3 Mayıs 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DÜNYANDJ EN İÜKSEK SAATİ J CONSTANTIN C E NE V R E Türkiye mümessili Z. SAATMAN Sultanhamam umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kurusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa tosmı 24299 24290 Kimyanın esaslarını kısa bir zamanda öğrenmek İstiyenlere Der Lise (Yardımcı kita Müellifi: Dr. T. E. Bl Vefa Lisesi kimya öğre ÜNIVERS1TE KİT Pazar 3 Mayıs 1942 Ankara caddesi No. 96 ' Çözülmüş 14 problem, 121 sahife Ikinci cephe acmak sarta bağlı! Rus cephesi eğer yarıhrsa • • General Guhr dün Berline hareket etti Emekli Alman Generali diyor ki: «Bircok yüksek meziyetlerine FiUstin ve Kafkas cephelerinde yakından vâkıf olduğum Millı Şefinizin, her sahada yarattığı eserlere karşı derin hayranlık duymaktayım» Elli seneye yakın bir zaman Osmanlı ordusu tarafında bulunan Mareşal Von der Goltz'un ölumünün 26 ncı yıldönümü münasebetile Alman sefaretinde yapılan merasimde bulunmak üzere Ankaraya giden Alman emekli Generallerinden Guhr dün sabah Yeşilköyden hareket eden posta tayyaresile Almanyaya avdet etmiştir. General, hareketinden evvel bir muharririnüze şu beyanatta bulunmuştur: « Ankaradan çok güzel hatıralarla aynlıyorum. Eski silâh arkadaşlanm arasında unurulamıyacak günler geçir dim. Millî Şefiniz Cumhur Reisi İsmet İnönü, beni öğle yemeğine alıkoymak iuretile bu eski silâh arkadaşına karşı •amimî alâkalarmı izhar ettıler. Bu iltifattan dolajT son derece mutehassisim. Birçok yüksek meziyetlerine Fılistin ve afkasya cephelerinde bulunduğum sıGeneral Guhr, Yeşilkoy hava istasyonunda kendisini teşyi e^enler arasmda ralarda yakından vâkıf olduğum Millî Şefinizin, her sahada yarattığı eserlere miş ve bugünkü gıpta verici mevkiine den ayrılmazdan evvel Millî Şefimiz İskarşı derin hayranlık duymaktayım. ulaşmış bir memlekettir.» met İnönüne, Mareşal Fevzi Çakmağa, ürkiye, geçen Umumî Harbdenberi meGeneral Guhr, Ankarada gördüğü mi Korgeneral Asım Gündüze teşekkür telleniyet yolunda büyük hamlelerle ilerle safirperverlikten dolayı, memleketimizgraflan göndermiştir. Japonlar torafından saptedBen Birmanyanın en mühim şehirlerinden Mandalaydan bir görünü? Hava ergiin biraz daha açıbp kesinleşen hakikat şudur ki yeni dunya harbinin en tesirli silâhı hava silâhı, yani uçaktır. Yüdınm harbinin fikirleri yakan şimşek çabukluğunda hep uçaklann ojnadığı şaşırtıcı ve korkunc rolu gordük. Hatırlardadır ki ilkin Polonya topraklannda başlıyan yeni dunya harbinde daha ilk günden itibaren Alman muvaffatayetleri hep uçaklarla temin olunmuştu. İlk hücumlarda Alman tajyareleri yinniyi aşkın Leh uçak meydan ve üslerini, sanki ellerile koymuş gibi, hemen bir gün denilecek kısa bir zamanda gidip tahrib etmişler ve boylelikle daha ilk anda Polonyalıların kollannı kanadlarını kırmışlardı. Bu ilk günü takib eden askerî hareketlerde ise orada uçak gene daima baş valifeyi gormuştur. H BÜYÜK TARUZU BEKLERKEN İsviçreli bir askerî mütehassısa göre ÇIN YOLU KESİLDİ Japonlar dfin Nandalayı zaptettiler İngiliz Amerikan taarruzu hemen başlıyacak? aksi takdirde taarruz sonraya kalacak Yakında çok heyecanlı bir hâdiseye inüzar | ediliyormuş Vaşington 2 (a.a.) Avrupada İkinci bir oephe kurulması Vaşirıgtonda günün meselesi halini almıştır. İyi malumat alan mahfillerde denildiğine göre, bu maksadla yapllacak İngiliz Amerikan taarruzu uzak değıldir. Bununla beraber bu taarruzun tarihi Sovyetlerin Almart taarruzuna göstereceklerl mukavemete bağlıdır. Rus cephesi yarıldığı takdirde İngilizAmerikan taarruzu hemen yapılacaktır. Yok eğer Sovyetler şimdiki mevzılerini tutabilirlerse sonraya bırakılacaktır. Muttefiklerin tereddüdü başlıca deniz taşıtl yetersizliğinden ilerl gelmektedir. Çünkü bu günkü şartlar aHında ikinci bir cephe açılması için yapılacak hareketler çok tehlikeli olacaktır. Diğer taraftan öğrenildiğine göre İnglltereye gelmiş olan Amerikan kuvvet Tokyo 2 (a.a.) Tokyonun asker! kaynaklarında bu işgalin büyük ehemmiyeti belirtılmekte ve hareketlerln tam J>ir muvaffakıyetle neticelendiği ve Japon kıt'alannın bir kaç hafta içinde 800 kilometre ilerledikleri kaydolunmaktadır. Japonlann karşısında yalnız tngiliz askerleri değıl, beşıncı, altıncı ve 16 ncı Çın ordularına bağh 60.000 kadar da Çin askeri vardır. Bunlar, Japon ilerlemesinl durdurmaya çalışmışlardır. Mandalayın işgali ile Çungking ve Hindıstan arasındakı Mandalay ve Kum.Kafkas cephesine gittigi söylenen marnf mıng'den geçen muvasala yolu kesılmişAmcrikanın Avnıpaya gönderdiği Harb bilâhare Almanların FransızAlman Generali Rommel tır. Artık Çungking'e bu yoldan harb donanmanın Başkumandanı İngiliz müsterek kuvvetlerile de çarpışAmiral Harold Stark malarına intikal ettiği zaman uçak iisBerlin 2 (a.a.) Alman ordulan baş malzemesi gondermek imkânı kalma mıştır. tünluğünün gene ezici rolü oynadığını komutanlığının tebliği: lerl umumlyatle zannedildiğinden de gordük. ve fazla olarak Muttefiklerin ne Londraya göre... Doğu cephesinde, Alman kuvvetlerinin büyüktür. Bunların taşınmasmı kafile kâfi tanka, ne de tanka karşı kullanıla bazı yerlerde yaptıkları taarruzlar esnaLondra 2 (a.a.) Mandalayın zapte(Arkası sahife 3 sütun 7 de) cak topa malik olmadıklan hakikatile sında duşmandan bir çok esir ve 31 top dıldiğı henüz teyid edılmemekte ise de karşılaşmaktan hayrette kaldık. Mütte alınmıştır. Lashıo'nun duşmesi uzerıne Mandalayın fikler harb başladığı zaman icab ettiği Müteaddid düşman taarruzları akim müdafaası içın bir çok insanın feda eveçhile hazır değillermiş. Peki.. fakat dılmesi faydasız olacağı soylenmektedir. kalmıştır. Polonyada başlıyan yeni diinya harbi Şu noktayı kaydetmek gerektir ki, İn. Murmansk cephesinde, düşmanın büFransa muharebesine gelinciye kadar yük taarruzları şiddetli muharebelerden gılız ve Çm kuvvetleri bu hareketler esaradan sekiz ay gibi oldukça uzun \e çok sonra geri püskurtülmüş ve kanlı kayıb nasında ancak kendılerinden üstun kuvkıymetli bir zaman geçti. Olup bitenlervetlerle karşılaştıklan ve yorgunluktan lara uğratılmıştır. den ibret alarak bu müddet zarfında geharab hale geldikleri zaman düşmana İsviçreli bir mütehassı&a göre ceyi gündüze katan bir çalışma ile noktoprak bırakmışlardır. Son ileri hareketi sanlaruu azçok ikmale muvaffak olaçark cephesi vaziyeti esnasında Japon kayıblannın pek ağır mazlar mıydı? Cenevre 2 (a.a.) La Tribune de Ge olduğu, ordu mevcudlannm yüzde 20 Hususile ki zamanla ortaya çıkan neve gazetesinin askerî mütehassısı yüz 25 ini bulduğu zannedilmektedır. bakikatlerden anlıyoruz ki simalî Ame bazı Eddy Bauer cAlman taarruzu arife Lüzon adasında tahkim edilmiş bir dağ Japonlann eline geçti rika Birleşik Devletler Cumhuriyeti sinde vaziyet ve hazırlıklar. başlıklı maYUNUS NADİ kalesinde ezcümle şunlan yazıyor: Tokyo 2 (a a.) Domei ajansı bil«Eldeki malumatm müsaadesi nispe diriyor: (Arkası sahife 3 sütun 3 te) (Arkası sahife 3 sütun 4 te) (Arkası sahife 3 sütun 2 de) Polonya harbini jakından takib etmis olanların bizzat gormeğe dayanan hikâyeleri, tayyarenin ne yaman silâh olduğu daha ilk muharebelerde »nlaşıldığını cn ufak şüpheye yer vermiyen bir açıkHkla anlatmağa kâfi idi. Kendilerini müdafaaya çalışan Polonya ordulan gerilelîle muvasala yollannın tahrib edildiğini görerek adeta ne yapacaklannı çaşırıyorlardı. Havalara hâkim olan taarrus ordusunun uçak kafileleri artık alçaktan uçmakU beis gönnîyen bir serbestlikle yoüan ve trenleri bomba yerine mitralyör ateşkte tutmakla alrüst ediyorlardı. Polonyanın bir ay kadar ancak siiren muharebeleri esnasında Fransızlar ve İngilizler orada. daha ziyade Alman tanklarının iş gorduklerini f arzederek Polonyanın çabuk jenilgisini daha ziyade bu memleketin tanklara karşı koyacak toplara malik olmamasına veriyorlar, ve boylelikle sanki sıra Fransız İngiliz ordularile savaşmağa gelince Almanlann bu kadar kolay iş goremiyecekleri ha>aline kapıldıklarını gosterivorlardı. Gerçi Almanlar Polonjada tank silâhını da kullanmamış değillerdir. Fakat Polonya muharebelerinin karakteristik vasfı Alman uçağının edci üstünlüğünde toplanır. Alman ordusu yeni Hmdistandan Çine ve gizli silâhlarla bundan s o n r a Ruslara karşı hiicu harb malzemesi gönderilemiyecek ma geçecekmiş \ Tokyo 2 (a.a.) Japon umumî karargâhından bildirlldiğine göre, Japon kuvvetleri 1 mayısta Birmanyanm en mühim şehirlerinden biri olan Mandalay1! işgal etmişlerdir. Mandalay cıvanndaki bütün ehemmiyeTİi askerî noktalar da Japonlann eline geçmiştir. İngiliz ve Çin kıt'alarınm mukavemeti her yerde klrılmışür. Millî Hind kongresinin kararı Her yabancı istilâya Hukuk Fakültesi dekanı Ali Fuad Başgil karşı mukavemet dün Almanyaya hareket etti edilecek Hindlstana yabaneı ordular çağırıldığı halde bizzat Hindliler bu uğurda niçin kullanılmıyor?» Allahabad 2 (a.a.) Cuma akşamı Hind kongresi komitesinin içtımamda teklif edılen istıklâl istegi hakkındaki karar projesinde dsniliyor ki: cKomite, Hındistamn her hangl bir abancı mıllet müdahalesi veya istiiası ayesinde hürriyete ka^nışacağı fikrini •eddeder. Eğer istilâ vuku bulacak olursa buna mukavemet etmek gerektir. Bu mu. kavemet ancak cebrl bir şekilde işbirliğl yapmamak suretile olabilir. Zira Britanya hükumeti millî müdafaanın millet tarafından hazırlanmasına mâni olmuş;ur. Mütearnz karşısında boyun e&enıe(Arkası sahife 3 sütun 5 te) Berlinde toplanacak idarî ilimler kongresi lsgalin ehemmiyeti Ali Fuad Başgil, kendisini teşyi edenlerle beraber Yeşilkoy hava istasyonunda Onlversite Hukuk Fakültesi dekanı manyaya hareket etmiştir. profesör Ali Fuad Başgil, Berlinde topÜniversitenin bir çok profesörleri. VB lanacak beynelmılel idarî ilimler kongre şahsl dostları Ali Fuad Başgili Yeşilkoy sinde memleketimizi temsil etmek üzere tayyare meydanına gelerek ugurlanuşdün sabah Yeşilköyden tayyare ile Al lardır. Hava harbi Port Said limanına ağır bir baskın yapıldı Haydarpaşa Lisesinin spor bayramı J Malfa adasının bombardımanı da durmadan devam ediyor Berlin 2 (a.a.) Resmî tebliğ: Alman savaş tayyareleri evvelki gece Portsaidin liman ve iaşe tesislenni çok tesirli olarak bombalamışlardır. İnfilâkler ve yangınlar çıkmıştır. Büyük bir ticaret gemisı ateşe venlmiştir. Batıda işgal altmda bulunan topraklar üzerınde yapılan hava muharebelerinde Alman av tayyareleri dunku gun 13 Spitfıre düşürmüşlerdir. İngılterenin ve Birleşik Amerikanın nisan ayındaki iaşe vapurları kayıblan 585,000 tonilâtodan fazladır. Bunlardan 538,000 tonılâto tutarında 76 gemi denizaltılan ve 19,305 tonılâto tutannda 6 gemi de hava kuvvetleri tarafmdan batırılmıştır. Bunlardan başka tonilâtosu tespit edilemiyen bir gemi de tahrib olunmuştur. Alman denizaltılan, ayrıca 13 yelken gemisi ve Amerıka Birleşik devletlerine aid bir limanın önıinde de dört motörlü taşıt batırmışlardır. Bıından başka hava kuvvetlerimiz 14 ticaret gemisini de ağır hasara ugratmıştır. Roma 2 (a a.) Tebliğ: Mihver teşkılleri Maltayı bombalamağa devam etmişler ve gece günduz adamn hava ve deniz tesislerine kuv^'etli hücumlar yapmışlardır. Düşmanın av tayyarelerile yapılan bir çok carpışmalar esnasında Alman pılotları üç Spitfire tavyaresi dü şürmuşlerdır. Daha başka İngüiz tay yareleri yerde tutuşturulmuş ve tahrib edılmistir. (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Maltaya yapılan hücumlar Fener stadmda yapılan gene mekteblilerimizin dünkü spor bayramınJan intıbalar: Sağda yukarıda yüksek atlıyan bir talebe, altta gene n.ekteblilcr geçid resminde, solda uzun atlama müsabakasından heyecanlı bir sahne 194142 mevsimi zarfında yapılan mekeb sporları müsabakalarında kros, futbol ve voleybol şampiyonluklannı kazanan Haydarpaşa lisesinin senelik spor bayramı dun Fenerbahçe stadında büyük bir talabalık önünde muntazam bir şekilde T k apıldı. Merasime izciler, atlet ve futlolcularm geçid resmıle başlanmış, dire;e bayrak çekilirken, talebeler tarafm[an da Istiklâl marşı söylenmiştir. Futbol, voleybol ve kır koşulannda iyi bir muvaffakiyet gösteren Haydarpaşa lisesi talebeleri dun yapılan atletizm müsabakalannda da dıkkete değer neticeler almak suretile iyi bir varlık olduklarını bu sahada da göstermiş oldular. Kıymetli bir lisemizin bütün sporları bu suretle nefsinde cemetmiş olması diğer mekteblerimiz İçin de temenni edilecek çok canlı bir hareket olarak göze çarpmaktadır. Atletizmde alınan neticeler: 100 Muzaffer 11.6. Sezai 11.7, Namık. 400 Remzi 55, Ziya, Muhlis. 800 Melih 2 09.5, Hidayet, MeUh. 1500 Raif 4.25.5, Hidayet,* E3E1I. Gülle atma Jeba 1201, Alâeddin, İhsan. Uzun atlama Muzaffer 6.61, Namık 6.30, Tevfik 5.90. Yüksek atlama Mehmed 1.80, İhsan 1.60. Samim 155. (Arkası sahife 3 sütun 5 tel Sark cephesinde şimdi yalnu hatıras kalan bir kış gününde bir kuyudan çekflen su bile donujordu