27 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Çarşamba 27 MAYIS 1942 Dün Mecliste 7 Vekâ £ AN ENİ İSTANSUL! Ankara caddesi No, 102 TELGRAF: TAN, TEL, SEKİZİNCİ YIL — No. 2132 İSTANBUL EFON: 2431 4318, 24319 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ letin bütçesi Kabul Edildi Başvekil ve Maliye Vekilinin Beyanatından Öğrendiklerimiz #fetinin hu- | bir devirde ak vazifesini üzerine £ ordumuzu, mederi milletler ordu- esinde tutabilm, lyon lira & Fakat hü ihmal edemiyeceği raflarını karşılan gelir kaynakları k ve yeni telbirler almak 20- larının $ yeni M. Zekeriya SERTEL B' ük Millet Meclisinde büt- çe müzakerelerine başlan. rası münasebetiyle Başvekil ve Maliye Vekili tarafından yapı - lan beyanat, birçok meselelerin aydınlanmasına hizme! miştir. İlk öğrendiğimiz şey, memle - kel müdafaasına verilen ehemmi. yettir. Her şey Müli Müdafas içindir. Dünyayı saran harp âfe- tinin hudutlarımıza dayandığı bir devirde bundan tabii ve bundan haklı bir siyaset olamaz. Faka* bugün ordularm ihtiyaçları eski zamanlarla kıyas kabul etmiye - cek derecede büyük ve geniştir. Memleketin hudutlarını ve istik.. Jâlini korumak vazifesini üzerine alan ordumuzu, medeni mületler seviyesinde tutabilmek için gün- de bir milyon Jira sarfedildiğini Öğreniyoruz. Demek ki, senelik bütçesi 400 milyon lira olan bir Gevletin geliri, ancak müdafaa masraflarını karşiyacak vaziyet - tedir, Fakat devlet, diğer işlerini de ihmal edemiyeceği için, müda İaa masraflarnı karşılamak üzere yeni gelir kaynakları bulmak ve yeni tedbirler bulmak zorunda kalmıştır. Bu hususta diğer mem. Ieketlerin tecrübelerinden ve ak dıkları tedbirlerden de istifade ©- dilerek, muamele ve istihlâk ver. gilerinin arttırılması ve harp sartları yüzünden husule gelen İazla kazançların bir kısmına el konması kararlaştarılmıştır. Bun- larm dışında önümüzdeki mali yıl içinde müdafaa masraflarına kar- ılık olarak 150 milyon liralık da. hili bir istikraz akdi düşünülmek- tedir, Harp içinde veya harp dışında kalan bütün devletlerin müdafaa ihtiyaçlarını karşılamak için baş vurdukları çareler de bunlar: Bugün muamele ve istihlâk v gisi ihdas etmemiş, harp zengin. lerinin kazançlarına el koymamış bir devlet kalmamıştır. Hattâ bu tedbirlerin fazla. olarak iktisadi Mmüvazeneyi tesis hususunda da faydaları o görülmüştür. Gerek harp kazançlarından bir kısmının İve iktisat büt Bazı Hatipler Fr Şiddetlendirilme Terbiy *Adliye Vekili H. Menemencioğlu Vekillerin. Izahatı Maarif Vel Olduğunu Söyledi - İktısat Vekili “Önümüzdeki Kış Halkın Köm Uuru engi ve Trahom Mücadelesinin sini, Tahsildeki Çocuklarımızın ni İstediler e Abdurrahman Naci Demirağ İktisat Vekili Sırrı Day emleket Gençliğinin Güvene Lâyik Emniyet Altına Alınmiştır,, Dedi Ankara, 26 (TAN) — Bugün saat 14 de Şemseddin Güralta - yın reisliğinde toplanan Büyük; Millet Meclisi sırasiyle düyunu! umumiye, gumruk ve inhisarlar, dahiliye, emniyet umum müdür- lüğü, Jandarma genel komu ğı, sıhhat, adliye, maarif erini ve kabul etmiştir. Gümrük ve İnhisarlar bütçesi Düyunu umumiye bütçesi mü. zakere edilirken Faik Kurtoğlu “Düyunu umumiye, kelimesi ü- zerinde durmuş, ona cevap ve - Ten Fuat Ağralı da bu kelime üze rinde düşünüldüğünü bildirdik - ten sonra gümrük ve inhisarlar bütçesine geçilmiştir. Söz alan Berç Türker İskenderun gümrük işlerinde bir intizamsızlık oldu - ğunu, bumu beş on gün evvel 0 radan gelen bir arkadamından duy duğunu söylemiştir. Buna cevap veren gümrük ve Muharebesi Çevrilen Kuvvetler | Kuşatma | Harkof'ta Taarruz Tekrarlanıyor | Gelişiyor Buna Mukabil Ruslar İzyum'un Cenubunda Müdafaaya Geçtiler İki Tarafta Cepheye Çok Büyük Kuvvetler Sürdü Rusların Çenberden Kurtulma Gayreti Boşa Çıkarıldı Havadan Şiddetle Bombalanıyor e — aesesesemasesiee g rına göre başlıca iki mevzuda, alınacaktır. artışları, —.eeeasese Mri. Keitel Romaya Gitmiş! kin Selen Haberlere Göre Fransız - İtalyan Münasebetlerinde İnkisaflar Olacak Fevkalâde Kazan Vergisinin Esasları 1 - Sulh Zamanındaki Vasati Kârların Fevkinde Görülen Kazançlardan 2 - Bina ve Arsa Satışlarında Alış ve Satış Bedeli Arasındaki Farktan Yüzde 15 - 60 Nisbetinde Vergi Alınacak Ankara, 26 (TAN) — Fevkalâde kazançlar inden vergi alınması hakkındaki kanan hasnın Büyük Millet Meclisi encümenle. rinde tetkikine başlanmıştır. Bu lâyi 1) İkinci dünya harbinin doğurduğu iktisadi şartlardan istifade edilerek normalin fevkinde elde edilen kazançiar, 2) Gayrimenkul kıymet e e e Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de | ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Alınız, Çünkü bu Ansiklopedi ona mektep kitabı kadar ve belki ondan daha elyade lârımdır, Fiyatı Yedi Liradır. 'TAN müsssesesinde ve kitapçılard. 4 ç Bu mevzuları birincisinde vergi, normal kazancı aşan kazanç kısımlarından alınacak- tır, Normal kazanç da, sulh zamanındaki vasati kârlardır. Harbin başladığı 1939 yılından ev. velki üç senenin, yani 1936, 1937 ve “938 tak vim yılları kazançlarınm vasatisi ele nhnacak ve şayet 1939, 1940, 1941 ve daha sovraki seneler kazançları bu vasatiden fazla bulunur- $ sa yalnız bu fazla kısımdan (fevkalâde kazanç * AÂör Devamı Sa. 2,Sü € $ ...... BESİKTAS YANGIN Köy içinde 8 Ev, 14 Dükkân Yandı Yangın, Biri Beş Diğeri Altı Yaşında İki Çocuğun Tutuşturduğu Talaşlardan Çıktı a esasla- n yeni bir vergi “rare seayeşaaeaskessesakakasenesames eee Vaşington, 26 (A-A.) — Siyasi mehfillere gelen haberlere göre, Fransız - İtalyan o münasebetle, rinde ehemmiyetli değişiklikler beklemek lâzımdır, Bunun askeri mahiyette olması muhtemeldir. Alman genelkurmay başkanı Ma. roşal Keltel dün Romaya vasıl olmuştur. Trablusa gitmesi muh. temeldir. İtalya Kralı San Remoya git- miştir. Burası, İtalyanların ilha- kını istedikleri Fransız Rivyerası hududundadır. İtalyan veliahdi orduya neşret- tiği günlük emirde demiştir ki “Yeni imtihenlara, ayni zamanda yeni zaferlere hazır olunuz... ÇİNE KARŞI TOPYEKÜN TAARRUZ Köyiçinde bir yangın çıkmış, itfaiye tarafından güçlükle sön - dürülebilmiştir. Yaptığımız tah - kikata göre vaka şöyle olmuştur: Yangın, «İstanbul arşiv dairesi memurlarından Sabrinin sahibi olduğu ve yumurtacı Ahmedin kira ile tuttuğu Beşiktaşta Köy içinde Köprübaşı caddesinde 14lunan Moskova İtfaiye ateşi söndürmek için gayretle çalışıyor Dün saat 12,30 da Beşiktaşta) yaşındaki oğlu Özcanla, #ey B)satıcı Nezir'in 6 yaşındaki oğlu ev 16 dükkân yandıktan sonra) Hüseyin, ellerine geçirdikleri bir Ar Devamı: Sa, 2, Sü, 7 MOSKOVA BÜYÜK Elçimiz Gidiyor Mezunen memleketimizde bu- Büyük Elçisi inhisarlar vekiti demiştir ki: .— Ahvali hâzıra dolayısiyle) İskenderun limarunm,gerek güm. #77 Devamı: Sa. 2 Sü. 1 Berlin, 26 (A.A) — Alman or. duları bağkomutanlığının tebliği: Harkot cenubundaki kuşatma mu harebesi en hararetli devresinde bulunmaktadır. Çenber içine slın mış olan düşman bütün gayretini Moskova,26 (AA) — Sovyet gece yarısı tebliği: Pazartesi günü Harkof istika- metinde çarpışmalara devam edil miştir. İzyum Borvokovo istika -| metinde Sovyet kıtaları düşman Çunking'in Sözcüsü, Japonların Buna numaralı dükkân bahçesindeki| Haydar Aktay'ın yakında tedavi» yumurta talaşlarından çıkmıştır. sini ikmal ederek memuriyeti ye. Dükkânın bahçesinde oynamakta |rine döneceği haber verilmekte» olan ve mal sahibi Sabrinin Sidir. AE LR Rana Tarhan'ın Sözleri Müstakil grap reisinin yeni bütçe dolayiniyle Meclisteki beysnatınm tam metni dördüncü sayfamızdadır, Amerikan t I piyasadan çekilmesi, gerek müz- maele ve istihlâk vergisi şeklinde bir kısım paranın devlete geçme- si, piyasadaki para bolluğunu a. zaltmakta, bu sayede paranın kıy metini muhafazaya sebep olmak- $a ve fiyatlarm yükselmesine mâ- ni olmaktadır. Maliye Vekilinin beyanatına göre tedavüldeki para miktarı 600 milyonu bulmuştur. Bugün. kü iş hacmine göre bu para faz- Iadır. Bu bolluk paranın satın al- ma kabiliyetini azaltmakta, elin. de para bulunup da bunu işde kullanamıyarlar binaya, arsaya, kiymetli eşyaya, kısmen'de piya- sada fiyat yükselmesine sebep o- Jan mallara kapatmaktadır. Hü - kümet istikraz ve yeni vergilerle tedavülde bulunan paranın bir kısmını piyasadan Çıkârmca, bu bolluk kalmıyacak, ve bugünkü müvazenesizlik de devam etmi - yerek bir istikrar husule gelebile. cektir. MX af yalnız bu mali tedbir - ler iktisadi müyazeneyi t€- bise, #larm © yükselmesini men'e ve piyasada bir “stikrar husulüne kâfi değildir. Bunun ye 2. A Devamı: Sa, 2, Sü. 3 Tayyare Filoları Almanyaya Karşı Taarruz İçin İngiliz Adalarına Geliyor Bombardımanlara Yakında Başlanacak Vaşington, 26 (A.A) — "Reu- ter,, bazı belirtilere göre, Birle - şik Amerika yakında ikinci hava cephesini açmak suretiyle Alman lara karşı hücumlara iştirak ede. cektir. Kudretli bir Amerikan ha va filosu için gereken benzin ve mühimmat İngilterede toplanmış bulunmaktadır. Amerikan filola- TI kendi kumandanlarının idare - sinde bir İngiliz hava mareşali -| nin kontrolü altında harekâtta bu| Tanacaklardır. A7” Devam Sa.2,Sü.2 maksatla yapılan çetin savaşlar dün boşa çıkarılmıştır. Rümen ve Macar teşekkülleri ta- İH AY İÇİNDE YENİSİNİ ÇIKARTACAKLAR toplayarak doğuya doğru bir de- ik açmağa çalışmaktadır. Bu tanklariyle ve piyadesiyle kanlı çarpışmalar yapmışlardır. Cephenin öteki kesimlerinde önemli birşey olmamıştır. Pazar günü 10 Alman tayyaresi tahrip #77 Devamı: Sa. 2, Sü. 4 Alman, 47” Devamı: Sa, 2, Sü. 5 Nüfus Cüzdanlarında Askerlik Vaziyeti de Kayitli Bulunacak Her erkek vatandaşın mutlaka bir nüts hüviyet cözdanını hâmil ol. ması ve bunda askeri vaziyetinin yazıl" bulunması hakkında yeni bir karar verilmiştir. Bu hususta viliyet tarafından bir tebliğ meşredi miştir, Bu tebliğe göre, elinde müfus hüviyet cüzdanı olmıyan veya olup da bunda askeri vaziyeti tesbit edilmemiş bulunan her erkek va. tandaş önlümlzdeki temmar aymın son gününe kadar bu kabil msame. lelerini ikmal ettirmek mecburiyetindeir. Hiç nüfuz cüzdan: bulurmıyanlar, Gturdekları mahallin kaymakam $| lıklarma müracaat ederek yenisini çıkaracaklar, ondan sonra askeri ev- şubelerine müracaat edecekler, Nülus clirdanı olup da banda askeri maamelesi yazılmamış bulunanlar da ayri müddet içinde. mensup ol. dukları askerlik şebesine müracaat ederek nüfus cüzdanlarıma — askeri durumlarını kaydettireceklerdir. Yabancılardan İstinbul cihetinde oturanlar Eminönü, Beyoğlu ta. rafındakiler Beyoğlu “askerlik. şubesine mürâcaat . edeceklerdir. - Ancak Sarıyer, Kartal, Adalar we Şile mntakalarında oturan yabancilar men. sup oldukları" şubeldrde . muamelelerini yaptırabileceklerdir. Hazırlandığıni Söyledi Çungking, 26 (A.A) — Japon- larını Çine karşı topyekün taarru- za geçme plânları Çin askeri söz. cüsü tarafından ifşa edilmiştir. Sözcü, bir taraftan Kinhwa mahallelerinde çarpışmalara şid- detle devam edilirken, * diğer ta- raftan Japonların Fuklen eyale. $ine karşı daha büyük bir taarru- za geçmek İçin, aralarında For- mose adasındaki uçak gemileri de dahil olmak üzere harp gemile riyle deniz taşıtlarını toplamakta bulunduklarını ve Hindiçini'ye Japon makineli birliklerinin çıka- rılmış olduğunu söylemiştir. dığımız. pa tam bininci GÜNDE BİR MİLYON LİRA ili Müdafaa masrafımız, orta hesap günde yalnız bir milyon lira tutuyormuş. Taca Oğlan'ın başka bir vesile ile candan, gönül- den söylediği gibi “Bir milyon da bendeni,, diye haykıracağım geldi. Şu kıpkızıl kıyamet ortasin. dasulh ve salah istediği için cenge hazırlanan ve bugüne kadar ne şerefi, ne de bir tekeri eksil- meden, eksilmek şöyle dursun, her ikisi de artan ordumuza ayır kim büyükseyebilir? İkinci cihan harbinin dün ünde bulunuyorduk. Bu bin gün - başka devlet- Ka Bir Motörümüz Torpillenerek Batırıldı Taarruzu Bir Rus Denizaltısı Yapmış! Solya, 26 (A.A) — D.N.B. i JTürk bandıralı Zafer motörü, 23 rakları veya terhis vesikalariyle birlikte mensüp bulundukları askerlik $| Mayıs sabahı Zarevo yakmında / Bulgar sahilinden 1800 metre mesafede bir Sovyet denizaltısı. nın İaarruzuna uğramıştır. Sov- yet denizaltısı üç torpil atmış ve motör, üçüncü torpilin isabeti flo batmıştır.. Mürettebatı teşkil e. 'den dokuz: kişi: sahile çıkmiya muvaffak olmuştur, lere ve milletlere kıyas edilince - bin gün süren sürekli bir ba; ramdır. Bin gündenberi dünyanın bağrı deşilmekte, medeniyet. lerin, en eskisinden en yenisine kadar, enkazı her tarafta yığıl- makta, külleri savrulmaktadır. Avrupada İsa adına yükselmiş kiliseler göçer, kutlu tasvir. ler tüterken Asyada Buda ve Brahma için kurulmuş tapmaklar da çökmekte, Afrikada ise camiler yerle bir edilmektedir. Din me. deniyeti gibi sanaat medeniyeti de sayısız fabrikaların, barajların tersanelerin, lâboratuarların . yıkılması, yakılmasiyle ortadan kalkmaktadır. Dünya, kendinden büyük bir devin uğursuz elin- de bin gündür, durmadan hırpalanmakta, temelinden sarsılmak. tadır. İşte böyle bir ejder, dört yanımıza pençesini atarak astr. lara kafa tutmuş medeniyetlerin kemiklerini dişleri arasında kr- rıp yutarken biz, bin gündenberi o çenenin yalnız sinir aşır! kor- kunç takırdısını işitmekteyiz. Bin gün geçti; ejder henüz iştahını kaybetmiş görünmemekle beraber birdenbire tiksinti duymasını artık bekliyebiliriz. Onun kan dolu şiş karmla boylu boyuna yere uzandığı, tokluktan gebermiş bir lâşeye döndüğü gün ba. şı ucunda dim dik dinç duracak millet, inşaallah, biz olacağız. , günde bir milyon lirayı böyle bir güne şerefimizle eriş- mek için veriyoruz. O para, yalnız bu bakımdan değil, sapasağ- Jam kalan erlerimizin ve ecdat yadigârı eserlerimizin, yurdumuz ve onurumuz gibi kurtulmuş olması itibariyle dp olsa olsa bir mf şenlik masrafıdır!