3 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 3 MAYIS 1942 TELGRAF: TAN, TELEFON: TAN EVİ İSTANBUL! Ankara caddesi No, 102 İSTANBUL 310, 24318, 24319 —— SEKİZİNCİ YIL — No, 2408 "Ankarada Mü GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ him Bir Toplantı | Yurdun İç Emniyeti İçin Tedbirler e a Toplantıya risayet eden Dahiliye Vekilimiz Falk Öztrak STALİN'İN NUTKU Sovyet Runyada bulunan Ameri- kan muhabirlerine göre, — Sovyet srdusu ve halkı ilk mağlâbiyeüin Bersenliğinden o kurtulmuştur. gal edilen yerlerdeki herp sanı Şünin kısmı cephe geri- sinde yeniden (İnaliyete | geçiril- miştir, Muazzam yeni ordular ye- Siştürilmiştir. Cephe yeni tecrübe- lere &öre kuvvelendirilmiştir, M. Zekeriya SERTEL Jikbahar ile beraber cephe - lerde başlamasını beklediği - Miz taarruzlar, ilk önce kürsüler de başladı. Hitleri Amerika Cüm- hurteisi, onu da Stalin takip etti, Üç devlet reisi de kendi görüşle- rine göre harp vaziyetini anlattı dar ve ilkbabara girerken umumi Yaziyetin bir tablosunu yaptılar, lu tabloları yan yana koyarak Harbin bugünkü durumu hakkın da az çok bir fikir edinebiliriz. Stalinin nutku iki kısma ayrı- İsbilir; Birinci kısım Sovyet ordu Sunun harp vaziyetini anlatmak- tadır, Stalin bahara itimat ile giriyor, Kızılorduya olan güveni Min artmış olduğu görünüyor. Ona göre Kızılordu harbin başlu- dığı günlere nazaran daha ziyade küvvetlenmiştir. Ordunun teçhi- Zatı da eskisinden daha iyidir. üşman ise bir sene evveikine hisbetle daha zayıftır, Kış esna - sında Alman ordusu mühim mik tarda asker ve malzeme kaybet - miştir. Onun İçin 1942 yılı Nazile Tin Sovyet topraklarından çıka - Keeikliri yıl olmalıdır ve olacak- ir, Staline göre Kızılordunun kuv- Veti yalnız bir senedenberi tecrü elerden aldığı derslere, Sovyet Sanayiinin, İngütere ve Ameri - anın yetiştirdiği ber türlü mo- malzemeye dayanmaz. Sov- Yet ordusunun en büyük kuvveti Tânevi kaynaklardan gelir. Bu kaynaklardan biri Kızılordunun bir tecavüz bir emperyalizm bar bi değil, bir müdafaa harbi yap - Masındadır. Bugün artık Alman- İar, harbin ilk günlerinde ani bir anla temin ettikleri müsait Yaziyete sahip değildirler. Harbin. mukadderatını artık baskınlar değil ordunun maddi ve mânevi kuvveti, silâhlarn kalitesi ve ku Yüandanlarla erlerin meziyetleri tayin edecektir. Stalin 23 şubat nutkunda oldu- Zu gibi, bu nutkunda da Sovyet- İerin düşmanı kendi toprukların- dân çıkarmaktan başka bir gaye takip etmediği üzerinde ısrarla durmuştur. “Biz, diyor, memleketimiz Için, adalet için, hleziyet için dövüşü- Yoruz. Ne yabancı topraklar ele &eçirmek, ne de yabancı millet - İere karşı fütuhat yapmak arzu- #undayız. Biz sadece memleketi” mizi Âlman faşistlerinden ku istiygruz.,; AF SonuSa 4Sü.1 Gör üşülüyor Dahiliye Vekilinin Riyasetinde 3 Umumi Müfettiş Ve 25 Valinin İştirakile Yapılan Bu Toplantılar Sonunda Başvekile Bir Proje Verilecek Ankara, 2 (TAN) — Birkaç gündenberi mülki vazife kabul etmiş olan üç dar valilerimizden mürekkep bir komisyon, Dahiliye Vekilinin rels- ği altında içtimalarına devam etmektedir. günlerinde dahi çalışın komisyon, bu hu- taksimata göre resen umumi müfettişle birlikte alâl Ti sustaki kanuna istinaden yurdun kadar eden meseleleri görü mından alınması lüzumlu ekte, alınan ve alın- makta olan tedbirleri incelemektedir. Bu “Yüksek emniyet komisyonu,, nun mesaisi süratle neticelendirilecek ve dahili siyaset bakı - tedbirler varsa hazır lanacak projeler Raşvekülete takdim edilecektir. Ankarada yirmi beş vali toplandı İstanbulun iaşe ve yakacak işleri hakkında alâ- emniyetini alâ- Vali hal fa: kalılarla temaslarda bulunmak üzere Ankaraya gitmiş olan Vali şehrimize gelmesi beklenmektedir. gün Dahiliye Vekâletinde meşgul olmuş ve valiler toplantısında da bulunmuştur. Bu toplantı Dahili- ye Vekili Faik Öztrak'ın başkanlı; ve Ankarada bulunan yirmi beş vali tir. Toplantıda bilhassa vilâyetlerin inşe işleri gö- rüşülmüştür. Lütfi Kırdar, Ticaret Vekili Mümtaz Ök- men ve İaşe Müsteşarı Şükri örüşmüştür. Lütfi Kırdar İstanbula geldikten sonra mahrukat ofisiyle mahallelerde teşkil edile cek halk-istihlâk birliklerinin kurulması için der- ete geçilecektir. ütfi Kırdarın bugün veya yarın Vali evvelki da yapılmış ak etmiş- ökmensüer ile de 2 nci Cephe Kurulması Uzak Değil Yi Amerikada Bu Fikir Günün Meselesi Halini Aldı Vaşington, 2 (A.A) — Avru pada ikinci bir cephe kurulması Vaşingtonda günün meselesi ha- lini almıştır. İyi malâmat alan mahfillerde denildiğine * göre, bü maksatla yapılacak İngiliz - Amerikan ta- arruzu uzak değildir. Bununla beraber bu taarrazun tarihi Sov yetlerin Alman tanrruzuna göste- recekleri mukavemete bağlıdır. Rus cephesi yarıldığı takdirde, İngiliz - Amerikan taarruzu he- men yapılacaktır. Yok eğer Sov- yetler şimdiki mevzilerini tuta- bilirlerse sonraya bırakılacaktır Müttefiklerin tereddüdü başir ca deniz taşıtı yetersizliğinden ileri gelmektedir. Çünkü bugün- kü şartlar altıng# ikinci bir cep- he açılması için yapılacak hare- ketler çok tehlikeli olacaktır. Diğer taraftan öğrenil göre, İngiltereye gelmiş olan A- merikan kuvvetleri umumiyetle zannedildiğinden de büyüktür. Bunların taşınmasını kafile teş kilinin çok iyi tertip edilmiş ol ması kolaylaştıracaktır. Fransız siyaseti de bu çıkarmaya bağlı Vaşington, 2 (A,A.) — Buraya ge- len son haberlere göre, al Amiral! Leahy'ye, irin Amer'kaya dönmesin | den evvel Fransız politikaşının Avru- paya bir Amerikan seferi kavvetinin) çıkarılmasındaki | sürate bağir bulun-| duğunu söylemiştir, Laval Fransız do.| nanmasmın Almanlara deslim edilmi-| yeceğini ilâve etmiştir. Mareşal Petain ; Thiers'de Demeç Verdi çare den Mareşal, Fransanın İktisadi Sahada Bir Gün Eski Mevkiini Alacağını Söyledi A.) — Mareşal Pe- #sin dün Thiers belediyesinin bal- konundan Fransız ana vatanı ve denizaşırı Fransız memleketleri işçilerine hitaben bir nutuk söy- lemiş ve bu nutuk radyo ile neş- ir. Mareşal, bundan önce Saint - Etienne, Commentry pu- 'Tbicrs, 2 ( kesin iş birliği yapmasını iste miştir. Mareşal demiştir ki: “Patronlar, işçilerin herhangi bir şekilde istismar edilmesinden A5” Devamı: Sa. 2, Sü. 6 J Atlantikte Yeni Üsler Kuruluyor Avrupaya Amerikan Tayyare Sevkiyatı Kolaylaşacak Vaşiniglön, 2 CA:A — Şimal Atlantikte hava üsleri zinciri ta - mamlanmak üzeredir. Şimdiye kadar gizli tutulan bu üsler Lab radrorn Groenland, İzlanda, For co ve İskoçyadan geçmektedir. Bu hattın en büyük faydası Av rupaya tayyare gönderilmesinde- ki güçlükleri ortadan kaldırma - sidir, Çünkü büyük bomba tayyare - leri Atlantiği “uçarak geçiyorlar- dı, Fakat av tayyarelerini gemi - lerle götürmek Tâzım geliyordu. Bundan böyle av tayyareleri de yukardaki merhalelerle Amerika dan Avrupaya uçarak gidebilecek lerdir . Bu üslerin diğer bir faydası da denizaltılarına karşı devriye uçuşlarını kuvvetlendirmek ola - caktır. General Rommel Kafkas Cephesi Kumandanı Oluyor Londra, 2 (A.A) — Daily He- rald gazetesinin Vaşington muha- birinin bir tolgrafına göre, Gene- ral Römmel Kafkas istikametinde Alman taârruzunu - idare etmek üzere Libyadan * ayrılmıştır. Bu kararın Hitler - Mussolini mülâ- Katı esnasında verildiği söylen- mektedir. 7 ARİ RM 4 EİN RE İstanbul Akşam Kız Sanat Okulu Dün Bir Müsamere ve Defile Tertip Etti İstanbul Akşam Kız Sanat Okulu bu ders yılmdaki çalışmaları hakkında bir fikir vermek maksa- diyle Eminönü o Halkevinde bir sergi açmış ve bir defile tertip etmiştir. Dün öğleden. evvel ve öğleden sonra talebe velilerine verilen müsamerede “Ayşenin köyü,, adr 4. perdelik müzikli bir temsil vermiş ve bundan sonra sokak, ev, çay, rob ve elbiseleri, kostümler, çocuk've bebek el- ” biseleri gelinlikler canlı mankenlörle * teşhir edilmiştir. Japonlar Mandalay'ı Zaptetti Bir Kısım Japon Kıtaatı Hindistan. Hududuna 50 Km. Yaklaştılar Bu Suretle Çine Giden Meşhur Birmanya Yolu Kesildi Tokyo, 2 (A.A) — Japon umu mi karargâhı Birmanyada Man - dalay'ın Japon kuvvetleri ta rafından ele geçirildiğini resmen bildirmektedir. Tokyonun sskeri kaynakların- da bu işgalin büyük ehemmiyeti belirtilmekte ve hareketlerin tam bir muvaffakıyetle neticelendiği ve Japon kıtalarının birkaç hafta içinde 800 kilometre ilerledikler kaydolunmaktadır. Japonların karşısında ya giliz askerleri değil beşinci, cı ve 16 ncı Çin ordülsrma beği! 60,000 kadar da Çin askeri var - dır. Bunlar, Japon . ilerlemesini durdurmıya çalışmışlardır. Mandalayın işgali ile Çunking ve Hindistan aras'ndaki Manda- lsy ve Kumming'den geçen muva sala yolu kesilmiştir. Artık Çun- king'e bu yoldan harp malzemesi göndermek imkânı kalmamıştır. * Tokyo, -2 (AA) — Stefani; tetiklerin elinde Birmanyada an- cak Akyab ve Lashio üsleri kal- mıştır ki, bu sonuncu üs de şim- di Japon seferi kuvvetlerinin elin de bulunmaktadır. Mandalayn iş gali Japonlara şimendifer hatları mı ve yolları kontrol eden ve La shio yolunu-kat'i. surette kesen İtrravadi'nin aşağı mecrasına hâ - ki molmak imkânını vermiştir. Mandalayın düşmesi ise Yun - nan ve Assam'a doğru mesafeleri 477” Devamı: Sa. 2, Sü. 4 İngilizler, Bir Alman Destroyerine Bomba İsabet Ettirdiler Londra, 2 (A.A.) — Hâva.neza- retinin istihbarat servisi bildiri- yor: ” Bugün erkenden bir İngiliz tayyaresi tarafından bombalanan mihver destroyeri süratle yal al makta'iken sahil servisine men- sup Hudson. tipinde bir tayyare geminin güvertesine bomba at- mak İçli alçalınıştır. Bir kaç sa niye sonra Hudsonun arka taraf. taki topçusu bombalar patladığı zaman geminin üzerinde şitnşek e. miştir, Hudson üssüne dönrgek ü- zere yükseldiği zaman pilot des troyerin durmuş olduğunu gör- müştür. Gemiden dumanlar çık- makta ve başka bir destroyer sü- ratle onun imdadına gitmekteydi. Norveç açığında bir devriye u- İçuşu yapan. .başka bir Hudson Yunkers-88-tipinde bir tayyarevi hasara uğratmıştır. Mandalayın işgalinden sonra müt | Pol Çocuğunuzu Mektebe Alınız, Çünkü bu Ansiklopedi ona Usak Doğuda karaya çıkarılan Japon küvvetleri Salzburg Mülâkatı Akisleri Devam Ediyor amm Popolo Di Roma: —— Bu Görüşmelerin Neficesini Tarih Gösterecek, Diyor | Salzburg mülâkatında bulunanlardan; İtalya Hariciye Nazırı Kont Giane Roma, 2 (A.A.) — Stefani: Po- io di Roma gazetesi Duçe ne Führer'in buluşmaları hakkında şu mütaleayı yürütüy Zaman son derece lidir, İTabitdir ki, iki gün görüşmeden İsonra verilen kararların şümulü büyüktür. Bu fikbaharda mihve- rin âskeri teşkilâtı mükemmel surette hazırlanmıştır. here bütün ümitlerini kışa bağlamıstı Fakat kış umduğu netidelerin hiç birini ona vermedi. M. Mussoli- ni ve M. Hitlerin her buluşmala- rında - Avrupanın: mukadderatı değişmiştir. Bu görüşmenin neticesini das- ta düşmana tarih gösterecektir Röytere Göre Löndra, ? (A.A.) — Hitler - Müs- golini mülâkatı hakımda mütalla yü- rüten Reuter'in diplematik muharriri toplantıda aşağıdök! kürarların veril miş olmasını muhtemel görmektedir #97 Devamı: Sa, 2 Sü 7 ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Fiyatı Yedi Liradır. TAN müsesesesinde ve kit Miniftetanda Kral Malptiği Hassa alayı subayları Bir aradi Gönderirken Bir de mektep kitabı kadar ve belki ade Mâzımdır. perlarda bu Hindistan İstilâya Karşı Koyacak —— Hint Kongresi İstiklâl İsteyen Bir. Karar Suretini Kabul Etti rem. Hintliler Müdafaa İçin Yabancı Ordular Getirilmesini İstemiyor Allahabad, 2 (A.A) — Cuma akşamı Hint göngresi komitesinin içtimsında teklif edilen istikiğl ısteği hakkımdaki karar projesi de deniliyor kiz kavuşacağı fikrini red ğer istilâ vukubulacak olu: na mukavemet gerektir Bu mukavtryet ancak cebirsiz bir şekilde ve işbirliği yapmamak su retiyle olabilir. Zira Britanya hü kümeti «milli, müdafaanın millet tarafındap hazırla ma mâni olmuğtur. Mütaarnz karşısında eğemeyiz. Ve onun emir « itaat edemeyiz. Eğer mü- rız #evlerimizi, tarlalarımızı almak isterse mukevemet İçin göstereceğimiz gayret neticesin « de ölecek dahi olsak bunları ver» memeliyiz. Karar projesinde çu sözler ilâve We dilmektedir: Britanya hükümetinin durumuna ba başka kılırsa müdahalesirzliğimizden herhangi bir yardımım madığı anlaşılıyo! varlığın müdalas baner ordular cağırıldığı Hindistan ba uğurda Hindistarm mazide edindiği tecrübeler yabancı orduları memlekete sokmanın Hint menfi: in hürriyet dı nu öğren Müslümanların isteği de müsait karşılandı Allahabat, 2 (AA) — Hint kons gresi komitesine verilen we #etilklâl is. teyen karar dün komite tarafından büyük bir ekseriyetle kabul edi tir. Reis Madrss kongresi teşri kon Mitesi kararlarınm ayni çün tetkik & ) dileceğini söylemiş: Bı kararlar | müslüman birliğin Pakistan hakkından | ki isteğinin kongre komltesi t dan mfsait karşılanması ve fevkalâde ahval durumunu karşılamak üzere milli bir hükümet kurulması &. cin müslümen birliğinin ileri sorul- ması tavsiyesini ihtiva etmektedir.