2 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ayramı yaklaşıyor. LARINIZI temin ediniz. Mili) ii ii ri sğğilluhur forsu, Gençlik klü. bü filâması, bilümum okÜMMİkrmaları bütün teferrüatiyle bulunur. Taşraya sipariş tediyeli gönderilir. Adres: Galata Mahmudiye Caddesi No. 106 Feyzullah Göç Ek Halk Tipi Sa CUMARTESİ 2 MAYIS 19 deyağ Imaline Başlandı Fabrikatörler, İlk Parti Olarak 4,000 Ton Yağ Yetiştirecekler Şark Cephesindeki Büyük İstifham ENİ TİP iman düğümü henüz çözülmemiştir Bu düğümü, Bit vukubulduğu #nülükatın çözmesi Mtimali çok kuvvetlidir, Mikvereiler ne olur- #a olsun teşebbüsü Manas) vermek İstemiyeceklerdir. 'Tegeb- bürü düşmana bırakmak” mağli- biyeti kabul etmek gibi bir şey- dir, Şark cepbezinde büyük tar. vurun başlayıp başlamıyacağı bu Mülkattan sonra ve pek kısa bir iman İçinde anlaşılacaktır, Zeytinyağından M. Zekeriya SERTEL Iyıs ayına, yani tam mâna > yle bahar mevsimine Birmiş bulunuyoruz. Halbuki hâ- Şark cephesindeki büyük istif- gözülmüş değildir. İlkbahar taarruzu diye bütün kış dillerden düşmeyen büyük harp başlamıya çak mıdır? Avrupa harbinin mu- İderatını tayin edeceği sanı - bu taarruz olacaksa ne vakit Ve nasıl başlıyacaktır? Zihinleri yoran pa suallerin hâlâ sayade rmek mümkün değildir. İki ta- ri Hee sipbeye di binme Londraya dönen Amerika sefiri Mühim bir deyişiklek” ölen; #öylemekle iktifa ediyor ve haki *tte bütün cephe boyunca mev 2il küçük muharebelerden başka ir şey görülmüyor. Hitlerin birkaç gün evvelki nut ku bu istifhamı bir dereceye ka der aydınlatmış gibidir. Führer, ükbahar taarruzundan, hattâ yaz arbinden bahsetmemiştir. Bu ba bar veya yaz içinde sark cephe“ &ihde kat'i bir netice alacağını Söylememiş, milletine kati bir zs-) Amiral Stark Amerikan fer vaadetmemiştir. Bilâkis ilkba bar taarruzunu şüpheye düşüren) Deniz Kuvvetlerinin azı noktalar üzerinde durmuş - Führere göre, Alman ordusu Kumandasını Ele Aldı Londra. 1 (A.A) — Birlesik A- Eeçen kış içinde sark cephesinde 140 senedenberi misli görülme - Miş bir soğuğun tesiri altında hay | merika elcisi M Winant refaka- Mi hirpalanmıştır. Tanklar bozul -| #inde Amiral Stark bulunduğu Muş, toplar işlememiş, malzeme) halde İngiltereve gelmistir. A- kullanılamıyacak bale gelmiş, de-)miral Stark, © Avrmma sularında) Miryolları çatlamıştır. Bu sebeple| iarekât yapan Birlesik devletler Alman ordusu kıştan büyük ka -| donanmasının bas kumandanlığı| Avrupa Sularında Harekât | fabrikatörleriyle bir jhalk ve dev Yplarla çıkmıştır. vazifesini görecektir 1 İlkbahara girerken garpte de 457“ Devamı: Sa, 2; Sü. 2 vgilizler hava taarruzlarına baş u YAĞLAR Yüzde 25 Sütyağı, Yüzde 25 Pirinçyağı, Yüzde 5 Susamyağı ve Yüzde 45 İmâl Edilecek İase müsteşarlığında yağcılarla yapılan görüşmeler sonunda yağ mukavele imza edilmiştir. Dokuz yağ fab- rikatörü, bu mukavele hüküm- lerine göre, bir av icinde derhal bütün faaliyetle sarfederek let müesseseleri icin lâzım olacak sade vağlarını imal etmeyi taahhüt etmislerdir. Bı taahhüt ilk parti olarak dört bin ton olacaktır. Yapılacak olan vağlara lâzım olacak ham mad- deyi Ticaret Vekilliği temin ede- cektir. Mamulâtın malivet fiyat- Ii Vekillik tesbit edecek ğların azami fiyatlarını ka- rarlastırkcaktır, Yapılacak bu halk tipi yağların formülü tesbit ve kabul olunmuş sur. Formüle nazaran, yağların vüzde yirmi beş süt yağı, yüzde yirmi bes iç vağ. yüzde bes su- sam yağı ve yüzde kırk bes zev- tin yağından mamul olması kabul edilmiştir. Bu yağlara hie bir şaretle su katilmiyacaktır. İma- Tatı kolaylastırmak İcin yüzde 2 — 3 nisbetinde suya ihtivae hesl olursa keyfiyetten Vekillik haberdar edilecektir. Yağcılar bu formüle göre hazırlıklara başla- mislardır. Milli Şefin Balıkesiri Şereflendirdiği Gün Törenle Kutlandı Balikesir, 1 (AA) — Mi mizin Cümbürreisi srfatiyle şehr ilk şereflendirdikleri © günün birinci yıldönümü tezahürlerle | kutlanmıştır. Bu münasebetle Ha'kevinde bir top- İantr yapılarak Mi Şefimirin yüksek şahsiyeti belirtilmiş, gece bir müsa- mere veri Bulgar Kralı Sof yaya Döndü Londra, 1 (A.A) — Roma radyo- $a bildiriyor: Sofyadan gelen bir mev saja göre, Kral Boris, işgal alt Trakyaya yaplığı seyahatten Sofyaya örtmüş ve derhal Başvekil M, Filofa kabul etmiştir, Telgraf: TAN, İST, Telefon 24810, 24818, 24819 rat İstanbul Anierı Stalin'in Günlük Bir Emri "Parolamız Bu Yıl Faşistleri Yenmektir,, Sovyet Başvekili, Arazi Fethi İçin Değil, Müs- tevliyi Atmak İçin Harbediyoruz, Diyor Moskova, 1 (A.A) — Stalin, dün gece 1 Mayıs bayramı mü- nasebetiyle, Rus milletine ve or” duya hitaben neşrettiği bir gün- lük emirde, Rus milletini müte- tavize karsı ettikten sonra Rus işçilerinin a8- kere dahâ fazla malzeme yetiştir- mek icin bü sene İ Mayıs bayra- mı tatillerinden feragat ettikle- rini söylemiş, Sovyetlerin gün- den güne artmakta olan kuvveti- &7” Devam 2,Sü.3 İtalya Nis'ten Vazgeçmiyor Dün Gene Fransanın Bir Sıra Hiyanetleri Sayılıp Döküldü assari, İ (A.A) — Nis günü, ük bir halk kt li kutlanmıstır. Söylenen nutuklarda, 30 Nisan 1849 tarihinin ehemmiyeti belir- tilmis ve Fransanm İtalyava kar- sı yaptığı bir sıra hivanetler ha- tırlatılmıştır. mışlardır. Ayni zamanda İngi- tere ve Amerikada Avrupaya âs- er çıkarılması etrafında birçok haberler dolaşmaktadır. Bu vazi- Yet karşısında Almanya, geçen vene şark cephesinde taarruza Beçtiği zaman tamamen boş bırak tığı garp cephesinde bu defa mü- him miktarda hava ve kara kuv- Vetleri bulundurmak zorunda kal Maştir, Libya cephesinin de henüz tas fiye edilmemiş olduğunu unutma mak lâzımdır. Almanlar, aylar - anberi bu cepheye de külliyetli ler sevketmektedirler. Ay- Tica Sicilyada da bir hava filosu bulundurmaktadırlar, ani sözün kısası, Almanya bu baharda yalnız şark cephesini de- Bİ, üç cepheyi birden düşünmiye Ve bu üç cephede birden har - miye mecbur bulunmktadır. Geçen baharda hiç yorulmamış terütaze kuvvetlerinin hepsini Şark cephesine yığabildiği halde, sene ordunun bir kısmı yor - gun e haldedir, mühim bir İn 1 da diğer cephelere dağılmak Zorundadır. vi , Bu sene Almanya müttefikle - tinden de fazla yardım göreme- miştir. Bütün tazyiklere rağmen acaristanın elli binden fazla a5- €t vermediği, Romanyanın ge - Şen seneki kuvvetlere yeni kuv - Yetler ilâvesine razı olmadığı, 5 ulgaristanın Sovyetlere karşı as| “* ker vermiye yanaşmadiğı, İtal - Yanın da Libyada k Dünkü maçtan Orta muhöcim Melih, kalesi önünde bir görünüş Rapld Rapid ilk Maçı Kazandı Fenerbahçe 1-0 Yenilmesine Rağmen Dün Çok Güzel Bir Oyun Çıkardı e ME (Dünkü maçm fafsilâtını dördüncü sayfamızda bulacaksınız) mukavemete davet| 5 KURUŞ i Yıl 2407 Hitler İle Mussolini Arasında Salezburg'taki İSon Mülâkat 2 Gün Sürdü Resmi Tebliğe Göre | rm | “Siyasi ve Askeri Plânlarda Görüş e Varıldı, Yakırda Bir Mihver Taarruzu Bekleniyor Salzburg, 1 (A.A) — Tebliğ Führer ve Duce 29 ve 30 Nisan- alrburg'ta bulusmuşlardır. ü görüsmeleri. cut samimi dostkık ve cözülmez silâh arkadaşlığı ruhunun cerçe- v ide cereyan etmistir, Görüsmelerden, üclü pakt dev letlerinin parlak zaferleriyle do- dan durum < bakımından ve iki milletin siyasi ve askeri plânları hakkında tam bir görüş birliği Almanya İ- üttefiklerinin, son za- feri ellerindeki bütün vasıtalar- Ta teminat altına almak hususun- daki azimleri bu münasebetle bir kere daha belirmiştir. Alman hariciye nazırı M. Von ##r Devamı: Sa. 2, Sü, 4 Tarafsız Türkiye Mucizesi İsviçrede Çıkan Bir Gazete Diyor ki: Almanya, Bu Yıl Harbi Kazanırsa, Türkiye İşinin Kendiliğinden Hallini Umuyor Berne, 1 (A.A) — İsvicrenin National Zeitung gazetesi Tür- kiyenin tarafsızlığını mucize ola- rak vasıflandıran bir İtalyan #a- zetesinin yazısını mevzuu bahse- İ İ | kendisine komsu olan diğer bütün devletlerin ak- sine olarak tarafsızlığını muhafa- za edebilmiş olmasının başhca âmili hürriyet ve istiklâlini her türlü taarruz ve tecavüzden ko- ramak hususundaki azminde zer- Te kadar şüpheye yer vermemis olmasmdandır. Esasen devamlı askeri hazırlıkları da mütecavi- sin cesaretini kırmıştır. Ar Devamı: Sa 2.Sü. 7 BELÇİKADA MÜTHİŞ BİR İNFİLAK Bir Kimya Fabrikası Berhava Oldu, 250 Ölü, 1000 Yaralı Var Brüksel, 1 (A.A) — Belcika dahiliye nazırlığı, Tessender'o0 felâketi hakkında asağıdaki tebl!- 8i neşretmiştir: Dün sabah srat 11.30 da Tessenderloo kimya mad deleri fabrikasmı yıkan muazzam bir patlama olmuştur. Bu fabri- ka yalnız Belçika mil sanavi! icin yağ maddeleriyle sabun tozu yapmaktaydı. Patlamanm husule getirdiği tahribat yüzlerce met- relik bir sahaya yayılmıstır. Ss- nayi atölvelerinden uzakta olmı- yan bir teknik “mektebi kısmen yıkılmıştır. Ar Bövamı: Sa 2. Sü 7 SAMİM KOCAGÖZ TELLİKAVAK Herkes tarafından çok beğenilen bu memleket hikâyeleri bitmek üzeredir. AHMET HALİT KİTABEVİ Hitler ve Mussolini arasmda bundan önce yapılmış olan mülâ- katlardan birinde iki şef el sıkışırlarken Macaristan Harpten El Çekmiyor Rusyaya Karşı Harbi Durdurmasını İstiyen Amerikan Notasına Menfi Cevap Verildi Faal askerlik hizmetine başladığı bildirilen Macaristan Naip Muavini M, Etlenne de Horty Budapeşte, 1 (A.A) — Macar hükümeti, Birlesik Amerikanın Hıryatistandaki İsviçre orta elci- vasıtasiyle gönderdiği notaya menfi cevap vermiştir. Amerika notası, Macaristan Sovyet Rusyaya karşı muharo- Son 6 Gece Zarfındaki Akınlarda Almanlar İngiltereye 225 Ton, İngilizler de Almanyaya 1.300 Ton Bomba Yağdırdılar Londra, 1 (A.A) — Son alt gec içinde Exeteri Bath, Nor- wleh, ve York sehirlerine yapılan hücumlara 150 Alman uçağı is tirak etmiş ve 225 ton bomba üt- mıştır. Almanlar, bu hücumlar- da 17 uçak kaybetmislerdir. Ay- ni altı gece içinde İngiliz have kuvvetleri de Almanya feerine 1300 ton bomba atmıştır. Dün geceki hücumlar Londra, 1 (A.A. zrlığı tebliği: Dünkü Persembe gecesi Büyük Britanya üzerinde” ki faaliyetin belli baslı kısmı; İngilterenin doğu i yapılmıştır. Bu bölge: kısımlarına ve İngilterenin sar- kında bir kaç noktaya bombalar atılmıştır. Yaralı ve az mikdarda ölü vardır. Hasarlar, hiç bir ta- rafta fazla değildir. Tahrip edi- len Alman tayyareleri dokuz ta nedir. Alman resmi tebliği Berlin, 1 (ALA.) — Tebliğ: Gündür ve gece Maltadak: deniz uçak Yinan- ları muvaffakıyetle bambalarımıştır Dün gece savaş uçakları, İngiltere doğu kayla üzerindeki denir tergâh- lariyle liman tesislerine başarı tax arruzlar yapmışlardır. AF” Devamı: Sa. 2, Sü, 5 Suünler Seçerken “OBRI, OBRU, OBRUK" kelimeler “Veni, vidi, vici,, cinsinden İâ- tince meşhur bir söz değildir. Türkçedir ve üçü de “Kuyu, mânasına gelir. Şimdi işin hikâ- yesini anlatalım: Değerli meslektaş Vâ-Nü, Kon- Ya boz kırları ortasında kocaman ve yusyuvarlak bir kuyuya rastlamış; kuyunun genişliği en'aşağı yüz metre kadarmış; bir volkan ağzına benziyor- muş fakat içi yemyeşil bir su ve balık dolu imiş; görülecek şeymiş, Köylülerin kendi aralarırda “Tepesi delik,, adını verdikleri. bu, yaz kış tükenmez tabii su hâznesine Türkçe “obruk,, denirmiş amma kelime sözde farisi “abriz, den alınma imiş. Muharrir o ihtimale inanmıyor; haklıdır, Zira uzun incele » melere lüzum kalmadan bizim (Tarama Dârgisi) ni açınca görü- rüz kı; “obruk, Türkçedir ve “kuyu, çukur, mağar münalarına gelir; “obrı., ve “obru,, ise dı doğru; yu,, anlamınadır. Mesele bununla da bitmiyor: Öz türkçede “obrulama,. , toprak kayması, yürümesi, yani “beyelan,, karşılı gıdır; “Obrulme,, jeoloji bakımından yer yarıbp bir kısmı bet - mak, çökmek ve gök bilgisi terimi olarak da güneş tutulmasi mânâlarında kullanılır. Daha tahafı var: “Obur, kelimesi de, şüpbesiz, o asıldandır;'çukur, kuyu, mağara gibi bir mideye ii tettir. Bütün İyanleri ve fâriside kuyu, mağara, yeraltı çökün süne “cah,. denildiğini bildikten sonra İran dilinde küçük bir su kabi, ibrik ve nihayet belki de olsa olsa kova münasına gelen “abriz,, $ ele alarak koca “Obruk,, un anası saymak dilimize kar- # işlenen suçlardan bir büyüğünü teşkil eder. 'Öz türkçe kelimelerini ne yapıp ne edip ille acemce ve arap- ça bir asla merakı Osmanlı lügatçiliğinde bir illet, bir delilik derecesine götürülmüştü. Bu sapıklarm kırdıkları ceviz bini aşmıştır. Kendi malmı başkasına mal etmek için gösterilen akıl ermez savaş ve onun dil sarayımızda yapa car karstsın- da İnsanım. şa, dili tutulur ve çirkinlikten gönlü bulanı- yor, Şimdi bize her şeyi yerli yerine koymak, pirincin taşını a- yıklamak, en doğrusu Sezarın hakkını Sezara vermek düşüyor! #577 Devamı: Sa. 2, Sü. 1 a a İZ İndi