26 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

26 Mayis 1942 Izmirde iki cinayet , Lavalin iktidar mevkiine jeçmesi Alnıanya Ue Fransa İzmir 25 (Telefonla) Birinci Aziırasında en sıkı elbirliginin ziye mahallesinde 52 yaşmda Ethem, 17 ttminine dojru kat'i bir adım sayılmış yaşmdaki kızı Münevveri, evinde kiracı tı. Artık Fransa, Mihverle beraber hare olarak oturduğu Sabri İle evlendirmek ket edecek ve Jlihverin emellerine ve xa istemiş, kız da sevdiği amele Aliye kaçferine hizmet edecekti. Esasen Lavalin mlş'tır. Baba buna kızarak Sabri İle Mihver zaferine taraftar ve kani oldu birleşmiş ve Alinin evine gitmiştir. Kız ğu da söyleniyordu. kapıyı açmamış, arka bahçeden bir mekFransamn Lavali hükumet başuıa ge tebin arsasına atlamıştır. Baba ilo Sabri tirmekle, yahud getirmeğe sevkedilmek. kapıyı kırarak içeriye girmişler, 'kjzı le tuttuğu bn hattı harekete, Demokra bulamamlşlar, fakst kaçtığmı anlıyaır.k siler, taarruzî bir mnkabelede bulun takib etmişlerdir. Neticede Ethem, bir • ı ni'iiMitı; dnlar ve bu mukabele ile Ftansanın iç juıünü denemek, Fransayı sarih bir vaziyet almaga mecbur etmek istedüer. Bu taarrnzi mukabele Madagaskarın işgali ve Martinik müstemlekesinin Mihver tarafından kullanılmasına imkân venniyecek tedbirlerin alınmasıydı. Berlin 25 (a.a.) Alman orduları Göriinüşe göre Fransa, Demokras: başkumandanhğının tebliği: cephesinin bu hattı hareketi karvsınıl Harkof çevresindeki askerî hareketier bir karar vennege mecbur olacak, belk büyük kuşatma çarpışması şeklinde gede Demokrasiye muhasım bir cephe ala. lişmişür. İçlerinde önemli zırhlı kuvcaktı. vetler bulunan üç ordudan mürekkeb Fakat Fransız hükumeti bu yolda bi; büyük Sovyet kütleleri tarafından yapıkarar veremedi ve Demokrasi cephesin< lan bütün delme teşebbüsleri akamete karşı hasmane bir vaziyet alamadı. Çiin uğramıştir. Düşman çok ağır kayıblar kü Fransız efkân umumiyesi onun boy vermiştir. Cephenin merkez kesiminde le bir karar vermesine mâni olmakta v otuz kadar mevzi Alman kuvvetleri taLavalin MUıverle Fransayı hakkile hoş rafından yapılan karşıhk taarruzları nenud edecek bir anlaşmıya varama ticesinde geri alınmıştır. ması Fransız efkân umumiyesinin Mih İlmen gölünün cenub doğusunda mevvere karşı hissettigi bu tnenfî temayiilü ziî Sovyet taarruzları tamamile püskürkuvvetlendirmektedir. Bu yüzden Fran tülmüştür. sa, Mareşal Petenin takib edegeldiğ Laponyada Fin ve Alman kuvvetleri hattı hareketten aynlmadı. Mihveıe haftalardanberi devam eden savaşlar karşı uslu bir mağlub tavnnı almak v esr.asmda bir çok tümenlere yükselen Demokrasiye vefalı bir dost gözile bak düşman kuvvetlerini mağlub etmişlermak diye hulâsa edebileceğimiz bu si dir. Bu çarpışmelar esnasında 39 uncu yaset bu âna kadar devam ediyor ve bisikletli müfreze derinliğine devam eCörünüşe göre Sovyet . Alman harbinin den düşman mevzilerini, arazinin gösseticesi taayyün edinciye kadar devam terdiği bütün zorluklar ve düşman taraedecektir. Demokrasi cephesile Mihve: fından yapılan anudane mukavemete eephesi en büyük imtihanı şark cephe rağmen delmişlerdir. ahıde geçiriyor ve iki taraf arasındak Alman pike bomba uçaklan, Kandaen çetin mücadele, vuku buluyor. Şayed laşka koyunda Murmansk demiryolu şark cephesindeki harekât, Alman süâhnun mühim bir köprüsünü tahrib et larının zaferile neticelenirse o zaman mişlerdir. Fransa, ister istemez daha sarih bir vaHava ku,wetlerinin yiddetli ziyet almak mecburiyetinde kalacak ve hiicumlan Mihverin her emrini yerine getirecekBerlin 25 (a.a.) Alman orduları tir. Fakat Sovyet mukavemeti bu sene de kırılmaz ve bu mukavemet harbi bir başkumandanlığı bildiriyor: Alman hava kuvvetleri dün ordu ile daha kışlatmak imkânıru elde ederse, o zaman Fransanın Mih vere karşı gös sıkı işbirliği yaparak harekete geçmişler, terdiği menfî temayüle daha açık bir şe pike, bomba ve savaş uçaklan ve avcılarımız Barvenkovo cenubundakl çevrede kil vermesi dahi beklenir. düşman kuv\etlerini sıkıştırmışlardır. Fransadaki âmmc kanaatinin Demok. Bu münasebetle düşmanın tank toplurasilere müteveccih olduğu göze çarp luklan birbiri ardısua muhtelif zamanmakta, ve onun için Fransız hükume larda yok edilmiştir. Sovyet iaşe ve tinin siyaseti ister istemez bir intizar malzeme kolları tahrib olunmuş ve bir devri geçinnektedir. Bu intizar devri, çok düşman bataryaları bomba hücumşark cephesinin mukadderatına bağU larile susturulmuştur. Donetz dirseğindır. Lavalin de inandığı gibi Mihver, bu de düşman gerllerindeki muvasala yolrada muıaffer olursa, o zaman Fransız larma karşı şiddetli taarruzlar yapılmış efkân umumiyesinin çarnaçar Mihverin ve savaş kesiminde avcılarımızın girişyeni nizamına boyun eğmesi ve bu ni tikleri hareketier neticesinde son gelen zara çerçevesi dairesinde ne kurtarmak haberlere göre 20 Sovyet uçağı düşürülmümkünse onu kurtarmağa çalışması müştür. beklenir. Harkofta muhasara edilen Rus Aksi takdirde Lavalin kanaatUe beordularının vaziyeti raber siyaseti de iflâs edecek vee FranVişi 25 (a.a.) Harkof bölgesinde sız milletinin Demokrasi eephesi lehinde daha sarih bir temayül göstermesi ih muharebe yeni bir safhaya girmiştir. İzyum kesiminde çevrilmiş olan Rus timali başgösterecektir. birlikleri kurtulabilmek ve gerideki Bn hâdise, Mihverin şimdiye kadar ka. kuvvetlerle birleşebilmek için çok gayzanclarla dolu olan harb tarihinde belki ret sarfetmekte fakat hiçbir netice elde bir dönüm noktası teşkil edecektir. edememektedirler. Bu bakımdan da Fransanın vaziyeti, Rusların hedefi Donetz havzasını işdikkatle takibe deger. gal etmekti, ayni zamanda Kırımdan Başvekilin (Baştarafı 1 inci sahifede) ylm. Devlet teşkilâtı halkın ihtiyaclarını tamamen karşılıyacak şekilde teessüs ederse o vakit biz biraz rahat ederiz. Bugün devlet teşkilâtı bu vaziyette değildir. İaşe için büyük teşkilât yapmak mecburiyetinde kalıyoruz. Arkadaşlarım çok iyi bilirler ki, bir çok devletler harb haline geçecekleri zamanki vaziyeti sulh zamanmda düşünerek ona göre teşkilâtlarmı hazırladı'ar. Biz seferberliğe geçmek için lâzım gelenleri sulh zamanmda düşünmüşüzdür. Fakat bugünün ihtiyacları, yalmz devlet teşkiîâtının değil, büyük şehirlerin belediye teşekküllerinin de ihtiyaca kâfi gelmediğini göstermekte ve ona çare bulmak da hükumete düşmektedir ve bu teşkilât da işe hazır olmıyan unsurlardan vücude geldiği için muhtereiı arkadaşım Rana Tarhanın işaret ettikleri gibi, aksaklıklar görülmektedir. Tabiî bunlar yeni girdikleri bu işlerin safahatını yavaş yavaş öğrenecekler ve bu işlere yavaş yavaş alışacaklardır. Bu arada bazı fenalıklar olursa bittabi bunlar da görülüp temizlenecektir. beyanatı iseler/Jrasınd Boy meselesi ir kötü huyum var: Sinem*da olsun, tiyatroda veya göı diktiğün başka sahaJarda olsun önüme benden yüksek kimsenin gelmesine içerliyorum. Gerçi bu gibi yerlerde halk, arkay* do£ru yükselen meyilli yerlere oturtuluyor ama, bu tedric her yerde yok. İşte böyle tath meyilll olmıyan yerlerde önüme benden yüksek birinin gelmesi benl bitiriyor. Efendim, hedefim kayboluyor. İlerimi göremiyonıın. Oluşumun hikmeti kalmıyor. Görmek İçin de saga, sola sapmaya r a n olamıyonıın. Şöyle muhakeme ediyonıın: Oturmuşum bir yere. Dosdogrn görmek varken, önümdekinin benden daha yüksek oluşu yüzünden neden bel kemiğimi çarpıtıp sağa, sola igrileyim! Acaba herkes de benim gibi mi, diye şüpheye düştüm. Baktım, şöyle Ioca gibi, balkon gibi önüne kimsenin geçemiyecegi bir yerde oturanlardan maadası hep kendinden yükseginin önüne oturmasına içerUyor ve böyle birinin gelip de kendine engel olmaması için bu yerleri hep bodur, hep kısa ve hep bücürlerin Işgal etmesinl b tiyor. Güzel ve kurnaz bir temenni! Ba temenni tahakkuk edince, hem bizim önümüz kapanmamış, hem salonun manzarası, şurada, burada umum! «eviyeden ayrılıp sivrllen baslarla intizamını kaybetmemiş olur. Lâkin gelgelelim böyle herke» hl«vsındaki koltuga önünü kapatmasın dlya kendl boyuna göre adam aradı mı, hep daha kısa kaidesi tatbik edllecegine göre en öndekiler cüceleşiyor. Ne zaran var? Hiç! Yalnı» bn kadar cüceyi de nerede bulmalı? Gördünüz ya! Gerçekten kötü huyum var. Böyle olmasam da, kadertoe r a n olsam. benim bulundugum yere girmeye salâhiyeti olan herkesin hakkına riayet etsem de onlann müstahak olduklan yerlere oturmasına söyle böyle engel olmasam daha insanî, daha digergâm olmaz mıyım? Evet ama, ben o derece ytikselsem, önümdekl kim olursa olsun. zaten benim önümü kesemeı ki!» Sinema salonlanndaki bu endlşelerimiı, hayatın hemen her safhasında biıt kayçılandırmakta, önümüze geçenlerin yüksekliklerl hakkında tasalara düfüp tedbirler düşünmemize sevketmededlr. Rahat şey degil doğrusn. Fransamn durumu Bir baba, sevdiği adama kaçan kızını, bir ne zaman terzi de fazla şarab içmek munakaşasına tavazzuh edecek? giriştiği tenekeciyi bıçaklıyarak öldürdü an tehliği ömer Rıza DOĞRUL (Başmakaleden devam) Roosevelt'in sözlerinden sonra, lâalettayin bir ajans tarafından yayılan yukarıki haberin hiç bir otoriteyi temsil etmediğine inanabiliriz. Amerikada resmî kanaat, eskisi gibi, harbin uzun süreceği noktasında birleşijor demektir. Zaten Birleşik Devletler gibi, silâhlanma yolunda çok geç kalmış, ordu kurmağa yeni başlamış, bir çok vasıtalan noksan bulunan bir dcvletin bu halile harbe girmesi keyfijetini başka tiirlü anlamağa da imkân yok gibidir. Amerikahlar hesab ettiler; Alman, İtalyan ve Japon harb gücünün neye muktedir olduğunu, Ameıika hazırlanıncıya kadar bunlann neler başarabileceğini önceden kestirmeğe çalıştılar ve neticeyi kcndi hesablarına uygun buldukları için bu muazzam işi göze aldılar. Harbin ilk günlerinde olduğu gibi, biitün mesele de, hâlâ bu hesabın doğru çıkıp çıkmıyacağındadır. İngiltere de, aşağı yukan Amerika gibi düşiinmüş, Mihver harb kudreti zafer için şart olan hayatî noktalan ele geçirinciye kadar hazırlanıp harekete geçebileceğini kuvvetle ümid etmişti. Eğer etmeseydi. Südet'ler meselesi yüzünden silâha davranmıyan İngiltere, Danzig işinde de herhalde bir kolayını bulur, ateşin parlamasına meydan vermezdi. Mihver tarafı ise, tamamile aksi bir düşünce ile harbe girdi. Onlar da, Demokrasiler hazırlanıp da kımıldamıya başlayıncıya kadar, zafer için lâzım olan büriin hayatî noktalan ele geçireceklerine inandılar. Kendilerinde o kudreti görmeselerdi, şüphesiz onlar da boşu boşuna ateşe atılmazlardı. Bugüne kadar bu hayatî noktalardan çoğu Mihverin eline geçmiş bulunuyor. Garbî Atlantik sahilleri baştan aşağı Alman kontrolu altındadır. Fransız ordusu yenilmiştir. HongKong, Manilla. Singapur gibi imparatorluğun ana kilidleri, Cava, Sumatra, Borneo ve teferruatı gibi geniş ham madde kaynakları Müttefiklerin elinden çıkmıştır. Fakat hayatî nokta ded'çimiz zaferi tenıiıı edici unsurlar birbirine o kadar bağlı şeylerdir ki. bur.lardan sonuncusu elden girmedikçe kimin galib, kimin mağlub olaca&ını kat'î bir sekilde kesürmek im Harb 1942 de bitebilir mi? gelecek olan kuvvetler de şimale doğru çıkarak yukarı kuvvetlerle birleşecekti. Fakat Almanların Kerç yarımadasında elde ettikleri galibiyet bu plânları suya düşürdü. Ruslar Harkofu arkadan çevirerek almak niyetinde idiler. Bu hareketlerinde, Almanların sol cenahlarma yaptıkları ekın yüzünden muvaffak olamadılar. Harbiye Türkiye futbol şampiyonu oldu Ankara 25 (Telefonla) Türkiye futbol şampiyonasımn son müsabakalan bugün yapılmıştır. İlk maç Trabzon Izmir arasında oynanmış, Izmirliler 43 galib gelmiştir. Bundan sonra Harbiye Beşiktaş takımları karşıiaşmıştır. Bu maçın ilk devresi sıfır sıfıra bitmiş, ikinci devrenin 18 inci dakikasında Beşiktaş, 25 inci dakikasında da Harbiye birer gol yapmışlar ve müsabaka 11 beraberlikle bitmiştir. Bu suretle Harbiye takımı Türkiye şampiyonu olmuştur. ml bir fiat politikasının tedric! bir suTesellüm meselesi Tesellüm işi, henüz doğrudan doğru rette tatbikını ifade etmektedir. Biz ya aid olduğu daireler tarafmdan yapıl bunları birer birer veriyoruz. Doğrudur maktadır. Burada bilhassa şunu teba Fakat heyeti umumiyesini daha evvel rüz ettirmek İsterim ki hakikaten te Ticaret Vekili arkadaşımın bir hususî sellüm İşi İçin yeni bir teşkilâta ıhd içtimada arzettigi veçhüe, bir seviyeye yac vardır. Ancak evsafı taayyün et getirmeğe çalışıyoruz ve bütün bu fiatmiş mevaddı, Ticaret Vekâleti veya di lan behemehal sabit bir hadde tutmak ğer kaiidilarla tedarik ettiğimiz malı için karar vermişizdir ve bu kararın devlet kanalile vermekteyiz ve onları üzerindeyiz. Binaenaleyh Berç Türker arkadaşımın, toprak mahsulleri fiatma maliyeti üzerinden veriyoruz. zam hakkında söylemiş olduğu söze hühendeğe yuvarlanan km, 12 yerinden Satın alma işleri kumet namına, biz iştirak etmiyoruz. bıçaklıyarak öldürmiiştür. Katil baba Satın alma lşleri: Satm alma işleri ya iie arkadaşı yakalanmıştır. <Başladığımız tetkikat bitmek üzeredoğrudan doğruya ticarî birlikler, yahud resmen tanınmış müesseseler vası dir. Yakmda bundan müspet neticeler Şarab içme rekabeti yüzünden tasile yaptınlmaktadır. Ticaret Vekâıeti alacagımızı ümid ediyoruz. Bunun hariAlsancakta Akdenlz sofcağında tenebu tarzda karar vermiştir. Maamafih bu cinde, sınal istihsal, toplama, fiatlandırkeci Armando oğlu Pol birkaç misafimeselenin üzerindeyiz. Haricden ısmar ma, dagıtma unsurlarmı da gözönünde rile evinde şarab İçtikten sonra yalda, lanan mubayaatı birleştirmek, satın tutuyoruz. Bu hususta icab ederse vekendilerile fazla şarab içmek münakaalırken resmî müesseseleri ve tîcarî sika usulüne de gideceğlz ve lâzım gelen şaşına girişmiş, kavgada terzi Hü.eyin birlLkleri tavzif ederek bunu en salinı bütün tedbirleri alacafız. Bunun üzerin Karaferye tarafından bıçaklanarak ölbir şekilde yapmak kararındayız ve tat de çahşmaktayız. Zannederim arkadaşıdürülmüştür. mızı tatmin edecek şekilde maruzatta bikata da geçmiş bulunmaktaylz. bulundum.» Yeni vaziyetin icab ettirdiği Ali Rana Tarhan (İstanbul) TeşeKyeni tedbirler kür edertm. En mühim dava, arkadaşımızın en Başvekil doktor Refik Saydam (De son mevzuu bahsettikleridir. Biliyorsu vamla) Gerek İzzeddin Çalışlar, gerek Bu noktai nazardan bunda herhangi nuz ki arkadaşlar biz ancak harbin is Halil Menteş arkadaşımın sözlerine vebir müşkülât tasavvur etmem. Fakat tilzam ettğii teşkilâta ve tatbikata 1940 kil arkadaşlarım lâzım gelen izahatı ar(Baş tarafı 1 inci sahifede) teşkilât bugün lâzımdır, yapılacaktır ve senesinde başladık ve bu teşkilâ'i kademan tank ve piyadesile kıt'alarımız a yapılması nihayet kütlenin menfaati me kadsme ihtiyacın gösterdiği lüzum zederler. Maruzatım bundan ibarettir. rasında anudane çarpışmalar devam et icabmdandır. Yalnız, evvelce de arzet ve nispet derecesinde ilerlettik. Bina «Alkışlar.» Propaganda harekâh meselesi roektedir. Cephenin diğer kesimlerinde tiğim gibi kemmiyetten ziyade keyfiyete enaleyh tedbirlerin kül halinde olmaBaşvekil Doktor Refik Saydam, prokayda değer hiç bir değişiklik olmamış verdiğim kıymetten ve sözden dönmüş ması ve birden alınmaması tabiidir. Ya. paganda meseleleri ve bir propaganda tır. değilim. Daima onun üzerindeyim. Fik vaş yavaş başladık, tedb'rleri de kadevekâleti teşkili işile kâğıd mevzuuna terim şudur ki bugün harbin başladığı me kademe aldık. Bu tedbirleri kül haRus haltmın bir köşesi delindi mas eden Cavld Ural «Niğde» ye karMoskova 25 (a.a.) Sovyet tebliği e gündenberi yaptıgımız tecrübelerle gö line getirmek için verdiğiniz salahiyet şılık olarak da şunlan söylemişlerdir: rüyoruz ki devlet teşkilâtı <A> dan lere istinad ederek mütemadiyen çalışılki: € Devlet teşkilâtınm çok munta Harkof istikametinde düşman piyade «Z» ye kadar baştanbaşa bu memleke maktadır. Bu günkü vaziyette dahi teş zam obnasına taraftarım. Fakat yeniden tin ihtiyacile teüf edilebilecek şekilde kilâtın ne kadar mühim ve yorucu olsi çok pahalıya mal olan ağır kayıblar bir propaganda vekâleti teşkiline tarafsonunda hatlarımızın bir köşesini del tebdil edilmek lâzımdır. Bu teşkilâtı be duğunu yakından bilirsiniz. Bu işlerin tar değilimdir. «Doğru sesleri.» hemehal yenileştirmek mecburiyeti var gün geçtikçe daha ziyade tekemmüle gimeğe muvaffak olmuşlardır. Kuvvetleİkincisi kâğıd meselesinin temini, kirimiz yan taarruzlarile düşmanı püs dır. Fakat bugün görgülü ve işe yarar deceğinl görüyoruz. Meselft ana ihtiyaç binlerce memurun ordu saflarında şe maddeleri fiatlarının müstakar bir hale tab, risale, mecmua, gazete, hepsi matkürtmüşler ve ağır kayıblar verdirmişbuat U. müdürlüğüne devredilmektedir. lerdir. Almanlar 750 ölü bırakmışlardır. refli hizmet almış olmalarmm da, bu gelmesi için çalışıyoruz ve bugün bu mekararın tatbikı için bizi biraz daha te sai son safhasına gelmiştir. Muhtelif Oradan alınacak, Bunun haricindeki Izyum Barvenkovo istikametinde kâğıdlarla bittabi matbuat umum mütayin ve tespit, hareket yepan bir Rus birliği Alman pi enni ile harekete mecbur ettiğini göz maddelerin fiatlarını önünde bulundurmak lâzımdır. Fakat münferid kararlar halinde ilân edll dürlüğü meşgul olmıyacaktır. Onun için yade ve tanklan tarafından yapılan bu hususta bir koordinasyon karan haşiddetli bir taarruzu püskürtmüştür. fikrimi, bilmiyorum, izah edebildim mi? mektedir. Fakat bunlar hakikatte umuzırlanıp çıkmak üzeredir.» Şimdiki şekil kalu, kanburun üzerine Almanlar ağır kayıblara uğramışlardır. bir kanbur daha ilâve edilir, hayır e fenAlman tayyareleri Rus füosunu diler, ikisi birden ameliyat olur, çıkarılır, aülır. bombalamağa başladı Moskova 25 (a^.) Röyter: Alman başkumandanlığı Alman hava ordusuna Ucretli memurlann maasa geçmesi Ücretlilerin maasa geçmesi meselesi; mütemadiyen değişik İşler yüklemekte ve cephenin bir kısmından diğer bir kanun hazırdır. Bütün devlet teşkiiâtınkısmına, mevziî hava üs'.ünlüğünü artır da ve mülhak bütçelerde ecnebi kadınmak için tam gruplar halinde uçaklar larla evli «ncak 150 kadar memur bunakletrncktedir. Diğer taraftan Kırıma lunmuştur. Bunlann hukuki vaziyetini yüzlerce fazla uçağın gönderilmesi Al tetkikle meşgulüm. Bunu hallettikten manların hava alanlarına karşı Ruslar sonra heyeti umumiyesini huzurunuza Berç Türker, para kazanmak hırslna (Baştarafı 1 ind sahifede) tarafından yapılan anî hava hücumları getirecğim. Ayni zamanda bu kanunda tul etmeğe imkân bulunmadığını söy kapılanlardan bahisle meselâ 500 bin esnasında uğradıkları ağır kayıblara ileride herhangi bir şekilde böyle bir ledi. Fazla masrafların büyük bir kıs lira sermayeli bir şirketin 1 mılyon lira rağmen nihayet Kerçi zaptetmelerini vaziyet karşısında kalmamak için kâfi mmln hayat pahalılığından 1leri geldi kâr gösterdiğini, bütün iktısad! unsutimkân dahiline koymuştur. Şimdi Al hükümler koymak kararındayun. ğİAi tebarüz ettiren Ali Rana Tirh^n ların birleşerek adeta hallq iz'ac ettimanlar, Kerçte kazandıklan muvaffakurulan yeni teşkilât hakkındıki görüş ğini kaydederek hükumetin bir tarafDevlet mubayaalan kıyet üzerine Karadenizdeki donanma Devlet mübayaalanndan bahsettiler. lerini izahla bu teşkilâtın bir kısmının tan istihsali arürmağa çalışırken bir yanüslerine karşı toplu halde hava akınDevlet mubayaalarının hemen hemtn bulunması zarurî olmakla b°rıber bu dan da iaşe teşkllâtını vücude getirmeları yapmağa teşebbüs etmekte ve bu fevkalâde zamanlarda masraflarını ar sinden sitayişle bahsetti. uğurda Yunkers, Heinkel ve yeni tip ehemmiyetli kısmı doğrudan doğruya Bundan sonra Halil Menteş (Muğla) bir merkeze raptedilmiş vaziyettedir. tırdığı nisbette kadroları kuvvetlendirîMessershmidt uçakları kullanmaktadlrce^ini tahmin etmediğini söyledl. İyi bütçe encümeninin yalnız malî olmayıp, lar. Şimdiye kadar Alman akmcıları da Memleket haricinden vaki olan mubaunsurlar bulmaktaki müşkülâfan ba ayni zamanda iktısadî bir mazbata hağıtılmış ve ağır kayıblara uğratılmışlar yaat, hatta tüccar elile gelse dahi, ancak devlete mal edilmekte ve maliyet; hisle devam ederek: zlrladığını, raportörler seçerek vekâletdır. Bu akınlardan birincisi 21 mayısta « Muhterem Başvekilin kemi>*et ye lerde ayn ayrı tetkikler yaptırdıktan yapılmış ve 4 Alman uçağı düşürülmüş üzerinden ihtiyacı olan dairelere tevzi olunmaktadır. Memleket dahilinde ordu rine keyfiyet vâdinin bu yüzden yerl başka Başvekilin de huzurile vekiP.erla tür. ve halkın ihtiyacını temin eden muba ne getirümesi gittikçe daha güçleşeceği başbaşa vereek çalışmalarda bulunduVaziyet çok kanşık yaat tamamen toprak ofisi vasıtasile endişesini duymaktayız» dedl ve bu hu ğunu kaydetti. Köy vaziyetine de temas Londra 25 (a.a.) Timoçenko ve yapılmaktadır. Üzerinde her hangi bir sustaki mütalealarlna devamla ezcümîe ederek pazarlann dağılmış olması dolaVon Bock kuvvetleri arasında yapılan mutavassıta yer verilmemektedlr. An;a şunlan söyledi: jasile vatandaşlann ıstırab çektiklerini « Mür.hallere yeni tayin yapmnmak, yısile vatandaşlann ıstırab çektiklebaşlıca mücadelenin şimdi Harkof çev bazı yerler olabilir ki, .bunlar gayet resinden, Almanlann karşıhk taarıuz uzaktadır, bunlar istisna teşkil ederier, kadrolarda tasarrufla artacak memur rini anlatarak şehir vaziyetine dair larını yaptıklan İzyum ccphesine in bunlar hakkında ayni şekli tatbik et ları yeni işlerde kullanmak, askere al serdettiği mütalealarında is sahasmda mak işlerinde cephe kadar mühim olan işlemiyen sermayelerin kendilerince iş tikal ettiği Londrada sanılmaktadır. Bu meğe imkân yoktur. cephe gerisini sarsmamak, iaşe işlerl sandıkları diğer sahalara ahnarak emcephede vaziyet çok kanşıktır. mii.de resmî olmıyan teşekküllerden de vali gayTimenkuleye, eşyaya, şuna, buazami Ltifade etmek, bugünün 'şleri için na yaürıldığını, gerçi bankada yapılan hatıra gelen tedbirlerdendir.» mevduat artmışsa da bu meselenin tetAli Rana Tarhan ücretlilerin maaşa kik edilmesi lâzım geldiğini söyledi. tahvili İşlerinin hangi safhada olduğu Harbi Umumide yapılan bir tecrübeden Nevyork 25 (a.a.) NewYork Times hakkında beyanatta bulunmasını Başve bahisle «İstanbulun iaşesi için çok sı(Baş tarafı 1 İnci sahifede) gazetesinin Vaşingtondan öğrendiğme kilden rica etti. Parar.'.n kıymetmi mukıntılı bir an olmuştu, bunu memur ehaberlere göre, Çin kuvvetleri, Çekiang göre Amerika ordusu, derin bir esrarla hafaza hususunda hükumetçe gösterilen lile beceremiyeceğimizi düşünerek Aeyaletinin merkezi olan Kingwa'da hâlâ gizlemekte olduğu bazı birliklerle teç hassasiyetin Bütçe Encümeni mazbata nadoludaki zahire tüccarları hükumetin dayanmaktadırlar. hiz edilmiştir. Bunlann karada ve de sında da kaydedildiğinden bahisle çok kontrolu altında ücretli bir te;kilâta Muharebe şehrin 6 kilometre öteslnde nizde asker çıkarma için iyi talim gör yerinde olan bu hassasiyetin devamlnda bağlanmıştı. Zahire sıkıntısım biraz hacereyan etmektedir. Bir Domei telgrafı, müş müfrezelerden İbaret olduğu tah ve artmasmda zaruret olduğunu kay fifletti. Tecrübe sahibi bir çok vatandetti. Devlet mubayaatımn mümkün oliki Japon kolunun kıskac halinde şehre min olunabilir. daçlar iş bulduğu gibi durgun olan serduğu kadar birleştirilrr.est, mutavassltcenub ve şimalden ilerlediklerıni bugün mayelere de iş çıkmıştı» dedi. larm kabil olduğu kadar azaltılması, bildirmektedir. Teşekkür Halil Menteşten sonra General Naci mubayaa ve tesellüm işlerinin tek elGeneral Stiwell Hindistanda Yanya eşrafmdan aile reisimiz Şefik den idaresi yolunda Müstakil Grupun Eldeniz, bugünün büyük ihtiyacları kar. Vişi 25 (a.a.) Yeni Delhiden bil Derbendin vefatı dolayısile cenazesine geçen bütçe müzakerelerinde ilerl sür «ısmda denk bir bütçeyi tereddüdsüzce dirildiğine göre, Birmanyadaki İngiliz teşrif eden, mektub ve telgrafla tazi düğü temennileri mevzuu bahsederek bu hazırlıyan ve bu ihtiyaclara çare bulan kumandanı Stiwell Hindistana varmışür. yette bulunmak lutfunda bulunan dost hususta bir takım tedbirler alınmıs ol Maliye Vekiline teşekkür etti. MüteakıMercan muharebesinde Japonlar ve akrabalarımıza teşekkürlerimizi bil makla beraber daha şümullü tedbirler ben Başvekil doktor Saydam söz alarak diririz. alınıp allnmadığı hakkında hükumeiten diğer sütunlarımıza dercettiğimiz beyabir Amerikan kruvazörü daha izahat rica ettl. natta bulundu. Ailesi ve efradı Müstakil Grup Reisi tenkidlerde bulundu B. FELEK YENİ ESERLER Lokman Hekim Değerll dahiliye mütehassısımız doktor Hafız Cemal Lokman Hekim tarafından çıkarılmakta olan bu güzel mecr>ıuanın 36 ncı sayısı da, her zamanki gibi faydall yazıİ2rla intişar ermiştir. İçinde bir çok İlmî ve tıbbî meselelere dair makalelerle umumî sıhhat üzerinde bilğiler ve ögüdler vardır. Tavsiye ederiz. Ceza bakımından Avrupa adliyesine dair notlar Ceza ve Tevkifevleri Umumî Müdüru kıjmetli adliyecilerimizden Baha Ankan tarafmdan «Ceza Bakımından Avrupa Adliyesine Dair Notlar» adlı bir eser neşredilmiştir. Baha Arıkan bu eserini Avrupada yaptığı iki *>ylık bir seyahati esnasında İtalya, Fransa ve Almanyada tetkiklere istinsden yazmıştır. Bu istifadeli kitabı alâkadarlara tavsiye ederiz. Uza h&rbl. 1 Amerikan ordusundaki esrarengiz birlikler Sıcak memleketler ziraati Sıcak iklimlerde yetişen neballan memleketimizin sıcak yerlerinde yetistirmek için, sıcak memleketler ziraatinl tetkik etmek şüphesiz ki pek faydalıdır. Kıymetli ziraatçilerimizden M. A. Suphi Argon tarafından bu bahis ü zerinde yarılan eser Türkiye S*ker Fabrikalan Şirketi tarafından neşredilmiştir. Pek temiz basılmış ve güzel resimlerle süslenmiş olan bu pek faydalı eseri tavsiye ederiz. Fiat Istatistikleri İstatistik Umum müdürlüğü Fiat tstatistiklerinin dörciüncü cildini neşreylemiştir. (80) sahifeden ibaret olan bu eser 1940 senesinde 87 vilâyet ve kaza merkezinde 86 çeşid yiyecek, içecek, giyecek ve yakacak maddesinin perakende satış fiatlarının senelik vasatilerüe aylık olarak azaml ve asgarl fiatlarmı ve bazı hizmetlerin bedellerile, ev kiralanm mufassalan göstermektedir. Eser, alâkadarlara bedelsiz olarak verilmektedir. batırmışlarmış *** Tokyo 25 (a.a.) Imparatorluk umumi karargâhının bugünkü tebliğine göAksaraydaki infilâk netic«sinde ömrüre, Japonlar, evvelce yaptıklan bildıriğe nün baharmda gözlerini hayata kapu ilâve olarak Mercan denizindeki çarplş yan oğlum Mazhar Yelmenin cenaze töma esnasında Carolina sımfından bir renine iştirak eden ve bu kederli günAmerikan kruvazörünü batırmışlar ve lerimizde bizzat evimize gelerek acılanPortland sımfından diğef~bir kruvazörü mızı dindirmiye çalışan bütün akraba ve de hasara uğratmışlardır. dostlanmıza teşekkür etmeyi vazife biHrim. Japonlarda uçak noksanlıği Babası Mahmud Yelmen ba» gösterdi ^elbourne 25 (a.a.) Son günlerde Japonyanln bilhassa bomba uçağı nokVEFAT sanhğını duymakta olduğu ve Yeni Gine Devlet Demiryoîlan hareket relsi Şeİle Filipinlere taarruz eden Japon hava kuvvetlerinin mevcudlarmın yarısile ha fik Etenselin, Emekli süvari Albayı Refi. rekete geçmek mecburiyetinde kaldık ğin valideleri, Stad gazetesi muharrirlerinden Vedad Etenselin büyük annesi ları görülmektedir. Bayan BEHİYE ETENSEL Muharebenin başmdanberi bütün cephelerdeki Japon hava kuvvetleri kayıb vefat etmiştir. Cenazesi bu günkü salı larının iki bin uçağa yükseldiği tahnin günü Üsküdar, İmrahordaki hanesinolunmaktadır. den kaldırılarak öğleyin cenaze namazı Doğancılar camiinde kıhndıktan sonra Şehidlikteki aile kabristanına defnedilecektir. Çelenk getirilmemesi rlca olunur. Ihtiyac maddelermin tedar3ti Pahalılığm artmakta devam etıiğini, memleketteki hayatî İhtiyac maddelerinin bazılarımn tedarikindeki güçlüğün ıstırab vermekte olduğunu kaydeden Müstakil Grup Rei* vekili: « Bu yolda alman tedbirler ayrı ayrı kıymet İfade etmekle beraber bunlar bir esas plânln unsurlarını teşkil etmediğinden her zaman beklenen faydayı temin edememektedir. Bütün iktısadî faaliyet sahalarma şamil, ahenkii, insicamlı, birbirlerini tamamlayıcı tcdbirleri ihtiva eden bir harb ekonomisi plânmm tesis ve tatbikı ile yeni neticeler almması mümkün olacağı kanaatindeyiz. Devlet kadroları içindeki İhlısas erbablnm fikirleri ve işbirllğinden azamî derecede istifade edilmesi lüzumuna kaniiz. dedi ve sözlerini şöyle bilirdi: c Bu fikirlerde bulunurken İçinde olduğunıuz müşkül şartlar dahilinde tatbikm, tavsiyeden çok güç olduğunu biliyoruz. Bütün kuvvetimizle hükumete yardım etmeliyiz. Bütün vatandaşlara dü^en vazife de budur. Bu müşkül şartlaı içinde hafifletılmesi hiç klmsenin elinde olmıyan ıstırablara bilerek katlanacağız. İnsanların ölüm dirlm kavgasında boğazlaşmakta olduğu şu sırada durumun güçlüğünü kavrıy^rak hiç bir vatandaşı aç ve çıplak bulundurmıyarak, fakat bundan daha fazlasmı da beklemiyerek ve kudretimizi imanımızdan alarak silâh elde saflarımızı sıkılaştıracağız ve dipdiri dayanacağıt.> Vekâlet bütçelerinin müzakeresi Bir doktor mahkum oldu Ankara 25 (Telefonla) Bir aüe nezdinde hizmetçi olarak çalışan ve bir şoför tarafından iğfal edildiği anlaşılan Emine ismindeki kızın çocuğunu almak suçUe bir müddettenberi Ankara Agırcezasında muhakeme edilen doktor Saim iki sene altı ay hapse mahkum edildi ve tevkif olundu. Emine de beş ay hapse mahkum olmuştur. kânsızdır. Bugün ön plânda şark eephesi var. Bütün bakışlar oradaki kanlı boğuşmalar üzerine çevrili duruyor. Sovyet Rusya, Almanyaya karşı dayanamadığı takdirde, Müttefikler, hayatî noktalannın en mühimlerinden birini daha elden kaçırmış olacaklardır. Bununla beraber Rusyayı da en son hayatî nokta olarak kabul etmemeliyiz. Rusya bir netice değil, fakat neticeye yaklaştıan bir kavşak yeridir. Almanlar, Sovet ordusuna kat'î bir darbe indirmeğe muvaffak olabilirlerse, Mihver hesabının doğru çıkma ihtimalleri çoğalacak, aksi takdirde İngiltere ve Amerika, hiç hazırlanmadan harbe girdikleri halde, harb içinde de düşmanlanna yetişebileceklerine dair yaptıklan hesabda pek ıldanmadıklarına inanmakta haklı sa,ılabilecekIerdir. Şark eephesi, kat'î neticeyi gösteren son hayatî nokta değilse bile. herhalde sonuncusuna en yakın olanıdır. *** Başvekilin alkışlarla tasvib edilen beyanatından sonra Hüsnü Kitabcı, hatiblerin sözlerinde Bütçe Encümenini alâkadar eden noktaiara cevablar verdl. Bundan sonra bütçelere geçildi. Büyük Millet Meclisi, Riyaseti Cumhur, Divanı Muhasebat reisliği,, Başvekâlet, Devlet Şurası reisliği bütçeleri görüşülüp kabul edildi. Matbuat umum müdürlügü bütçesinde Cavid Ural (Niğde) söz aldı. Propagandanın ehemmlyetinden, birçok memleketlerde Propaganda Vekâletleri lhdas olunduğundan bahisle bu günkü propaganda teşkilâtımızı kâfi görmediğini, önümüzdeki sene için bu işlerin bir vekâlete bağlanmasının daha semereli olacağını söyledi. Bundan sonra matbuat bütçesinin fa. sıllanna geçilerek kabul edildi. İstatistik umum müdürlüğü, meteoroloji umum müdürlüğü, diyanet işleri reisliği bütçeleri konuşuldu. Maliye Vekâleti bütçesinin bazı fasıllarında müzakereler oldu. Doktor Oîman Şevki Uludağın suallerile Çocuk Esirgeme Kurumu, müteakıben Türk Maarif Cemiyetine yapılan yardımlar hakkında Bütçe Encümeni mazbata muharririle Nakiye Elgün ve Fakihe Öymen tarafından izahlar verüdi. Ziya Gevherin bir sualine de Maliye Vekili cevab verdi ve maliye bütçesi de kabul olundu. Yarın saat 14 te topîanıLmak üzere cebeye nihayet verildi. Yarım Ay Bu on beş günde bir çıkan mecmuanm 15 mayis sayısı güzel bir kspak içinde İntişar etmiştir. Bu saylsmda Üsküdnr Amerikan kız kolejine aid nefis bir röportaj, Kerime Nadir ve Rahmi Karacanın güzel hikâyeleri, Ekrem Sabitin Mareşal Petene aid bir etüdü, Enver Nacjnin Mahmud Sadığa dair bir yazısı. Sabahaddin Osmanın matbuat kronikleri, Şevki Beşiçin Osmanlı tatihine aid fıkralan vardır. Gelecek sayısmda üç renkli bir kapak içinde çıkacak olan bu mecmuayl bütün okuyucularınBiza tavsiye ederiz Fransız İtalyan gerginliği *** Selânik bankerlerinden merhum Mehmed Kapancı kerimesi ve Sarrafzade Haşmet Bey haremi ve tütün tüccarı Şefik Rifat tnselin kayınvalidesi Bayan Safinaz Berkel vefat etmiştir. Cenazesi bugün saat 1 de Şişlide Küçükbahçe sokak Karlo Amançiç apartımanının 7 numaralı dairesinden kaldırılarak namazı Teşvikiye camünde eda edildikten sonra Asrî mezarlığa defnedilecektir. *** Jandarma albayllğmdan emekli ve 15 seneyi mütecaviz bir zamandsnberi müteaddid valiliklerde buulnan Süreyya Yurdakul Çanakkalede vefat etmiştir Cenazesi merasiml mahsusa İle Çanakkale Asrl mwarlığına defnedilmistir. ı (Baş tarafı 1 inci sahifede) gazeetsi «Vişi hükumeti artık maskeyi yüzünden çıkarmalıdır» diyor. Gazete yazısına devam ederek: «Vişi hükumeti İtalya ve Almanyanın galibiyetinden şüphe ediyor» demektedir. İŞ MECMUASI 29 uncu sayısı bueün intisar ediyor Sekizinci cildine başhyan mecmua, bu nüshasının bütün yazılarını içtimaî sİRorta meselelerine ve memleket iktısadiyatına hasret miştir. Müracaat: Ankara caddesinde Üniversite ve İkbal. Beşiktaş caddesinde Gencîik Kit'bevleri Safıtb ve Başmuharriri: VUNUS NAUİ Umvmî neşriyad idare eden Yazi İşteri Müdürü: HİKMET Mt'NİF ÜLGEN CumhuTiyet Matbaası Hitler de İtalyan talebleıini destekliyormus Londra 25 (a.a.) En son alınan haberlere göre, Hitler Fransadan Nis ve Korsikayı istiyen İtalyanuı bu talcblerini doğru bulmaktadır. Söz alan diğer meb'uslar Vaşington 25 (a.a.) ÖğrenildİŞine öre, askerî teknlsyenlerden mürekkeb bir grup simall Pransız Afrilcasma git Bir Amerikan askerî heyeti Fransız Afrikasında Bundan sonra söz alan General izzeddin Çalışlar bütçeyi tetkik edtrek Bir köylü yıldırımla bilhassa Sıhhiye, Ziraat ve İktısad Vekâletlerine ayrılan tahsisatı az buldıi. vurularak öldü Bu Vekâletleje mühim hizmetler teretİzmir 25 (Telefonla) Kemalpaşanm tüb ettiğini anlattı. Bütçedeki masrafların kısılması suretile elde edilecek ta Saimbeyii köyüne yağmur yr.ğmış ve bu sarruflardan bu hizmetler« ayrılması arahk düsen bir yıldırun bir köylüyü tarlasmda öldürmüstür. mütaleasında bulundu.