştur. Borsanın tekrar faallyete geçmesi ve serbest piyasamn yeniden kurulmast doiayısile borsada büyük tezahürat yapılmlş ve hükumetin bu kararlnln doğurduğu umumî ferahlık ve sevinc tebarüz ettirilmişür. «Ekmeği daima 300 500 gram arasında ı bir muvazene tesis edecek surette f t k i b d sarfetmek icabeder» Yukarıda soldan safa: Binbaşı Sadeddin Gürcan lAtılay kumandanı), Ahmed Atakan (Gedikli subayı), yüzbaşı Ahmed Türün (Bajjçarkçı), yüıbaşı Adnan Erül (ikincl çarkçı), Mahzun Şen (Telsiz Başgediklisi). Altta soldan sa^a: Yüzbası Sebati Taşöz (İkinci kumandan), Necmi Sunal (elektrik Bş. Gd.l, Hakkı Tezcanlı (Güverte Başgediklisi). Ziya Lodoü (Ma. kine başpediklisi), Tahsin Dönmez (makine başgediklisi) Şehidlerimizin tam listesi bugün üçüncü sahifemizdedir J Tic«ret Vek:Iimiz Dr. Behçet Uz İrmirdeki tetkik ve teftişleri arasında Fazla mı serbest? Iase islerimizde Zaruretlerin icablarına aid telâkkilerle dün daha fazla müdahaleci idik, bugün hükumetle milletin elele yürüme»ini temin edecek daha feyizli bir yol olmak üzere daha az müdahaleci oluyoruz, işte bu kadar aha evvelki rejim fazla sıkıcı olduğu için Şükrü Saracoğlu hükumetinin iaşe işlerinde tuttuğu yol bazılarımlza fazla serbest göründü gibi bir his var. Hükumet liberal sisteme döndü diyenler bile gorüldü. Evvelki hükumet memleket işlerini yürütürken kendi hareketlerini muayyen ekonoraik bir sisteme güre ayarlamamış olduğu jfibi yeni hükumet dahi ondan gayrı diğer bir iktısad sistemi takib ediyor değildir. Türkiye Cumhuriyeti hükumetlerinin iktısadî yürüyüşü şahsî tesebbüse kıymet vermek esasmı muhafaza ederken ferdin yapamlyacağı büyük İşlerin devlet kudretile başarılmasını altı asırlık ihmal ve harablığin bvr an önce telâfisi hesabına zarurî görmek noktasında devletçi olmuş ve bıınu parti nizamnamesinde dört başı mamur sarahatlerle tespit etmiştir. Harb zamanlarındaki muvakkat devlet müdahalelerini ise herhangi bir sistemin tercihi manasında telâkkiye yer yoktur. Sırf bu zaruretin icablarına aid telâkkilerle iaşe işlerinde dün daha fazla müdahaleci idik, bugün hükumetle milletin elele yürümesini temin edecek daha feyizli bir yol olmak üzere daha az müdahaleci oluyoruz, işte bu kadar. Yeni hükumetin yeni bir zihniyetle tuttuğu yeni yolu yalnız bu bakımdan mütalea etmek lâzundır. Dün Anadolunun içinden gelen bir çiftçi ile görüştük. Bu zatın hükumete karşl minnet ve şükranını anlatmak için iki elini birden açarak oh diyen bir tavrı vardı ki hükumetin nekadar isabetli bir hareket yapmış olduğunun gözle görülen ferah verici çok beliğ bir delilini teskil ediyordu. Bu memnuniyetin çiftçi dilinden izahı gayet basittir. Kendisile görüştüğümüz bu çiftçinin sözlerini de ele alarak bir daha anlatabiliriz: Dünya harbinin doğurmakta devam ettiği her çeşid darlık ve zorluk yüzünden diğer eşyanın fiatları yüzde birkaç yiiz nispetile alabildiğine yükselraiş ve bunun neticesi olarak istihsal masrafları da bir hayli artmlş olduğu halde hükumetin yalnız toprak mahsullerine bir taraftan diğer eşya ile nispetsiz fiat tayin etmesi, diğer taraftan bu mahsullerin hepsini bu düşük fiatlarla satın almak istemekte ısrar edişi çiftçiyi şaşırtmış ve adeta umudsuzluğa götürmeğe başlamıştl. Çiftçinin evvelce iki liraya al'iığı ayakkabı en aşağı dokuz liraya çıkmlş, on beş kuruşluk basma yüz elli kııruşu boylamıştı. Evvelce 6070 kuruşa ça'ısan ziraat amelesi şimdi yerine ve * s^ Borsada tezahürat Ticaret Vekili saat 13 te incir ve üzüm taıim iatLşJtoüp/çıaJi/ltri bu.Uü tarafından şerefine verilen öğle yemeğinde hazlr bulunduktan sonra saat 16 da vilâyette yapllan kaymakamlar toplantlslna riyaset etmiştir. Toplantıda Vali, İzmir meb'usu Rahmi, Belediye reisi, Toprak Ofisi umum müdürile Ofis erkânı, İzmir kazalan kaymakamlarile Belediye reisleri ve Parti başkanlarından bazllarl hazlr bulunmuşlardır. ALMAN TAARRUZU Berlin Büyük Elçimizin cumartesi günü hareketi muhtemel İki koldan Mareşal Timocenko Saffet Arıkan dün Istanbula geldi l marı tebll Eski sefir Hüsrev Gerede? dün Berlkıden ayrJdı ve Alman hükumeti tarafmdan Dün yeniden iki şehir merasimle teşyi olımdıı daha zaptolundu Cenuba giden kol, Maniç ve Sal nehirlerine vardı, Sfalingrad istikametindekiler de Don nehrinî tamamen geçtiler Berlin 28 (a.a.) Alman başkomutanlığınm tebliği: Dcgu cephesinde Rostov civarında Don nehri üzerinde tutulan köprübaşl de vamll hücumlar neticesinde cenuba doğr ru büyük ölçüde genişletilmiştir. Piyade birlikleri ve motörlü müfrezeler şehrin doğusunda Don nehrini geniş bir cepheden geçerek düşman mukavemetini kırdıktan sonra Maniç ve Sal nehir• leri kesimlerine varmlşlardlr. Don nehrinin büyük kavsinde Klaç'ın • şimal batlslnda muharebeler devam ] etmektedir. Bu şehrin cenubunda Alman ve müttefik klt'alarl aşağı Donj nehrini bütün kollarından geçmişlerdir^j Alman hava kuvvetleri Rostov'un ce»,| nubunda düşmanın gösterdiği mukave^i meti kırmak için şiddetli akınlar yap»'; mak suretile müessir bir yardlmda lunmuştur. Alman uçaklan münakala yollannl, nehir münakalâtinı ve Sovyet;. hava üslerini bombardlman etmişlerdir. : Bu aklnlar esnasmda bir çok trenler, demiryolu "tesisleri, Volga nehri üzerin(Arkan sahife 3 sütun ' del ilerliyor * / işinc göre 150 den 250 kuruşa kadar paHalk memnun ra istiyordu, ve ayni zamanda bunların Ticaret Vekili ekmek meselesi, buğday iaşelerini de temin etmck lav.ımdl. Bu lıesablarla ve bütiin mahsulün hüku işi, diğer hububat ve gıda maddeleri. mete satış fiallarile herkestcn evvel bu giyim eşyası hakklndaki ihtiyaclara dair raemleketin bclkemiğini teskil eden bii kaynıp.kam ve belediye reislerinden izaYUNUS NADİ hat aldlktan sonra vaziyetten memnun (Arkası sahife 3 sütun 4 te( (Arkası sahife 3 sütnn 5 te) Timoçenko harb plânını anlatıyor "Düşman Don 9u geçemiyecek» " Harbîn akıbeti, Stalingradın batısından Rostovun doğusuna Yeni Berlin büyük elçimiz Saffet Arıkan Belediye Dainıî Encümeni dün Valinin kadar bu n e h i r tayin üzerinde taayyün lenBerlin büyük elçi'iğimize ArıkanediErzincan meb'usu Saffet dün riyasetinde ilk toplantıyı yaptı sabahki trenle Ankaradan şehrimize Gıda maddelerinde fiat murakabe işedecektir,, gelmiştir. Saffet Arıkan, çok muhtemel lerinin belediyeye devri üzerine dün Londra 28 (a.a.) Yorkshire Postun Daimî Encümen ilk defa toplanmıştır. Vali ve Belediye reisi Lutfi Kırdar ri cepfye muhabiri yazıyor Mareşal Timoçenko, muharebe nizayaset etmiştir. Mümtaz Rek komisyona mevcud işler üzerinde İzahat vermiştir. mının bozıılmasma meydan vermeden Encümen öğleden sonra belediye'Je 50 fırkayı 250 kilometreye yakm bir me(Arkası sahife 3 sütun 7 de) toplanarak kadroyu tetkik etmiştir. İaşe işleri için bundan sonra yapılscak müracaatler doğrudan doğruya belediye riyaset makamına yapılacaktır. Vali vekilile reis Dr. Lutfi Kırdar. belediyenin iaşe işlerini deruhde ettiğindenberi başlıyan faalij'et etrafmda şı:n. lan söylemiştir.: < Umumiyet itibarile ilk iki günlük faaliyetin neticesinden menınunum. Devir muamelâtınm ikmal ve tekemmülü için geçmesi tabiî olan bir müddetten sonra bu önemli mevzu üzerindeki çaLondra 28 (a.a.) Londraya kaçnış hşmalara daha hız verilecektir. buiunan eski Lyon meb'usu Andre PhiSerbest piyasada çahşacak olan talip, Londrada şu demeçi yapmıştır: cirlerimizin vatandaşlık hukukuna ve (Arkası sahife 3 sütun 6 da) (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Gıda maddelerinin fiat kontrolü Eski Berlin büyük elçimiz Hüsrev Gerede \ ra büyük elçisi M. Gaston Sergery bugün saat 10,30 da Atatürkün muvakkat kabrini ziyaret ederek mutad merasimle bir çelenk koymuştur. Fransada mukavemet artıyormuş olarak önümüzdeki cumartesi günü tayyare ile vazlfesi başına hareket edecek. tir. Memurin muhakemat kanunu tadil ediliyor Hüsrev Gerede Berlinden aynldı Laval iş başına geldikten sonra birçok Fransızlar De Gaul le'cü olmuşlar fSaityeiharp I tohtiği Rostov ve Novoçerkaskı tahliye ettik Berlin 28 (a.a.) Memleketine dönAnkara 28 (Telefonla) Adliye Vemekte olan Türkiye büyük elçisi Hüskâleti halen mer'iyette buiunan ve Meşrev Gerede bu akşnm Berlinden hare. ket etmiştir. Büyük elçi istasyonda, rutiyet devrinde haarlanan memurin Fülırer adına Devlet Kazırı Dr. Meissner muhakemat kanununun günün icablave Hariciye Nazırı Von Ribbentrop a. nnı karşılıyacak şekilde tadil etmek üdına Hariciye Müslcşarı Von Weiz?aecker tarafmdan selâmlanmıştır. Hpri zere tetkikler yapmaktadır. ciye Nazırlığı daire şeflerile bir çok devlet ve ordu mümessilleri ve parti ileri gelenlerile Türkiye büyük elçıüği memurları ve kordiplomatikten bir çok üye istasjonda büyük elçiyi uğurlamışlardır. Suihasd davasi Ankaradan verilen bir habere göre, Alman büyük elçisi Von Papene suikasd yapmaktan suçlu Pavlof, Komilöf, Abdurrahman ve Süleyman haklarındaid temyiz lâyihalan ve dosyalar Temyiz mahkemesi Cumhuriyet Ba^müddeiumumiliği tarafmdan tetkik edüerek birinci ceza dairesine gönderilmiştir. Önümüzdeki günlerde evrakın birinci ceza dairesinde de tetkikine başlanacaktır. Hâdise, ağır cezaya aid ve'mevkuflu bulundugundan tercihan tetkik edilerek bir karara varılacaktır. Fransanın Ankara elçisi, Atarruzın muvakkat kabrinde Ankara 28 (a.a.) Fransanın Anka Temyiz 1 inci Ceza dairesine gönderiîen dava dosyası tercihan tetkik edilecek Almanlar. cepheye taze kuvvetler getiriyorlar Rus kıf'aları Voronej kesiminde 60 Km. kadar ilerlediler Londra 28 (a.a.) Moskovada neşredilen Sovyet geceyarısı tebliği: Pazartesi günü, çarpışmalar Voronej ve Simliyanska kesimlerinde devam etmiştir. Anudane çarpışmalardan sonra Rus ku\"\etleri Rostov ve Novoçerkes şehirlerini tahliye etmişlerdir. Adliyeciler arasıpda geniş nakiller yapılacak Ankara 28 (Telefonla) Adliye Vekilliği hâkim ve müddeiurrmmiler arasında yeniden bir nakil, tayin ve terfl listesi hazırlanmaktadır Bu kararnameile bilhassa küçük aâjftnurrânn birçoğu terfi ettirilecek ve bunların mühim bir kısmı doğudan batlya naklettirilmiş olacaklaıdır. Şark vilâyetlerimizden allnacak olan hâkim ve müddeiumumilerin yerine staj görmekte olan hâkim namzedleri tayin edilecektir. Vatandaş! İhtiyacından fazla erzak ve eşya alma. Hem başkasının hakkını almış, hem piyasayı daraltmış olursun! Tedbirli olursak, Türkiyede her zaman, herkese yetişecek kadar her çeşid mahsul ve eşya vardır. Tebliğin eki Şark cephesinden resimler: Alman piyadesi sokak muharebeleri yaparak Sıvastopola giriyor Moskova 28 (a.a.) Sovyet ek tebliği: Sovyet kuvvetleri, Voronej çevresiru (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Afrika muharebelerinden resimler: Mısıra gönderiîen Amerikan kıt'alarma mensub motörlü bir birliein telsiz tankian ileri hareket esnasında