1 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ŞEN ŞAPKA Mağazsı Çok ÇOK F ORMA APKA SON MODA demektir Sultanhamam 46 uikast Dava CUMA 1 MAYİS 1942 tari 'Talgrafı TAN, İST, Telefon: 24310, 24318, 2489 No, 102 NEVİ, İstanbul Anları Ca Pavlof, Dünkü Celselerde Abdurrahmanla Süleymana Bir Çok Sualler Sordurdu Bunlardan Bazıları Sükütla Karşılanınca, Suçlu, Abdurrahmanın Faşist ve Troçkist Olduğunu Söyledi ve Süleymanın Evvelce Verdiği İfadelerin Kendisine Öğretilmiş Olduğunu İddia Etti Suçlulardan Pavlof Amerika Harekete Geçmiş ; Bulunuyor Mister Rooseveit'in ifşeatdan öğ- Teniyoruz ki, Amerika sadece De- mokrasilerin — teriamesi olmakla 4 — Kalmiyarak bütün harp sahalarm- da fiilen harekete geçmiş bulunu- Yar, Amerika harbe gireli odahs Yatı ay olmamıştır, Bu kadar kısa Zamanda bütün harp sahalarma geniş ölçüde yetişebilmesi, Ameri. kan süratinin bir örneği olarak a“ Tunabilir, M. Zekeriya SERTEL merika Cümhurrelsi son mutkunda mühim hazı if- İsatta bulundu: © Amerikan harp gemileri At- İantikte, Pasifikte, hattâ Akdeniz | € muharebe etmektedirler. © Amerika kıtaları cenubi A- Merikada, İzlanda ve Groenland Sdalarında, Yakın Şarkta, orta Şarkta ve Uzak şarkta, Avustral- Yada ve Pasifiğin birçok adala - Tuda bulunuyor. © İngiltereye göndermek üze- YE aldığımız uçan kalelerimiz ya- ında garbi Avrupadaki hava ta- arruzlarına iştirak edeceklerdir. © Harp imalâtımızı süratleş - tirdik, ve bu imalâtı endüstri kud Tetimizi, makine dehamızı ve İk- sadi teşkilâtımızı büyük bir im tâbi tutan bir ölçüye çıkar Kk '# merika, müttefiklerin 1942 programında yalnız. onla- Ya lâzım olan malzemeyi yetiştir- Mek, bunun için de harp sanayi- İNİ âzami verim haddine çıkar - Mak vazifesini üzerine almıştı. Bu program dahilinde bü yıl 60 İn tayyare, 45 bin tank, 10 mil Yon ton gemi yapacaktı. Bir ta - Talan da hazırlanan malzemeyi ml harp sahalarına göndere - Halbuki Mister Rooseveltin i Şaatından öğreniyoruz ki, Ameri: a sadece demokrasilerin tersane .i niyarâak bütün REİS SABRİ YOLDAS DEDİ KI: "Bizde Fikirlerini Söylemek İstemiyen Bir Adamı Zorla Söyletmek, Dövmek ve İşkence Etmek Usulü Yoktur,; ) Sabri Yoldaşm başkanlığında Ankara Ağır Ceza Mahkemesi Heyeti MUHAKEME 6 MAYISA KALDI me salonunda hissedilir bir ten- halık var. Maznunlar, geçen cel- sedeki ayni yerlerine oturmuş - lar, muhakemenin başlamasın bekliyorlar. Abdurrahman avu - katiyle bir şeyler konuşuyor. Kornilif sağa, sola bakıyor “ve Tass Ajansı mümessillerini s8 - lâmlıyor. Saat ona yirmi kala hâkimler heyeti müddelumumi - lerle birlikte yerlerini aldılar. Reis Sabri Yoldaş, tercüman vasıtasiyle Pavlofa şunları söy - ledi — Dün sormak istediği sual- leri sıra ile Abdurrahmana sor - sun. Pavlof söz söylemesi için aya- ğa kalkar kalkmaz Abdurrahma nm avukatı Şakir Ziya atıldı: '- Efendim, dedi, Pavlofun yüzünü iyi göremiyorum. Malü- mu ölileridir ki, yüzlerdeki işmi zazlar çok mühimdir. Lütfen Pav lofa emir buyurunuz, yerini de- giştirsin.,, Pavlofun sorduğu sualler Reis, Pavlofa, ön sıraya, Ab - durrahmanın yanına | geçmesini söyledi. Pavlof, celsede oldu- ğu gibi Abdurrahmanla yan ya - na oturmayı reddederek Kornilo fun yanına geçti ve suallerini sı- raladı: “1 — Abdurrahman, üç mart tarihli ifadesinde Ömerin yapa - caklarından Süleymanın haberi olmadığını söylemiş ise de 4 mart tarihli ifadesinde Süleymanın Ö- merin yapacaklarmdan malüma - tı bulunduğunu ileri sürmüş Bu tezadı ne ile izah edecektir? “2 — Abdurrahman, üç mart tarihli ifadesinde Süleymannı yalnız türkçe bilen Rusu, yani Korilofu tanıdığını söylemiş - > desinde Süleymanın İstefanl münasebeti bulunduğunu bil miştir. da re tarihli ifadesinde beni eylül a - buki ben Türkiyeye ilkteşrin &- yınm ortalarmda geldim. Acabe Abdurrahman, buraya gelmeden beni nasıl tanımıştır?,, Pavlof bir taraftan susllerini soruyor. Diğer taraftan arka Tass Ajansı mümessillerinin bu - lunduğu sıraya bakıyordu. Reis tercümana: “.- Pavlofa kasına bakması, eyin, dedi, ar- Ne arıyor ora- alda ,, Pavlof oarkasma bakmaktan Ankara, 30 (TAN) — Mahke-Jvazgeçerek dördüncü sunlini sor di “4 — Abdurrahman, 4 mart ta ribli ifadesinde Süleymanın mad di bir menfaat mukabili bu işe sü rüklendiğini söylemiştir. Abdur - rahman arkadaşını bu suretle it- tiham ederken neyi kasdetmiştir? “— Abdurrahman ifadesinde “Pavlofun Niyazi taratından gön derildiğini, Niyazinin de Troçkist olduğunu anladıktan sonra, ba - vulların komünistlere teslimi su retiyle bir hizmet yapacağına inandım.,, Diyor. Halbuki Troç - kistler komünistlik düşmanı, fa- şistlik 5 inci koludurlar, Bu işi komünizmle nasıl telif etmiştir? “6 — Abdurrabman ifadesin - de, Kornilifa kendi düşüncesinde olan arkadaşlarının bir listesini verdiğini ve bu listede Faik Kıvıl cım, Muammer Ta; Vehbi Diz dar, Hüsnü Bakı, Celi Güner isimlerinin bulunduğunu söyle - miştir. Bu ifadeye göre Celâl ve Muammer tip fakültesinde tale bedirler. Ve Abdurrahmanın ar- kadaşdırlar. Bu halde Abdurrah manla arkadaşlarımın komünizm hakkındaki fikirleti nedir? “7 — Abdurrahman ifadele - rinde 39 ve 40 senelerinde Üskü- be gittiğini söylensiştir. Fakat hangi terihlerde Üsküpte bulun- luğunu söylememiştir. Bunları kat'i olarak söylesin “B — Abdurrahman, Üsküpte Fahri ile konuştuğu zaman onun heyecan gösterdiğini, Süleyma - nın bavulları Ruslara vermeyip geri göndermesini istediğini söy Jemiştir. Bu hangi tarihte ol - muş, Fahri ne için heyecan gös - İtermiş ve bavulların hangi tarih te iadesini istemiştir?., Bir kısım zabıtlar tir. Halbuki bundan. sinraki, ifa| okunuyor Pavlofun 'sualleri biter bitmez soz alan Kornilof, k bir sual sormak istediğini bildir “3 — Abdurrahman, 4 marildi. Fakat Kornilef söze başlar - ken reis, bacağını önündeki si- yında tanıdığını söylemiştir. Hal/raya uzatan Pavlofa: '— Doğru otur!,, İhtarında bulundu. Bunu mü - teakip Kornilof: “.— Abdurrahman, dedi, Öme- ri kiminle ve ne zaman taniştır- dığını söylememektedir. Bu nok tayı sarih olarak bildirsin. , Abdurrahman cevap vermiye davet edilince, o müddelumumi ba şmuavini Kemal Boran ayağa kalkarak, sorulan suailerden ba- zlarının varit ol bazı - 5“ Devamı: Sa. 2, Sü.1 B d irmanya'da Japonlar Lashio'yu Zaptetti Birmanyada Japon taarruzlarının isti- kametini ve düştüğü bildirilen Lashto şehrini gösterir (Obarita, (O(Bu şehir Mandalay'ın şimal doğusundadır.) Çung-King, 30 (A.A) — Ja - pon kıtalarını Birmanyada als- hio şehrine girdikleri resmen bil dirilmektedir. Her iki tarafın da ağır kayıplara uğradığı tebliğ- de tasrih ediliyor. Lashio dolay - larında muharebeler devam et - mektedir. Amerikan gedikli pilotlar gru- pu, salı günü bir hava hücumu esnasında 22 Japon tayyaresi dü- ğürmüştür. M. Hitler ve M. Mussolini Buluştular Trento, 9 (AA) — Radio Ourbe: Mussolini ve Hitler, ismi tasrih edilmiyen bir mevkide bu- luşmuşlardır. Hariciye nazırı Kont Cino, . görüşmede hözir bulun. muştur. 5 KURUŞ YEDİNCİ YİL 2406 Harap Olan Şehirler İngilterede Narwick Ağır Bombalandı —— Şehre Tonlarca Yangın ve İnfilâk Bombası Atıldı Rostock'daki Hasar da Çek Ağırdır Londra, 30 (A.A) — Resmen bildiriliyor; Dün gece İngiliz ha- va kuvvetlerine mensup tayyare ler tarafındanyapılan taarruz hak kındaki ilk haberler, Paris ya - kininde Genne Viilersde tayya- re motörleri imal eden Gnome Anone fabrikalarına yapılan bu taarruzun çok tesirli * olduğunu göstermektedir. Fabrikanın iki büyük binasında genş yangın çık maştar. Düşman hava ülanlarına da hir palama tasrruzları yapılmıştır. Doğu İngilterede Norvick dün gece yeniden obombalanmıştır. Tonlarca infilâk ve yangın bom- bası atılmıştır. Kayıplar ve hasar Az Devamı: Sa.2,Sü. 7 A a Roma Bir Tekzip Neşretti İtalyanın Münferit Bir Sulh İstediği Yalanlanıyor "İtalya, Harbe İsteği | İle Girmiştir ve Zafere Kadar Döğüşecektir,, İMisse bayıra 7 lira İngiliz bombardıman tayyareleri tarafından bir şehre yapılan gece hücumunu gösteri: temsili bir resim Merkez Bankaşı 4,340,487 Lira Kâr Etti Umumi Heyet Toplantısında Okunan İdare Meclisi Raporunda Muhtelif Mevzulara Dâir. Dikkate Değer İzahat Var Ankara, 30 (TAN) — Türkiye | so”, Küba geza'sr ve Irak dinare kai- Cümhuriyeti Merkez Bankası | mıştır. hissedarları bugün senelik içti-) 1941 yılmın siyasi ve sekeri olayla” Büyük Millet Meclisi reisi Ab-|71 nakdi alanlarda dı derin imibalu dülhalik Renda, Banka meclisi | vücüde getirmişür. Letonyanın LU idare reisi, maliye nakit işleri u- |rityanyanm illa, Kelanyanm Kuk müm müdürü, Emlâk ve İş ban-|'*0'u. Yugoslavyanın dinar: sene Sar5 kası umum o müdürleri, Sümer- AF” SonuSa.4Sü.1 bank umum müdür muavini ha- ar bulunmuşlardır. Bankanın bu seneki kâr 4,340,487 liradır. temettü da- gıtılmasına kara rverilmiştir. Bankanın İdare meclisi rap runda cihan para durumu, mem-| leketimizde genel durum, mem-| leketimizin başlıca istihsal hare-| ketleri, döviz ve kliring durumu para ve sermaye piyasası şöyle izah edilmektedir: m a Kadıköyünde Bir Cinayet elli Bir Bahçivan, Bostana Hırsızlık İçin Geldiğini Bir Londra haberinde, Massolini ve İ münasebeti kestiği iddia edilen İtalyan Krah Viktor Emanuel Roma, 30 (A.A) — İngüiz - Amerikan ajansları, münferit bir sulh için müzakerelerde bulun - mak üzere İtalyanların sözde gayretler sarfettiği hakkında şa yialar yaymaktsdırlar. Stefani ajansı, bu şayislarla alâkalı ola rak şu ciheti müşahede eder kı, bunlar, kendi muvaffakıyetszlik lerini bu suretle örtmeğe çalı - 4” Devamı: Sa 2, Sü. 6 Posta, Telgraf ve Telefon Ücretleri Artıyor Yeni Yapılan Zamların Miktarını Bildiriyoruz Posta, telgraf ve telefon ücret lerine bir miktar zam yapılması için kararnameler hazırlanmış -| tır. Yeni ücretlerin tatbikine, ka Tarnamenin resmi gazetede neş - rinden 15 gün sonra, posta paket lerine ait yeni ücretlerin tatbi- kine de bir ay sonra başlanacak - tır, Yeni karara göre, şehir içi çin hususi meklup ve kartpostal ücretleri kaldırılmıştır. Bundan Devamı Sa.4,Sü 1 Zannettiği Bir Adamı Öldürdü Dün öğle üzeri * Kadıköyünde Yeldeğirmeninde bir cinayet iş - lenmiş, Mustafa isminde bis'a « dam kazma ile öldürülmüştür. Hüdise şudur. — Yeldeğirmeninde bahçivan« İlik yapan Mehmet, meçhul bir şahsin ötedenberi bahçesine da « dandığını ve bu adamın boyuna AF Devamı: Sa. 2, Sü. 6 HARP VE "TANRILAR u. YAZAN: ABAŞ jarbe insanlar başlar, onu bitirecek olanlar ise ancak tan « urılardır,.. Söylenmedik söz, işlenmedik fikir bırakmamış olan eski Yunanlılar ile Lâtinler, herhalde, yukardaki cümleye benzer bir şey de söylemiş olacaklardır; bizim zamanımızda klâsik liseler mevcut olmadığı için Yunan ve Lâtin müelliflerini okuya- madım, Küçük LAROUSSE'un pembe yapraklarında da bu $i ze benzer bir şeye rastgelmedim. İmdi; bu lâfı, aksi sabit olun - caya kadar, kendi sözüm sayacağım. Evet, harbe insanlar başlar. Çünkü harbe başlamak pek di büyük bir marifet değildir. Başlanan bir harbi bitirmek ise bü- yük, hem pek büyük bir iştir. O kadar büyüktür ki, kendilerini Üstün insan sınıfından sayanların boylarını bile kulaç kulaç aşar. “Bu harp ne zaman ve nasıl bitecek?,, Sualinin cevabı gayet basittir; Tanrıların istediği zaman ve onların dileklerine göre. Mâdiseler insanların aklı ve iradesi dışında durmadan işler; her an yeni hâdiseler doğar, bunlarla eskileri biribirine düğüm- lenir, türlü türlü hâdise ağları örülür; bir tataftan başka hâdise- ler de türer, ağlar biribirine takılır, kâh karışır, kâh dolanır; derken biribirinden ayrılır, çözülür, bükülür, yeni ağlar şeklini gene bağlanır, düğümlenir, dolaşır, düzelir... Böylece olup gider. Eskiler insanların aklı ve iradesi üstünde olagelen bu hâdi se cilvelerine, kısaca, “Tanrılar, deyivermişlerdi. İşte harbi recek olan bu “Tanrılar,, dir; hem de harbe başlayanların, baş» tan, biç akıllarına gelmeyen bir şekilde ve hiç ummadıkları bir zamanda. “Bülbülün çektiği dili belâsmdan,, ise insanın çektiği de, muhakkak, aklı belâsmdandır; kendi aklına, “Tanrılar,ı unulas cak. derecede, fazla inanıp güvenmesindendir, Cihan para durumu “Harp halinin doğurduğu ihtiyaçlar karşısında vergi ve İktiktar memba- ları kâfi gelmemekte ve beren bütün memleketlerde tedavül hacmi de art- maktan beli kalmamaktadır. 1940 smesinde Belganın da altın €- sasından ayrilmasiyle | dünyada bir miyara bağlı hiç bir paranın kalma dığr malümdur, o Mülletler Gemiyi gültenlerine göre 941 senesi gayesin- de serbest düviz olarak ancak İsviçre) #cangı, şimali Amerika Birleşik devlet- leri doları, Portekiz esküdasi, Pera —