20 Nisan 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Portatif YAZI MAKINALARIMIZ OELMIŞTIR Sat,} Yerı Ankara Caddesı Ao 111 AFJTAP I 8 İnCl yil SâVI '. 6 3 4 8 umhuri ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Pek yakında zengin bir baştan başa renkli sahifı 9 sahifesi kıymetli san Pehimin resimleri ve süslenerek hanrl, mEcm J Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kurusu: tstanbul tto. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Pazartesi 20 Nisan 1942 Bütün teşkilâtı toparlıyan bir kadroya bağlanıyor Japonyaya Jtaskııı umartesi gunu oğleden sonra Japon adaları ilk dcfa olarak bir uçak baskınına uğramışlardır. Tokjo \e Vokohama şehirleri borabalanmıs ve Japon iılkesinin bujuk kısmı jedi saat tehlike isaretile geçen bir hajat jaşamıstır. Japoıılar tajjaıelerin japtıkları zijanın ve insan olurmınün pek çok olmadığını. jangınlann çabuk onlendigini \e on bir duşman bombardıman uçağı dusu:ulduğunu bildirdiler. Amcrika hâdısc hakkında rapor vertnekte gccikmis olmakla beıaber uçakların Amerikan silâhlan olduğuuu Japonlar tespit etmişlerdir. Şimdije kadar uçakların tajjare gemilerinden havalandıkları tahmin olunmaktadır. Bo>lelikle Amerika ilk bir intikam maçı tertib ve tatbik etmiş, Japonja da ilk defa olarak bir dusman hücumile harbin acısını kendi topraklarında \e kendi bedeninde dujmuş olujor. Acaba Japon adalarını darbeliven uçaklar hakikaten tajjare gemilerinden mi havalandılar? Japonlarca hadiscnin birinci derecede ehemmijet veıilecek tarafı buradadır Çunku Japon adalaıına saldıran uçaklar, sinıdi ojle tahmin edıldıği gıbi, Amerikan tajjare gemilerile Japonjaja bir havli jaklaştıktan tonra o gemilerden uçnıuş ve bılâhare gene o gemılere donınuş olabilecekleri gibi bu o:um kusları başka jerlerden de gelmiş olabilirler: A\\a kara^ından, Alaska yarımadasından \e jalıud bıınun onunde ve biraz asağılarında sıralanan Aleutian adalarından Bu son ihtimaller, Japonjayı çok urkuten hareket merkezleri olur. Onun içindir ki uçak saldırısı vuku bulur bulmaz bütün Japonjajı bu uçaklaruı nerelerden hareket ederek geldikleri meselesi birinci ehemmijet derecesinde isgal etmistir, ve belki de hâlâ için için kemirici şuphelerle ojlece isgal etmektedir. Meselenin o tarafı Japonjaja gore o kadar ehemmij etlidir ki eğer elınden gelse Amerika, tajjarelerin nerelerden hareket ettıklerini ebedijen saklamak isterdi. Japonja ıle Amerika arasında açılan harbin ceıejan sahnesi ucsuz bucaksız denılecek kadar gcnis Fasifik Okvanusudur, ve bu koca deniz mustakbel harbler için dahi ucsuzluğu, bucaksızlığı nispetinde kat kat esrar peıdelerile ortulü gibidir. Işte Amerika elinden gelse Japonyaja havale edebildiği ilk darbeji saklamakla dusmanını çok şaşırtmış \e çok sıkmış olabilirdi. Niçin? Çunkü Japonvanın bu türlü taarruz larla kendi adalaruıda uğnjacağı iz'ac hareketlerinin donanma ustunde denizden gelecekleri nispetle en ehvenîdir. Japonjajı muteessir edecek ha\a hareketlerinin en muessirleri evvelâ Asja karasından ve şimdiki şartlar içinde Sovjet topraklarından gelebilir. Ondan sonra Alaskada veya Aleutian adalarında kurulacak uslerden gelecek hav a saldırıları ehemmij eti haiz olur. Tajjare gemilerinden uçacak tajyarelerin saldırılaıı iıçuncu derecede muhimdir. Zira Amerika kendi donanması için büjuk tehlikeleri goze almaksızın bu son şekildeki hareketleri sık sık japamaz, Onlar olsa olsa bir baskın şeklinde yapılabilir. Japonjaj'i bombalamak için donanma üstünde ve donanma himajesinde uçak sevki telâfisi pek zor olacak ziyanlara mal olmak ihtimali vardır. Yukarıki mülâhazalara gore son taarruz üzerine Japonların üç ihtimali ince elejip sık dokujan bir tetkike tâbi tutmus olduklarmda şıiphe yoktur. Japon adalarına hücum eden uçaklar şimalden ve şarktan gelmisler ve çok (Arkası sahife 3 sıitun 4 te) un iaşe işleri Bir Umum Müdürlük ihtiyacları tesbit edecek, diğeri toplayıp halka dağıtacak Ankara 19 (Telefonla) Genişletllmis olan İaşe teşkilâtmdaki yeni vazifelerin tayınleri bugünlerde yapılacaktır. Dun mer'iycte giren kararname, İaşe islerilo tavzıf edilmiş perakende teşkilâta da son vermekte, bunları derleyip toparlıyarak tek bir kadroya bağlamaktadır. Ihdas edilen umum müdurlüklerden «Tesbit ve İhtiyaclar» umum müdurluğü yurdun iaşe maddeleri bakımlarından mevcudunu ve ihtiyaclarını muntazaman takib ve tesbit edecek, iaşe plânlanmn tanzım ve tatbikında temel taşını teşkil edccektir. «Tedarlk ve Dağıtma» umum müdürlüğü buyük müstehlık heyet ve şehırlerin muhtelif ihtiyaclarını tedarik işlle uğraşacaktır. Tedarik işlerinin bu umum mudurlükçe plânlaştırılması ile mi iktifa olunacağı, yoksa fılî mi olacağı hakkmda henüz bir karar alınmamışür. Yeni kararname ile İaşe Müsteşarlığı «İaşe Kurmay Heyeti» mahiyeüni almaktadır. Şimdi tahmin olunduğuna gore • Tedarlk ve Dağıtma* umum müdurlüğu hazırlıyacağı plânların tatbikını ofisler veya birlikler gibi ticaret mü esseselerile temin edecektir. Dağıtma ofısi de geniş mikyasta ve amelî bir hareketin başlangıcı telâkki edilmektedir. Bu suretle devlet elile vapılacak tevziat plânlaşacaktır. Yurdun fıat hareketıni tanzim etmek ve gayritabiî yükselişleri baskılamak ve j'urdda tabiî bir fıat seviyesı yaratmak <Flat ve Mücadele» İşleri umum müdurluğunün vazifelerindendir. Ayrıca vurguncuları takib etrnek de bu müdurljğün başlıca mücadele mevzuu olacaktır. Tesbit olunan »«veudlar ıhtiyaca gore tertıblendıkten sonra bu mevcudları adalet dahillnde halkın İstıhlâkine arzetîrıek gayesi gıidulmektedir. Uzakşark harekâtından Avrupaya telsizle nakledilen bir fotograf: Rangoon'a giren Japon askerleri hükumet sarayı önünde Askerî vaziyet Bütün Japon adalarında Dün de tehlike işaretleri verildi, fakat yeni bombardımanlar olmadı Tokyo, askerî hedeflere bir şey olmadığını ve İmparator ailesinin sıhhatte bulunduğunu bildiriyor Tokyo 19 (a.a.) Kokuminanno gazetesi, bu gun oğleden sonra Kuanto Nagano çevresinde hava tehlike İşareti verüdığlni bıldirmektedir. Osaka'da da hava tehlike işareti verilmiştir. Japonya hava akınları ve Pasifikte durum H. Emir Yazan: Emekli General 1 Erhilet Tokyo 19 (a.a.) Bu sabah Japonj'anın en şimal ucunda ve Sahalin'ln cenubunda bulunan Hokhaido adasır.ın butun bolgelerinde hava tehlike işareti verilmıştır. Laval hukumetinin. isgale rağmen hukumct merkezi yapacağı anlasılan Paristen bir manzara ve yukarıda Başvekil Laval. aşağıda Baskumandan Darlan Tokyo deniz üssüne hava akını Tokyo 19 (a.a.) Merkez Japonyada bırçok bolgede, Tokyo bolgesinde Yokosuka deniz ussü bolgesinde pazar günu saat 13 te hava akınlarına karşı tehlike İşareti verilmıştır. Japon keşlf ve av uçakları bir muddet Tokyo üzerinde uçmuştur. Bu dakikaya kadar bir düşman hucumunun yapıldığı haberi henüz gelmemiştir. Dün de hava tehlike işareti verilen Tokyo şehrinden gorünus Bir hafta evvel D N. B. ajansı nın Tokjodan bildirdiğine gore Japon donarunasının sözcüsü Domei ajansına şunlan sojlemisti: . Fikrimce Amerikan donanması on yıl sonra bile Japon donanmasile kat'î savaşa girişecek kudreti bulmıjacaktır., Halbuki bizzat Tokyonun çektiği telgraflardan oğreniyoruz ki Japon Başkendi 18 nisan cumartesi giinü şimalden gelen uç ve doğudan yaklasan 5 düşman uçağı tarafından 800010 000 metre yükseklikten güpegundüz bombalanmışhr. Fakat atılan bombalann azamî ağırlıklan 2 kilo olduğu için bunlar yalnız bazı yangınlara scbeb olmuşlardır. Harbdenberi ilk bombalanan Japon sehri yalnız Tokyo olmajıp avni zamanda Yokohama, Nagoja ve Kobe liman ve şehirleri de bombalanmıştır. Butun bu sehir ve limanlar Japonjanm en büyük Honşiyu adasındadırlar. Buraja kadar gelebilen düşman uzak bombardıman uçakları, Çungking'den uçmadıklan bildirildiğine gore. herhalde Japon adalarına sçkulmağa muvaffak olan bir uçak gemisinden kalkmıs olacakBelfast 19 (a.a.) General Marshall lardır. Bu gemi ise Amerikanın 8 uçak taşıtından bir tanesi olmak lâzım geli İle Hopklns ve kurmay sobayları şimal jordu. Çıinku bir İngiliz uçak gemisinin İrlandasma gelmlşlerdir. bu sıralarda Japonjanın yakınlannda General Marshall dün sabah Ameri. bulunması bahis mevzuu olamaz. kan kıt'alarmı teftiş etmiş ve manevra» Büvük Okvanusun haritasına gdz gez larda hazır bulunmuştur. direcek olursak görürüz ki, Birlesik Generalin beyanatı , (Arkası sahife 2 sütun 5 te) Belfast 19 (a a.) Müttefikler 1arafından bir taarruz hareketıni derpiş eden Amerıka Genelkurmay Başkanı Gejıeral Marshall dün şimal Irlandasında verdiği bir nutukta şoyle demiştir: c Çorçille ve genelkurmay başkanlarile bu hafta yaptığım gorüşmeleri onemli neticeler takib edecektir. İngilterenin her tarafmda Amerikan hava kuvvetleri bulur.acak, Amerikan kıt'alan kombine kuvvetlerin baskn'arma gerçek surette iştirak edeceklerdir Bugün, kombine kuvvetlerin yaptığı şekılde harekât için tam bir Amerikan ordusu tallm gormektedır. Ingıltereye mütemadı dalga halmde binlerce ve binlerce Amerikan askeri gelecektir» Harry Hopklns de söz alarak, bilhassa şunlarj soylemıştır: « Artık bir istlhsal meselesi değil, bir savaş meselesi \ardır. Şımdl harb meselelerir kardya, denize ve havalara taalluk eden çok buyuk rreseleleıdir ve gayret çetin olacaktır. Şimal Irlaıidasına yaçtığım' ±ıyar<t bana çok cesaret verdi iEEas,*mesele, gemi İns^atı meselesidırt Bu yıl Amerikada 8 milyon tonluk, £elecek yıl da 15 milyon tonluk ger^"inşa edllecektir.» Ştmalî Japonya ve Sahalinde hava tehlikesi [harexâti İlkbaharda Laval dün yeni sürprizler işe başladı Başvekil «Maalesef Nareşal bütün salâ Fransamn idareBuzların çözülmesi hiyetleritıi bana versini Laval'e, müaraziyi çamur der miş değildir» diyor daf aasını Darlan'a yası haline getirdi Sıvastopol ve Kafkas limanları Almanlar larafından bombalandı Berlin 19 (a a.) Alman orduları baskomutanhğırun tebhği: Sıvastopol harb lımanına ve Karadenizin Kafkas kıyısı boyundaki liman tesislerine karşı başarılj hava taarruzları yapılmıştır. Doğu cephesinin merkez ve şimal kesimlerınde, kuvvetlerimiz tarafından gi. risllen taarruz hareketleri yeni kazanclar temin edılmesini temin etmistir. Pek az yerlerde diışman boş yere taarruzlarını tekrarlamıştır. bekleniyor Peten'in mesajı tevdi ettim • Yeni kabine bugün toplanacak Lavalle baskumandan Parise taşınıyorlar YUNUS NADİ Berlin 19 (a.a.) Anadolu ajansı(Arkası sahife 3 sutun Z de) İlkbaharda yeni sürprizler bekleniyor Vichy 19 (a.a.) Başvekil Laval, bugun asın mumessillerıne demecde bulunmuş ve bıihassa demıştlr ki: < Bu buhran gunlermde Mareşal Peten'ın bana gosterdıği iyı kabulden Vişi 19 (a a.) Fransız devlet reisi derin surette mütehassis oldum. Bırçok guçlükler, Mareşal tarafından ortadan Mareşal Peten, bu a&sam saat 22 de rad. kaldırılmıştır. Bu sabah, hukumet faa yo İle Fransız mılletıne asağıdaki hitablıj'etıne yenıden başladım. Guç olan vasahife 3, sutun 3 te) zifemın, bugunku vazıyetımız hakkında devlet reisinm gosterdiği yüksek anlayış zihniyetıle geniş nispette kolaylaşacağı hissıni taşıyorum. Mareşal, dış ve iç siyasetın fılî idaresini bana vermekle, bana büyük bir mes'uli\et yüklemiştlr. Bununla beraber, maalesef, dun basın ve radyo tefsırlermde soylendığı gibı, Mareşalın tam salâhn etlenni vermiş olduğu doğru değildir. Eğer ben bugun hükumet reısi isem. Mareşalın bana tevdi etmış olduğu vazife dolayısıle hükumet reisiyim. Bu vazifenın icrasında Mareşalın otoıitesı benim icm elzemdır. Güç bir esere baslıyorum. Ve muvaffak olmak için onun basiretine ve tecrubesine İhtiyacım vardır.•> «Yeni Avrupanizamı teşkilâtına devam için LavaHe birleşiyorum» Tokyo 19 (a.a.) 19 nisan gecesi, Tokyoda bir kere daha hava tehlikesi işareti verilmiştir. Fakat bunun talım maksadıle verilmiş olduğu sanılmaktadır. Çıinku Tokyo üzerınde hıç bir uçak gorülmediğı gibi projektorler de yanmamış ve uçaksavarlar faalıyete geçme. mişür. Sivil müdafaa servisleri 'Uyeleri, kısa bir zamanda vazjfeleri başına gı*mişler, fakat faaliyete geçmek zorunda kalmamıslardır. Butün diğer şehirlerde ve bühassa bütun kıyı boyunca olduğu gibi Tokyoda da ışıklar tam surette karartılmış bulunuyordu. Tokyo 19 (a.a.) Domei ajansmın Tokyoya ve dığer bölgelere yapılan hava hücumu hakkında iyi haber alan mahfıllerden oğrendlğme göre, bu hücumlar Amerikan uçakları tarafından yapılmış ve askerî tesislere ve harb endüstrısine hiç bir zarar vermeniştir. Hücuma uğrıyan bütün bölgelerde nor(Arkası sahife 3, sutun 3 te) Tokyoda gece de tehlike işareti verildi Amerika ordusu İngilterede toplanacak General Narshal'ın dünkü beyanatı Askerî hedeflere bir şey olmamış "Kıtalarımız kombine kuvvetlerin b a s k ı n hareketlerine iştirak edeceklerdir „ Spor Calatasaray Fenerbahceyi dün 2 1 yendi Vichj1 19 (a a) Laval. pazartesi sa(Arkası sahife 3 sutnn 2 de) Laval dün Mareşalla görüştü Hariciye Vekilimizle Bulgar Başvekili arasında Ankara 19 (a.a.) Bulgaristan Hari. ciye Nazırlığmı da deruhde etmes: üzerine, Bulgaristan Başvekili M. Fılof Ha. riciye Vekilimız Şukru Saracoğluna çok dostane kelimelerle yazılnııs bir telgraî çekerek keyfıyeti haber vermiş ve Harıcıve Vekilimız tarafından da avni sekıl. de bir telgrafla kendısıne teşekkur edilmiştir. Ruzvelt Kanadaya gidiyor Vaslngton 19 (a.a.) Kanada Bas» vekill Makenzl Klng, Rels Ruzveltin pek yakında kendisini Ottavada zıvaret edeceğini, hatta Parlamento toplantısında sbz alacağını umıd ettiğini söylemiştir. Şark cephesinden resimler: Ormanlıklarda bir savaştan sonrr ilerliyen Alman askerleri Llk maçıarının en mühimlerınden birlsi de dun yapılmış ve Galatasaıay Feneıbahce;.ı 21 yenmıştlr. Be4ktaş da Vefayı 80 mağlub etmistir. Yukarıki resim, Fenerbahçe kalecisiru bir gol kurtarırken göstermektedir. Dunkü spor haberlerinın tafsilâtı 3 üncü sahifemizdedir.