31 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ŞEN ŞAPKA V. HAKKO Sergisinde teşhir edilen ve rağbet gören yazlık şapka modellerini satışa çıkardığını sayın müşterilerine bildirir. SULTANHAMAM No. 46 18 inci yılsayı: 6328 umhuriyet Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa fasmı 24299 24290 BİRİNCİ SINIF SarayLokantası Sahibi: Mustafa Nezih Alba\ Seçme ve eşsiz yemekleri ve ta: mevsim balık ve levrekleri ve sebze ve nefıs yağlarıle muhterem rilerinden değer kazanmaktadır. Karakoyde. Bebek durağında No? Telefon: 49005 V Salı . Mart . . . . ' . 31 . . . 1942 Orduya ait taahhüt alım • satım işleri Yolsuzlukların çok ağır surette cezalandırılmasına dair kanun Mecliste görüşüldü lman\ anın Ankara Bu> uk t l çisi ahiren mezuniyetle mem leketine giderken Sof> ada bir kaç gün kaldı ve ajansların verdiği haberlere gore bazı Bulgar de\let adanılarile goruştuğu gibi Bulgar gazetecilerine de zemin ve zaman itibarile onemli sayılmak lâzım gelen bir demec verdi. Ankaradaki Alraan Bu\ük Elçisinin Bulgarlara soylijebileceği cn ehemmiyetli sdzler bu \akın komşulanmıza Türkiye hakkında vereceği malumattan ibaret olabilirdi. Büjük Elçi Bulgar basınına demecinde Turkiyenin bütiin samimijet ve ciddijetile bjtaraflık siyasetini takibde devam ettiğini ve icabında bunu silâh ku\\etile mudafaa edeceğini bildirmiştir. Bu teminat. zaman zaman niıkseden bir hastalık halinde bir sürii dedikoduya konu teskil eden Türk Bulgar tnunasebetlerinin, daha doğrusu yalnız Bulgar sijasetinin son safhasım ilgilendirir. Bulgaristanın Mihvcr polhikasına katılmasile meydana gelen yeni durum Türk Bulgar münasebetlcrini esaslı surette mıiteessir etmediği halde bu komşu mcmleketin sijaseti ü/erinde çok hâkim yeni bir istikamete yol açmıstır. Dün Ankarada Konservatuvarı sereflendirdi Berlin Filârmonik orkestrasının verdiği konserde hazır balundu Millî Demirhisar muhribine Şefimiz törenle bayrak çekildi îngilterede yapılan yeni harb gemimiz Iskenderuna geldi ve gemicilerimize teslim edildi Iskenderun 30 (a.a.) İngilterede yaptlan Demirhis<tr muhribimiz de bu sabah buraya gelmiş ve bayrak çekme töreni yapılmıştır. Tuğgeneral Şükrü Kanadlı kısa bir hitabe ile geminin uğurlu ve gemicilerimizin cedlerinin büyük föhretlerine lâyık birer kahraman olmasını dilemiştir. Bulgaristaıı Muhtelif Hararetli müzakereler hatiblerin sözlerinden sonra Millî Müdafaa Vekilimiz ordumuzun çok kuvvetli bulunduğunu tebarüz ettirdi Harbden sonra, Hinİnönii zaferinin yıldönümii distanda meşrutî bir idare tesis edilecek, yarın kutlanıyor îngiltere bütün salâ1 nisan çarşamba gunü, Millî Şefimiz İsmet İnonünun kumanda ettiği kahrahiyetlerini bu idareman Turk ordusunun kazandığı ikinci İnönü zaferinin 21 İnci yıldönümüdur. ye devredecek Bu mes'ud gunün hatırası, bütün memDUnkü Mecliste soz so\ liyenlerden Receb Peker, Millî Müdafaa Vekili Orgeneral Ali Rıza Artunkal ve Refik İnce Ankara 30 (Telefonla) Prof. Frantz Von Benda'nın idaresindeki Berlin filarmomk orkestrası bugun saat 15 te Konservatuvar salonunda bir konser verdi. Reisicumhurumuz Millî Şef Inonü de Konservatuvar salonunu şereflendirerek konserde hazır bulundular. Meclıs Reisi, Başvekil, Vekiller, Parti Genel sekreteri, Parti erkânı, Hariciye Vekâleti Umumî kâtibi, Alman buyük elçiliği erkânı konserde idıler. Orkestrarrtn İstiklâl marşımızı çalarak başladığı bu konser çok alkışlandı. Prof. Von Benda ve arkadaşları bu akşam İstanbula hareket ettiler. Hindistamn akıbeti Cripps, İngiliz tekliîlerini bildirdi Türk çelik kanadlanndan bir filo Bir zamanlar Bulgaristanda millî ve bejnelmilel hııkukun bazı profesbrleri taıafuıdan Turki>eyi Rusva ile tehdid eder şekilde yapılmış olan bazı gazcte neşriyatını stmdi dudaklantnızda bir tcbesshmle hatırlıyoruz. Bulgaristan da artık takdir ve itiraf etmeğe mecburdur ki o neşriyat çok kısa gorüşlü düşüncelerin ifadesiydi. Müsaadelerile hakikî durumu şimdi biz kendilerine izah edelim: Yeni Turkiyenin diğer bütiin komsularile olduğu gibi Balkanlarda dahi takib ettiği sijaset, dunjanın otedenberi kargaşalıklar kaynağı olarak bilinen bu bolgesinde ve yannıadayı dolduran milletler arasında samimî anlasmıya ve binnetice kuvvetli dajanısnma dajanan istikrarlı bir sulh balinin kurulmasına olanca iyi niyeti ve olanca giicü ile yardım etmek noktasında toplanmıstı. Biz komşularımız Bulgarların Balkan anlaşmasına derhal girememelerine amil olan hissi ve millî sebebleri pek iyi anlıyor ve bu pürüzlerin de zamanla hallolunabileceği umudunu taşıyorduk. Bu cümleden olarak Dobnıca meselesinin muslihane bir sekilde halline Rumanyayı irza etmiş olduğumuz bile malümdur. O kadar ki eğer Kral Karol'un son dakikada Kahire 30 (Radyo) Yeni Mısır işi bozan donekliği ve tereddudu olmaParlamentosu bu gun merasımle Kral saydı Dobnıca meselesi daha 1938 1939 yıllannda halledilnüş olacak ve Koseiva Faruk tarafından açıldı. Kraiın açış nof hükumeti zamanında Bulgaristanın nutkunu Başvekıl Nahas Paşa okudu hatta Balkan Antantma girmiş obnası ve sureklı alkışlarla karşılandı. Krabile görülebilecekti. Nihayet 1940 ta Ta hn nutkunda Mısırın haricî siyaseti taresko hükumeti Dobrucaja aid Bel hakkında şu sozler soylenmektedir: « Siyasetimizın esası, memleketi grad konseyi karannı tatbika geçnıek harb facıalarından korumak ve İngilüzere iken Fransa yıkıldı. Runıanya katere ile aramızdaki muahedeyi itimad, rışü, ve başka bir hâdise zuhur etti: müsavat ve şeref icabları dairesinde Sovyetlerin Tuna ağızlarına kadar Betatbik etmektir. Bu muahedenin Mısıra sarabyayı işgal etmeleri hâdisesi. tenıin ettiği hukuk ve menfaatlerden İsO zaman bu hâdisenin mahiyet ve tıfade ve demokrasiye bağlılığımızı muehemmiyeti Bulgarlarca nekadar takdir hafaza edeceğız. Demokrası çerçevesı da. olunabildiğini bilmiyoruz. Yalnız teakub hilinde bağlı olduğumuz dost devleteden vaziyetlerde Bulgarlar bir taraftan lerle münasebetlerimiz muteTiadiyen bâdiselerin zonı, diğer taraftan daha zi kuvvetlenmektedir. Mısırın kendilcrile yade millî emelleri dedikleri siyasetin din, dll, komşuluk bağlarile bağlı olsevkile Mihver politikasına katıldılar. duğu, acılarına ve ümidlerine iştlrak Bu safhada olup bitenler tekrar tafsil ettiği şark milletierile bağlarını kuvvetlendirmesi zamam hulul etmiştir. lerinc ihtiyac görülmiyecek kadar maBütün Mısır, birleşiktir ve birliği son lumdur. Bütiin bu ola\ lar karşısında biz derece kuvvetlidlr. Millet her güçlükle Turkler Balkanlara müteallik güzel arkarşılaşmağa hazırdır ve her güçluğü zularımızın tahakkuk etmekten uzaklaşyenecektir. Memleketin mukadderatı, tığını müşahede etmekle kalarak kendi bugünku neslin elınde mukaddes bir YUNUS NADİ emanettir. En zalim şartlarla mücadele (Arkası sahife 3 sütun 4 te) (Arkası sahife 3 sütun 4 te) MısırMedisi dün açıldı Kralın nutkunu Nahas Paşa okudu Ankara 30 (Telefonla) Fevkalâde halin, seferberliğın veya harb halinın devamı müddetmce askerî bir hizmet yaparken millî müdafaa vasıtalanna veya askerî ihtiyaclara taalluk eden taahhüd, imar, inşa, ahm satım, teslim tesellüm, nakıl, muhafaza veya tevzi gibi işlerde zimmet, ihtilâs, irtikâb, rüşvet veya horsızlık suçlarından birini işliyen(Arkası sahife 3 sütun 5 te) Hiikümdar harbe girilmiyeceğini, İngillere ile olan muahedenin itimad ve şeref dairesinde tatbik edileeeğini bildirdi • Bitaraflığımız bütün muharibler için faydalı olmaktadır lekette olduğu gibi şehrimizde de merasimle kutlanacaktır. Halkevleri, İnönü zaferinin yıldönümü için zengin programlar hazırlamışlardır. Eminonü Halkevınde, İnönü zaferinin arihçesi mahiyetinde bır konferans verilecek ve müteakıben millî oyunlar oynanacaktır. Beyoğlu Halkevınde merasime saat 18 de başlanacak ve İnönü zaferinin mahiyeti hakkında Tialkıniiz "âyd'ınlâtılacaktır. Beşiktaş, Üsküdar, Kadıköy, ŞehreYeni Delhi 30 (a.a) Sir Stafford mini, Sarıyer Halkevlerinde de buna Cripps, serbest dominyon hakkını albenzer tezahürlerle, büyük gün hararet mak suretile barışuı imzasından hemen e kutlanacaktır. sonra yeni Hind Birliğini kurmak İçm seçlmle tesis edilecek idareye aid İnAnkara 30 (a.a.) Turk Hava Kugiletre hükumetinın Hindistana vâki rumu genel merkez heyeti, bugun saat teklifini teşretmişdr. (Arkası sahife 3 sütun 7 de) 10 da Mardın meb'usu General Seyfl Duzgorenın başkanlığuıda toplanarak merkez idare heyetinın ve murakıbların raporlarını tasvıb ve 942943 butçesini tasdik etmiş. 8 inci kurultayın mayısta toplantı>a çağrılmasını karar altına alarak dağılmıştır. Gandi, Sir Gripps'in formiilüne Tarihi geç atılmış bir çek diyor, Hind gazeleleri teklifleri ihtiyatla karşılıyorlar Vatan havalarını korumak için Milletimiz, Hava Kurumuna bir yılda 4 milyon lira verdi Dünkü Genel Merkez toplantısında, tayyareciliğimiz için milletin ve hükumetin gösterdiği gayretler önemle belirtildi yareler ve plânörler, etüd bürosunun çalışmaları. motör fabrikası, yerli hara madde, yardımcı endüstri, aerodinamik tünel, fabrika kütübhanesi ve teknik öğrehm> işlerlnın son safhaları belirtildikten sonra şöyle devam edılmektedir: (Arkası sahife 3 smtım € d») Hariciye Vekilimizin beyanatı «Kimsenin bize saldırmağı aklından geçirmiyeceği fikrindeyiz. muhariblerden hepsinin kâfi derecede düşmanı vardır» ((Almanlar Urallara varırlarsa» "Müttefiklerin ümidleri mahvolacaktır99 İdare heyeti raporu İdare heveti raporunda 1941 yılının Turk Hava Kurumu için feylzli ve verimli yıllardan biri olduğu tebarüz ettirildikten sonra şöyle denilmektedir: Kıt'alardan kıt'alara sıçrıyan buyük dünya kasırgası karşısında, Turk ırulletinın uyanıklığı ve tetiklıği bütün gerginliğı ve canlılığıle yurdun havasını sarmış ve günun en düşündürücü meselesi olan «goklerin korunması» davasuıı halkımızın yaptığı para yardımının son bir yıllık tutarı 4.231265 lirayı bulmuştur. Bütün yıl, arılar ve karıncalar gibi, en küçük yardımları damla damla bir araya toplıyarak mılyonlarm vucude gelmesi için canla başla uğraşan iyi yürek11 vatandaşlanmızın bu parlak eseri, millî havacılığımızın yannı için ferahhk verici bir ışıktır. Bu yolda gayretlerini harcıyan bütün yardımcılai'imıza içimiz takdir ve şükranla doludur. Lozanda çıkan Gazette de Lausanne gazetesmın 19 mart tarihli yazısında ya'zıldıgına gore Hariciye Vekili Şükrü Saracoglu, Romada çıkan Popolo dl Roma gazetesinin Ankara muhabırine, Turkiyenin haricî siya«eti hakkında muhim beyanatta bulunmuştur. Şükru Saracoglu, Turkiyenin haricî siyasetımn tam bir bitarafhğa istinad ettiğini, Turkiyenin bitaraflığını korumağa karar vermiş olduğunu söylemiş ve demiştir ki: <« Tarafsızlığımızm bütün harbeden Berlin 30 (a.a.) Alman ordulan devletler için faydah olduğuna kaniız. Kımsenm bize saldırmayı aklından ge başkumandanlığmm tebliği: çiremiyeceği fikrindeyiz. Çunkü muhaDonetz bolgesinde, Harkofun doğuriblerden hepsinin kâfi derecede düg sunda düşmanm kuvvetli taarruzian manı vardır, içlermden hiç bırinm sil&h. şiddetli muharebeler neticesinde püskür(Arkası sahife 3 sütun 5 te) (Arkası sahife 3 sutun 2 de) Bu gece yarısı Saatlerinizi bir saat ileri almayı unutmayınız! Bu gece saat 24 ten itibaren yaz saa tinin tatbikına başlanacaktır. Bu gece, tam geceyansında bütun saatlenn blr saat ileri alınması lâzımdır. Yaz saatinin tatbikı dolayısile kara ve denla nakıl vasıtalannın hareket saatlerinde hiç bir değışıklik olmıyacaktır. Bu gece 24 te saatinizi bir saat ileri almayı unutmayınız. Cenub kesiminde buzlar çözülünce tanklar çamurlara saplanmağa başladı Yetiştirilen havacılar Gedikli pılot namzedlerile harb okulu havası subay namzedlerinin yetiştirilmesi işine bütün kış devam edılmiştir. Bu talebelere bir yandan uçuşlar ve paraşütle atlayışlar yaptırılmakta. bir yandan da yabancı dil ve meslek dersleri verilmektedir. Havacılık endüstrisi Raporun «havacılık endüstrisi> nden bahseden kısmmda yapılmakta olan tay Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoglu Af antikte 16 Müttefih gemisi daha battrttdı Almanlar Murmanska mühimmat götüren bir kafileyî de vurarak 2 vapur torpillediler Berlin 30 (a a.) Alman orduları başkumandanlığmm tebliği: Alman denizaltıları şimal Atlantikle ve Amerika Birleşik Devletleri açıklarında 110,600 tonilâto tutarmda 16 duşman ticaret gerrisini batırmışlardır. Bunların 8 ı 75,000 tonilâto tutaruıda buyük petrol gemisidir. (Arkası sahife 3 sütun 6 d»)' tebliği Birmanyanm cenubunda Tnngu etrafmda çok şiddetli muharebeler oluyor Japonlar Port Darvine hava aUınlarını sıklaştırdılar rTekraflar 3 iincü sahifede) A,tlantikte her gün göriilen faci»l»rdao: Bir vapur torpil ve bomba yaimuru arasında parlamak ve batanak üzere Mısır meclisinde, Kral Faragun huzurunda Başvekil Nahas Paja tarafından açıs, nutku okunurken