27 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

Mayu 1942 Bereketli yağmurlar Japonyanın yeni hedefi Elâzığ 26 (Hustısî) Bir buçuk aydır kurak giden vilâyetimiz çevresine feyizli ve bereketli yağmurlar yağdı. Yağmurdan ekim çok faydalandı. elen haberlerden anlaşılan Konyada bir hakikat, Japonyanın BirKonya (Hususî) Konya merkez ve mülhakatında son hafta içinde sık sık manyadan soııra Çin işini tasfiyeye karar venniş olduğudur. Bu fusılalarla feyizli yağmurlar yağmaktadır. jüzden Japon ordulan şarkî Çinden faaliyete geçtikleri gibi Birmanyadan da ilerlemeğe devam ediyor ve Çin işini tiran evvel temizliyerek müttefiklerin Çine jardım etmelerine imkân vermeden vaziyetlerini kuvvetlendirmek istiyorlar. (Baştarafı 1 inci sahifede) (Baştaratı 1 ınci sahifede) Esasen Japonyanın bu hattı harekeü re, şarkta Avrupa harbinin en büyük Moskova 26 (a.a.) Sovyet geceyatutması beklenmekte, onun Birmanya çevirme muharebesi olarak tarihe ge rısı tebliği: yolunu seddettikten ve Çini eskisinden çecektir. Pazartesi günü Harkof istikametinde daha iyi sardıktan sonra bu miizmin Alman üstünlüğü, harb sahasında çarpışınalara devam edilmiştir. izyum gaileyi bertaraf etmeyi, diğer hedeflere gitgide kendini göstermektedir. Düş Barvenkovo İstikametinde Sovyet kıt'atercih edeceği anlaşılmakta idi. Japon man kuvvetlerinln büyük bir kısmını ları düşman tanklarile ve piyadesile menfaatlerine ve siyasetine bunun en çevirmiş olan Alman, Eumen ve Macar kanlı çarplşmalar yapmışlardır. uygun hattı hareket olduğu şüphe gö teşkillerl Harkofun cenub doğusunda, Cephenin öteki kesimlerinde önemli türmez. batıya doğru harekette bulunmuşlar bir şey olmamıştır. Pazar günü 10 AlGerçi görUnüşe göre Çin müttefikler dır. man tayyaresi tahrib edilmiştir. Biz 7 Taarruz için cepheye sevkedilmiş o tayyare kaybettik. cephesine iltihak etmekle kuvvetlen nıi«ti ve tekbaşına hakkından gelemedi lan Timc«,enko ordularmln bu büyük Tahrib edilen tanklar ği bir düşmana karşı müteaddid mütte kısmı etrafında kurulan çember kat'î Moskova 26 (a.a.) Sovyet öğle tebsurette sağlamdır. fikleri toplamakla kendi vaziyetini sağlamlaştı, fakat hâdiseler, bu görünüşün Alman kuvvetierinin bir çok jrerin liği eki: İzyum Barenkovo istikametinde Alyanlış olduğumı ispat etti. Çünkü kısa den deldikleri bu cephede cereyan eden yapılan taarruzlar bir miicadeleden sonra Japonya ile Çin muharebe şimdi mutavassıt bir safhaya manlar tarafmdan aşnğı yukan başbaşa kaldılar. Gerçi In girmiştir. Çember içinde bulunan 3 ko puskürtülmüş ve Alman tank birliklegiltere ve Amerikanın mukabil bir ta iordunun tazyikı el'an kuvvetlidir. Rus rine ağır kayıblar verdirilmiştir. Bir kearruz için yaptıkları hazırlıklar, istih mukavemeti henüz muntazam denecek simde, dört Alman tankı tahrib edilmiş faf cdilccek mahiyette değildir. Bilâkis bir şekilde ise de, bozgunluğun ilk e ve başka yedi tank mayin tarlalarında havaya uçurulmuştur. Birçok başka bu hazırlıklar tamamlandığı zaman, mareleri sezilmektedir. düşman tankı tanksavar birlikleri taJaponya kendini çok büyiık ve çok Alman mütehassıslarına göre, saha ve rafmdan tahrib edilmiştir. Bir Sovyet kuvvetli bir dü^manla yüzyüze bulacak sayı bakımından el'an bütün şiddetile tır. Fakat Japonyanın bu vaziyet tahad cereyan etmekte olan bu muharebe ge birliği iki gün içinde 27 Alman tankı düs ettiği zaman, kendini son derece çen senenin en büyük ihata muharebe tahrib etmiştir. kuvvetli bulmak istediği ve onun için sile mukayese edilebilir. Müstahkem Alman mevzileri müttefikler tehlikcsini mümkün merteBerlinde tahmin edildiğine göre, HarMoskova 26 (a.a.) Pazartesi akbe uzaklaştırdıktan sonra derhal Çine kofun cenub doğusunda cereyan eden clöndüğünü ve onunla meşgul olduğu muharebede çarpışanların sayısı yarım şamı Leningrad radyosunun söylediğine göre, batl şimal yani İlmen gölü ctpnu görüyoruz. milyona yakındır. Burada, Timoçenko hesinde fazla miktarda müstahkem AlFilhakika Japonyanın şimdiye kadar nun en iyi ordulan her taraftan çevril man müdafaa mevzileri Sovyet taarruzyaptığı harekât, Çini adeta tecrid etmiş miş bulunmaktadır. Bu kuvvetlerin teç laruıı güçleştirmektedir. Kızılordu Alve iki muharib tarafı, kat'i bir muhare hizatı muazzamdır. man mukavemet merkezlerini birer bibcye tutusturacak zemini hazırlamıştır. rer tahrib etmekte ve düşman bunlan Bııgün miittefiklerin Çine yardım etmegeri atmağa boşu boşuna çalışmaktadar. leri imkânı son derece güçlcşmiştir. DiDevlerin çarpışması ğer taraftan Sovyet Rusya bizzat ken(Baş tarafı 1 Inci sahifede) ciisi miittefiklerin yardımına muhtac buMoskova 26 (a.a.) Röyter ajansının lunduğu için Çine yardım etmesi bahis Pelrol sahalarına Amerikan askeri hususî muhabirl bildirlyor: gönderilecek nıevzuu değildir. Bu yüzden Çin ta Timoçenko kıt'aları son kazandıkları Buenos Aires 26 (a.a.) Meksiko'dan mevzileri tahkim için 48 saat çalıştıktan mamile tecrid edilmiş bir vaziyettedir ve Japonyanın beş senedir kolladığı fır haber verüdiğine göre, petrol kuyuları Eonra Harkof cephesinde tekrar taarve petrol borulan pek yakında şimal A ruza geçmişler ve bir kere daha fasılasız sat hulul etmiştir. Japonya, Çin meselesini acaba süVatle merıka müfrezelerinin muhafazası altı ilerilemeğe devam etmekte bulunhalledebilir mi? Yoksa Çin rmıkavemeti na konulacaktır. muşlardır. İzyum Barvenkovo keJ a i i n kııvvetlerini kemirir mi? Meksikadaki Mihver emlâki siminde şiddetli taarruz muhaıebeieri Bu cihetleri öniimüzdeki ^ünlerin ve devam etmekte ve Alman hücumları ısistimlâk edilecek haftaların vak'abn belirteccktir. Fakat Buenos Aires 26 (a.a.) D. N. B: rarla yapılmaktadır. Her İki taraf da bu muhakkak olan bir nokta Çinin, ilk defa Meksıkodan bildirildiğine göre, parla harbin en korkunc safhalarından biriiıe olarak tamamile yalnız ve yardımsız mento daiml komisyonu, Mihver devlet büyük ordularla girişilmiş olduğunu ve kaldığı. Japonyanın bütün ağırlığile kar lerine harb ilânı hakkındaki projeyi it çok külliyetli malzeme kullanıldığını şıb.smış olduğudur. tifakla tasvib etmiştir. Bu proje per söylemekte müttefiktir. Bu devler, çarAcaba bu yiizden Çinin beş senedir şembe günü fevkalâde surette toplana pışması bittikten sonra taraf'.ardan handevam ed?n hürriyet ve istiklâl savaşı cak olan kongreye arzedilecektir. Kon gisinin daha güçlü ve dirilmek husuboşa mı gidece'c, yoksa Çin millcti. bu grenin kabulü muhakkak gibi görün sunda daha büyük bir kudrete sahib giinkü çetin imtihanı da atlatacak mı? mektedir. Teşkilât kanununda musarrah olduğunu göreceğiz. Bütün bunlar yakın atinin mesele'e haklann ilgasile kasdolunan gaye MekHarkof cephesinde çok önemli bir ridir. Fakat Japonya anî bir hamle ile sikada yerleşmiş olan Mıhver tebaasınm kasabanm ele geçirilmesi için şiddetli Çin mpselesini halle muvaffak olursrj, emlâkini tamamile istimlâk edebilmektir. bir muharebe cereyan etmektaiir. SovUzakşarkta ona üstün gelecek bir vaziyet müfrezeleri bu kasabayı kuşattılar. Meksika ordu ve donanmasının Almanlar tayyarelerle paraşütçii, eryet tesis etmek, son derece güçleşir. Ancak Çinin mukavemeti sayesinde bu vaziyeti zak ve mühimmat indirdiler. Yardıma güçlükieri bertaraf etmek ve yakın isMeksika ordusu 70 bin neferden mü birçok tank gönderdiler. tikbal hakkında ümid beslemek müm rekkebdir. Buna yakında silâh altına kündür. çağınlmış ve yan talim görmüş 400 bin Çinin, istilâya mukavemet hususunda kişi ilâve edilmektedir. Yalnız ordunun Rosterdiği kahramanlık, hiç şüphe yok silâhlan eski ve bakımsızdır. Havacıük ki devrimizin unutamıyacağı menkıbe hususunda 100 kadar eski sistem tay lerden birini teşkil cdecektir. Belki Çin, yaresi, bahriyede ise her birt 2000 to(Baştarafı linci sahifede) vaktinde Iâyıkile yardım görmüş olsay nilâto hacminde 3 topçekerle küçük 12 dı, daha iyi bir vaziyette olur ve bu sa sahil muhafaza gemisi vardır. kien eyaletine karşı daha büyük bir tayede işlerini düzeltirdi. arruza geçmek için, aralarında Formose Fakat Çin umduğu yardıma nail olaadasındaki uçak gemileri de dahil olmadıktan başka yardım etmek mecbumak üzere harb gemilerile deniz tasıtriyetinde kaldı ve Birmanyaya gönderlarım toplamakta bulunduklarını ve (Baştarafı 1 inci sahifede) diği kuvvctlerle Müttefiklere yardım Hindiçiniye Japon makineli birliklerinin kemmel tertib edilmiş bir karşı taarnızetti. çıkarılmış olduğunu söylemiştir. la, Sovyet kış taarruzlannm bir devamı Japonyanın Çini istihdaf etmesi, Mütolan Harkof taarruzunu yalnız önle Çinava sehri her taraftan sarıldı tefiklere, yeni bir mühlet verecektir. Tokyo 26 (a.a.) Çinavaya doğru ileri Müttefikler bu mühletten istifade eder mekle kalmıyarak ayni zamanda Harkof lerse, belki de Çinin imdadına yetişe cenubunda iiç Rus ordusunu sardıkları hareket yıldırım hızile devam ediyor. bilirler. Fakat bu da iki tarafın giri nı bildiriyorlar. Bu harekete Alman, Bu düşman üssüne karşı şimalden ve şeceği gayret yanşının neticesine bağlı Macar ve Rumen ordulan beraber işti cenubdan yürüyen Japon öncüleri şimrak etmişlermiş. Fakat Almanların bu diden şehrin kapılarma yaklaşnuştır. dır. Bugün teşebbüs Japonyanın clindedir nu başarırken asıl taarruz için hazırla Çinava'ya karşı yapılan Japon taarrusarfetmek zunun başmda Tungyang nehri boyunca ve Çin en müşkül vaziyettedir. Japon dıklan büyük kuvvetleri plânı te\ azzuh etmiştir. Buna karşı Miit mecburiyetinde kaldıklan ve bu suretle şimal kesiminde ilerlemekte olan bir asıl taarruz planlarınm bozulduğu ba Japon teşkili ayni günde dü.şmanın mütefiklerin ne yapacaklarını gbreceğiz. ömer Rıza DOĞRUL his mevzuu olabilir. Ancak biz böyle dafaa hattını yarmıştır. Bu esnada cebir şeye ihtimal vermiyoruz. Çünkü nubdan nehir istikametine gelen diğer Yunan çocuklarının Türki Harkof cenubunda Almanlarca becerilen bir Japon teşkili ayni gün öğleden sonkuşatma cenub ordulan grupunun ihti ra Çinava'ya 10 kilometre kadar yakyeye gönderilmesinden yatlarile yapılmış görünüyor. Yani bu laşmış bulunuyordu. nun için cephenin diğer semtlerinden vazgeçildi Ankara 26 (a.a.) Yunanistandakl veya gerilerden asıl taarruza tahsis edi Japonlar 3 ada daha işgal ettiler Tokyo 26 (a.a.) Doğu Holanda Hinbüyük iaşe sıkmtısı dolayısile bilhassa Ien kuvvetler buraya getirilmiş değildir. çocukların kâfi gıda bulamamalan ü Çünkü eğer bu derece fazla kuvvetler distarundaki Japon seferî kuvvetierinin zerlne, bin Elen çocuğunun yurdumuza getirilmiş olsaydı o zaman İsjum'dan basın dairesi şefi, Japon donanmasile getirtilerek korunmaları için lüzumlu yapılan Mihver karşı taarnızunun şimal sıkı bir işbirliği ha.inde hareket eden doğuya doğru çok ilerilere kadar git Japon kıt'alarının Lombok, Soumbava hazırlıklara başlanmıştı. ve Flores adalannı işgal ettiklerini bilHaber aldığımıza göre, bugünlerde, mesi icab ederdi. O halde büyük Mihver taarnızunun dirmiştir. Yunan Kızılhaç başkanı Türkiye Kızılay cemiyetine müracaatle, lisan, muhit ve yakında beklenmiyen bir yerden patlak Japonlann gizli »ilâhı neymi?? aileden ayrılma bakımlarından çocuk vermesi henüz pekâıâ mümkündür ve Sidney 26 (a.a.) Japonyanın ilk. ların yurdlan dışına çıkanlmamasını is bunu beklemek yerindedir. <gizli silâhı» Rabaul ve Lae üzerinde H. E. ERKİLLT ilk defa olarak görülmüştür. temesi üzerine bu teşebbüsten vazgeçilmiştir. Müttefik pilotlannın anlattıklarına Mevlid Denizlide zelzele göre, bu süâh mahruti şekilde bir hava Eski Maraş meb'usu profesör bombasıdır. Japonlar bu bombayı haDenizli 26 (a.a.) Dün saat 10 sıraNuri Ural'ın reketlerden dönmek:e olan hava teşkillannda oldukça şiddetli bir yer sarsınİısı olmuştur. Hasar yoktur. vefatının 40 ınci günü münasebetile ru lerine karşı kullanmaktadırlar. «O» tihuna ithaf edilmek üzere 28 mayıs per pin av uçaklan müttefik bomba uçaklan İskoçyada grevmi? ve sonra şembe günü ikindi namazmı müteakın nın toplanmalarını bekliyor Vişi 26 (a.a.) İngiliz basınma göre, Teşvikiye camiinde Hafız Burhan tara hava teşkilinin bir kaç yüz metre üsdoğu İskoçyada 3,000 kadar amele grev fından okunacak Mevlide akraba ve tüne çıkarak, patladığı vakit mahru:î yapraışlardır. şekilde şarapnel tanelerl fırlatan bu dostlannın teşrifini rica ederiz. bombalan atıyorlar. Ailesl Beykozda halk bîrlikleri Bütce müzakeresi (Baş tarafı 1 İnci sahifede) madığını izah ederek bunun daha münasibile değiştirilmesini, bir de bütçenin maliye bütçesine bağlı bir bab halinde tanziminin daha muvafık olacağı mütaleasında bulundu. Maliye Vekili bu temenninin tetkik edüeceğini söyledi. 1943 (Başmakaleden devam) dığını sayın Maliye Vekilinin evvelkl günkü nutkundan öğreniyoruz. Bugünkü şartlar dahilinde, bazı ferd ve zümrelerin, fevkalâde vaziyetten istifade ederek nispetsiz kazanclar elde ctmesine mâni olunacaktır. «Sermayenin normal gelirinden ziyade fevkalâde ahval ve şeraitten faydalanarak elde edilen büyük kazancları yalnız normal zamanlara mahsııs vergiye tâbi tutmakla iktifa edilmesinin adalet icablarile telif edilemiyeceği meydandadır.» Bu gibi anormal kazanclara mâni olmak maksadile hükumet Meclise yeni bir kanun projesi teklif ediyor. Tatbik şekilleri üzerinde salâhiyetli kafalann herhalde bir çare bulacağı bu proje, memlekette, harb fırsatından istifade ederek aşırı servet yapan zümreleri ortadan kaldırmağa çalısacaktır. 390 milyonu aşan bir devlet bütçesinin piyasada mevcud evrakı nakdiyo hacmini de artırmış olacağı tahmin edilebilirdi. Bunun için mutlaka Merkez Bankasının bilânçolannı gözden geçirmeğe lüzum yoktu. Sayın Fuad Ağrau, bu rakamın yanm milyar Tiirk lirasuıdan fazla olduğunu söylerken hâdisenin sebeblerini de ayrıca izah etmiş bulunuyor. Fuad Ağrah harb sebebile haricî kredileri kesilen tüccarların senedleri çoğa. larak Merkez Bankasına geldiğini ve 7İraî, sınaî ihtiyaclann da para hacmini genişletnıeyi icab ettirdiğini, nitekim Merkez Bankasının son cetveliftde göriilen reeskont mukabili 34 miiyon 11ralık emisyonun bu sebeble yapıldığını söyliyerek altm, bono ve reeskont mukabili emisyonlardan mütevellid haüra gelebilecek mahzurlaruı faydalarından çok az ve eksik olduğunu söylemiş ve sözüne devam etmiştir: Raif Karadenizin izahatı tehliğ tebliği Meksika Meclisi Uzakşark harbi Askerî vaziyet kuruldu Şehrimizde halk birliklerinin teşkili ve faaliyete geçirilmesi için çalışılmaktadır. Bu cümleden olarak Beykoz kazasında halk birliklerinin kuruluşları tamamlanmış, erzakla gaz ve sairenin halka tevzii için bütün hazırlıklar yapıl mıştır. Tevziatm bugün başlaması karnrlaştırılmışnr. Gerek birliklerin teşkilinin, gerek dağıtma tarzının intizamlı olması için başta kaymakam Nail İlter olmak üzere kaza ve nahiyeler erkânı takdire lâyık bir gayret ve himmetle çalışmışlar ve hazırlıklarını tamamlamışlardır. Bevoglu Halk Sineması bugün 1 Tarzan ve oğlu. Türkçe. 2 Büyük Vals. Stravs. 3 Ölüm gölgesi. Maçera. İKİ HAFTADIR KAPALI A KBA B A Pek Güzel Yazılar ve Resimlerle Y ARl N Ç I KIY O R. BULUNAN YUTKUNMA! Yazan: Yusuf Ziya Ortaç Çal Sevdiceğim, Çal Güzelim, Çal Meleğim Çal ! PEK NEFİS BİR KARİKATÜR. hile sıhhat teşkilâtmm köylere daha çok Maarif Vekilinin izahatı Bundan sonra Maarif Vekili Hasan yaklaşmasına gayret edileceğini, mücadele teşkilâtmm daha kuvvetîeııdirile Âli Yücel kürsüye gelerek tenkid ve ceğini, çok çocuklu ailelere verilmesi mütalealara şu cevabları verdi: c Bu dördüncü bütçedır ki huzulâzım gelen paradan şimdiye kadar toplanmış olan borcların ödeneceğıni be runuza Maarif Vekili olarak getirilmiş bulunuyorum. Bunlardan birincisi 14 yan etti. miiyon liralıktı. Bugün yüksek heyetiBazı köylerhnizde firengi nize gelen bütçe 28 miiyon liradır. Dün hastalığı masraf bütçesini anlatırken Maüye VeAbdürrahman Naci uu arada söz ala kili arkadaşımız buyurduğu gibi hepirak şunları söyledi: mize ve ancak o nispette olmak üzere « Divrik civarında öyle köyler var iftihar veren şeylerin manası Cumhuridır ki halkmın yüzde oluz kırkının yet devrinde maarife ilk safta yer veribize firengili olduğu, tıöylenmiştir. Ci lir bir dava olduğunu ispat etmiş buvar köyler buralara uğramazlar. Köy lunmasıdır. Maarif için ayrılmış olan hocalarmdan başmuallım kcy talebesi para bütçenin umumî heyetine nispet nin yüzde otuzunun trahomlu olduğu edilecek olursa arzettiğim ehemmiyet nu, bunu her zaman ispat edebileceğini rakamla da kendisini göstermiş olur. söyledi. Biz bunu raporlanmızda ıfade 1935 bütçesinde Maarif Vekâletine ay etmiştik. Fakat oradaki vazifeli dokto rılmış olan miktar yüzde 4,6 idi. 1942 run vaziyeti şüpheli olarak gösteıdiği de yüzde 7,2 dir. Takdim ettiğimiz bu anlaşılıyor. Sıhhat Vekâleti oradaki yıl bütçesinde maaşlar, zamlar, ücret doktordan sordurmakla kalmıyarak ınü ve aylıklar dışındaki maarif işlerinin tehassıs bir zat gönderip vaziyeti tetkik iki esaslı noktada temerküz ettiği derettirmelidir.» hal anlaşılır. Birisi ilk öğretim davaSıhhat Vekili, firengi mücadelesi a mızın esasını teşkil eden köy ensöğretim işleriçılmış olan yerlerde en çok firengili ola. titüleri, diğeri teknik rak bulunan sahalarda vasatinin yüzde dir. Bununla diğer maarif işlerine ehem altıyı geçmediğini; memleketin bir çok miyet verilmediği zannı hasıl olmamayerlerindeki firengili vasatisinin şayanı hdır. İlk öğretim davamız, köy enstişükran olarak yüzde 0,9 dan yüzde Ü;8 e tülerinin hali ve isükbali ile şiddetle indiğini, memlekette firengili miktan alâkalıdır. Bugün 9 bin talebesi bulunın mücadele ve tedavilerle azalmakta nan, önümüzdeki yıl başında 12 bin, bir yıl sonra 15 bin talebeye çıkacak olan olduğunu kaydederek dedi ki: c Arkadaşımızın söylediği yerde köy enstitüleri demek ki 2 sene sonra yüzde 3040 nispetinde firengili var de tam mevcudlu mezun vermeğe başlıyadiğine göre Sıbhat Vekâleti büyük bir caktu. Halil Menteş arkadaşımızın köy gaflet göstermiş olur. Maamafih arka enstitülerinden mezun olacak genclerin daşımızın işaret buyurduğu yere bir Ziraat Vekâletince ziraatin makineleştarama heyeti gönderilmesine çalışaca mesi bilgilerinde takviye edilmesi mevğım. Her şahsm teker teker kanı alına zuundaki mütalealarına aynen iştirak cak, kaydedilecek ve rauayeneye gön ediyorum. Arkadaşımın çok ehemmiyetli derilecektir. Tarama heyetinin bu tet bir noktaya parmağmı koymuş oldu kiklerinin neticesinden sonra vaziyet ğunu kaydederim. Hükumet bu iki ciheti düşünmüş, köy enstitülerine dair onlaşılacaktır. kanunda diğer vekâletler gibi Ziraat Abdürrahman Naci Demirağ Muh Vekâletinin de bu mevzu ile alâkası terem Vekilin beyanatından da anla kanunî hükümlere bağlanmıştır.» şılıyor ki, arzettiğimiz sahada tetkikler yapılmamıştır. Sıhhat Vekâleti gaflet Vekil, tenkidlere cevab veriyor göstermiş olur, dediler. Hayır. Bunu söyMaarif Vekili bundan sonra Fazıl lemek istemedim. Vekâlet her zaman Alımed Aykaçm da beyanatına temasla müteyakkızdır. Fakat ortada gafil olan ezcümle dedi ki: biri vardır. Oradaki doktorumuzdur. Ve« Daima güzelliğini, zarafetini sekâlet mütehassıs zevat göndersin. Haverek dinledit;imiz sözleri ayni zarafeti kikatin korkunç ofdugu anlaşılacaktır. muhafaza etmek'.e beraber edasmda Tarama heyetinden önce gönderilecek fazla kötümser (pessimiste) görünüyor. bir mütehassısın gözü her halde hakiNitekim sayın Karamürselin konuşmakati kavnyacak ve lâzım gelen tertibasında da ayni edayı sezmiş bulunuyotın alınması yolunda maruzatta bulunarum. Bu memleket çocuklarına bacaktır. ba şefkatile bakan insanların Abdülhak Fırat (Erzincan), Erzincan onlarm bulunduklan vaziyetten daha hastanesinin Sıhhat Vekâletince idare iyi olmalarmı istemelerinden daha taedileceğinden dolayı teşekkürlerini biî bir şey olamaz. Fazıl Ahmedin desundu. Fasıllara geçildi. Bütçe kabul o diği gibi nasıl aramızda, İlim ve zekâ iundu. bakımından yüksek irtifalar biilunmuyorsa samimiyetimizde de ayni farklar Adliye bütçesi Adliye \'eKa;eıı Dutsetmde Abidin olmaması tabiidir, diyelim. Şikâyet ml, Bıiıkaya mütaleaiaruu söyledi. Adliye temenni mi? diyeyim. Rahatsız oimuş Vekili izahatta bulundu. Bu arada Ad olmanın ifadesini, hem bir baia duyliye bütçesine yapılan zarrîmın mühim gusu, üstelik de memleket çocııkiannın : bir kısmının memur maaşiarına zamdan terbiye mes"uliyetini üzerine almış b r ileri geldiği, haklkî zammın 750 bin lira insan sıfatile duymamak ve ayni saolduğu, bunun da kabul edilen bir ka mimiyetle konuşmaımk benim de elinınunla mahkeme kâtibleri vaziyetini ıs den gelmez. Ancak iki arkadaşımın da lah edecek teşkiiâtın karşılık tahsısatı mütalealarmda bir tezad buluyorum. oiduğu, kâtiblerin vaziyetinin ıslahı Zira şu iki esas prensip de «Tiirk nıilmahkemeler üzerinde hüsnü tesir icra letinin yüksek ahlâkll, seviyelı, duy" edeceği Vekil tsrafından beyan edildi. gulu, fakat çocuklarının terbiyesi kıt Fasıllara geçildi ve Adliye Vekâleti olduğu» noktasmda birleştikr. Türk milletinin 1 miiyon çocuğu ondan ayrı bütçesi kabul edildi. Fazıl Ahmed Aykaçın tenkidleri bir zümre mi telâkki ediliycr ki ahlâkan düşkün görünmektedir? Hiç Maarif bütçesinin müzakeresine ge bir devirde görülmiyen taVos kütçildi. Bütçenin heyeti umumiyesi üzerin lesini bugün okul dediğimiz ilkinde Fazıl Ahmed Aykaç söz olarak uzun den yükseğine kadar müesseseleı de uzadıya mütalealarını izah etti. Terbiye toplamış bulunuyoruz. Nisbat göze yi, bedenî, fikrî ve ahlâkî olarak ayrı almırsa Fazıl Ahmedin cgerçeklik» eayrı bakımlardan tetkik eden Fazıl Ah sasına uygun çıkmaz. Bu yclda hüküm med Aykaç spor mefhumunu reddet vermek realist olmak değildir. Biz son memekle beraber onu havasız ve ışıksız senelerde memleket ana babalarınm da bir bodrum telâkki ederek İçerisinde •yakından hissettiği çok sert ve çetin bir hapsolmanın aleyhinde bulundu ve be terbiye usulü takib ediyoruz. Bu çetin denî terbiyenin ahlâkî ve manevî terbi usul dayaSa değil. fakat müspet ve menyenin bazı unsurlarile e'ele verrnedikçe Gümrük ve Inlıisarlar bütçesinde Vekil Raif Karadeniz söz alarak bütçe heyeti umumiyesinin müzakeresinde ileri sürülen mütalealarda Vekâletini alâkadar eden kısımlara cevaben izahatta bulundu. Ezcümle Berç Türkerin İskenderun limanmdaki gümrük işterinin intizamsızlığından bahsetmesi dolayısile şunları söyledi: « İskenderun ve Mersinde liman ve gümrük isleri ahvali hazıra dolayısile artmıştır. Fakat hiç bir zaman İskenderunda gümrük muamelelerinden şikâyet olmamıştır. Berç Türker erkadaşımızın gümrük işlerile. liman işlerini karıştırmakta olduğunu zannediyorum. Gerçi liman, sahil, depo, tahmil ve tahliye işlerinde bazı müşkülât görülmüşse de son zamanlarda hükumetçe alman tedbirler sayesinde bu müşküller de bertaraf edilmiştir.» Kasım Gülekin ecnebi memleketlere staja gönderilen memurlardan azamî istifade edildiği yolundaki temennisi üzerinde «Ecnebi memleketler stajyer ola rak ve tecrübe için memur göndermekten müstağni değiliz. Yalnız içinde bulunduğumuz ahval dolayısile bu yıl memur göndermeyi düşünmedik. Fakat bütçede buna dair olan faslı muhafaza etmekteyiz.» dedi. Gümrük ve inhlsarlar tütçesinin kabulünden sonra Dahiliye bütçesine geçildi. Dahiliye Vekili Dr. Fikri Tuzer bazı suallere cevaben izahatta bulundu. Müteakıben Emniyet İşleri Urrium Müdürlüğü ve Jandarma Genel Konıutanlığı, Hariciye Vekâleti bütçeleri müzakere açılmadan kabul edildi. Sıhlıat Vekâleti bütçesi heyeti umumiyesi hakkında Dr. Muhtar Berker mütalealarını söyledi. Sıhhat Vekili Dr. Hulusi Alataş beyanatta bulunarak ezcümle dedi ki: « Sıhhat bütçesinin daha ziyade arDr. Saim Ali Dilemre (ortopediye) tlrılması hakkındaki memnun^yet veehemmiyet verilmesini tavsiye etti. Farici teşebbüslere teşekkür ederim.» z:l Ahmed tekrar söz alarak: Sıhhat Vekâletinin bu sene « Maziye vefanın en iyi çaresi isyapacağı işler ödemektir. Maarifte Vekil bu sene ahnabilen tahsisada ye tikbale borcu kaydet^iğimiz merhalelerdir ki karşıniden 135 hükumet tabibliğine ti.yinler yapılacnğmı, sair kadroların da takviye mıza bu davaları çıkarıyor. Daha ilerleedileceğini, ayrıca bir de doğumevi açı diğimiz zaman şüphe yok ki daha mülacağmı, Berç Türkerın İşaret ettiği veç him davalarla karşılacağız» dedi. memlekette adeta bir zorbalar zümresi husule getireceğinden bahsetti. Ziya Karamürsel de, arkadaşınm mütaleasma iştirak ederek bunun memlekette İçtimaî bir maraz olduğunu, behemehal bir çare bulunması lâzım geldiğini söyledi ve şöyls devam etti: « Mesele tahsil hayatındaki çocuklarımızln İçtimaî terbiyebrina dairdir. Yurdumuzun birçok ysrlerinde ayni manzara karşısında, a^•ni teessür İçinde kaldım. Belki bunlar münferid birer ' vak'adır, diye iddia edenler bulunur. E^'velki devirlerde yok muydu? diyenler olur. Ben üç devre idrak etmiş bir arkadaşınızım. Bu kadar lâübali bir vaziyeti hatukmıyorum. Çocuklarımızln iyi bir terbiyeye sahib olmasmı taleb hakkımızdır.» Dr. Saim Ali Dilemra kürsüye gelerek dedi ki: « Fazıl Ahmedi yeisls dinkdim. Şimdiki Maarif Vekid cevab vermek için kürsüye gelecektir. Hacet yok. Ben vereyim. Vekil gencdir. Ben bundan yarım asır evvel 1015 yaşındaydım .Okuduğumuz rüştiyelerde, idadilerde kan gövdeyi götürürdü. Herkesin belinde ka ma, bıçak, teneffüshanelerde sabahtan akşama kadar destan okurlar; yarısl tulumbacı falan filân.. Sınıf kavgaları olurdu ki söylemeğe hayâ ederim. Fakat Fazıl Alımedin de, Ziya Karamürselin de sözlerini birdenbire baltalamak doğru değildir. Terbiye lâzım! Terabiye lâzım! Söylemek her halde faydasız olmaz. Elhamdülillâh kadın erkek sokaklarda çorabsız ayaklarla dolaşıyorlar. Şimdiki gencleri *«nkid ederken biraz insaf lâzım... Şimdiküer futbol oynuyorlar. Koşu yerinde terbiye dairesinde bahse tutuşuyorlar. Fskİden tulumba koşarlardl. Sonra talebe sayısı eskiye nazaran çok fazladır. Şikâyet edilen kısım her halde yüzde bakımından pek fazla değildir. Dersler de artırılmıştır. Tahteşşuurla temas İçin vakit kalmamıştır. Ben 2025 sene evvel DarülmualHmlnde hekimdlm. Vekil de orada İdi. Sorsunlar mektebin halini! Şimdikilerden memnun olman i ak için hiç bir sebeb yoktur.» fi takdire dayanmaktadır. Bunu tam yapamıyorsak bile tam yapmanm yolundayız. Bundan 3 sene evvel 205 (koğulmak gibi sert vak'a, geçen sene 113, bu sene 60 küsur vak'a görülmüştür. Demek ki biztm münasebette bulunduğumuz okul içerisinde hâdise olarak mevcud olan bizim de beğenmediğimiz olaylar azalmaktadır. Gazeteleri kirleten bir takım haberler vardı. Şimdi şeyıan kulağma kurşun duymuyoruz. Ben Vefada okudum. Nasıl sigara içilir, nasıl esrar içilir, acemın kahvesine nasıl gidiltr., bilirim. Unutmadım. Fakat mukayese de etmiyorum. Çünkü biz daima daha ilerisini istiyoruz. Onun için mukayese etmiyorum. Ama ümidsiz de değilim. Bu sebebledir ki muhtelif cephelerde ve sosyal hâdiseler içinde imtihan ettiğimiz zaman memleket gencliği bana inanınız, sizi de inandıracak kıymettedir. Kimseye yaranmak için söylemiyorum. Bir memleket davası mevzuu bahsolunca bu gencler istisnasız büyük duygu İle, hassasiyetle hareket etmektedirler. Öyle hâdiseler olmuştur ki, hakikaten iftihar vesilesi teşkil eder. Fakat bir balıkçının çocuğu kaybolan bir parayı bulmuş ve sahibine vermiştir. Buna benzer misaller çoktur. Herhangi bir hâdisede yaşlı başlı adamlaruı kemalini bu ufacık çocuklar göstermişlerdir. Fakat büyük kütleye kötü bir görüşle hırçuı bir ruhla bakmak benim görüşüme uymamaktadır.> manası Cumhuıiyet maarifi ve müspet ilim Maarif Vekili, Cumhuriyet maarifınin müspet ilme intıbak prensipini izah ettikten ve «Ben varım, niçin, Türk milleti için çalışıyorum, niçin, Türk milleti için» prensipini anlattıktan sonra bu prensipin ahlâkımızjı esası olarak ele aiındığını ve bedenî zâfa düşüren kötü şeylerden konmmenuı bu prensipin bedende tecellisi olduğunu beyan ettikten « Dünya harbinin dördüncü senesonra dedi ki: sine yaklaştığı ve bu sene 351 müı/on Beden Terbiyesi Maarif lirayı bulan millî müdafaa ihtiyacınm devlet bütçesinin umumî yekununu da Vekâletine bağlanıyor < Bir kaç senedenberi Başvekâlets geçtiği gözönüne altnırsa bu sebeble yabağlı olan Beden Terbiyesi Umum Mü pılan emisyonun ihtiyan gaı/rijcabi'i içdürlüğü Maarif Vekâletine bağlı cla tinab olan bu masrafların ancak cüz'i caktır. Refık Saydam hükumeti ve bir fcısmına tekabül ettiği tezahür eder. Cumhuriyet rejimi, Maarif Vekâletini Avans reya borc şeklinde ıcmin olunan bütün terbiye hareketlerinin mts'ul ve miBi müdajaanın ievkalâde rr.asrafmakamı addetmektedir. Şunu söyiiye lanna kısmen karşılık teşkil eden bu yim ki, memleket çocukları bedence de balt^ yüzünden tedavül hacminde kuvvetlenmektedir. Talebe arasında hasıl olan tezayüdü harbin dördüncü yıhastalık miktan azalmaktadır. Memle lınm eşiğinde içtinab» kabil olmıyan bir ket gencliği meyus olacak şekilde zaruret olarak kabul «(mcfc hakikate kambur, müteverrim; öksürüklü; yün uygun olur.» fanUâsını ağustostan evvel çıkarmaz Tcdavülde bulunan nakid para hachalde değildir. minin müzmin bir hal alütğı takdirde Hasan Ali Yücel beyanatına devamla enflasyona gideceğini ve bunun mali Fazıl Ahmed Aykaçın «gösterişçilik» ten sistem üzerinde zararlı akisler doğurabahseden bir cümlesine de temas etti: cağinı hükumet unutmuş değildir. Ma« Bu hüküm, kendi hesabıma beni liye Vekili: kırmıştlr. Eğer yapılmış da görülıoüş bir *Bununla beraber, diyor; evrakı nakşey varsa bunun gösteriş için yapılma diye hacminin ihtiyacdan jazla artmasını mış olduğunu burada ifade ediyorum» önlemek hazinece en başta gelen bir dedi. lüzum ve zaruret olarak telâkki ve bu Maarif Vekili, memleket çocuklarınm maksadla muhtelif tedbirlerc tevessül itimada lâyık olduklarını tekrardarı son cdildiğini ve bu meyanda külfeîlere vıal ra dil bahsine temas etti, bu yoidaki olan çarelerin de ihmal edilmed<ğini çalışmaları anlattı. Bu işin halii sıra arzetmek isterim.* slnda Fazıl Ahmedin bu husustaki müBunlan söyliyen Maliye Vekili, haltalealarına da cevab vererek: kın malî siyasetimize karşı beslediği iti« Hatta bizzat arkadaşımın bazı ya madla iftihar duymaktadır. Ve bu ifzılarınm da Baki ile hiç bir farkı yok tihar duyçusu, hissî bir takım unsurtur. O kadar yabancıdır. Biz, bunu şöyle lara değil, rakamlara dayanmaktadır. ayarlıyoruz. Kitabını yaptlk, lise on bi Geçen sene zarfında çıkarılan istikraz rinci sınıfm metni yanmda, bir tarafta tahvilleri, en kısa bir zaır.anda kapatümetin bir tarafta tercümeleri, altmda raış, tasarruf sahibleri bunlan kapışırda basit gramer gaideleri gösterilmiştir.» casma almışlardır. Cumhuriyet MaliyeMaarif Vekilinin izahlarmdan sonra sinin dürüstlüğü namuıa iftihar duyan fasıllara geçildi. Fasıllarda da müzake sayuı Ağrah: reler oldu. Bu arada kütübhane meselesi « Bu tedbirlerin yalnız bir taîiesini üzerinde de Hasan Âli Yücel izahat ver olsun çok daha küçük vukyasta bile di ve muhtelif seyahatlerl esnasında 'ecriibe etmeyi kimsenin ciddî olarak Reisicumhurumuzun da bu kütübhane düşünemiyeceği eski devirler hepivıizin meselesine el koyduğunu ve Halkevlerile hatırlryabileceğimiz kadar yakmdır.m Maarif Vekâletinin işbirliği yaparak Diyerek 150 miiyon Iiraya kadar ismemlekette geniş bir kütübhanecililc hatikraz akdi için Meclisten salâhiyet isreketi vücude getirilmesi hususunda diterken şüphesiz haklıdır. rektifler verdiklerini, Reisicumhurun bu Her yeri ateş kapladığı bir sırada, çearzu ve emirleri dairesinde Vekâletin Parti ile temaslara geçtiğini beyan etti. lik kalc gibi sağlam duran yurdumuzun müdafaa bütçesi demek olan 342 bütNafia bütçesi çesi, bir millî iman havası içinde müBundan sonra Nafıa bütçesine geçildi. zakere edilirken Meclise ve hükumcte Mehmed Aldemir (İzmir), İzmirdeki su, sonsuz başarılar dileriz. elektrik ve tramvay şirketlerinin milli*** leştirilmesi yolunda yapılan müzakereler hakkında Vekâletten malumat istedi. Ruşsn Bartm (Samsun), (İbrahim Rıdvan, Emin Aslan, Abdürrahman Naci, Nafıa bütçesi dolayısile muhtelif nafıa işleri üzerinde mütalealarını söylediler. Ankara 26 (a.a.) Dün B. M. MecNafıa Vekili, cevaben izahta bulundu. Bu arada İzmur su, elektrik, tramvay şir lisinde bütçe heyeti umumiyesi üzerinketlerinin millileştirilmesi hakijnda de geçen müzakereler esnasmda MUsyapılan teşebbüs ve müzakereleri anlattı. takil Grup Reisi Ali Rana Tarhan taHarb dolayısile ve ekserisinln meclisi rafmdan ileri sürülen bazı mütalealara idareleri Avrupada olduğundan derhal karşı Başvekil Dr. Refik Saydam betemasa gelinemediğini kaydeden Vekil, yanatta bulunmuşlardı. Başvekilin bu beyanatlarınm tebliği Su şirketinin satuı alınmak zamanı geldiğini ve buna dair kanun lâyihasımn esnasında bir zühul eseri olarak eherrMeclise verilmek üzere oldugmnu kay miyetli bir kısmı noksan neşredilmiştir. detti. Nafıa bütçesi de kabul olunduk Bundan dolayı özür diler ve sayın okutan sonra yarın toplanılmak üzere cel yuculara bu beyanatln yanlışlık vuku bulmuş olan kısmını tekrar sunarız. seye nihayet verildi. Anadolu Ajansı Başvekilin nutkunda bir tashih Bir Alman futbol takımı (Baş tarafı 1 Inci sahifede) Grekoromen gröreş müsabakaları Güreş federasyonu tarafmdan h^ızırla. nan İstanbul, Ankara, Izmir, Mersin ekipleri arasındaki grekoromen güreş müsabakaları 31 mayısta Izmitte yapılacaktır. istanbul atletizm bayramı İstanbul atletizm bayramının final müsahakalan 31 mayıs pazar günü saat 14,30 da Robert Kolej sahasında yapılacaktır. Dört şehir boks maçlan Ankara, İstanbul, İzmir ve Mersin boksörleri arasındaki birincihk müsabakaları 6 haziranda Ankarada yapılacaktır. tstanbul tenia birincilikleri İstanbul tenis birinciliklermin dömlfinal maçları 30 mayıs cumarteii günü, saat 14,30 da, final maçları pazar gür.ü saat 9 da Taksim kortlarında yapılacaktır « Fikrim şudur ki: Bugün hartin başladığı gür.denberi yaptığımız tecrübelerle görüyoruz ki devlet teşkilâtı «a> dan «z» ye kadar baştan başa bu memleketin İhtiyacile telif edilebilecek şekilde *ebdil edilmek lâzımdır. Bu teşkilâtı Dehemehal yenileştirmek rr.ec>uriyeti vardır. Fakat bugün görgulü ve İşe yarar binlerce memurun ordu saflarmda şerefli hizmet almış olmalarınm da, bu kararın tatbikı için tizi biraz daha teenni İle harekete mecbur ettiğini gözönünde bulundurmak lâzımdır. Fakat bunun zamanı gelecektir. Behemehal dinamik ve teknik kabiliyeti ıam bir devlet teşkilâtlna mutlak ıhtivac vardır. (Bravo sesleri ve alkışlar). Şunu da arzetmek isterim: Öyle bir k a n r a vâsıl olduğumuz zaman bugün teşekkül eden bir tabakanm yarın tamatren kaldırılmasında hiç bir müşkülât görmüyorum. Fakat fikrimi, bilmiyorum, İzah edebildim mi? Şimdiki şekil kalır. kamburun üzerine bir kambur daha ilâve ediHr. Hcıyır efendiler, İkisi birden ameliyat olur, çıkarıllr, atılu.» Bisiklet mukavemet yarışı Bisiklet ajanlığından: Türk Mikrobiyoloji cemiyetinden: İstanbul bisiklet mukavemet birinci28 5'942 perşembe günü saat 18 de Ellği yarışı 31 5 1942 pazar günü sabahı tibba Odası konferans salonunda toplasaat 10 da Topkapı ile Kumburgnz arasında ve 100 kilometrelik bir mesafe narak senelik kongresini yapacağından sayın azanın teşrifleri rica olunur dahilinde yapılacaktır. Türk Mikrobiyolojî kongresi