8 Nisan 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TAKSIIH S i n e m a s ı n d a LEYLÂ Türkçe filmlerin harikası 18 inci yılsayı: 6336 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Başvekll tarafından cevablar verilmiştir. Bundan sonra ruznamenin diğer maddelerine geçllerek mekteb talebesi arasında sisara içmenin ne dereceye kadar müteammim bulunduğunu Maarif Vekilinden soran Bursa meb'usu Nevzad Ayasın takririne Maarif Vekili ve Antalya mendireğinin inşası hakkında hükumetin ne düşündüğünü soran Antalya meb'usu R a . sih Kaplanın takririne de Munakalât Vekili tarafından cevablar verilmiş, ruznamede başka madde kalmadığından saaı 20^3 te toplantı nihayet bulmuştur. BİEİNCİ SINIF SarayLokantası Sahibi: Mustafa Nezih Albayrak Seçme ve eşsiz yemekleri ve tam çeşidli mevsim balık ve levrekleri ve turfanda sebze ve nefıs yağlarile muhterem müşte Telgraf ve mektub adresı: Curahuriyet İstanbul Posta kuhısu: îstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Çarşamba 8 Nisan 1942 bek durağında No. 31. Iefon: 49005 Parti Grupunda Ziraat Vekili, umumî istihsal durumumuzu izah etti Haydarpaşada bir İngilîz harb kabinesinin son kararı • • Muhtelif suallere Başvekille, Ticaret ve Münakalât Vekilleri gereken cevabları verdiler Ankara 7 (a.a.) Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grupu umumî heyeti bugün saat 15 te reis vekili Seyhan meb'usu Hilmi Uranın reishğinde toplandı. Celsenin açılmasını ve geçen toplantıya aid zabıt hulâsasınm okunmasını muteakıb kürsüye gelen Ziraat Vekili Muhlis Erkmen senenin umumî ziraat durumunu ve günün ziraî ihtiyaclarile bu bakımdan alınan tedbirleri uzun uzadıya izah etmiş ve bu mevru üzerinde söz aLan müteaddid hatıblere kanunun mahiyetine göre Ziraat ve Ticaret Vekillerile Başvekil Dr. Refik Saydam Bir tramvay devrildi, 1 kişi öldü, 16 kişi de yaralandı Riom muhakemesi ransanm hezimeti mes'ullerini arıyan Riom mahkemesi mes'ul ve şahidleri dinlemekte devam ederken muhakemede şimdiye kadar tutulan esas ve usul haricde iki turlii telâkkiye uğradı. Mahkeme işe lüznmu muhakkak bir harbin hazırlanmasile sevk ve idaresindeki noksanlan a n yan bir yolla işe başladı. Bu tutumdan Anglo Saksonlar memnun olarak kendi müdafaalarında Daladye'leri, Leon Blum'lan nerede ise alkışlıyacak bir tavır tuttular. Almanya ise boyle bir muhakemede aramlacak mes'uliyetin asıl Fransayı harbe sürüklemiş olmak noktaEinda toplanması lâzun geldiği kanaatinde bulunarak Riom mahkemesinin hâlâ Almanyaya husumeti esas tutan bir yolla işe başlatılmış olmasını gayrihakikî, gayrisiyasî ve herhalde Fransanın menfaatlerine uygunsuz gördüğünü saklamadı. Bundan da Mareşal Peten Fransasile Almanyanın münasebetleri arasında az çok bir soğukluk husnle gcldi. Riom muhakemesinin tuttuğu yoldan AngloSaksonlann niçin memnun olmuş olduklan şimdi daha iyi anlaşılıyor. Riom mahkemesi ittihaz ettiği muhakeme usulile harbin Fransa için de bir zaruret olmuş olduğunu zımnen kabul edince bu telâkld tarzı diinya efkân umumiyesi önünde İngiltereyi de müdafaa eden bir iş oluyor, netice itibarile ve dolayısile Almanyayı Fransanın dün olduğu gibi bugun de. yarm da hasmı gibi göstermiş bulunuyordu. Bu gidiş Almanyanın Fransa ile akdettiği mütareke ile varmak istediği ve FTansaca da azçok kabul olunduğuna inandığı gayeye muhaliftir. Almanya Fransa ile Avrupa kıtası içinde işbirliği yapmağı ve bundan sonra beraber çahşmağı diişüniiyor ve Mareşal Peten Fransasının da bunu böyJe kabul ettiğine inanmak istiyordu. Riom muhakemesi münasebetile ikide bir Almanyadan Fransa alejhine yapılan neçriyat tufanı işte bu sebebden ileri geMyor. Hakikaten bu imkânı da ihlâl ettikten sonra Riom muhakemclerinin neye yarnacağına akıl erdirmek zordur. Bu muhakemelerin safhalarından memnun olmakta İngilizlerin acele ettiklerini sanıyoruz. Mareşal Peten Fransası mütarekeye gitmek için İngilizler tarafından jalnız bırakılmış olduğunu çok acı ifadelerle ileri sürmüştü. Eğer günün birinde Riora muhakemelerinin bir neticeye varması mukadderse orada hiç olmazsa müddeiumuminüı bu tezi kuvvetle tebariiz ettireceği kuvvetle tahmin olunabilir. Fransız hezimetinin bizzat Maresala en ağır gelen tarafı bu noktada toplandığına müteaddid misallerle dikkat edilmiştir. Esasa gelince Riom muhakemesinin hakikati ve yalmz hakikati bulmak yolunda yürihen millî bir gayret gibi görünememekte olmasına nazaran bunun Fransa hesabına da adlî olmaktan ziyade s'yasî bir muhakeme olduğunu kabul etmek daha doğru olacak sanılır. FranBIZ hezimetinin sebebi yalnız hazırlık noksanlarından ileri gelmis değildir. Bu hazırhk noksanlarına rağmen memleketi harb ateşinin içine atmıs olmanm mes Hind Müdafaa Nazırlığına bir Hindli getirilmesini Londra kabul etti İngiliz cevabını tetkik eden Hind kongresi e e v a b ı n ı bugün bildirecek Derrilen tramvay arabasımn kazadan sonraU razlyetl Yeni Delhi 7 (a.a.) Hind kongresinin muhtırasına karşı İngiliz harb kabinesinin verdıği cevabın Cripps tarafmdan tebliği sırasındaki kısa buluşmalanndan sonra kongre reısi Azad ve Nehru kongrenin 4 saat süren icra komitesi toplantısına gitmişlerdir. Azad Hind kongresi icra meclisinin karşıhk teklifleri hakkında İngiliz harb kabinesinin cevabına aid olarak kongrenin bir karara varmış olduğunu bu akşam bildirmiş ve kongre kararını yarm Cripps'e iblâğ edeceğini ilâve etmiştir. Cripps'in beyanatı 4« perşembe günü(Arkası sahife 3 sütun 6 da) Izmifde esir mübadelesi İngiliz ve İtalyan hastane gemileri dün geldiler Değiştirme bu sabah 7 de başlıyacak, ingiliz vapurunda 340 italyan gemisinde 59 malul esir bulunmaktadır İzmlr 7 (a.a.) Anadolu ajansmın hususî muhabiri bildiriyor: Sakat ve malul ingiliz ve İtalyan esirlerınin mübadelesi bu esirleri taşıyan hastane gemilerinin limanımıza gelmelerile filen başlamış oluyor. Saat 15 te 14.000 tonilâtoluk İtalyan Gradısca hastane gemisi ve saat 16.30 da 22.000 tonluk Ladoverıcastl ingiliz hastane ge misi kendüerini Turk kara sulan hududunda karşılıyan pilotlanmız refakatin de ümana girerek komutanlık önünde demirlemişlerdir. Her iki gemide bulunan beynelmilel Kızılhaç delegeleri tahsis edilen motörlerle refakatlerinde mihmandarlan olduğu hade karaya çıkarak komutanlıkça temas ettirilmiştir. Vaktin gecikmesi dolayısile mübadele* nin yarın sabah 7 de başlaması kararlaşmıştır. Komutanhk namına hoş geldiniz, demek ve hastalann hatırlarını sormak üzere bir yüksek subayla ve Kızılay İzmir merkezi namına bir heyet gemilere gitmiştir. Mübadelenin, gemiler Devlet Demiryollarının Alsancaktaki büyük iskelesinin iki tarafına yanaşünlarak yapılması kararlaştırılmıştı, fakat sert bir inbat rüzgârı bu karann değiştirilmesine sebeb olduğu gibi gemilerin yüksek tonajda olması da bu hususta ayn bir amil olmuştur. Mübadele işi için bir körfez vapuru iki büyük sal ve İstanbul romorkörü tahsis edilmiştir. İşe önce İngiliz gemjsindeki İtalyan esirlerinin boşalnlmasile başlanacak, sonra İtalyan gemisindeki İngiliz esirleri boşaltılacaktır. Çok büyuk bir kalabalık sahil boyunda gemileri görmek için toplanmıştır. (Arkası sahife 3 sütun 6 da) Yaralıların biri ağır, diğerleri hafiftir Dün sabah Haydarpaşada entaniya hastanesi onündekı virajda feci bir tramvay kazası olmuş, bir kışı ölmuş, 16 kişi yaralanmıştır. Vatman Zekeriya oğlu Kemalin idaresindeki 4 numarah ıkinci mevki Bağlarbaşı Kadıkoy tramvayı 9,20 raddelerinde Haydarpaşa Askerî hastanesi civarmda birdenbiro hlzlânmış ve gittikçe sür'ati artarak entaniye hastanesi önünde virajda yoldan çıkmış ve sağ tarafa devrilerek hastanenin duvarına çarparak hurdehaş olmuştur. Tramvayda bulunan yolcular hiç birşeyden son dakikaya kadar şüphe etmediklerinden kurtulmağa muvaffak olamamışlar ve devrilen tramvaym içuıde kalarak yaralanmışlardnr. Haydarpaşa lisesinde okuyan oğlunu ziyaret ettikten sonra evıne donmek ü zere entainye hastanesı duvarı dibindeCArkası sahife Ankara Aiırcesa mahkemesi heyeti Suikasd muhakemesi tkinci celse bugün 9,30 da başlıyor Ankara Ağır cezasının bugünkü toplantıda. Ankara ve İstanbulda bulunan şahidleri dinlemesi muhtemeldir Ankara 7 (Telefonla) 24 şubat sabahı Atatürk bulvannda Almanya büyük elçisi Von Papenin şahsına tevcih edilen suikasd muhakemesinin ikinci celsesi yarm sabah^aat 9.30 da Ağırceza mahkemesınde yapılacaktır. 1 nisan celsesinden bugüne kadar geçen bir hafta zarfmda tahkikatın dennleştirilmesine dair islerle geçen celse muhtevıyatı rusçaya tercüme edilerek suçlulardan Pavlof ve Kornilofa bildirilmişti. Bundan başka mahkemede Ifadesine müracaat edılecek İstanbulda bulunan şahidlerden bir kısmmm yarınki celsede dmlenmesi muhtemeldir. Yannki celsenin 9 30 dan itibaren başhyacak olan kısmında önce tahkikat evrakının ve dava dosyasınm geri kalan tarafı okunacaktır. Bundan sonra infilâkı müteakıb muşahede edilen emareler ve delilleri tetkik ederek hâdisenin ne şekilde vukua geldiğini ve hangi suretle tertıb edildiğini en modern teknik usuller ve gorü^lere göre tespit eden müt«hassıslarla Ankara tabibi adlisi doktor Behcet Kamavın müştereken hazırladıkları rapor okunacaktır. Hâdisenin sureti cereyanı hakkında bazı gazeteler t a . rafmdan yapılan neşriyatm, bu aradi suikasdci Ömer Tokadın hâdlse günü elinde tuttuğu maddenin sis makinesi olduğu kanaatinde bulunduğu ve kendisinin suç ortaklan tarafından aldatıldıgı(Arkası sahife 3 sütun 5 te) BERLININ NOTU Ankarada yapılan muhakeme • Şark cephesınm merkez kesiminde Alman ordular grupu kumandanı Feldmareşal Von Bock Vatman Kemal, kaza hakkında izahat veriyor «Sovyet iddialarının boşluğunu isbat etmektedir» Berlin 7 (a a.) D. N. B: Von Papene karşı yapılan suikasdm Türkiyenin komşularile arasını bozmak için Almanya tarafından tertib edildiğine dair Tass ajansının iddialannı ele alan Alman basım, böyle iddialann Sovyetlere mahsus usullerden olduğunu ve Ankarada yapılan muhakeme gidişinin daha şimdiden Sovyet iddialarının boşluğunu ispat ettiğini yazıyor ve Sovyetlerin zorbaca hareketlerle Türkiyeyi ve îsveçi mütemadiyen tahrik etmek istediklerini belirtiyor. Kış harbi sona erdi Berline göre Ruslar, üç aydanberi yaptıkları taarruz Yeni tasarruf bonoları satışa çıkarıldı Halkımız hem emin bir menfaat kaynağî bulmakta. hem millî müdafaamızın ihtiyaclarını karşılıyan bir vatan vazifesi yapmaktadır Naliye Vekilinin beyanatı Ankara 7 (a.a.) Maliye Vekili Fuad Ağralı Anadolu ajansma şu beyanstta bulunmuştur: « 3 üncü defa 25 milyon liralık tasarruf bonosu çıkarılması salâhiyeti veren 4165 numarah kanun yürürlüğe girmiş bulunuyor. Faiz, vade ve kupon itibarile evvclkilarin ayni olan bu bonolar bu günden itibaren memleketin her tarafmda satısa çıkarılmıstır. Daha evvel çıkarılmış olan 50 rrilyon liralık tasarruf bonolarınm çok kısa bir zamanda satılmış olmnsı ve halkımızın bono satın almak İçin tevali eden müracaatlerine bakılırsa bu son 25 milyonun da tehalükle karşılanac?ğı muhakkaktır. Halk, faizi peşin verilen ve İstenilen anda paraya çevrilmesi kabil olan bu bonolarla tasarruflanna en emın ve cn kârlı bir plasman bulurken ajmi zamanda bu bonolar hasılâtının millî müdafaamızın artan ihtiyaclarını karşılamaga yaradığıru bılerek bir vatan vaMaliye Vekili Fuad Ağraü zifesi ifa ettiğine kanidir. Vatansever halkımızın Curr.hurıyet maliyesine gösterdiği büyük itimada ne kadar teşekkür eteek yeridir.» larda pek büyük kayıblara uğradılar Berlin 7 (a.a.) Alman orduları başkomutanhğının tebliği: Şark cephesinde, Alman hücumları yeni muvaffakiyetler kazanmıştır. Cephenin bir çok kesiminde, düşmanuî mahailî hücumları püskürtülmüştur. Leningraddaki mühim askerî tesislerin ordu ağır topçusu tarafından bombardımanı, devam etmektedir. Dün gündüz, şark cephesinde, 29 düşman tankı İmha edilmiş ve 60 Sovyet tayyaresi ya düşürülmuş veya yerde tahrib olunmuştur. Lüzonda Siddetli bir taarruza geçen Japonlar Amerikan mukavemetine rağmen ilerlemeğe başladılar Vaşington 7 (a.a.) Tebliğ Filipinlerde: Bugün Bataan'da muharebeîer şiddetle devam etmiştir. General Wainwright kumandasmdaki kıt'alar Japon hücum kıt'alarınm mükerrer taarruzlarına inadla mukavemet etmektedirler. Dün gündüz düşman bazı kazanclar elde etmişse de bunlan ağır kayıblarla ödemiştir. Bu taarruzlar topçu ve pike bombardıman ta>j'areleri tarafından geri püskürtülmüştur. Bir düşman tayyaresi ateşimizle düşürülmüştür. Şark sahilinde mavnalardan ateş eden düşman topçuları sahildeki istıhkâmla(Arkası sahife 3 sütun 3 te) . YUNUS NADI (Arkası sahife 3 siitun 4 te) Kuşadası kıyılarında müthiş bir facia 236 yolcu ve mürettebatı olan bir Yunan motörü kayalara çarparak parçalandı, felâketten yalnız 29 kişi kurtulabildi İzmiı 7 (Telefonla) Evveiki gece Kuşadaslle Seferihisar sahiileri açıklarmda Kanlıadada korkunc bir dcniz faciası olmuştur. Yunan tabiiyetinde ksdın eıkek, çoluk çocukla dolu Fnderani motöru fırtmava tutulruş ve fenersiz de olduğu İçin karanlıkta uzun bir mücadeleden sonra kayalara çarparak parçalanmıştır. 236 kişilık yolcu ve tayfa kâmilen denize dokü'müştür. Resmî makamlardan öğrendiğime göre biri kız, İkısi erkek olmak üzere üç çocuk, 7 kadın, 19 erkek sahillere çıkmağa muvaffak olmuştur. Diğerlerinin akıbeti bilinmemektedir. Daha bazılarınuı da kurtulmuş olması İhtimali vardır. Kurtulan kazazedeler için İzmir Kızılayı tarafından derhal bazı yardımlar gonderilmistir. Sıvastopolda Berlin 7 (a.a.) Alman başkumandanhğının bıldirdiğine göre 5 nisanda Sıvastopol muhasara cephesinde oldukça kuvvetli bolşevik kıt'aları iki yerde ve müteaddid defalar Alman ve Rumen mevzilerile temasa girmişlerdir. Bu taarruz teşebbüsleri daha başlangıcda Alman silâhlannın toplu ateşi altında kırılmıştır. Düşman asker toplulukları da Alman topçu ateşile dağıtıbnıştır. Kerç yarımadasında Alman topçusu buyük bir faaliyet göstermiştir. Bunun dışuada durum tabiidir. (Arkası sahife 3 sütun Z de) '