26 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

26 Mayis 1942 Askerî vaziyet Maliye Vekili izahat verdi IHEM İş Bulma Yurdu İş için yurda yüzlerce genc müracaat etti Cumhuriyet Halk Partisi Eminönü Halkevine bağlı İş Bulma ve Kurtarma Yurdu.. muhtac vatandaşlara peyderpey geçim vasıtası temin etmeğe başlamlştır. Geçende gazetelere verilen ilân üzerine yurda, yüzlerce gpnc müracaat ederek gösterilecek her hangi bir İşte çalışmağa hazır olduklannl bjldirmişierdir. Yurdun temin ettiği iş, Paşabahçe Şişe Fabrikasında ameleliktir. Müracaat edenler arasında orta tahsilini ve hatta liseyi, bitiren gencler de vardır. Yjrd, bunlarm da isimlerini defterina kaydederek, kendilerlne iş bulunması için ilgili makamlara müracaatte bulunacaktır. Kurtarma Yurdunda şimdilik elli kimsesiz vatandaş barındlrılm?kta ve bunlara günde iki defa sıcak yemek ve yatacak yer temin edilmektedir. Kendi muhitlerindekl fakir vatandaşlara bu, yolda yardun temini için diğer Halkevlerimizin de harekete geçmeleri beklenmektedir. (Baştarafı 1 Inci sahifede) olduğunu kaydederek geçen seneye nazaran görülen 84 buçuk milyon lira fazlalıktan 33 milyon lirasınm umumî muvazeneye dahii teşkilâta aid maaşlara yapılan zamlara, hususî ve mülhak bütçeli dairelere verilecek yardımlara, 12,600,000 liranın muhtelif borcların faiz ve amortismanlarına, 9 milyon liranın muhtelif müessese ve teşekküllere sermaye yardımına, 30 milyonun da devair ihtiyaclarile yeni kabul edilen kanunların istilzam ettiği karşılıklara ayrıldığım bildirmiş ve masraf bütçesinin tevzi şeklini şöyle izah etmiştir: « 24,000,000 lira millî müdafaa grupu bütçelerine İlâve edilmiştir. Bunun mühim kısmı tayinat, yem ve melbusat gibi esash tertiblere yapıian ilâvelerdir. Millî müdafaa grupu bütçeleri umumî yekununun bu suretle yükselmiş olmasl yeniden alınacak birçok malzeme ve teçhizat dolayısile millî müdafaa tejkilâtının tabiatile arian nazarî ihtiyaclannı karşılamayı temin eyliyecekur. Maliyc bütçesindeki fazlalığın 6 milyon 675.000 lirası Sümer Bari, Eti Bar.I: ve Ziraat İşletmeleri Kurumunun sermayelerine mah^uben bu dairelere verilecek meboîiğ karşılığıdır.» Fuad Ağralı, düyunu umumiyeye, fevkalâde tahsjsat karşıllğından doğan borclar İçin 10 milyon lira ilâve edilerek bu fashn 35 milyona çıkarıldığım, dahiliye, emniyet, jandarma ve gümrükler muhafaza teşkilâtı bütçelerine 7 milyon küsur, Sıhhat Vekâleti bütçesine 3 milyon küsur, maarü bütçesine 9 jnilyon, nafıaya 3 milyon küsur, ziraat bütçesine bir milyon küsur lira zam yapıldığını söylemiştir. Tamamen askerî mahiyette olan ve esas müdafaa teşkilâtının bir züc'ü jandarma, gümrük ve orman muhafaza teşkilâtının masrafları bu rakama dahil olmadığı gibi, doğrudan doğruya millî müdafaa hizmetlerine taalluk eden işler için gerek umumî muvazeneye dahil muhte:if bütçelerden gerek demiryollar, limanlar, denizyollan, hava yolları gibi mülhak bütçelerden yapılan diğer sarfiyat da bunun haricindedir. Kezalik muhtelif kredilere mahsuben temin edilmekte olan levazım ve teçhizat bedelleri de bundan ayrıdır. Bu maruzatım sulh ve emniyetin korunması yolunda bütün nıemleketçe gösterilen hassasiyetin ve katlanılan fedakârlığın derecesini tebarüz ettirmeğe kâfidir, zannederim. Müdsfaa tedbirlerimizin bir miyan olan bu fedakârlıklar daima, vaziyetin istil zem ettiği azamî derecede olmuştur. Söylemeğe lüzum yoktur ki bütün bu maruzatım maddî tedbirler ve fedakârlıklar mevzuundadır. Yoksa memleketin emniyet ve istiklâli düüncesinin etrafmda toplanan manevi kuvretlerin ve fedakârlıklann yekunu hepimiz biliriz ki ve herkes bilir ki hududsuz ve ölçüsüzdür. Vekil, Milli Müdafaaya ayrılan kar. şüıklardan bir kısmının Merkez Bankası Kanununa tevfikan evrakı nakdiye ihracma müessir oldugundan teda\tildeki paramız hakkında endişe verici le'.âkkilere mahal kalmamak üzere şu izahatı vermiştir: NALINA MIHINA Harkof muharebeleri karsısmda tahminler (Bastarafı 1 ind sahifede) Fakat bu kadardır. Mihver ordularının Ruslara indirnıehine bitirmeğe çalıstıgı ve bu maksadla tnuharebeye büyük zırhlı ve piyade kııv leri beklenen büyük taarruz darbesi vetleri sürdüğü meydandadır. Bu itibar belki muayyen jjününde bir olay olmak la Harkof savaşlarmı şimdilik, geçen üzere şimdilik icab eden hazırhklar taBüyük Harbin garb cephesinde cere mamlantnak üzeredir. Şimdiki harb yan eden büyük ve sürekli yıpratma mantığına en uygun olan muhakeme budur. tnuharebelerine benzetmek kabjldir. İki tarafın son tebliğ ve radyo habeı Uzakdoğuda: lerine göre buradaki vaziyeti umurrtiyetle şu suretle tesbit etmek kabildir: Avrupanın doğusunda Sovyetlerle Harkof bölgesinde Rus taarruzıı, Al müttefikler arasında Harkof bölgesüe manların Kerç yanmadasındaki yarraa diğer bölgelerde cerehan etmekte olan taarruzlannın kat'î bir muvaffakıyetc muharebelerin ehemmiyeti ne derece erdiği 12 mayısta başlamış ve Harko hayatî ise Asyanın cenub doğusunda hın zaptını hedef edinmişti. Almanlar, Japonlatla müttefik düşmanlar arasınRus taarruzu hazırlıklarını hava keşfi da bilhassa Çinde vuku bulmakta olan sayesinde evvelden haber aldıklarını muharebeler de o derece önemlidir. ÇünBöylediler. Bununla beraber Bus h ü kü Mihver devletleri, bu harbi sncak cumlan bazı noktalarda Alman müda Rusya ile Çini tamamile yendikten sonfaa hatlannın içine gircbilmiştir. ra kazanabileceklerini düşünebilirlcr. Son Alman haberlerine göre Sovyet Müjtefikler de, Rusya ve Çin ayakta ler Harkof kesimindeki taarruzlaıını 12 durdukça, kendilerini yenilebilecek saymayısta 20 piyade, 3 sUvari ve 15 zirhlı maktan uzaktırlar. tümenile yapmışlar. Fakat hedef olan Japonlann Birmanya seferini muvafHarkofu alamadıklan gibi sar^madikla fakiyetle sona erdirdikten sonra oradan rından bu taarruz umumiyet itibarile nereye dönebilecekleri meselesini bu akim kalmıştır. Çünkü Almanlar, kendi sütunlarda birkaç defa tetkik ederek en ifadelerine göre, Rus taarruzunu vak çok akla yakın ihtimalin daima Çin tile keşfettiklerinden icab eden kaifi istikameti olduğu neticesine varmıştık. koyma tedbirlerini almışlardır. Bundan Şimdi de görüyoruz ki Japonlar, Birbaşka 17 mayısta Almanlar, Harkofun manyadan, meşhur ÇungKing olomo120 kilometre cenub doğusunda İsjum bil yolu boyunca, Çiıje taarruz ettikleri mcvkiile daha cenubundaki Barvenko gibi, Şanghaym cenubundaki Çekiyang vodan büyük ölçüde zırhlı kuvvetlerle vilâyetinde şiddetli askerî tedib harebir karşı taarruza girişmişlerdir. Bu ketlerine girişmişlerdir. haberi vc bu mevkiin adını en evvel Malumdur ki Japonlar Şanghaya beş İngilizler bildirmişlerdi. Almanlar bu sene evvel asker çıkararak Şanghay mukabil taarruzdan ycni bahsediyorlar. muharebesi neticesinde bu büyük beyÇünkü bir hareket az çok muvaffakı nelmilel Çin şehrile ÇanKayŞekin eski yeîe ermcden Almanlar ondarr1 bahset idare merkezi Nanking'i zaptettikten ıniyorlar. sonra Yangtze nehri boyunca müteaddid Almanlara nazaran, bu mukabil ta muharebeler vere vere son Hanku meyarruz Harkofun cenubunda önemli Sov dan muharebcsile millî Çin başbuğunu yet kıt'alarının 3 ordu kadar sanl Çungking'e kaçırmışlar, fakat takib edemasile neticelenmiştir. Sovyet kıt'aları memişlerdi. O tarihtenberi Japonlar ihata çemberini, âdetleri veçhile, içe Yangtze nehrinin iki taraf kıyılanna riden ve dışandan kınp yarmaya çall hâkim olmuşlarsa da cenubdaki eyaletçıyorlarsa da muvaffak olamıyorlanuış. Ierde daima Çin çeteleri serbest kalabilO halde Almanlara göre, Sovyet taar mişlerdir. Müteaddid tedbirlere rağmen nızlan Harkof kesiminde durdurulmuş bunlar imha edilememiştir. İşte Japonve cenubda Alman mukabil taarruzu lar bugün, yani hâlâ Şanghaym 200250 şimdilik bazı muvaffakıyetler elde et kilometre cenublarındaki Çekiang eyamiştir. Fakat anlaşılan bu muvaffakıjet letinde şiddetli tedib hareketine girişemahallidir ve daha ziyade tabiye çcr rek burada, yani KinHva şehri civaçevesi içindcdir. Tabiye muvaffakıyeti rında 5 tümen halinde 100,000 kişilik nin Almanlarca bilahare sevkulcey^î bir Çin ordusunu sardıklarmı bildiriölçüde bir zafere çevrilip çevrilmiye yorlar. Çin askerleri ümidsizce mukavenıet etmektedirler. ceği şimdidcn malum değildir. Ruslara göre: Harkof kesimindeki iaÇaha cenubda ve Japonlann Formoza arruz, kuvvetli Alman karşı koyma ted adası karşısında Minkiang nehri ağzına birlcrile duraklanuşsa da iki gündenberi Japonlar kıt'alar çıkarmı.şlarsa da Çungyeniden ve daha büyük bir şiddetle baş kingdcn gelen haberlere göre bunlar gelamıştır. Almanların İsjum bölgesindeki ri atılmışlardır. Fakat Japonlar çıkarmukabil taarruzları da ilerlemiş, fakat manın muvaffak olduğunu teyid ediyor» Sovyet karşı koymalarile duraklamıştır. Iar. Bu zıd malumattan o halde tek bir Gerek Çekiyang ve gerek Minkiang nctice çıkar ki o da Harkof İsjum hareketleri Çungkingden uzak oldukları bölgelerinde iki haftadanberi süregelen için bunıın üzerine doğrudan doçruya muharebeler heniiz sona ermemiştir. Ne tesir edeıek Birmanyada Yunnan eyaşekilde sona ereceği de belli değildir. letinde dcvam eden çok ciddî ve önemli Hatta Almanlann 17 mayısta İsjum ke Japon taarruzlarına esaslı bir yardunsiminde başladıkları karşı hareket, bek ları olmasa da Hanku bölgesinden Çunglenen ilkbahar taarruzu değildir. kinge yapılması muhtemel büyük bir Ruslar İbnen gülü cenubunda yani taarruzun gerisile solunu muhafaza ba16 ncı Alman ordusu bölgesinde de şid kımından ehemmiyetli sayılabilirler. Fadetli taarruzlarda bulunuyor ve Alman kat Japoiilar merkezî Çinde Hankov balar, burada sadece karşıkovmayı kâfi tısında da askerî faaliyetlere başlamısgörüyorlar. Görülüyor ki Almanlar do lardır. ğu cephesinde umunıi taarruza geçmiş Yunnan'da yağmur mevsimi başlamısdeğildirler. Neyi beklediklerini de bile mış. Çin Japon kıt'aları bu bölgede miyoruz. Belki şimalde topraklar heuüz şimdi 3000 ve daha yüksek irtifalarda tamamile kurumamiş ve hava tamamüe muharebeler ediyorlarmış. Japonlann, düzelememiştir. Fakat cenubda, bilâkis millî Çinin merkezi Çungkinge karşı sıcak ve hatta toz toprak bile başlamış umumî bir harekette mi bulunduklan, tnış. yoksa sırf mahallî hareketlerle mi meş31ihverin bu ilkbaharda yaptığı i!k gul oldukları ve yağmurun askerî hamükemmel hazırlıklı taarruzun Kerçte reketleri durdurup durdurmıyacağı hevuku bularak Kerç boğazına kadar var nüz tamamile belli olmamıştır. mış olduğuna şüphe yokrur. Kerçin Alman Rıımen kıt'alarınca alındığını, Ruslar bir hafta sonra, itiraf ettiler. Fakat Mihver kıt'aları Kerç taarruzunu boğazın ötctarafında Krasnodara doğrıı ileıletmedikçe bu hareket mevziî ve tabiyevî mahiyette kalarak bundan da önemli bir netice çıkmaz. Bittabi Kınmın düşmandan temizlenmesi Alman doğu cenahı için bir enmiyet meselesidir. Dahilî istikrazlann kazandıği rağbet « Fevkalâde haller muvacehesinde artan masraflarımızı karşılamak için t a . kib edileecek finansman sisteminrzi yük sek heyetinizi esas itibarile yeni vergi ve istikrazlara müracaat tarzında tespit etmiş bulunmaktadır. Fevkalâde varidat meyanında bulunan bir kjsım menabii Cumhuriyet Merkez Bankasında ve uzun vadeli borçlar mahiyetindedir ve bunlann itfası ve faizleri için düyunu umumiye bütçesine tabsisat konulmaktadır. Aksarayda yaralanıp ölenlerden Fikretin cenazesi de merasimle kaldırıldı Aksataya düşen mermiden yaralanarak hastaneye kaldırılan ve orada ölenlerden beşinci şehid Aksarîyda oturan Hajndi oğlu Fikretin cenazesi dün öğleden sonra Türk bayrağına sanlı olduğu halde bir deniz bölüğü ve öliinün akrabalan tarafından hastaneden a'.ınmış, Sümbülefendi camiinde namazı kıllndıktan sonra Edirnekapı Şehidiiğinc defnedilmlîtir. Yeni vergîler Donanma kumandanı teessürlerini bildirdi Donanma Kumandanı Amlral Şükrü Okan, dün Vali ve Belediye Reisi Dr. Lutfi Kırdan ziyaret ederek, Aksaraya düşen mermi hâdisesi münasebetile donanmanm teessürlerini bildirmiştir. Otobüsleri sıkı surette kontrol etmek lâzımdır Şehrin muhtelü kesimlerinde işleyen otobüsler son zamanlarda istiab haddinden çok fazla yolcu almağa başlamışlardır. Bilhassa Taksim ile Yenimahalle arasında işleyen otobüsler, bu hususta adeta bir rökor yapmnkta ve bütün yol boyunca rastgeldikleri her yolcuyu reddetmiyerek almaktadırlar. Her sene müteaddid fslâkctlere sebeb olan bu yoldaki seyrüsefer kîizeları, ekseriya bu fazla yolcu almaktan ileri gelmektedir. Yeni kaza ve feîâketlerden kaçmmak için alâkadar makamların bu otobüsleri sıkı bir konturol aitına almalarını temenni ederiz. Mühim bir konferans İzmir meb'usu Mahmud Esad Bozkurd, 4 haziran perşembe günü saat 18 de, Beyoğlu Halkevinde «Silâlılı Cumhuriyet» mevzulu mühim bir konferans verecektir. Uç aylıklar Üç aylık emekli, dul ve yetim maaşlarının tediyesi için hazırhklara başlanmıştır. 1 haziran pazartesi gününden itibaren Emlâk ve Eytam Bankası, ayın üçünden itibaren de malmüdürlükleri tediyat yapacaklardır. Maslak yolundaki hırsızlık Gazetemizin 17 mayıs tarihli nüshasının ikinci sahifesinde Maslak yolunda bir hırsızlıktan fcahsetmiş, bir şof j r muavininin Sürmeneli bir tüccarm parasmı çaldıktan sonra yakalandığınl yazmıştık. Parası çalınan Sürmeneli tüccar Mehmed oğlu Ahmed Celâl Çorumdur. Bu hâdisenin muhakemesine başlanacaktır. M. E. ERKİLkY Kongre Ögretmenler Yardım Cemlyetlnden: 23 mayıs 1942 tarihinde ekseriyet hasıl Şilep seferleri olmadığmdan yapılamıyan kongremiz 30 nıayıl 1942 cumartesl günü saat 15 te Denizyollan idaresi Mersine şilep segene İstanbul Kız Lisesl salonunda ya ferleri yapılmaslna karar vermiştir. İlk pılacaktır. Saym arkadaşlanmıan teş şilep bugün hareket edecek ve yolcu rifleri rica olunur. almıyacaktır. I 1 .. Hareketli ve süıprizli. yeni ve ihtiraslı bir macera ™ Yağlara el kondu Ticaret Vekâletince verilen emir üzerine dün Bölge İaşe Müdürlüğü Turyağ firması elinde bulunan turyağ, Belediye Memurlar Kooperatifi yağlannı imal eden fabrikanın mahlut yağı ve margariıı yağı fabrikasmm yağlarma el koymuştur . Bu aksam S U M E R Sinemasında DERUGA DAVAS1 FRAN'SIZCA SÖZLÜ FİLMİ BAŞLIYOR. Şimdiye kadar eşine raslanmamış bir vak'a!.. Kabahatli kim?. Türk Borcu tahvilleri Türk borcu tahvillerinin muhtelif kuponlarınm vadesi dün geldiğinden kuponlarln tediyatma başlanmıştır. İaşe maddelerinin tevziine bugün başlanıyor Halka tevzi edilmek üzere bakkallara verilen pirinç, turyağ ve peynirin bu sabahtan itibaren Istanbulun her tarafında halka verilmesine başlanacaktır. Tevzi olunacak pirincin kilosu 53 kuruştan, turyagın kilosu 155 kuruştan ve psjTiirin kilosu 100 kuruştan verilecektir. Her nüfus başına ekmek karnesinin köşesinden kesilecek ve (mayıs) ismini içine alacak bir n üselles mukabilinde yarım kilo pirinç. 100 gram yağ ve peynir verilecsktir. Bunlann bedeli 52 kuruştur. Verilen pirinçler beyaz ve karışıksız, turyağ iyi tasfiye olunmuş ve peynirler tam yağhdır. Bozuk mallan halkın kabul etmemesi lâzımdır. Almacak maddeleri halkm tartarak alması aynca şayanı tavsiyedir. Baş rolde: WİLLY BİRGEL Musiki âleminin ölmiyen melodilerini dinlemek. dünyanm en güzel sesli TENORUNU alkışlamak için Perşembe akşamı LALE sinemasında SENENİN EN ZENGİN MUSİKİ BAYRAMI OLAN A. S E V Şaheserini MEVSİ3IİN görmeğe BE şimdiden hazırlanınız. SON SÜRPRİZİ... SİNEMACHJĞIN EN KIYMETLİ HARİKASI... ÇEMBERÎİTAS Sinemasında Y A R I N M A T İ N E L E R D E N İ T İ B A R E N Tramvay kazası Silivrikapıda, Sıyolcu sokağında oturan Hüseyin, dün öğleüzeri Eminönü meydanında vatman Alinin Idaresindekl Kurtuluş Beyazıd tramvayınm çarpmasma maruz kalmış ve tehîikeli surette yaralanmıştır. Yaralı tedavi altma almmış, kaza hakkında tabükata başlanmıştır. ' ı İLSE VERNERSn yarattığı şaheseri İSVEÇ BÜLBÜLÜ P r o g r a m a i l â v e t e n : CASVSLAR YVVASI Maliye Vekili, 11 aylık tahsilât neticelerine göre varidat bütçesi yekanunun 394,328,000 llrada tesbit edildiğini, tütün, tuz ve ispirtolu içkiler müdafaa vergilerinin millî müdafaa fevkalâde tahsisatına karşıhk olarak âdi bütçedcn çıkarıldığım kaydederek demiştir ki: « Vergi zamları, umumî surette 1940 Evrakı nakdiyemiz ve 1941 de kabul buyurulduğu gibi hayCumhuriyet Merkez Bankasının en vanlar vergisi, damğa, posta, nakliyat resimlerile muamele ve muhtelif mad son neşredilen haftalık vaziyet cetvedeler istihlâk ve nihayet İhracat vergi line göre tedavüldefci evrakı nfjcdiye lerine taalluk etmektedir. Gerek zam yekunu 592 milyon lirahk banknotu mevzularmm seçilmesinde, gerek zam bulmakta İdi. Aradaki farkı teşkil eden nlsbetinin tesbitinde son iki senelik tec 363 milyon lira miktarındaki tezayüdün rübenin verdiği neticeler de gözönünde sebeblerl şöylece izah olunabllir: Bir kcre her şeyden önce piyasada tutularak bugünkü vaziyete göre mükellefierin ve memleketin iktısadî faa mübadele ve ölçü vasltası olarak evliyetini tazyik etmiyecek esaslar dahi rakı nakdiyeye olan ihtiyac bakımmlinde kalmaya azamî derecede dikkat dan senelerce evvel kâfi gelen miktarın sabit kalmıyarak memleketin İktıedilmiştir.» sadî inkişafile ve millî gelirile mütenaVekil, şeker istihlâk resmine yapılan zam, 4 ay evvel şeker fiatlannln yük siben bir tezayüd irae etmesini tabii gör. seltilmesinden mütevellid hasılattan bir mek ve memeketin İktısadî İnkişafüe kısmının vergi olarak hazineye alınma muvazi giden devlet bütçesinin 5060 sından ibaret olup şeker fiatlarınm ye milyon lira içinde bulundup.u zamanla niden artırılmasına sebeb olmıyacağınl, 400 milyon liraya yaklaşüğı bu zaman 11 milyon küsu.r lira tutan bu zam far arssında bir faık bulunmasının zaruıî kından 3,5 milyonunun fakir ve muhtac olduğunu kabul etmek yerlnde olur. halka şeker tevzii, 1,5 milyonunun çok Tezayüdden bir kısmmln da fevkalâde çocuklulara yardım karşılığı olduğunu, vaziyet dolayısile iktısadî şartlarda hu1,5 milyonunun pancar zammı karşılığı sul bulan gayritabiilik.'en ileri geldiği olarak Şeker Şirketine blrakılıp 4,729,000 görülmektedir.» lirasının mülî müdafaa masraflarına ayYani çıkarılan paralar rıldığmı bildirmiştir. Faad Ağralı harb sebebile haricî kreVekil sözlerine şöyle devam etmiştir: dileri kesilen tüccarların senedleri ço« Bunlar haricinde kalan zamlar tü ğalarak Merkez Bankasına jeldiğini ve tün, ispirtolu içlciler, kibrit, çakmak ta ziraî, s.naî ihtiyacların da para hacr»'şı müdafaa vergilerile tiyatro ve sinema ni genişletme>n icab ettirdiğini, niteresimleri gibi umumiyetle keyif ve egkim Merkez Bankasının son cetvelinde lence mevzularına taalluk etmekte olup görülen reeskont mukabili 34 milyon şimdiki şartlar altmda bu mevzulardan lirahk emisyonun bu sebeble yapıldıelde edilebilecek azaml varidatın alm ğlnı söyliyerek altm, bono ve reeskotıt ması en tabii ve en doğru hareket tarzı mukabii emisyonlardan mütevellid haolduğuna şüphe yoktur. tıra geleebilecek mahzurların faydalann dan çok az ve eksik olduğunu söylemiş Fevkalâde kazanclardan vergi ve söze devam etmiştir: ahnacak « D'.inya haı;binin dördüncü seneYeni vergi ve zam mevzuunda son ola. sine yaklaşıığı ve bu sene 361 milyon rak fevkalâde kazanclardan almacak lirsyı bulan millî müdafaa İhtiyacınm vergi hakkrndaki lâyihaya temas edece devlet bütçesinin umuml yekununu da ğim. fîermayenin normal gelirinden zi geçtiği gözönüne alınırsa bu sebeble vaKızına tecavüz mü etmiş? yade fevkalâde ahval ve şeraitten fayda. pılan eTjisyonun ihtiyarı gayrikabıli içlanarak elde edilen büyük kazanclan tinab olan bu masrafların ancak cüz'î Sarıyerde Dereboyunda oturan MehıBedava sebze fidesi yalnız normal zamanlara mahsus ver bir kısmlna tekabül ettiği tezahür edcr. med isimli birinin, kendi kızı on bir giye tâbi tutmakla iktifa edilmesinin a Avans veya borc şeklinde temin olunan yaşında Meleğe, tecavüzde bulundrju dağıtılıyor dalet icablarile telif edilemiyeceği mey ve millî müdafaanın fevkalât3,"; mnsraf iddia olunmuştur. Bu ıddia üzerine, İstanbul Ziraat Müdürlüğünce m e dandadır. Arzettiğim lâyiha, bu düşün larına kıSmen karşıiık teşlyl eden bu Mehmed, evinde, yanında kızı Melek raklılara ve isteklilere (Beykoz ve Büceyle hazarlanmış'.ır. Esası hiç bir itimebaliğ yüzünden tedavül hacminde bulunduğu halde, masa başmda otur yükdere) fidanlıklarında yetiştirilmiş o raza mütehammil olmıyan bu mevzuda hasıl olan tezayüdü harbin dördüncü yı muş, içki içerken yakalanmıştır. lan domates, patlıcan ve biber fideletereddüd sebebl olabilecek yegâne nok lınm eşiğinde içtinabı kabil olmıy^n bir Mehmed adliyeye verilmiştir. Melek, rinin meccanen ve damızlık rot ve leta fevkalâde kazancın tespitindelu isabet zaruret (\'arai kabul etmek hakikate muayeneye gönderilmistir. Tecavüz id gorn yumurtalannm da beheri onar derecesidir. Takdim ettiğimiz lâyihadaki uygun olur. diası etrafmda tahkikat yapılmaktadır. kuruştan olmak üzere dağıtümasına baş. hükümlerle bunu azami derecede temin Bununla beraber evrakı nakdive haclanmıştır. için tatbikmı mümkün gördüğümüz bü minin İhtiyacdan fazla artmasınl dnlc İki ay evvel denize düşen bir tün tedbirlere müracaat edilmiştir. Ha mek hazinece en başta gelen bir lüzum Talebenin elinde bulunan polisin cesedi bulundu len encümenlerde tetkik edilmekte olan ve zaruret olarak telâkki edildiğini ve Bundan iki ay evvel bir gece, limanda kitablar lâyihanın yüksek Meclisin isabetli ka bu maksadla muhtelif tedbirlers tevesduran ecnebi gemilerine nöbete giden Maarif Vekâleti mekteblerde halen rarile istihdaf ettiği maksada en uygun sül edüdiğini ve bu meyanda külfetlere emniyet beşinci şube müdürlügü polisbir şekli alacağına şüphe yoktur.» mal olan çarelerin de ihmal edi'medi lerinden Selâmi, polis motörile gemiye talebelerin elinde bulunan kitab mik. Fuad Ağrah vergi tahsilâtımızm mem ğini arzetmek isterim. yanaşırken motör güvertesinin buz tut tarınm tespitini istemiştir.. Bu suretle nuniyet verici olduğunu, gümrüklerden Devlet masraflan şeklinde piyasaya ması yüzünden ayağı kaymış ve denize gelecek senenin kitab ihtiyacı tespit alınan hariç olmak üzere hiç bir vergi atılan paralarm tasarruf ve istlkrat yol düşerek boğulmuştu. Cesedi de bütün a . olunacak ve efazla kâğıd sarfiyatına tahsilâtınm, harbden evvelki seviyesin larile hazineye tamamen kanalize edil ramaîara rağmen bulunamamıştı. Polis meydan verilmemek üzere, bu sene kulden aşağ dü;mediğini, bu sene fevka diği, yani maruf ıstılahile circuit'nin tam Selâminin cesedi dün Beşiktaş açıkla lanılan miktar gözönünde tutularak kilâde zamlardan bir kısmının adi bütçe surette teşekkül ettiği, şu sırada söy ruıda görülmüş ve sahile çıkarılmıştır. tab bastırılacaktır. haricinde bırakıldığını ve bu seneki lenmez. Fakat bir taraftan miktan arEmniyet müdürlüğü tarafından bu vaTürk Tıb Encümeni sayım neticesinde memlekette 40 milyon tan vergiler ve diğer taraftan tedavül zife kurbanı polisin cenazesi merasimle 27 mayıs 942 de Cağaloğlunda Etlbba 212,000 hayvan bulunduğunun anlaşıl deki evrakı nakdiyenin fazlasının geri kaldınlacaktır. Odasında saat 18,30 da içtima edecektir. dığını, bu yekun geçen seneden 2 mil çekilmesi için alınan tertibat gittikçe Kayıb çocuk dsha fazla tesirini göstererek bu vadide yon küsur eksik olmakla beraber nisBeyaz peynir Süleymaniyede Hamam sokağında petinin yüzde 7 yi geçmediğini söyliye daha iyi neticeler alınmasını mümkün Vilâyet emrine yeniden iki bln tenekonağmda oturan hamal kılmamak için bir sebeb görülmemek Zekipaşa rek şöyle demiştir: Yusufun oğlu 5 yaşında Halid beş gün ke daha beyaz peynir verilmiştir. Bu Millî nıüdafaamıza aynlan tahsisat tedir. Maliye Vekili bundan sonra 1940 büt evvel evinden oynamak üzere çıkmış suretle evvelce verilen üç bin teneke « Geçen sene olduğu gibi, adi bütçe beyaz peynirle bu son verilen miktar varidatı haricindeki menabiden elde e çesinin hesabı kat'î neticesini biiJir ve bir daha evine dönmemi§tir. Ço bugün başlıyacak olan tevziatta nüfus miş ve bunun 1939 rakamlarils Jiuka cuk zabıta tarafından her tarafta arandilebilecek bütün varidat millî müdamışsa da ne olduğu anlaşılamamıştır. başına yüz gram olmak üzere şehrin faa ihtiyaclarına karşıiık tutulmuş ve yesesini yapmıştır. ihtiyacma tekabül etmektedir. ayrıca yüksek Meclise takdim ettiğimiz 150 milyon liralık istikraz Duvardan düşerek öldü fevkalâde tahsisat îâyihasile şimdilik bonolan çıkarılacak Beyoğlunda Nuruziya sokağmdaki arVefat İstenilen 120 milyon lira, münhasıran Fuad Ağrab, bu meyanda Türk hazi sada yüzüstü yatan bir erkek cesedi muhtelif müdafaa hizmetlerine aid bu nesinin kazandığı itibarın büyük bir ifEski posta, telgraf başmüdürlerinden bulunmuştur. Kendisinin, duvarcı ustası lunmuştur. Adi bütçede millî müdafaa tihar vesilesi olduğunu ehemmiyetle otuz beş yaşında Oseb oğlu Yakob ol merhum Hafız Hamdi Beyin refikası B a . grupuna ayrılan tahsisat yekunu kaydetmiş, İran ve Iraka uzatılacak deduğu ve sızarak duvardan düşüp öl yan Âfet Kormamn Giresunda vefat et101,514,000 liradan ibaret bulunduğuna miryolları İçin çıkarılan 5 ve 10 milmiş olduğunu teessürle haber aldık. düğü anlaşılmıştır. göre önümüzdeki malî yıl başında mü yon lirahk istikraz tahvillerile millî Merhumeye Tanndan rahmet diler, dafaa tahsisaü 221,514,000 liraya baliğ müdafaa fevkalâde masraflarına karşıiık Sarıyerdeki yaralılardan biri yakmlanna başsağlığı temenni ederiz. olacaktır ki geçen sene bu suretle İik olmak üzere hazine kefaleüle amortisdaha öldü defa verilmiş olan miktardan 60 milyon man sandığı tarafından çıkarılan yirmi Sarıyer civarındaki Kısırkaya kö519,000 lira fazladır. Şurasım hemen ilâ beşer milyon lirahk iki tertib bononun ve edeyim ki millî müdafaanın senelik derhal satıldığmı, 3 üncü tertib 25 mil yünde, üç çocuğun deniz kenarından ihtiyac miktarı umumî vaziyetin inkişaf yon lirahk bonolann da memnuniyet getirdikleri katı bir cisim yere düşerek Nüshasi 5 kurusror. seyrine tâbi olarak almması lüzumlu verici şekilde satılmakta olduğunu, ve patlamıştı. Çocuklardan Nikad ölmüştü. »:i; Türkıve Harlc görü'ecek tedbirlere şamil ve ehemmi nakid işlerini tanzim için muvazenei u Kardeşi Mehmed de, aldığı yaralar teicin tcln sirile sonradan ölmüştür. Hâdisenin, yet derecesîne bağhdır. Nitekim 1941 mumiye kanunlarile verilen 10 milyon Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. tamamile bir kaza mahiyetinde bulunmalî yıh başmda da adi ve fevkalâde lirahk bono ihracı salâhiyetinin 1940 ta Altı avlık 750 > 1450 > olarak millî müdafaaya verilen tahsisa 40 milyona ve sene içinde 100 milyona duğu anlaşılmıştır. Üc avlık 400 * 800 • tın yekunu 161,000,000 liradan ibaret ve geçenlerde Meclisten geçen bir kaAkbaba çıkıyor Bü avlık 150 » Yokrur. iken sene içinde zaman zaman kabul nıınla 125 milyona çıkarıldığını söyliyen tki haftadır kapalı bulunan Akbaba buyurduğunuz kanunlarla ve esasen Vekil demiştir ki: arkadaşımızın bu perşembeden itibaren müdafaa hizmetlerine tahsis edilmiş o« Demiryolu İstikrazı, tasarruf bo tekrar güzel yazılar ve resimlerle intl Gazetemize eönderilen evrak ve vazılaı Jan tasarruf bonoları hasılatile bu miknoları ve hazine bonoları hakkındaki bu şara başlıyacağmı memnuniyetle haber nesredilsln edilmesin lade edilmez ve tar 361,271,000 liraya baliğ olmuştur. izahatım Cumhuriyet maliyesinin itiba aldık. Başarılar dileriz. zryaından mes'uliyet kabul olunmaz ruıın derecesini göstermeğe kâfidir zannederim. Bu tedbirlerin yalnız bir tanesini olsun çok daha küçük mikyasta bile tecrübe etmeği kimsenin ciddî olarak düşünemiycceği eski devirler hepiüyük Britanya İmparatorlumizin hatuhyabileceğimiz kadar yakmğu millî bayramı münasebedır. Bugün eîde ettiğimiz neticeleri, Bütile, Hindistan Nazirı Mr. yük Miüet Meclisinin yüksek görüşüne ve onun temsil ettiği gene büyük Türk Amery, bütün imparatorluğa hitabcu milletinin kuvvetli itimadın^ borcluyuz. radyo ile bir nutuk söylemij ve bunda Bu neticelere güvenerek bu sene hu Hong Kong, Singapur, Malezya ve Birzurunuza yeni bir kanun lâyihasüe ge manyanın kaybedilmesinden bahsederek liyoruz. Üçüncü tertib tasarruf bono şöyle demiştir: larının bir taraftan sür'atle satılmaka <Bu güzel toprakları, bir müddet iolduğunu ve önümüzdeki sene çıkarlJa çm v kaybetmiş olm.am.xz ve bu topcak azamî 15 milyon lirahk demiryolu rakların harabiye uğray.p köleliğe hasılatı tamamen millî müdafaanın fev düşmüş bulunmaları, ne hııralar aha, kalâde masraflarına karşüık tutulmak Usinin sadakatsizliğinden, ne de idareüzere 150 milyon liraya kadar İstikraz cüerimizin salâhiyet veya anlay.ş nokakdi için mezuniyet talebini tazammun sanındandtr. Bunun. sebebi, plân.larımıeden bu kanun lâyihası yüksek Meci:se 2i İngiliz donanmasının suihu tekejtakdim edilmiş bulunmaktadır. T=ısar fül ettiği faraziyesi üzerine kurtnuş ruf bonolarının işlemiş faizlerile birlikte olmamız ve bu jarııziyenin hâdiseler bu lstikraza iştirak için nakid yerine tarajından yalanct çıfcartîmı? bulunmakabulüna de müsaid olan me2;kur lâyiha sıdır.m sayesinde, sayın halkı.nlz, hasılâtı mil.. Bu sözlerin manası şudur: İngiltere, müdafaanm fevkalâde masrafları:ıa mudonanmasma güvenmiştir; düşmanlanhassas iki nevi istikrszın lcsa ^adelisini nm bu donanmadan çekinerek harb ilâteşkil eden tasarruf bonolarından veya nma cesaret edemiyeceklerini sanmışuzun vadelisi olan yenj tahvillerden ditır. Fakat, hâdiseler bu üınidi boşa çılediğini aradığı zaman bulabilecek ve bunlann birinden diğenne ko'aylıkla karmıştır. Mihver devletleri, İngiliz donanmasından korkmıyarak birer birer geçmek imkânına malik olacaktır.» İngiîtereye meydan okumuşlardır. Millî korunma kanunu sermayesi Hal! 'ki bu ümid veya faraziyenin Maliye Vekili, içinde bulundıığumuz yanlışlığı, daha 1 numaralı dünya harfevkalâde vaziyetin umumî hayat üze binde meydana çıkmıştı. O zaman, İnrindeki tesirlerini gidermek veya ı\% giliz donanması, bu harbdekindcn çok fifletmek üzere hükumetin aldığı ted daha kııvvetli olduğu, Japonya da İnbirlerin millî korunma kanununa isti gilterenin yanında bulunduğu halde, nad ettiğini, ve bu kanunun mufıtellf Almanya, harbe girmekten ve İngillctatbikatı için tesbit edilen 100 milyon reye meydan okumaktan çekinmemişti. lira sermayeden 55,909,000 lirasmm Ti Fazla olarak o harbin daha başında, caret Vekâleti, 15.546,000 lirasının Zi Fransadan başka, Rusya da İngilterenin raat Vekâleti ve 7,300,000 lirasının da müttefikiydi. İtalya da, Almanya ve İktısad Vekâleti emrine verildiğini ve Avusturya Macaristana bir ittifakld bunlarla ordu ve halk ihtiyarlarının bağlı olmakla beraber, Habsburg İmpakarşılanmasına çahşlldığuıı iz3h etmişratorlugunun düşmanıydı ve daha hartir. bin başmda, ittifak muahedesine rağFuad Ağralı 31 milyonluk sulama iş men bitaraflığlnı ilân etmekle zaınanı leri programından 27 milyonunun ta gelince İngilterenin yanında yer alacaahhüdlere bağlandığını, 1941 yılında ih ğını anlaimış bulunuyordu; Amerikaum racatın 123 milyonu, ithalâtın da 74 da İngiîtereye muzaheret edeceği mamilyon lirayı bulduğunu, millî banka lumdu. Öyle olduğu halde, İngiltere ve larımızm iyi idareleri sayesinde, sene müttefiklerinin ezici deniz kuvvetleri başında 266 milyon lira olan mevduatın üstünlüğü Almanyayı korkntamaıuış; sene sonunda 341 milyon liraya ulaştı harbden menedememişti ğını ve millî paranm filî istikrarını muBu deta ise, başlangıcda, İngiltere ve hafaza etmekte olduğunu, spekülâsyonFransa yalnızdılar; Sovyet Rusya Almanculann yükselttiği altm fiatlarınm hükumetçe halkın ikazmdan sonra düştü ya ile bir dostluk ve ademi tecavüz pakü ğünü bildirmiş ve sözlerini şöyle bitir imzalamış, iki demokrat devlete karşı tk,i bir surat takınmıştı. İtalya ile JaponyA miştir: da, senelcrdenberi açıktan açığa Alman« Hükumetin bir senelik çalışma yanın yanında bulunuyorlardı. İngiliz programlııın esaslarını tesbit ve umu donanması ise, geçen harbdekinden daha mî faaliyetin istikametlerini tayin eden zayıftı. İngiliz Fransız deniz kuvvetbütçelerin tetkik ve tasdikında yüksek leri Alman ve İtalyan donanmalanndan Meclisin gösterdiği büyük basiret, nor üstün olmakla beraber, Japonya, harbe mal senelerde öğünülecek neticeler ve girdiği takdirde, Uzakdoğuya, Japon fiher sahada büyük başarılar elde edıl losundan üstün bir kuvvet gönderemezmesine amil olduğu gibi, fevkalâde hr.l Ierdi. Pek basit hesablara dayanan bu lerin hâkim olduğu son yıllara girerken hakikat İngiltcrede malum olmak lâzıın millî müdafaa tedbirlerimizi siyasî va gelirdi. Öyle olduğu halde, İngiliz plânziyetin her türlü inkişaf ihtimalleıiri larının yalnız donanmaya istinad ettikarşılan.ağa yetccek derecede kuvvetli rilmcsi ve barışı bu donanmanm üstünbulundurmayı da temin eylemiştir. Bu lüğile muhafaza etmek mümkün olablsayededir ki buhranlı senelerin tesirini leceğinin düşünülmesi bir bata idi. asgarî haddine İndirmek ve memleketin Bu hata, geçen harbden bu harbe kakalkınma faaliyetini bu senelerde de dedar iş baçına gelen bütün İngiliz devvam etürmek mümkün olabilmiştir. Gene yüksek heyetinizin, gelir mem let ricalinin uzağı görebilmek meziyebalarımızı tazyik etmeden umunıi hiz tinden mahrum olduklarını gösterir, metlere aid ihtiyacları azamî derecede Filvaki, geçen harbden sonra İngiliekarşılamayı temin eden isabetli görüşü reji idare edenler, hiç bir zaman tskl sayesindedir ki, bütçelerimiz daima m u . meşhur İngiliz ricali derccesine yüksevafiakıyetle tatbik edilmiştir. 1341 büt lcmemişler; onlann büyük kudret ve çesi bunun en yeni misalidir. Bu bütçe meziyetlcıini gösterememişlerdir. Öyle dünyanın geçirmekte clduğu büyük siya olmasa> rlı, 1933 te, Hitler Almanyanın sl buhranın dogurduğu kararsız şartlar başına geçtikten sonra, uzağı görürler altında hazırlanmış ve fevkalâde hallerin ve hata ustüne hata işlemezlerdi. Şimdi, ve tesirlerinin sene içinde mütezayid bu yanlış politikanın bütün sıkıntısını, bir seyir takib etmiş olmasına rağmen İngili/ milletile beraber Mr. Çörcıl çekelde edilen varidat, tahminlere nazaran mektedir. mühim bir fazlalık göstermiştir.» îngiliz siyasetinin bîr hatası CUMHURİYET Abone seraiti