20 Nisan 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

DENIZCILIK Japotı donanmasımn Amerikanjn, Japonyaya Igarşı .Jaamıza geçmek için, hanl hanl hazır landığma şüphe yok tur. Böyle bir ta^~~~~ arruz için, herşeyden önce, Amerikan donanmasuun, Japon deniz kuvvetlerine karşı, sayı üstünlüğünü temin etmesi icab eder. Amerikahlar, bir taraftan Pearl Harbour baskınmda hasara uğrıyan harb gemilerini tamir ederken öte taraftan da yeni gemiler yapmaktadırlar. Belki de bu üste Eiğ suda batmış ve yüzdürüur.esi mümkiin zırhlılannı da çıkarmağa çalışmaktadırkr. Batan gemilerin neşredilen resimler'ne göre, meselâ 32,600 tonluk Arizona zırhlısı, devrilmeden, olduğu gibi, suya gömüldüfü için, çıkanlması ve tamiri kabildir. Amerikan donanmasının, 1942 sonbaharında harekete geçebileceğini söyliyenler olduğu gibi, geçenlerde, bu sütunlarda incelediğlm üzere, ancak iki Bene sonra, tamamile hazırlanmış okeağı fikrinde bulunanlar da vardır. Japon donanmasmm sözcüsü ise bunun 10 yıl sonra da mümkün olamıyacağım iddia ediyor. Mesele her iki taraf için de, yalnız harb gemileri yapmakla halledilemez, •yni ramanda, mevcudian da bü^ük zayiat vermeden muhafaza etaıek şarthr. İNltekiın, harb patiamadan Demokrasile*bı lehine olan kuvvet nispetleri, Amerikalılann Pearl Harbour baskınında, İngilizlerin Malezya sularında, sonra, bu iki donanmarun Holanda filosile beraber, Cava muharebelerinde uğradıklan Myiatla aleyhlerine olarak bozulmuştur. Harbin başındanberi geçen dört ay Içinde, Japonlar da bir miktar gemi kaybetmişlerdir. Fakat bu kayıblar hakkında verilen rakamlar, ekserlya birbirini tutmamaktadır. Japonlar, eski Rus 'Japon harbinde olduğu gibi, bu defa da Uğradıkları zayiatı gizlemekte, hatta hanmlannın iddialarını da yalanlamaktadırlar. Karşı tarafın baüp batmadığında füphe ettiği gemi kayıblaruun saklanman çok doğrudur; çünkü bu suretle düşma nm harekete geçmesini gecikürmek veya onu baskına uğratmak kabil olur. Sehir haberleri Çocuk bayramı 23 Nisan? bu sene parlak merasimle kutlanacak CUMHURÎYET 20 Nisan 1942 TÜRKOLOJİ BAHİSLERİ Yazan : I Hazım Vasfi Porilıaıı Eayan MÜZEYYEN SENAR GİNGERS ROGERS RONALD COLMAN Devletlerin birtiyan nikâhı esaretbirlerile ve ferdlete de muteber oldurin devletlerle müğu Ihalde, râfıziler nasebetlerini tanzim bu haktan büe maheden beynelmilel hu rumdur. (Yenişehirkukun umumi ve İİ Abdullah Efendi) 23 nisan Çocuk bayramı münasebetlle hususî ahkâmı hakkında bugün mevcud nin şu fetvası işte bu esasa aiddir (4): bütün ilk ve orta okullar, önümüzdeki ve az çok mer'i bulunan nazariyeler u«Diyârlan dâriilharb ve ahalisi mürçarşamba günü öğîe saatlerinden cumumiyetle Avrupa kültür dairesinin larm eskiden bütün dünyada köle ve ted hiikmünde olan revâfızı Acem diyâmartesi sabahına kadar tatil edilecektir. mahsulleridir. Bu ahkâmm nazarî olarak oariye muâmeiesi gördükleri mâıumdur. rı üzerine seyyidi selâtîn ve ImâmülÇocuk haftası zarfında Halkevlerinde, bütün milletlere teşıAli Avrupa küitü Bunların esaretten kurtulabilmeleri bu müslimîn olan padişahımızın tarafı çocuklara mahsus müsamereler verile rile iktısadi ve siyasî nüfuzunun inti^agün olduğu gibi sulh. akdiyle alâkadar bâhirüsşereflerinden tayin olunan ascek ve çocuklan ilgilendiren piyesler rından itibaren tahakkuk etmiş bir nelideğildir. Galibin malı sayılan esir yahud keri islâmdan Zeyd ol diyâra varup temsil edilecektir. 23 nisan günü sabahı. ce vaziyetindedir. Osmanlı İmparator'uesire ancak «Rançon = Fidyci necat» Amrı râfızînin küfrü mucib rafz i'tikabiri Beyazıdda, öteki Taksimde iki tören ğunun büe bu hukuk sistemine girmesı denilen bir para tesviyesiyle âzâd olabidiyle mu'tekide olan zevcesi Hindi râyapılacaktır. Deyazıddakt törende, E ancak 1856 Paris muahedesinden itiba lir. Yalnız, esir oLmuş hıristiyanlar cebfızayı istirkak ve diyârı islâma ihrac minönü bölgesindeki ilk okullar talebe rendir. Asırlarca Eski Dünya mukad ren ihtida ettirilmiyeceği ha'de, şiiier ettikten sonra Hind rafz i'tikadından sile Vilâyet, Belediye, Halk Partisi, Ço deratına hâkim olan böyle muazzam bir cebren sünnîleştiriimek lâzımdırl Fazia rücu' ediip ehli sünnet ve cemaat mezcuk Esirgeme kurumu mümessilleri ha imparatorluğun yabancı devletlerle ve olarak hıristiyan esirler kendi dinlerinde hebini mu'tekide olduktan sonra Zeyd zır bulunacaktır. Merasime İstiklâl marşı bunların tebaalarile münasebetlerinde kalsalar bile sünnî Türkler tarafmdan Hind'i bilânikâh mülki yemîn ile çalınarak başlanacak ve bu esnada şeref takib ettiği esaslarm tetkiki ve bu esas nikâhla ahnabilecekleri ve hattâ istifraş vafetmek helâl olur mu? direğine bayrak cekilecektir. larla bugünkü Avrupa sistemi arasın edilebilecekleri halde, râfızî esireler an«Elcevab Olur. Müteakıben Parti ve Çocuk Esirgeme daki farkların tespiti, bejTielmilel hukuk cck cebren ihtida etürildikten sonra bu •Bu sure(te bazı kimesneler Hind kurumu namına birer söylev verilecektir. tarihi bakımından çok mühim ncticeler muamelelere tâbi tutulabiiirlcr. (YeniAmrı râfızinin zevcesi iken sebyolunup Talısim meydanındaki törende de ilk verebilir. Fetva mecmualan bu bakım şehirli) nin şu fetvası i;te bu hükmün Amr hayatta olmağla Hind'in vat'ı he'âl okullarm ikincl devre talebesi, kaza. hii dan da birinci derecede kıymeti haiz ve ifadesidir (2): olmaz descler nl kimcsnelerin bu kavllekumet. Parti, Çocuk Esirgeme kurıımu sikalardandır. Onun için bizim msksa•Müslinıinden bir tâife melâini mez rine i'timad olunur mu? Neticede şu hakikat meydana çıkıyor mümessilleri bulunacak, ve burada d ı dımız bu hususta küçük bir fikir vere burunun diyârları üzcrlcrine hucum cy• Elccvab Olunmaz. ki, Japonlar, bir donanmanın esas mu Beyoğlu Halkevi reislle Esirgeme kuru rek bu büyük işe salâhiyet sahiblerinin lcscler. zikr olunan mefâsidi mürtekib ve Râfızînin hıristiyana tercih ve daha mu'tekid olanların rical ve nisâ ve sıb dcğrusu hıristiyana karşı himaye edildigi harebe kuvvetini teşkil eden zırhlıla mu Beyoglu şubesi reisl blrer nutuk söy dikkatlerini celbetmekten ibarettir. Türkiyenin 1856 da Avrupa hukuk yan ve emvallerinin ve ol diyârda mütc }egâne nokta esaretinin sünnilere hasrından ya bir tek gemi kaybetmişler, tyeceklerdir. yahud da hiç elmemişlerdir. Dlger gemanzumesine iltihakmdan evvel asırlarca mekkin olup küfri aslî ile kâfir olan rmdan ibarettir. «Şiî yalnız sünniye esir milere gelince, bunlar arasında da uçak Moskova elçimiz takib ettiği esaslar umumiyetle ikiye ay kcferenin niifus ve emvallerinin hükmi olabilir» şekîinde ifade edebileceğimiz gemileri, ağır ve hafif kruvazörler, muhAnkaradan verilen bir habere göre, rılabilir: 1) Şeriat ahkâmından mülhem şer'îsi ne veçhiledir? bu esas şu fetva ile ifade edilmiştir (5): ribler ve denlzaltıları deniz kuvveti ba Moskova büyük elçimiz Ali Haydar Ak olanlar; 2) Muahedelerle kapitülâsyon«Elcevab Melâini mezburenin Is«Diyârları dârülharb ve ahalisi mürkımından kıymetlidirler, ötekilerin pek tay mezunen memlekeîimize gelmek ü ara istinad edenler. lâma gelmiyen ricali alâtarikilistisal teddîn hiikmünde olan rcvâfızı Acem ehemmlyeti yoktur. «ere Moskovadan aynlmıştır. Ali Hay Kapitülâsyonlarla alâkadar olmıyan kail vc nisâ ve sıbyanı katlden gayri ta diyân üzerine scj yidüssclâtîn padişadar Aktaym bugünler içinde şehrimizs Şarkm müslüman devletlerine karşı u rikle islâma cebrolunurlar. Nisalannın hı mız hazretlerinin tarafı bâhirüşşeİngiliz listesinden sonra verilmiş ol ;elmesi beklenmektedlr. mumiyetle şeriat ahkâmından mülhem islâma gelmedikçe vat'lan hclâl olmaz vc rcflerindcn tayin buyurulan askeri isduğu için daha doğru olduğunu sandıbir takım hukuk nazariyeleri takib edi ol diyârda mütcmckkin olup küfri asli lâm hücum ediip rafz i'tikadında olan Inşaat müteahhidlerinin ğımız Amerikan listesine ve Japon İtilir ve Garbın hıristiyan devletlerine kar ile kâfir olanlar harbi hükmündcdir: nisâlannı seby ve dârı islâma ihrac ctraflarına göre, bu alü sınıf Japon geşı da sulh zamanlarında muahedelerle Rical ve nisâ ve sıbyanı istirkak o'.unup müracaati tiklerinden sonra dârı islamda küfri mlsinden battıklar kesin olarak iddia kapitülâsyonlar esas tutulmakla beraber mallan mali ganimettir. Lâkin rical ve İstanbul hududlan dahilinde inşaat aslî ile kâfir olan zimmîlcr ol nisâlardan edilenler, 10 nisan tarihli Amerikan harb zamanlarında bunların hükmü kal nisâ ve sıbyanı islâma cebr olunmaz ve deruhde eden müteahhidler bugünkü ba'zısım i;tirâ eyleselcr ol nisâlan müstebliğinde batınldığı blldlri'.en hafif madığı için İslâm ahkâmına göre hare iflâma gelmiyen kitâbiyye nisalannın Hele cephe gerisindekilerin, ordu şartlar altmda taahhüdlerine devama lümanlara bey'eylcn deyü zimmflere kruvazörlerle beraber şunlardan ibaket edilirdi. Bu suretle Türkiyenin Şarka dahî vat'lan helâldir. Ancak ol diyârda saflannda açılan boşluklara muk»imkân kalmadığından bahisle alâkah cebr etmek hâkime lâzım mıdır? rettir: ve Garba göre iki hukuk sistemi var olan ehli sünnete taarnızdan ihtirazı vemeti daha azdır. Oğullar, babalar, makamlara müracaatte bulunmuşlardır. demekti. Bu iki sistem arasındaki farkı «Elcevab Lâzımdır». Zırhlı: 0 tâm gerektir.» Müracaat edenler arasında, Mısırçarşı meydana çıkarmak için, vaziyeti sırf din «Bu surette zimmîler ol nisâlan iştirâ kardeşler, hısım ve akrabanın aile yuUçak gemisi: 1 veya 2 Burada dikkat edilecek noktalardan sının tamiri lşinl üzerine alan grup da ettiklerinden sonra vat'etmiş olsalar vasından uzaklarda, nerede olduğu bile Ağır kruvazör: 0 e mezheb bakımından tetkik etmek lâ biri de mağlub hıristiyan erkeklerinin bilinmiyen bir toprak yığınınuı altmda ardır. Bunlar, çarşınm enkazı arasm zımdır. Hafif kruvazör: 2 veya 3 sağ bırakılmasına mukabil, râfızi erkek mezburlara ne lâzım olur? kaldığı öğrenildikçe, sinirler bozulur, da ele geçen demirler, Belediyece kenMuhrib: 9 veya 12 «Elcevab Ta'riri şedid». Garbm hıristiyan devletleri İslâm ka lerinin sünnîleşmedikçe kıhcdan geçiıilbozulur ve nihayet, günün birinde, cephe düerine verümediği takdirde, haricden Denizaltı: 9. Uzak Doğuda kaybedilen Japon ve Her halde bütün bu şiddetli hükümle gerisinin maneviyat cephesi çöker ve bu nunu nazarmda .Ehlî kitâb. devletle meleridir. Bu asgarî rakamlan doğru olarak ka demir tedarikine lmkân olmadığmdan ridir: Bu itibarla müslümanların bunlarDemokrasi gemileri hakkında ileri sürüHıristiyanla râfızî arasındaki mühim re karşı İrandaki Şiî müftilerinin de boş çöküntünün tcsiri cephede de kendini len iddialar blrbirini tutmamakla bera bul edersek harbin başından 15 nisana Çarşının tamir işlerini larjri olarak tatil icabında «Sulh» halinde yaşamaları farklardan biri de esir alınan koca'ı ka durmadıklan düşünülecek olursa, eski gösterir. ber, Japon zayiatının daha az olduğu, kadarki Japon kayıblarının, Japon do etmek zcrunda kala<raklannı aid olduğu âizdir. Fakat hıristiyanlarla tesisi müm dınlara aid hükümlerde gösterilebilir. İran Turan mücadelelerinden kaîma Esasen. aylarca ve yıllarca süren kanlı fakat Japonknn iddia ettikleri kadar nanmasının muharebe kudretini, hemen makama bildirmişler ve kendilerine ra kün olan sulhun •Râfızî» lerle akdi şer Şcyhülislâm (Abdürrahim Efendi) nin şu bir zihniyetin İslâmiyetten sonra her iki hemen hlç zayıflatmamış olduğunu gö yic fiat üzerinden malzeme teminini is an câiz değildir! Yâni «Sünnîlik» fetva fetvasından anlaşılacağı gibi kocasıyla tarafta da dinî ve hukukî ifadeler bul muharebelerde, dainıa en cesur ve en az olmadıfı da muhakkaktır. Japon Bahriye Nazın 12 mart 1942 de harbin rürüz. Kaldı kl kuvvetler nlsbidir ve temişlerdir. lara göre «Şiîlik» le daimî bir harb ha beraber esir olan bir hıristiyan kadınının muş olduğunu kabul etmek pek yanlış kahraman crler, erbaşlar ve subaylar ya öldükleri, yahud da malul düştükleH başmdanberi Japon dianmasından yal Demokrasiler cephesinin yani AmeriEkmek karneleri inde olmak lâzım gelir! İşte bu telâkki memleketindeki nikâhı esaretinde de olmaz. için, harb uzadıkça ordunun maddi ve rıız şu kadar geminin battığını söylemiş kan, ingiliz ve Holanda deniz kuvvetden dolayı çiî İranla akdedilen bir sulh, muteberdir (3): ÖnOmüzdeki aya aid ekmek karneleri lsmaH hami DANtSMEND manevî dövüş kabiliyeti de azalmış bulerinln uğradıkları zaylat gözönünde gelmiştir. Bu hafta içinde tevziine baş ünnî Türkiye nazarmda zaruri bir tir: «Askerî islâm dârttfharbe dahil ol(1) «Behcetülfetâvâ», 1289 istanbul lunur. 4 nauhrlb, 4 denizaltı, 5 hususl de tutulunca, Japonlann zayıfladığını de lanacak ve ay sonundan evvel tevzi işi Mütareke» den başka bir şey değildir. dııklannda (rnzâtdan Zeyd Hindi harGeçen harbde, cephe de, cephe gerisi nizaltı, 1 husust hücumbotu, 5 mayin ğil, kuvvetlendiğini kabul etmek lâzım bitmi? olacaktır. Bu seferki karneler iki Bu vaziyete göre meselâ .Nemçe çâsâru biyyeyi sebyedüp Amr dahi Hindln zcvci taVı, C. 1. S. 174. gelir. de durnıadan artan ağu: zayiatın tesireyahud «Moskof çan» ile akdedilen Bekri harbiyi sebyedüp ikisini dahî tarayıcı, 27 nakliye. (2) Ayni eser, C. I, S. 175. aylık olarak tanzim edilmiştir. Bundan Japon donanmasınm sSzcüsu İto an(3) «Fetâvâyı Abdürrahim., C. 1. S. leri altmda kalarak bozulmuşlardı. OrJaponlann, mutadlan oldugu uaere. almacak netice muvafık görülürse gele sulh şer'i bir «sulh» olduğu halde, İran dârülislâma ihrac eyle^eler Hind laşılan buna güvenerek «Amerika dodularda ve gerilerde itaatsiılikler, «rrevahı ile imza edilen bir müsalâha şeklen Bekr'den mübâne olur mu? 6763. b:r kısım kayıblannı gizledikleri ve hecek seferki karnelerin üç aylıga çıkanlsulh» olmakla beraber şer'an «mütare(41 .Beheetülfetav»., C. 1. S. 176. ler, isyanlar, ihtilâller, en riyade bu sabı pek hafif tuttuklan yukanki liste nanmasırun 10 yıl sonra dahi Japon filo ması tteerinde tetiikler yapılacaktır. .Elcevab Olmaz.» suna karşı kat'i bir savaş verecek dereyüzden ve harbin son senelsrinde çık(5) Ayni eser. C. 1, S. 181182. den de anlaşılıyor. Bu fetvaya göre kooalı kadmm hırisDiger taraftan muvakkat karneler nü ke> mahiyetindedir: Binaenaleyh indeleede kuvvetli olamıyacağını, iddia etmişouştı. DiŞer taraftan bir îngfllz haberl, harmerote edllmlşt.ir. Sarfiyatı fazla görü hace ihlâli câizdir! Şeyhülislâm (Yenişetir. Japon sözcüsünün bu iddialarını ve irli Abdullah Efendi) nin şu fetvası işte Bu harbde de, ordulann ve milletlerin bin başından şubat sonuna kadar Japon Müttefiklerin Japonlar karsısında uğra len muvakkat kamelerin tevziinin noru telâkkinin en sarih ifadesi demekmukavemet kudretlerini gene ölü listezaviatınm şu kadar olduğunu İddia emal bir hadde indirilmesi hususunda adıklan kayıblan avn bir yazıda inceliir (1): lerinin kabanklığı kıracaktır. Kaldı ki diyordu: zamî bir dikkat sarfedilmektedir. yeceğiz. Revâfızı Acem diyârı tahfı hiikmünbu harbde, hava hücumlan yüzünden, Batanlar: 1 zırhlı, 7 kruvazör, 12 muh. Otomobil fenerleri ABİDİN DAVER de olup şah nanıında olan râfızînin izcephe gerisinde de bir çok kurbanlar rib, 9 denizaltı, 79 nakliye gemisi. niyle revâhzdan sahibi menea olan bir verilmekte ve bunlar açlık ve sefalet çahyormuş Hasara uğnyanlar: 3 zırhlı, 2 tayyare Ekmekler çok srüzel çıkmağa cemaat dârı İslamda müslimînden bir yüzünden ölen gayrimuhariblerin sayıgemisi, 11 muhrlb, 12 denlzaîtı, 47 nakYedikule mensucat labrikası memurtâife ile alâniyjcten mukatele eyleselcr sını artırarak dayanma kabiliyetini abaşladı like gemist. lanndan Fuada aid hususl otomobllin şahı mezbur İmâmı müsümîn ve Sulzaltmaktadır. Harbi. daha az zayiat veEkmekllk unun degirmerilerde karış arka lamba camlarile komasını çalarak Bu tarihten sonra, Amerikalılar. Hotanı selâtîn olan âli Osman padişahı ren ve bu kanlı zayiata daha çok dayalandalılann da yardımile btr hayll Ja tınlarak Imnlara tevzünden ve mısır kaçmata davranan bir hırsız. etraftan ile akdettiği sulhü nakz etmiş olur mu? nan sinirleri kuvvetli tarafın kazanacapon gemlslni daha batırdıklannı ve ha rüspetinln yüzde ona Indlrilmesinden gören işçiler tarafmdan yakalanarsk •Elcevab Olur. Alelhusus mclâîni ğmı, söylemek pek de yanlı? olmasa gesonra efcmek çeşnllert çok düzelmiştlr. polise teslim edilmiştir. Yapılan tahki tnezkurunun ricalinin istisal vechi üzre 6ara tıgrattıklannı İddia ettller. rektir. Herhalde, kavganın neticesi üze5 nisanda Amerfka Bahriye Nazın, Belediye, ekmegin h«r fırında ayni çeş katta bu hırsızın Samatyalı Sabahaddin katlleri vâcibdir: Anasıl vukubulan rinde, uğramlan insan kayıblarınm teharbin baçındanbert Japon donanması nide yapılmasını temin etmektedir. Di olduğu ve daha bir gün evvel hastane sulh lutfi ilâhî zuhumna intizar için siri büyük olacaktır. nm verdigi kayıblara dalr şu listeyi ğer taraftan pişirme lşlerinden iyi an den taburcu edildigi anlaşılmıştır. Sa limaslahatin (akdi mütarekc) dir; hcr bir alınırsa almsın uçak bombardıman(Baştarafı 1 inci sahifede) îıyan nst&lann kullanüması hususunda bahaddin Adliyeye teslim edilmiş ve tev ne zaman kudret vc kuvvet clıli İs'âma Amerikaya aid olan Alaska yanmadası larını büsbutun yasak etmenin imkanı nesretti: kif olunmuştur. Batanlar: 1 uçak gernlsi. 9 muhrîb, 3 fmnlara kati tebligut yapılmıştır. nıhur ettikde haklannda vâcib olanı icra nın ucundan Busyantn Kamçatka yarım yoktur. denizaltı, 1 gambot, 1 mayin tarayıcı. 2 âmmei müsliminc vâcibdir». Yalnız bu gibi bombardımanlardan adasına doğru uzanarak Behrenk deniYakalanan muhtekirler Bir muhtekir yakalandı Profesör Halide Edibin karakol gemisi, 22 laşe ve ticaret gemisi, Bu fetvaya göre İran şiîleri Türkiye zini cenuba karşı koruyan bir takım a ehemmiyetli bir netice çıkmıyacağı maKocamustafapaşada bakkal Enver, 125 Büyükadada Cemüln kahvesinde ku13 nakliye gemisi, 6 sarnıç gemisi, muh kilo plrinç ile 40 kilo mercimegi yüksek Iumdur. Japonyaya taarruz, bakikatte sünnilerine karşı bir hudud hâdisesi çı dalar vardır. Bunlann en sonunu Aleukonferansı mar oynadıklan polise ihbar edüen telif gemi; fiatla satarken cürmü meşhud halindc Mehmed, MusUfa ve Salih yakalanmış karmakla harbe sebebij'et vermiş olu tian adacıkları teşkil eder. Buradan Tok buraya deniz ve hava kuvvetlerile taKıjTnetli edıbimız Halide Edib, dün Battığı muntemel olanlar: 1 uçak ge yakalanmıç 7e 2 numaralı millî korunm."» yorlarsa da, sünnî Türkiyenin şer'an yoya kadar olan mesafc Havayuan oraya arruz ederek Japon donanmasım muhalardır. Üstleri arandığı vakit bun'.ardan böyle bjr harb vesilesine bile ihtiyacı kadar olan uzaklıktan 1/3 nispetinde da rebeye mecbur etmektir. İfadelerini yu Üsküdar Halkevinde mühim bir konfemisi, 2 mtıhrlb, 1 mayin tarayıcı, 1 gan mahkemesine tesllm olunmuştur. Mehmedin ceketi yakasında bir miktar yoktur: Çünkü aradaki «Sulh hali, ha ha azdır. Bundan başka bu taraflarda karıya derccttisimiz Japon sözcüsünün rans vermiştir. Halkevi reisi Reşad Kaybot, 5 taşıt ve yuk gemisi; Köprü üzerinde dövmüşler para meydana çıkmıştır. Her üçü ds Ad kikatte dinlenip kuvvetleninciye kadar belki Japon kontrolu daha hafıftir. Amerikan donanmasınm on yıl sonra bi nar kendisini dinleyicüere tanıtmış ve Batmkhğı sanılanlar: (l tmuhıîb. 1 le ycpamıyacağını tahmin ettiği taarruz Halide Edib alkışlar arasında kürsüye Kocamustafapaşada bisiklet^llik ya liyeye teslim edilmişlerdir. «çak iase gemisi. 5 muhtelif gemi; O halde SanFransiskodan kal'itarak devam edecek bir «Mütareke hali» nden gelmiştir. sahil boyunca evvelâ şimale ve sonra işte böyle bir taarruzdur. Çünkü AmeriBelkl batmış olacaktır kaydile bil pan Mehmed Dagcı. geceleyin Gazi köpbaşka bir şey değildir!... Paçavra ihracı serbest Profesör. edebiyatta da, mimaride de kan donanmasınm Pearl Harbour'da 5 dirilenler: 3 uçak gemisi, 1 ganbot, 3 rusUnden geçerken Naci ve Mehm«d aHıristiyan milletlerle çiî milletler ara şimal batıya seyrcdcn bir uçak gemisi kendi eserlerimizi iyi tanımanuz lâzım Ticaret Vekâleti, ithalât ve ihracat laşe ve ticaret gemisi, 5 vapur, 1 as dında lkl şahsm tecavOzüne uğnyarak sında Devletler hukuku bakımından bu Aleutian adalarına gclmi, burada üslcn muharebe zıriılısı batmış ve Japonlara geldiğini söyliyerek: ker taşrt gemisi, 1 taşıt mavnası. bunlar tarafmdan dStülmüştür. Dün birliklerine ihracı memnu olan yünlü kadar büyük bir fark gözeülmesinin, yâ diktcn sonra, nişpeten daha az Japon göre diğer dörtîü hareket edemiyecek biı Garbı. Amerikayı ve Hlndlstanı doAynl gunde, gene Amerika Bahrlye Sultanahmed Iklnd sulh c « a mahkeme paçavra ve çorab eskilerinin ihracına ni mezheb ayrıhğma din aynhğından kontroluna tâbi bir rota ile, Tokyoya hale getiıilmitir. Bu suretle elden çımüsaade edildigini bildirmiş ve 80 kuruş fazla ehemmiyet verilmesinin sebebi kâfi miktarda yaklaşarak uçaklarını kan 9 muharebe zırhlısı mevcud Ame laştını. Türkiyedeici güzel san'at eserNazrrlığı. Amerikan denizaltılarının şu sinde yapılan muhakemeleri sonunda lerini dünyanın hiç bir yerinde görmegemileri batırdıklannı son raporlara da Mehmed 12 lira. Naci de 18 lira para ce fiat verUmiştir. «Revâfız» denilen şiîlerin «miirted» sa salmış olabilir. Çünkü şu anda Japon rikan muharebe zırhhlarımn yarısıdır. deniz ve hava kuvvetlcrinin çoğu daha Görülüyor ki Japonlann Pearl Har dim, demiştir. yanarak bildirdl: zasına mahköm oîmuşlartlır. yılmalarmdandır. Gene ayni menbaın Hırsızı meydana çıkaran Halide Edib. Anıt Kabir projelertnbour'a yaptıklan baskının tcsiri pek ayni sahifesinde görülen şu fetvada işte ziyade cenubda bulunmaktadır. mua7zamdır ve bu ilk Tokyo. Yokohama, den de bahsederek bu eserde ancak Tür» 21 NKAN 1942 S A L I akşann smat 21 de mektub Bombardımanın ncticcsi hakkında tabu telâkki ifade edilir: Nagoya ve Kobe hava bombardımanları kün ruhunu duyabilenin muvaffak ola•Ümmiilmü'minîn Âyişei Sıddî'.ıa biatile mufassal malumat yoktur. Fakat Samatyada Cami sokağında 7 numaonun yanında bir hiçten ibarettirler. cağını kaydetmiştir. ralı Zehranın evine geceleyin hırsız gi radıyAUâhuTcâlâ anlıâya kazf ve E uçaklar, hcrhalde pek uzaklardan gel EMebiyatta şaheserin nasıl meydana diklcri ve bombalarını yükseklerden Japon sözcüsünün dediği gibi Amerirerek muhtelif eşya ile 50 lira para ça buBekr ve Ömer radıyAllâhuTcâiâ ŞİSLİ ÇOCüK ESİBGEME KUBUMU DİSPANSEBİ bıraktıklan için muayyen hedctlcrden kan donanmasınır on yıl sonra bile geldiğini tetkik eden muharrir, eski valıp kaçmıştır. Kadmcağız ertesi günü anhimâya sebbülâ'n ve hilâfellcıini himayesindeki fakir ve hasta çocukların menfaatine ziyade bizzat şehir ancak gelişigüzcl ve Japon dnnanmasile kat'î bir savaşa gi kayinamelerin tetkikini tavsiye etmiş ve soyuldugunu anlayınca çalınan eşya inkâr ve ekseri ashâbı kirâm hazcrâtmı dolayısile az muteessir olmuş olacaktır. rişip girişeruiyeceği meselesine gelince bu arada Evliya Çelebi seyahatnamesi lannın nelerden ibaret olduğunu tes tekfir ediip (Eimmei esnâaşer üli1Çünkü uzaklardan gelen bombacı u bıınu veya aksini hiç kimse evvelden is üzerinde ısrarla durarak şöyle demiştir: pite uğraşırken odada bir mektub bul azm olan enbiyâ aleyhimissalâtives< Bu kitabda, istikbalin romanlanna Bu müsamereye memlektimizin tanınmış san'atkân selâmdan efdaldir) dcyiip ve ehli sün çaklar, çok bonıba yerine çok benzin al pat edemez. Filvaki Amerikalılar yenimuş ve karakola teslim etmiştir. netten olan müsümînin kntl{crini mü mağa mecburdurlar ki dönebilsinler. Bu den harb gemisi inşa ederek savaş zırh kajTiak olabilecek bir çok mevzular buBu mektubun zarfında meşhur gece sebeble onların yapacaklan tesir mah lılannı iki yıl içinde 17 ye çıkarmak ve lunabilir. Fakat garbı da hakkile bilmeli hırsızlarmdan Yaş?.nn adre^i yazılı bu bahdır deyüp ve bunun emsâli küfrü dud olur. Düsman uçaklan Japonyaya ayni zamanda bir çok uçak taşıt gemisi ve tetkik etmelidir. Türk şaheserleri anmucib i'tikadâtı bâtıla ile mu"tekıd o'an lunduŞundan hırsızın Yaşar oîduğu ve Ve aynea : Şehir lîyatrosn san'atkârlan revâfızı Acem tâifesi mille<i İslâmda bu ilk ziyareti gündüz yaptıklan için \apmakla Pasifikte Japonyaya karşı ta cak bu iki kültürün terkibinden doga hırsızlık yaparken aceleden düşürdiiğü dahiller midir? Yohsa hâricler midir ve de pek yükseklerde kalmışlar ve bun arruza geçmek istiyorlar. caktır.> pollsoe tespit edilmiştir. Bunun üzerine Bnnun mümkün olması için evvelâ lntâllcri meşru'mudur ve maktulleri nc dan dolayı ehemmiyetli hedeflcre nişan Profesör, salonu dolduran dinleyiclbu işi beraberce yaptıgı arkadaşı Şarbo alarak bomba atamamışlardır. Havay üssünün yeniden tamir olunarak ler tarafından hararetle alkışlanmıştır. hükümdcdir? taraflanndan bir K O M E D İ ile birlikte Yaşar yakalanmıştır. Bu bombardımanın, yaptığı maddî te işe yarar bir hale getirilmesi lânmdır ki Biletler T A N Sineması Eİşesinde sabhnaktedır. «Elcevab Tâifci hâsirei mezkure Çocuk Esirgeme kurumuna milleti İslâmdan hâriclcrdir ve mürted sir cihetile, askerî bir ehemmiycti olma Amerika deniz kuvvetleri burada topla deniz kuvvetinin Havaydan fazla nzaknabilsinler, mahrukat ve saire ihtiyac lasması ve Japonyayı tehdid etmesi din hüktnündcdir. Kıtâlleri vâcibdir. sa da Amerikahların Japonlara karşı yardımlar dört aydanberi ilk taarruzlan olmak ci lannı tamamladıktan sonra da Filipin mümkün olamaz. Çünkü bunlara dönMingayrimaslahatin halleri üzerine Çocuk Esirgeme kurumundan bildirilIere veya doğrudan doğruya Japonya ü mek için lâzım olan yakacak kalmaz. terk olıınmak câiz değildir. Makhıüeri hetile, manevî ve sembolik bir ifadesi miştir: \ ardır. Hatta Amerikan kongresinde zerine yürüycrek Nipon donanmasım Görülüyor ki Japonlann gerek Havayla vesair mevtâları ehli nâr hükmündcdir. Sinemanm iki büyük ve kuvvetli yıldm 23 nisan Çocuk bayramında kimsesiz muharebeye icbar edebilsinler. Bunlan Japonya arasmdaki üsleri ve gerek bizN"ama7İarı kılıntnaz ve makabiri miis ve ehemmiyetli Amerikan rahfillcrinyarrulann bayramlık ihtiyaclanna sarde, bu bombardıman Japonlara yapıla düşünürken Japonlann bu iki yılda ba zat Filipinlerle Frlemenk Hindistanını Iimine dcfn olunmazlar.» fedilmek üzere Efganistandaki yurddaşcak taarnızun bir başlangıcıdır, diyenler şarmalan mümkün olan muharebe ve işgal etmesi ve HongKong'la SingapuBu vesikadan da anlaşılaoağı gibi bile olmııştur. Garibdir ki bir zamandan uçak gemi inşaatını da hesablamak ge run da zaptolunmalan hem buralarmı ve larımızdan (222) lira ve Ankara Güven «Ehli kitâb» olan hıristiyalnann semaberi Amerikanın Japonyaya mukahele rrktir. Fakat biz bunu. yani Japonlann ve hem de bilhassa Japonyayı yaklaşıSîgorta şirketi mümessîli Kâzım Rüştü vî bir dine mensub olmalan onlar haksinin, bunun zaptettiği yerlerde değil. bugün Amerikalılar aleyhine olarak el lamaz bir hale getirmiştir. Atide Av'usAnkara Eczanesi sahibl Cemal Arzuman kındaki ahkâmın «miirted» sayılan şiilerbizzat bütün ana topraklarmda olacağın de ettikleri deniz kuvvet üstünlüğünü tralyanın şimal doğu. doğu ve cenub do(50) şer lira, Ankara Güneş magazası ilk defa olarak SACHA GUİTRTnin meşhur eserinden iktibas edilen den daha hafif olmasına sebeb olmuşsahibl 21 çocuk terliği, 12 çocuk patigi tur. Hıristiyan milletlerle şer'an «Sulh» dan bahsolunuyordu; nitekim byle oldu muhafaza etmek istemelerini. bir tarafa ğusunu çeviren adaların işgali de bizzat ve görüldü ki Japonya taarruz olunamaz bırakarak yalnız Amerikalılann yapabi Avustralyayı yaklaşılamaz yapacaktır. bağışlamasında bulunmuşlardır. akdedilebilmesine mukabil, râfızî milîetFilhakika bu üslerden kalkacak Japon leceklerini ele ahyoruz. Çocuk Esirgeme kurumu genel mer lerle akdedilmiş müsalâhaların .Mütare degildir. uçaklarile Japon deniz kuvvetleri buraBu ncvi bombardımanlann tekerrür Amerikan donanması. her neye baliğ kezi bu hayırsever yurddaşlara candan ke» mahiyetinde görülmesi işte bundan etmesi ve hatta artması mümkündür. olursa olsun. iki sene sonra taarnıza lara ve bilhassa Japonyaya yaklaşacak t«s<>kkiirl?rini bildlrir. dolayıdır. Fakat Japonlar şimdiye kadar kontrol ;eçmek için muhtac olaeajh Pearl Har olan deniz kuvvetlerine amansız taamız Bu vaziyet, harb esirlerine aid hükümÇocuk İçin neş'e hazırlıyan eli öpetmediklcri ve yahud nispeten daha az bour üssünün de. tekrarlanacağı tabii ederek onlan batırabileceklerdir. Bu lerde bütün vuzuhiyle görülebilir. Mumell, bunlar ne zaman ve nerede nezaret allında bıılundurduklan istika olan Japon tahrib bombardımanlanna bakımdan Amerikalılann batı ve cenub esir olan erkeklerle kadınronca verece^i söylenemez çiçeklerdir metleri daha sıkı gözetliyerek Amerikan rağmen, mükemmel tamir olundujrnnu batı Pasifiği kaybermeleri ayni zamanda (•) Bundan evvelki yazılar 6. 23 şubat uçak gemilerinin kendi adalarına fazla da farzediyomz. Fakat mutavassıt. Mid büyük taarruz imkânlannı da zayi etÇocnk Esirgeme Knnnnu Zengin, hareketü. eğlenceli ve büyük fılminde buluştular. ve 7, 18, 27, 31 mart tarihli savılarımızda yaklasmalarma da mâni olabilirlcr. An way, \Vake, Gııam ve Manila gibi ü^ler meleri demektir. Gene! Merkeıi Yarm akçam İçin evvelden yerlerinizi aldınnız. ' cak her ne olursa olsun ve her ne ted elde bulunmadan büyük bir Amerikan Sikmışür. H. E. ERKİLET Abidin Daver 1 hafif kruvazör batınlmış, iki defa hücuma uğrıyan hafif kruvazörün batırıldığı kuvvelle sa^^ nılıyor. 2 deniz uçaklan İaşe gemisi, 1 iaşe gemisi, 1 büyük nakliye gemisi, 1 başka gemi hasara uğraülmıştır. Amerikan resmî kaynaklanna göre, Japon kayıblarınm yekunu 56 sı harb gemisi olmak üzere 132 gemidir. Amerikan Bahriye Nazırhğuun verdiği listede, «battığı muhtemel», «batırıldığı sanılan», «belki batmış olacaktır kaydile bildirilen» gibi sek ve şüphe uyandıran, keslnlik bildirmekten uzak kayıblan bir tarafa bırakarak yalnız batan gemilere aid İngiliz ve Ameriksn listeleri arasında bir mukayese yaparcak görürüz ki İngilizler, şubat sonuna kadar, 1 arhlı, 7 kruvazör battığını İddia ettikleri halde Amerikahlar, 5 nisana kadar, hlç bir zırhhnın battığını, hatta yaralandığını bile kaydetmiyorlar. Gene İngiliz listesinde 7 kruvazörün battığı kayıdlıdır; Amerikalılar ise, son günlerde 2 hafif kruvazörün battığını, başka 1 hafif kruvazörün de batmış olması ihümalini ileri sürüyorlar. Fetva mecmualarının === millî kıymeti İsmait Hatni Danişmend ^* Yazan: IHEM NALINA MIHINA Kabaran zayiat listeleri ütün kış doğu cephesinde yapılan muharebelsrde, iki taraf da müternadiyen ölülerden bahsettiler. Yalnız bir Alman tebliği. Rus kayıblannın umumî bir listesini verirken 1942 yılının ilk üç ayında. 104,128 esir alındığını soyledi. Onun haricinde, Kızılordunun tebliğleri, hep «Cephenin filân kesiminde şu kadar faşist Alman subay ve eri öldürdük» şeklinde olduğu gibi, Alman tebliğleri de «Filân yerde yapılan bir Rus taamızu kanlı zayiatla püskürtülmüş. bolşevikler karlar üstünde şu kadar ölü bırakmışlardır.» tarzmda idi. Sonra iki taraf d», birbirlerini esirlere işkence yapmak ve onlan öldürmekle itham ettiler ve ediyorlar. Almanlar. İsviçre Kızılhaçı vasıtasile Rusyadaki esirleri hakkmda malumat almağa çahşmışlar; cevab alamamışlar ve bir rivayete göre de, Rusyada Alman esiri yoktur, gibi bir cevab almışlar. Bunun üzerine ellerinde, 3 milyon küsur Rus esiri bulunduğunu söyliyen Almanlar, mislile mukabele yapmak tehdidinde bulunmuşlar. Bütün bu karşılıklı tebliğler ve iddialardan anlaşılan şudur ki iki taraf da öldüresiye boğuşmaktadırlar ve neticede, zayiat listelerinin «ölü» haneleri «yaralı» ve «esir. hanelerinden daha kabank olmaktadır. Bu seneki kışın görülmemiş şiddeti yüzünden yaralılann çofu öldüğü gibi. elleri, kollan ve ayaklan, bacaklan donanlar da, birer ölüden farksızdır. Bu kadar ağır insan kaybina, ordular ve milletler daha nekadar dayanabilirler? İşte harbin devamı ve bitmesi bakımından mühim bir amil de tru zayiatür ve zayiata mukavemet derecesidir. Olüler arttıkça ordulann da, milletlerin d« maddî ve manevi dayanış kudreti eksiIir. Gerçi, bazan kahraman bir alayın son eri yok edilinciye kadar dayandığı SÖrülmüşse de. bütün bir ordunun yüzde 100 değil. yüzde 50 zayiata tahammü] ettiği Rörülmemitir. Asherî vaxiyet Japonya hava akınları ve Pasifikte durum T AN Sinemasında BÜYÜK MÜSAMERE Yarın akşam S U M E R Sinemasında I G ÖNÜ L OYUNLARI