16 Nisan 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

16 Nİsan 1942 CUMHURÎYET İşbirliği Siyasetinin Bngünkü safhası Fransız Zeytinyağı ve sabıuı Siyasetinde Değişme Ceha let yiizünden bi r facia Sürmenede bahkçıların denizde bularak karaya çıkardıkları bir cisim patladı Hisseişayia u bir eski piyestir. Eskiden pek rağbet bulmustu. Onda rahmetli Şadinin en muvaifak olduğu hatta yarattığı bir rol vardı ki, kendisine ikinci isim olarak «Bican Efendi» lâkabı verilmesine kadar mal olmuştu. Şınıdi bu pijesl yalnn, mekteblerde ve Halkevlerinde oynuj orlar. Avrupada reprise denilen tekrar sahneye koymalara bilmem neden bizde pek rağbet edılmiyor. Halbuki kuvvetli piyesleri sahneden koğmak kimsenin hakkı değildir. Kaldı ki her nesü bn piyesleri gormeli ve ayni nesle ajn ayrı artistlerin ayni rolu ne gibi huner farklarile > arattıklarını sezmek imkânı bağışlanmalıdır değil mi? Neyse dctnem o demek değil de size bir ruhaf «hissei şayia> vak'asından bahsedeceğim Şehrimirin maruf karakollanndan birine uç taze muracaat edıj orlar. Ediyorlar değil de ettınlivorlar. Çunkıi her biri akça pakça, eli vuzu duzgun, musahabeti tatlıca olan bu bayanlar birbirlerile saç saça baş başa kavga etmişler, ne bırinıu ondulesı kaunıs, ne de otekinia kendi tabırile altı ajük permanganatı!.. Is mahalle halkına ve oradan kapıcı delâletile polise Lntıkal etmis. Bunlan toparlayıp «kumser» beyin huzuruna getirmişler. Marazanm esası «hissei sayia» olduğu daha ilk ifadelerde anlaşılıyor; ama ev hissei sayiası değil.. Bir çift tabanı mantar, dekolte, siklâmen rengi suet iskarpinin uç yosma arasmdaki hisseleri^. Anlatayun: Tarlabaşuun eenub satba maiündeki binlcrce karanlık ve nemli evlerden birinde oturan bu üç taze birlikte yaşar, birlikte dolasırlar, birlikte konuşurlarmış. Beyoğlunda su son gunlerde, bilhassa Taksime doğru yürurken sağ kol uzerinde açılan ve sayıları yirmiyi bulan <luks> kundura mağazalan, ekseri bayanlarınki gibi bunlarm da ağızlannın suvunu bozuk bir Terkos musluğu gibi akıtmış; amma ceblerindeki parayı akıtamamış. Çunku bu hazırcı mağazalann fiatlan deyme keselerin dayanamıyacağı kadar pahahU 36 liraya bir çift pabuc. 38 liraya bir çift iskarpin!. Bakla vakti gelince açıln gibi, birbiri peşinden açılan ve her bırınde yaJnu mağaza avadanhğı olarak birkaç bin lira olan bu dukkânların mallanna ba kadar yuksek fiat koymalarına rağmen satış japtıklan da meydanda. Oyle olmasa, ne hergun bir yenisi açılır, ne açılanlar hergun yeni yeni ve daha panah mallarla, mostra bezetirlcrdi! Nev se orasını karıştırmak bize düşmez, onu Fıat Murakabe teskilâtı bir boş zamanında incclesın! Gelelim bizim uç dışi silâhsora! Bunlar, bn kundnra cennetine girmck için camekânın dısında ağız suyu isale etmenin bir faydası olmıvacağını kavnyarak aralarmda bir muşavere yaparlar.. Her biri ayn bir saatte mahud mağazaya girip beğendıklen kundurayı dener ve memnunijetle gorurler ki her uçu de ayni iskarpini rahatça giyebilecekler Derhal o akşam paralannı hesablarlar. Evsahibı kadından da aybasında bir lira faiz vermek sartile beş lıra alırlar ve otuz beş lira toplayıp gider, gozbebeği iskarpini alırlar Alırlar ama muşkulât başlar. Bunu kjm giyecek? Bir hayli çekişmeden sonra hergim biri si giymek uzere uzlasırlarsa da pazar gunü mesele halledilemez, kur'a çekerler. Bayan A kazanır. Pazar gunu olur. Bayan A, pabaclan giymek için aradığı zaman ne gorsün? Bayan B ve C erkenden pabuclan alıp tuymuşler. Akşam olup da geldikleri zaman A bunlarm nzerine atlar. Saç saça, baş başa işte buradan çıkar. Şimdi buna karakol ne yapsm? Kumser bey teklif eder: . Adi gunler sabah saat doVnrdsm gece dokuza kadar bir gun. Cumartesi v« pazar günleri sabah 9 dan 17 ye kadar bir gun. 17 den 24 e kadar bir gun sayılmak üzere kur'a ile fikstür yapacaçım razı mısmız? Berikiler mırm kmn ederler. Öyle ise şimdı kunduralarla birlîkte mevcuden mahkemeye sevkederim. Orada «hissei şayia» nızı izale ederler. Razı mısmız? Yosmalar bir müddet birbirlerine bakıştıktan sonra: Fikstur yapalım öyle ise knmser bey! derler ve bojlcce uç disi silahsor arasmda 35 liralık tabanı mantarh, dekolte, siklâmen rengi suet iskarpinin şayian tasarrufn Jçin bir fikstur yapılıp üçüne imza ettirilir ve imzalarmı da mahalle bekçisi tasdik eder Henuz ikinci kavga>a dair bir haber alınmamıştır. Bunu oğrendığimdenberi, şık iskarpinli bir kadın gbrünee içimden: Acaba iskarpinin kaç sehmine sahib? diye düşunmekten kendimi alamıyorum. B. FELEK fiatlan tesbit edildi ahsiyetfle bir siyaseti temsi] e . den ve işbaşına gcçmeslle bu ' siyasete donuldüğunu belirten Ankara 15 (a a ) Ticaret VekâleFransız ricalinden bıri, M. Latirden teblığ edılmiştir: val'dir. H Lavalin bu sıyaseh, «FransaMemleket dahillnde yemeklik ve sa71 Ingiltere ve muttefikleri grupundan bunluk zeytinyağıle Plrina yağına ve ayırarak Almanja gıupuııa bağlamak ve ve sabuna aşağıdaki esaslara gore fiat Iransamn istıkbalini saglamlamak> di>e tesbit edilmistir: hulâsa edılebılır. Bu juzden M. Laval ın 1) Azamî yuzde 1,5 asidh ekstra eksjeniden ifbaşına geçmesi, Fransanrn bu tra zeytınyağı 101, azamî 2,5 aslih ekssiyaseti rutarak Mihver devletlerile daha tra 97, azamî 3 5 asıdlı birınci nev i v e süa işbirliği yapmak istediği manasuıda azamî 4,5 asıdlı iklncı nevı i\i kokulu telâkki olunmuş ve hâdıse ber jerde yemeklik zeytins'ağian 93 ve 89 kuruşbu mana dairesinde tetsir edilmiştir. tur. Azamî yuzde yarım ecnebi madMeselâ ALmanj ada La\ al ın iktıdar celi Lampaut malı 87 kuruş, jnızde 5 mevkıine geçmesi, Fransanm hükumct asıdll ve azamî yuzde 1 ecnebi maddelı başında kuvvetli bir şahsivet buhındur sıra malı 85 kuıuş, yuzde 8 asidli samak Lhtiyacını hissetmesi ve bn hissin bunluk 82,5 kuruştur. Eafıne yağlar 100 icablarına savgı gostcrmesi manasında kuruş, Plrina yağı 65 kurustur. telâkki edildi. Bu Alman telâkldsinde Laval'den «kuvvetlı adam» diye bahsolunmasınm manası, onun sarih ve muaucn bir sijaset takibine muktedir olduğudur. Bu siyaset, Fransanm 1948 hezimetindenberi tuttuğu siyaset gibı, Mıh\cre karşı ny(Ba?tarafı 1 lncl sahifede) sal, Demokrasilere karşı mnltefit bir siAmerftan kuvvetlerinln komutanı Geyaset değildir Belki Mihverle anlaşmak ve bu siyaseti belki butun sumulile ka neral K:ng ile üç yuksek rütbelı suba" ve dığer bir çok subayın bulunduğn ve bul etmektir. kul.ıyetlı mıkfrarda harb malzemesi aIngıltere ve muttefiklerinin memeketlerinde hasıl olan intıba da. esas itıbari lındıgt bildırılmektedır. Corregidor adastnda vaziyet le Almanyada hasıl olan intıbadan farksızdır. Bunlar da Lavalin Mihverle elVaşlngton 15 (a a ) 48 saatlık bır birliği yapacağım sovluv orlar, fakat bu aradan sonra Celu ile Gorregıdor arasuınu Fransa ıçin bir zillet savıjor. hatta da temesın tekrar tesıs cdıLmış olması, Fransanm kendini bir .Balkah devleti» Celu'nun hâlâ ustun Japon kuvvetleseviyesine duşurduğunu ve bundan boyle rıne karşı mudsfaa etmekte olduğunu Alman \amn her emrine baş eğerek ha gosteren cesaret verıcl bır ışarettır. Sareket edeceğini anlati} orlar. yıca pek aşagı olan Amenkan ve Fılıpın M Lavalin Almanya ile ve umumi kuvvetlerı Celu'nun ergeç duşmesının oyetle Mihver devletlerile jeni ve sıkı bir nune geçemıyeceklerınden çete muhareişbirliği devri açacağı muhakkak. Fakat belen yapmak ıçuı ıç taraia çekilmelerl bu işbirlığinin hududu hennz tavazznh tnuhtemeldır. etmemiştir. Japonlara göre Ilk emareden anlasılan nokta. bu isTokyo 15 (a a.) Fılıpınler cephe birliğinin Fransa) a askerî mahivette sinden blldirilıyor: yeni bir vazife yuklemiyeceğidir. Bu Japon hava kuvvetleri Corregidor kaemare, Fransız hukumetinin Vışide kalr mağa, yani Parise gitmemeğe karar ver lesını bır hav a bombardımamna tumtuş mcsidir. Parise donmek, Alman Fransu ve adadakı hava karşıkojTna mevzılerıle, elbirliğini kemalile belirtecek bir hâdise ada yakınında demırlı gemilerde onemlı sayılıyordu Fransız hukumeti, Visi de hasarlar japılmasma sebeb olmuştur. Duşman batarjalan tamanule susmağa kalmakla iki taraf arasındaki elbirliğinin, hiç olmazsa şimdılık askeri bir ma mecbur edılmışlerdır Japon hava kuvvetlen aynı zamanda Cebu adasında hijet almıyacağım gosteriyor. O halde elbirliğinin şimdıki safhası, mukaiemet eden duşman unsurlarını da Fransanm, eski muttefiklerine karşı mu bombalamışlardır. harib vaziveti almastna sebeb olmıvaMindanao adasına yapılan cak, Mihver devletleri, Fransızlan jehava» akınlan niden sılah kullanmağa mccbur etraeden, Tokyo 15 ( a ^ ) Domel ajansının ondan istıfade edeceklerdir. Bu istifade Füıpınler cephesmden aldığı bır habere tarzının bir çok nıisalierini hemen hagore, Japon denız kuvvetlerıne mensub tırlamak mumkundur. ucaklar, Mindanao adasında Malavbalan Meselâ garbî Afrıkanın meşhur üssii hava alanına ve gene Mindanao çımal olan Dakar, Mıhverin kullanmak ıstediğı kıyısmda Gagayan ve Delmonte hava bir yerdir. Sonra Madagaskar adası, uslerlne başanlı taarruzlar yapmışlar ve Mihver devletlerinin Hind Okjanusunda askeri tesisleri cıddi hasara uğratmışgittikçe genişletmek istedıkleri deniz lardır. lıarbıne çok buvuk jardımı dokunacak Birmanyadaki Çin kuvvetleri bir usttır. Tunustaki Bizcrta ussu da geri çekildiler Mıhverin işine çok yarar, ve Mihver devletlerinin Akdenizdeki mevkilerini Yeni Delhi 15 (a a ) Bırmanya cesağlamlar. Bunlara benzer bir çok ko nub cephesmde bulunan Çın ku\\etlen lavlıklar ve istıfadeler temin ederek çarpışınaja de\a.m ederek Swa ırmağıFransa ile Mihver arasındaki işbirliğini nın bır kaç kJometre şımalmde MyohjMurtefıkler alejhınde kullanmak ve la\a çekılmışlerdır Japonlar Birmanya Fransajı barbe suruklenmektcn koruja şımal doiusunda bır şehrı ve mer'sezi rak bu isufadeleri ıleri goturmek mum Bırmanvada başka bır şehn bombalakundur. mışlar ve snıl halk arasmda ağır kaBugunkü vazivete gore, Mihverin yıblara sebeb olmuşlardır. şimdiki hedefi budur ve Fıansadan bu Japonlar bir ;ehir daha aldılar istifadeleri temin etmek Mihver devletNevyork 15 (a a ) Çungking'den leri hesabına buyuk bir kârdır. Ve anAmenkan ajanslanna bıldınldığlne gore laşılan bugunku vaziyet, Fransadan daha fazla birşej istemeğe luzum bırakmı Çın ordusu sozcüsü, Mandalay ın 225 kiyor. Daha ileride ne olacağını kestirmek, lometre batısında bulunan Tungdwmdkımsenin elinde değildir. Ve hersey bu ye nin Japonlar tarafmdan işgal edıldıilkbaharla yaz mevsiminde vuku bula ğıni dun akşam haber vermiştir Bu durum Japon'ara Sıttang ve Irrauaddı cak muharebelerin netıccsıne bağlıdır. Şayed bu muharebeler, Fransız efkân nehn cephelerınl mudafaa eden Çın ve nmumiyesinin Laval'i tekrar iktidar Ingılız kuvvetleri arasına sokulmak ımınevkiınden duşurmeğe sevkedecek neti kânmı vermektedır. celer verirse o zaman, belki işbirliği Bir Hind bölüğü Japonlarla siyaseti kokunden baltayı jer. beraber harbediyor Fakat bu muharebeler. Laval'in mevTokyo 15 (a a) Domei ajansının kiini sağlamlavacak neticeler verdiği Cebu aan bıldırdiğme gore, Sıngapurdan takdirde. işbirliği sivasetinin jenı daha gelen bır Hınd boluğu Japonlarla bırlıktnuhim üıkişailar arzetmesi muhakkak te Cenubun ışgalı hareketıne ıştirak et«ayılır. miştir. Şimdilik vazivet bu merkezde goriinüyor. Elkstra ekstra zeytinyağınm toptan kilosu 101; yemeklik zeytinyağınm 93 ve 89 kurusa satılacak 2) Bu fiatlar Edremid, Ayvalık, Küçükkuyu ve İzmlrde toptan mağaza salış flatlarıdır. Bu mahaUerde ajrıca lk'nci bır toptancı kârı verilmez. 3) Birınci nevl kokulu çamaşır sabunu çıplak azamî fıatı S8 kunjştur Bu flat yağ İsühsal boltîelerinde sabunh:ınelerln toptan satış fiatıdır. 4) Perakendecı azamî sabş flatlan toptancının sabş İfatlanna normal fıre karşılığınm ve yü le 10 gayrısafı perakendecı kârının İlâvesile bulunacaktır. 5) Bllumum Fıat Muraka^je Komlsyonlan zeytinyağı, Rafıne yağı, Plrma yağı ve sabun flatlarını t u esaslara göre hemen tespit ve ilân edeceklerdir. Bataanda Japonlar 40 bin esir aldılar Laval iş başında! (Baştarafı 1 inci sahiicdc) de hiç bir ecnebi gazete mümessillne beyanatta bulunmadığuu soylemişUr. Vişiden beklenen siyaset Vaşington 15 (a a ) Fransız Kabinestndekı değışikllkler hakkında Vİşlden Harlcıye Nazırlığına salı gunu geç vakte kadar hiç bir haber gelmemış'lr Maamafıh Blrleşık Amerlka hukumetinin vaktıle Lavale karşı kat'î bir durum almış olduğu hatırlatılmaktadır. Şlmdı Vlşİ tarafından tecavuzkâr bjsiyaset bekleniyor Blrleşik Amerıkanın Hur Fransız makamlarına karşı taklb ettıği siyaset hakkında geçen pazartesl gunu Vaşıngton tarafından verılen notanın reddı keyflyetı bu sıyasetln habercisi sayılabilır. Bir takım Vişı memurlan münasebetlerın kesllmesı ıhtlmalı tahakkuk etüğı takdirde Blrleşık Amerıkada kalmak üzere tedbırler almaktadırlar. Lavalin Kabineye girmesi tngîltere ve Amerikada nasıl karfilandı? Ankara 15 (Radyo Gazetesı) Lavalin Fransada İşbaşına gelmesl munasebetıle Londra radyosu neşrlyatmda ağır bır vazıyetin hasıl olduğunu soylemekten çekinmeımştir. Diğer taraftan Amerikada Boston radvosu bu munasebetle şunlan soylemışlır: « Prensip ve ahlâk bflmiyen polltikacılığm en çirkin yollarından geçmış olan La\al Fransız mllletınln mukaddera'ınm başma geçTİştir. Şjndı Fransa ne yapacak?» Lavalin işbaşına getirılmesıle Almanjanm ne glbı bir gaye guttugu soruluyor Akla gelen bir ıhtimal Almanyanm, Rusjaja taarruza geçerken batı tarafını emnlyet altına almış olmak ıstemesidır Fransız hukumetindeki bu değışıkllğın sebebı garbda İklnci bir cephe açılması etrafında bugunlerde dolaşan rıvayetler de olabılir > (Baçmakaleden deran) tarekesîni esasen bu zihniyet içinde akdctmiş, yani bundan sonrası için Fransanm rankadderatmı kıt'sda ve dünvada Almanya ile elele jurümek esasına istinad ettirmişti Bu râhniyeti doğurmus olan sebebleri burada tekrar ve tafsil etmeğe ihhyıc gormuyoruz. Bizzat Mareşal InpiUerenin Fransız cepfaesine iştirakini kâfi ve sajnimî bnlmamış. Fransız donanmasınm Infiliz toplarile tahribi ise butun Fransayı mutehayyir ve mustarib kılmıstı. Esaslar bunlardan ibaret olmakla beraber Ingilterenin haUlan Fransız hczimeüni hemen takib eden hareketkre munhasir Ualmnarak ondan sonra tevali etmiş ve şaştlacak şev şurasıdır ki Amerika dahi çok geçmeden Fransaya aleyhtar ve Fransayı tazyık edıci siyasette Ingiltereye katümıstır. Amerıkadan Fransaya gelen iaşe maddeleri kesilmiş ve nihavet ParLs bombardımanları Fransaya karşı husumetkâr AngloSakson si\ase(i ustune tuy dikmiştir. Mucadele sahnesinde bu hatalı kıiçuk işler devam ederken oteyandan harb çok bu>uk inkişaflar arzedi>or ve Fransanm ehemmiveti iki taraf için de buyudukçe büjuvordu. Şark seferinde kendi talihini ve belki bu harbin mukadderatını tayine giderken Almanva Fransanm vazıh bir vaziyete sahib olduğunu gormek ihtiyacında idi Hususile Suslarm tazyikilc AngloSaksonlann ikinci bir cephe açmalan bahis mevzuu olan şu sıralarda. Çunku Almanya) a karşı bu ikinci cephe olsa olsa Fransız sahülerinden vapılacak bir ihracla açılabilırdi. Almanya bojle bir vazivet karşısında ve artık mabadi için Fransanm kat'î bir karar almasını luzumlu sajmış ve anlasılan ona gore de açık ve sert konusmuştur AngloSaksonlarca Fransız sahillerine yapılmasma tesebbüs olunabilecek bir ihrac teşebbusile Fransu mustemlekelerine el atılma hareketlerine karşı Fransa nasıl dav ranacaktı? Anlasılan Almanya valnız bunu bilmek istemekle kalmıyarak kendi goruş ve anlajışına göre Fransanm uzerinde >uru>eceği yolun neden ibaret olduğunu gostermiş ve aksi takdirde almağa mecbur olduğu tedbirleri de ihsas etmistir1 Mutareke kendiliğinden boznlscak metropolu ve imparatorluğn ile bntün Fransa işgal edilecekür. 6 kişi öldü, 6 da yaralı var Trabzonda pkan Halk gazetesinin rerdığı malumata gore, bır kaç gun evvel Surmenenın Cırva kösmnde ınfılak net cesı fecı bır kaza olmuş ıkısi kız, dördu erkek olmak uzere altı kışı olmuş, altı kışı de yaralanmışür. Vak'a şudur Cırva ko.unde motorculuk eden 38 yaşlarında Hamdı Karabacak, üç tayfasüe birlıkte Yunus balıgı avlamak maksadile Gıresuna açümışUr. Av işıni 1 bıtırerek köy erıne donmekte olan balı'ıcçılar Vakfıkebj önlerıne geldiklerı sırada denizde şamandıra şeklınde bır cismln yıizmekte olduğunu gorerelc bunu motore almağa teşebbus etmışlerdır Bu cıs'm çekılirken altına 6, 7 metre uzunluğunda bir telle baglı ikinci bir cısmın bulunduğu gorülmüş, her Ikısi de motore almarak ambara yerleştirilmlştlr. Bahkçılar. Cirva köyu sahiline geldıkleri vakit aüelennın de yardımile motorü boşaltmaga baslamış ve bu arada denizde bulduklan şeylen de dısan çıkarmışlardır. Fakat şamancıraya benziyen bu iki parçadan bırı anl olarak patlamış, bunun tesirUe de Hamdi Karabacagın, bırı 3, digeri 7 yaşında iki kızı, 16 yaşında cglu Hakkı, 17 yaşlanndakı Enver, 30 yaşlannda Hakkı Demirci ölmüş Hamdi Karabacagın aılesile 10 yaşlannda Nanm ağır surette, Hamdi Karabacakla üç tayfa da hafıf olarak yaralanmışlardır. Temel ismrnde 55 yaşlannda birl de kaza netlcestnde ölenlerden bir tanesınin yegenl oldugunn haber slınca, kalb sektesinden ölmüştür Alâkadar makamlar tahkıkat yapmaktadır. Türk Inkılâb Enstitüsü hakkında Ankara 15 (Telefonla) Bugünkü B M. Mecllsi toplantısuıda, kurulacak olan «Turk Inkılâb Tarıhi Ensütusu. adının tTurk Isüklâl ve Inkılâb Tarıhı KnsUtusü» şeklınde değışünlmesi hakkında Kâzım Karabekır (Istanbul) un takrırı gorüşulmuş ve Başvekıl Dr. Refık Saydam kursuye gelerek çu beyanatta bulunmuştur: « Arkadaşlar, biı bu enstitünun kanununu gonderirken, bundan evvel ınkılâb derslerı vardı. Onun yerıne bu enstıtuyü kurduk İsmin değiştirılrnesine bendeniz bir lüzum görmüyorum Zaten teklıf kanunun ruhunda mundemiedır Bmaenaleyh ınkılâb enstitüsü şeklinde kalmasını zannederim ki arkadaşmuz da terclh buyururlar. O şekılde kalırsa daha muvafık olur > Bunu müteakıb Kâ*ım Karabekirln takriri reddedilmiş, STI baskınlanna dair kantn lâyıhası ile Sümer Bank ve Tıtaşm bır Macar firmasile akdettikleri anlaşmanın Türk Macar ticaret anlaşması hüktımleri haricinde tatbık edümeslne dair kanun l&vîhasının birind muzakereleri vapılmıstır Von Papenin iki mekhıbu (Baftarafı 1 inci sahifede) burunduğunu bildrrerek mahkemeye tevdi etti. 10 nisan 942 tarihll olan bu mektubda ezcumle denılıyordu fci, «suıkasd failı Ömer Tokadın Türk gaaetelerinde neşredilen resmini gördüra. Kendisini evvelce başka taraflarda gördüğumü hatırlamıyorum. Esasen yolda gördüklerime dikkat etmek mutadım degildir» Von Papen, sureti umumlyede pazardan başka gUnlerde saat 10 sularında ikametgâhından çıkar&k burosuna yaya olarak gittiğını, oğleden sonra 1,30 a dogm otomobüle avdet ettig.nl kaydettıkten sonra «şüphe yok ki suıkasd fallı uzun bir gözleme neticesinde benim bu itiyadlanmı ögrenmiş olacaktır» dıyordu. Mevlidi Nebevî Sayın Mareşal Fevzj Çakmak kızı ve Guzel San'atlar Akademısı Dırektoru Burhan Toprağın e^ı Bayan Ayşe Muazzezın olumünun uçünciı yıldonumu olan 17 nisan 1942 cuma gunü oğle namazını müteakıb Hacıbayram camıınde Mevlidi Nebevî okunacağından axzu edenlenn teşrıflerı rıca olunur. *** Yannkl ernma günü Caddebostanı Gallbpaşa camiinde cuma namasanı müteakıb babamız emekli binbaşı Mustafa Nailinln ruhuna ithaf edilmek üzere Mevlid okunacağından arzu eden zevatın tesrülerl rica olunur. Eşi Oemüe oğulları Adfl, Ziya Enver Laval'in hukumete getirilmesile birind «ık, jani Fransanm mutareke hükümleri dahilinde Almanya ile işbirliğine giden bir jol Uzerinde jürümesi fikri galebe çalmıs bulunuvor demektir. Artık ikinci cephe hesabına Fransız sahillerine asker çıkarmak işi biıtun butun zorlaş M. Hopkins, Londra elçimizle mış sayılmalıdır ÇOnku Almanyaya ilâgörüştü veten Fransa dahi icabmda kendisini silâh kuvvetile müdafaaya karar vermis Londra 15 (a a ) Birleşik Amerloluvor Fransadaki tebeddulun baş sebe ka Genelkurmay Başkarı General Marc bi ve baş neticesl budur al bu sabah Polonya Başkomutan ve VUNUS Başvekıu General Sikorskl ile şahsi ve uzun bir gorüşme yapmıstır. Harrı Hopkins, bu sabah Türkiye büyük elçisi Rauf Orbayla görüşmuştür. Şark ccphesi harekâtı Times ateş püskürüyor Londra 15 (a a ) Times gazetesinin dlplomaük yazarı şoyle diyor. Laval, Ingıltere ve Amerıkaya kırsı Alman zaferlnı sağlamak ıçln her seyı yapacaktır. O, Franasyı Alman fatıhler lçln bir tersane ve hububat amtarı hahne getırmeğe hazırdır. Hukumete donmesı Almanların Frsnsız milletinın Işblrlığlnı sağlamak ıçın yaptıkları gayretlerın aklm kaldıgını gostermektedlr. Daily Express'ln kaydettlğı bu habere gore, Hltler, Petenm Alman fabrıkalarına 500,000 muhendls ve mutehassıs ışçı gonderllmesı tekllfıni reddetmlş olmasını veslle yaparak Kabınede değışıkllk yapümasını bir ulumatomla lslemıştlr. Berlîn 15 ( a a ) Alman ordulan başkumandanlığının tebliği: Doğuda duşmanın taarruz faaliyeti biraz daha zayıflamıştır. Yalnız bazı nadır noktalarda duman oldukça ehemmıyetlı kuvveMerle taarruza geçmışse de püskurtulmuştur Alman kuw telerınm yaptığı taarruzlar mahalli başanlarla bıtırllmıştir. Ordu ve ağır topçu Leningradm askeri tesıslerinı ve bu arada bir muhimmat fabrikasını top ateşi altına almıştır Çıkanlan yangınlar uzun sürmüş ve lnfilâklar olduğu görulmüştür Alman savas tayyarecılennın Sivastopol lıman tesıslerıne ve bir hava alanına yaptttlan taarruzlar iyi neticelerle bitmıştir. S A R A Y Sineması Gorülmemiş bir mnvaffakryetle çöstermekte oldnğn ve Mireille BALİN ve Fosco GÎACHETTÎ 1 A L K A Z A R MUHASARASI FBANSIZCA Emsalsiı aaheserinia SÖZLÜ OEÜİNAL K&SHASININ nin harfkulâde btr tarrda yararhklan ĞİNİ BİR KAÇ GÜN DAHA GÖSTERİLECEĞİNİ Sayın HARBİN sinema aevcr müdavimlerine mujdeler. ATEŞİ, SAÎTATİN KUDRETt AŞKTS AZAMETİNDEN TARATILAN BÜYÜK ESEB Roosevelt'in yeni nutku (Baştarafı 1 inci sahifede) lâzundır Bu medenıvetin yaşavacagına, kendım tamam.le kaniim Heplmiz fedakârlıklar yapmalıyız .Fakat sonunda galıb çıkacagız Bu yanm kurrenrn her hangı bır kısmı Alman hâkımıyetı altına gırdiği takdirde durumun nasıl olacağını duşündukoe ürperiyorum > Ruzvelt, Mihverin yenılmesinden sonra gelecekte Amerıkan medeniye*ıne taarruz edılmesine mânı olmak suretile Amerıkan mllletlerinın çok önemli bir rol oymyacaklarıru dıplomatlara söylemiş ve demlştir ki: « Bu harbin sonunda, Mihver yenıldıkten sonra, ışlen yoluna kovmak faalıyetlne başlandığı vakit, butun dunyada ne yapacağımızı kararlaştırmak ıçin Amerıkalılar arasında tekrar blr meclis kuracağız > Cripps Kahirede Kahire 15 (a a ) Sır Stafford Cripps Kahıreye varmış ve Tahrandan gelen kızı tarafından karşılanmıştır. Bu akşam L A L E sinemasında *** Kahıre 15 (a a.) Cripps Hüıdıstanda askerî vazıyetin iyi olduğunu soylemış, fakat düşmana yarayabılecek olan tafsılâtı vermekten çekınrruştlr. Hındıstandaki vazıfesl hakkında Londradaki kazada bir de Cripps, harb kabmesıne bır rapor gönömer Rıza DOĞRUL derdıginı ve Londraya vardığı vakit Ageneral öldü vam Kamarasında beyanatta bulunacaTeşekkür Londra 15 (BA.) İngıKere cenu gını söylemıştır. 27 mart 942 cuma gunu akşamı saa' bunda. pazartesı gunü yapılan muhtelıî Cripps şunlan ılâve etm'ştlr: yırmıde Havdarpaşa Nunıune hastane talimler esnasındakı kazanın 23 kurbanı < Hind liderlenle yaptığım gönişmeEinde henuz mınımmi oglum Osmanın mev anında Tuğgeneral Grant Taylor da ler dos^ane durust ve samım! bır hava hayatının pek tehlıkelı bır anında korpe bulunmaktadır. ıcinde cerevan etmlstır > vucudunde hazıkane yaptığı amelıyattan dolayı asistan operator Bay Nejada, a Uyuyor musun Seniha? mellyattan sonraki tehlıkelı anlarda g5s Hayır. tenlen ihtımam ve şefkath alâkaların Nlçın konuşmuyorsun? dan Sertablb Bay Kâzam Lakaya mual Içimdeki sarsıntıya bakıyor, kenul ljm operator Bav Perıdun Şevket Ev kendlmle konuşuyorum, Ferıha rensele ve mesaı arkadaşlanna, kendı Ne olur, kendini bu kadar tuketme evlâdıymış gtbl candan alâka gösteren AH Terlha, beni anlamalısın Butun hemşıre Bayan Cahldeye ve arkadaşla bu halleri, bu buhranları, bu muthiş nna kalbî teşekkurlerımı bıldırmeğı \ic ıstırabı ben de fazla buluyorum. Buna danl bır borc bllırım Allah raza olsun. rağmen blr Peygamber sabrı göstemek Herkes neş eıl, saatier samlmi bir hava ıçmde ılerliyordu. Onun uzaktan uz"ğa var olsunlar. İçımden gelmıjor. Bu gece zivafete İştirak etmiyecek munhasıran benımle meşgul olduğunu Musa Topba? rıissedıyordum. Çok dalgm bir gorunuşü nisin' *** vardı. Bır aralık Ferıha kulağıma ağl Hayır. Babamız emekli bmbaçı MTTSTAPA olmadığını Gucenme, sinirlenme ama bu doğru lerek parmağında yuzuk NAILI nin vefatı dolayısile gerek cenaolmıyacak. Mesleğımlzin butun ınceıık fısıldadı. zeye ıştirak suretıle ve gerek mekta'o lerinı kavramak ve onun icablanna Bu haberle de kat'iyyen alâkadar o\e telgrafla veya bızzat tazıyet lutfun hürmet etmek lâzım. Her turlü acılara lamıyordum O kız ne olmuştu? Ayrılda bulunan sayın zevata mınnet ve te goğus vermek mecburlyetındeyiz. Me mıslar mıydı'' Yoksa olmuş muydu? Sışekkurlerırmzin arzına muhterem gaze tln ve cesur olmak gerek kardeşım Her nan serbest mi kalmıştı'' Butun buntenizin tavassutunu dıleriz. şeyden once bu mesleğın mahyız. Gok larla benlT hiç blr llışlğlm olamaz dıEşı Cemıle, oğulları Adıl, Zıya, Enver lerm çocuğuyuz. Bunu unutmamalıyız. ye omuzlarımı sllklyordum Onu daıma sevmekte olduğumu, onun vuzunden Haklısın. Gayret edeceğlm. VEFAT Gece Seyhanparkta bizı blrbirimıze gencllğımln en guzel yıllarını kendime Erkânı harbıye ferıkanından merhum tanıttıklan zaman ona bır yabancı glbı zehlr ettığımi teslım edlyor, fakat hanIsmaıl Hakkı (paşa) mahdumu tabıb ellmi uzattım. Avuçlarımın ıçınden ge gı şartlar altında olursa olsun onu katkaymakamlığmdan mutekaıd Cemal çen ellerınln ateşı llıklerime kadar İş lyyen affedemiyeceğımi de lçten ıçe Eerk bır muddettenben muptela olduğu ledı Nlşanlandığı gecede olduğu gibi tekrarlıyordum. Ona o kadar derınden hastalıktan kurtulamıyarak dun sabah gene onun gozlerine bakmak'an korku kırılmışım kı... Onun da tenefhıs ettiği hava ve nlvefat etnuştır Cenazesı Ş'^şlı, Halâskâr yor ve ona kaflyyen muhatab olmamçin bulunduğunu bılmedlğım bu sıcak, Gazı caddesl 259 numaralı evınden bu ğa dikkat ediyordum. Seyhanm kıyılarındaydık Ay en güzel aydınlık ve, guzel şehır lçınde ıkl azablı gün saat 12 de kaldınlarak cenaze namaza Patih camıınde kılındıktan sonra ışıklarıle durgun sulann ustunde orgu gece geçlrdım. Mersıne doğru uçarken ler orüyor, zarıf nakışlar işliyordu. onun son dakikada gozlerıme takılıp Ö SONEN IŞIK R U D Y A R D K İ P L İ N GTn bürün dünya Usanlarma cevrilen en büyük eseri RONftLD GOLMftN'ın * t ^ M £ " İ D A L U P İ N O'ırnı ™ , ^ r l y""a" Heyecanla tıtremek, takdirle ağlamak, zevkle seyretmeğe hazırlanınız. Programa ilâve olarak: VVALT DİSNEY'in en güzel Renkli M 9 K İ si aV Lutfen numaralı yerleriruzi erkenden kapatınız. Telefon 43595. ^M Güzel çalıyor diye düşündüm ve sesinin de çok guzel, tesirll ve çek cl olduğunu ılâve ettim. O dakikaya kadar gozümde hoppa, şımarık, arzularının ardı arası kesılmıven bir çocuktun. Zekânı, enerjlni takdır edıvordum Fakat o kadar . Senden manalı blr gene kız doğablleceğlne asla ıhtimal veremlyordum. Butun gün erkek çocuk oyunlarıle haşlr neşlr olan mutfakta bacıyı, evde dadıyı tahammul edilmİ2 muzlblıklerle saşkma çeviren: babasınm ve ablasının sevgısinden, zâfmdan istifade hatta onları istismar eden bu hoppa çocuşu bu orta derecede blr talebe olan kızı bir kadın olarak beğenmeme ınıkâD voktu. Fakat niçin bUrnem, belki çok hlslı blr dakıkamdı Belki Marmaranm derlnlerinden gelen seslerln, bahçemn yeşılinden tüten havanm da bu sarsıhşımda rolleri vardı. Gayrııhtlyarî musıklnle ve sesınle buyulendlğnıl hıssettim Sana doğru blr yaklaşma, bir çekilme duydum. Ruhumun hamlelerı'e seni bulmağa koştum Salondan girdiğlmı farketmedln Arkadan çok nefıs bir görünuşün vardı Parlak ve çok sıyah buklelerin gene omuzlarını kapamıştı. (Arkası var) S I Z I No. 52 Bu pek muhim, tarlhî ve heyecanJı gunler lçınde ben onun uzun, blr hayli uzun mektubu ve büyuk ltlrafı karşısındayım. Vazife saatlerimin haricınde o mektubun birçok parçasmı duşunmekten kendımı alamıyorum. «.. Yolunu şaşırmış blr ınsanm telâşı ve ıstırabı içlndeyim Seniha Bılmem benı anlamak luzumunu hlssedecek misin' Fakat ne olursa olsun yazmadan olamıyacağım. Nıhayet ıkı akraca çocuğuyuz Her şeye rağmen bırbirimlze duşman olamayız, Şımdl bnak da çok eskılerden konuşayım. Senı sev dığlmı anladığım daklkadan başlıyayım: Bir akşamdı Bahçede dolaşırken pıyanonun seslnı duydum Bu çok sevdiğim bir senfonı idi Haflf bir ıslıkla da bu harikulâde güzel seslere ıştirak edıyor, sonbabar akşamınm durgun ve serin havasını İlâhileştıriyordun. Yalıya doğru yaklaştıkça sesınln ruhu bir kavrayışı, uzaklaştıkça da kendıne doğru sur'atle ve başdondurucu bir şekılde çeklşı vardı. kalan bakışlarmı, o bakışlardakı huznu, melâll ve perlşanlığı duşunmemeğe, varlığundan sokup atmağa çalısıyor, çırpınan dujgulanmı man'ığa davet eden kaiamla mucadele edıjordum. Ankaraya donuşumuzd^n az sonra harb başladı. Esasen blr yıldır kıt'ayı kaphyan bulutun arkasından blr şejler çıkacağı beklenlj ordu. Dunyanm bu en medenî parçası bir suru surprlzler e karşıla=ıyor, hvr kaybı dlğer blr kayıb takıb edıyordu. Nlhayet gorunuşte pek basıt olan bir korıdor mesele=ıle otuz dokuz harbı patlak vermiş oldu. Blr eylul sabahı aldığımız bu haberle pek fazla hayrete duşmedlk Derhal blzde de tedbırler alınmağa basladı Gazetelerln ıklncl tabıları kapışıbvor Radyo başlarmda, hoparlorler karşısında halk yığınlan goze çarpıyor Yedek subay ve erlerln blr kısmı staj ıçın askerî vazıfelerl başına çağırılıyorlar Uzaklarda e^en hârb havası bizde de derın bir alâka ile takib edüiyor. Sırb çetelerile hükumet kuvvetleri arasında şiddetli musademeler Sofya 15 (a a ) Ofi Asilerle Sırb hukumet kuvvetlen arasmda sıddetli çarpısmalar olrrustur. Asllerden 860 kisının olduğu soylenmektedır 60 esır kuni'una dızılmiştır Hukumet kuvvetlerlnin kayıbları ehemmıyetli değildir. Bosna sımalınde bır çok köyler ası kuvvetler tarafmdan bosaltılmıstır. Dığer taraftan. Hırvat tebbğıne göre, ıkıncı Ustası alayı, 9 ve 10 nisan günleri Sarav Bosna şlmal doğusunda birçok koylerl gerı almağa muvaffak olmuşlardır. fazan: Miikerrem Kâmil Su Tenasüb, hassasiyet, zarafet 1785 tarıhmden bugune kadar iki asra yakın mutemadî çalışmalar neticesinde meydana gelen mınimmi şaheser: Vacheron ve Constantın saatı buyuk âlımler ve maruf san'atkârlar esend'r Cenevrenln meşhur saatçılen Vacheron ve Constantin'ın dunyanm beş kıt'asmda takdır olunmasımn sebebı, hankulâde zengm sa*ıt çeşıdlermın tenasubü, hassasıyeU ve zarafetidır dıyorlar Mılnevver âlemde Isti^naî bir itibar kazanmış olan, ha^metlı Vacheron saatlenni, ancak Turkiye mümessilleri Bay Z. Saatmanda bulabüırsıniz.