31 Mart 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

MART 194 TÜLEFON: 24310, 24318, 24519 YEDİNCİ YIL — No, 2375 TAR GÜNLÜK SİYASİ HALK Mei ........ Br Ş. Saracoğlunun Bir İtalyan | Um Gazetesine Beyant......../ Tarafsızlığımızın Bütün Harbeden Devletler İçin Sini Dönel | Mihvercileri Nasıl Olduğuna Kaniiz Hariciye Vekili Diyor EK Kimsenin Bize Saldırmayı Aklın- Hazırladılar? |dan eye Fikrindeyiz Demokrasiletin en büyük hatela- rından biri, harpten evvel kendi düşmanlarını beslemeleri, kuvvet. silâhlandırmalar? ve imuştur, Als hazırlanmasında Amerikanın büyük » Almanya bu- lerini Amerik: vnayesi ile a Fuştır, Japonyayı bugün o Ameri kanin karşisma çıkaran o âmiller: den biri de, bu memlekete vaktiy- yardımdır. M. Zekeriya SERTEL öçen harpte meydana çı. karılan büyük skandallar- dan biri de, muharip devletler - deki silâh fabrikalarmın biribir. lerine el altından gizli silâh sat fıklarının anlaşılması olmuştu. Holanda ve Danimarka gibi bita- raf memleketler bu silâh kaçak. çılığına yasıtalık ediyorlardı. Bu vakeda demokrasilerin en büyük hatalarından biri, harpten evvel kendi düşmanlarını besle- meleri, kuvvetlendirmeleri, silâh Tandırmaları ve harbe hazırlama ları olmuştur. Almanyanın harbe hazırlanma Sinda İngiltere ve AAmerikanır büyük yardımı olmuştur. Alman ya bügünkü harp sanayiinin ilk temellerini Amerikan sermaye - biyle atmıştır. Japonyayı Amerikanın karşısı. ba çıkaran âmillerden biri de A- merikanın yardımı olmuştur. Japon tayyarelerinin Ameri - kan gemilerini batırmak ve Fi- lipini bombardıman etmek için kullandıkları bomba ve torpiller Amerikadan giden çelikle yapı malştır, Amerika senelerce Japonyaya harp sanayii için muhtaç olduğu ham maddeyi vermiştir . 1987 de Japonya harp malze - mesinin yüzde 55 İni Amerika - dan satın almıştır. 1938 de Japonya ithal ettiği hurda demirin Şb 99 unu, petro- lün yüzde 68 ini, bakırın yüzde 92sini, madenlerin yüzde 99 unu, otomobil ve aksamının yüzde 77 sini, maden işliyen makinelerinin yüzde 70 ini, ve tayyarelerin yüz- de 63 ünü Amerikadan almıştır. Japonyanın tayyare için muh- taç olduğu gazolinin hemen hepsi ni Amerika vermiştir, 1940 da Amerikadan Japonya- ya gönderilen eşyanın kıymeti 227 milyon dolar tutmuştur. 1941 de sevkiyat devam etmiş, Filipin den bakır ve bir sene evvelkine Bisbetle üç misli gazolin gönde » rilmişi kA * jpeiterenin düşmanlarına yap tığı yardım da bundan az değildir. 1933 den itibaren İngiliz silâh ve tayyare fabrikaları hemen de münhasıran Almanya hesabına ça lışmışlardır. İngiliz silâh, mühim mat ve tayyare fabrikaları, hükü metin malümatı ve muvafakati ile bu işi yapmışlardır. Hattâ İn- giliz tersaneleri bile Almanyaya muhtelif cins gemiler yetiştirmiş tir. Uzuk Şarkta Yagli a - onlarında çıkan petrol arp yü ln ham maddenin çoğu son zamanlara Kadar Jspon Yaya satılmış Gö, ilüyor ki, bu harbe girin. ceye kadar demokrasiler, yalnız silâhlanmakta kusur e! Hariciye Vekili Şüürü Saraçoğ Ja, Romada çıkan Popolo di Ro - ma gazetesinin Ankara muhabiri- ne beyanatta bulurimuştur. Harı. ciye Vekilimiz, Türkiyenin dış politikasının tam bir tarafsızlığa dayandığını, Türkiyenin bü taraf sızlığı korumak kararında bulun- duğunu söyledikten sonra demiş- : 'arafsızlığımızın bütün har - beden devletler için faydalı oldu una kaniiz. Kimsenin bize sal - dırmayı aklından geçirmiyeceği tikrindeyiz. Çünkü muharipler - den hepsinin kâfi derecede düş manı vardır, içlerinden hiçbiri - nin silâhlarımızın yükünü de bun larını arasına kutmağa sebep ol - makta menfaati bulunamaz. Türk hükümeti çizdiği pilitika ya ne kadar dürüst bir surette devam ettiğini birçok defalar is. Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğlu Pat etmiştir. Bu cümleden ola - rak, İngiltere ile bir'pakt “yap - mayı, bunun Rusyaya mütevec « Ss cih olmaması şartiyle kabul et - ovyetler b menim: Urallara Atılırsa gilterede yapılan Harp tehlikesi budutlarına dayanmış olan Hindistanı gösterir harita yal ee Demirh sar Harp Gem miz Geldi Yeni Destroyere Dün İskenderunda Merasimle Sancak Çekildi İskenderun, 30 (A.A.) — İn- “Demirhi- sar destroyerimiz de bu sabah buraya gelmiş ve sancak çek- me töreni yapılarak teselİim edilmiştir. Tüğğeneral Şükrü Nevsasos GEÇEN YIL İÇİNDE Mütefiklerin Ümitleri Mahvolacaktır Lord Beaverbrook, Bir İhraç Yapılması Lüzumuna İşaret Eti Miami, 30 (A.A) — Ödünç ver me ve kiralama işlerinin nazımı olarak Birleşik Amerikada bulu- nan Lord Begverbrook dün, Sov- yet cephesinin önemini kayt ve medeniyet tarihinde en buhranlı bir muharebe meydanı olan Rus cephesine imkân nisbetinde sü. ratle fazla malzeme gönderilme- si hüzumunda ısrar etmiştir. Mu- taaileyh şöyle demiştir: “Eğer Ruslar Ural dağlara atılacak olurlarsa, müttefiklerin bütün ümitleri mahvolacaktır.,, Lord Beaverbrook büyük mil- letler için büyük kalmanın yegâ- ne çaresi olarak her tarafta bir taarruz hareketi istenilmekte ol- duğunu anlattıktan sonra şunları söylemiştir: “Yalnız fazla miktarda tank, teyyare ve top yapmak kâfi gei- mez. arı ayni zamanda mü» barebe meydanlarında kullanmak N ta ktir, Bu Gece 24 de Saatlerinizi Birer Saat İleri Almayı Unutmayınız Yeni yaz saatinin tatbikine bu gece saat 2i ten itibaren İ başlanacaktır. Bu gece, 24 te, saatlerinizi bir saat ileri alma. Yı unutmayınız. ingapur silâh noksanlığından kaybedilmemiştir. Bilâkis silâh ve mühimmat bakımından terazi nin kefesi bizim tarafımıza eğil miş bulunuyordu. Biz bütün em- niyet ve itimadımızı İstihsaldeki küvvetimize bağladık. Fakat ayni zamanda buna çatlaksız bir mâne viyat da ilâve etmekliğimiz lâ - zımdır. Bu, zaferin mutlak olan şartıdır. Prof, Filof'tun Son Nutku Etrafında Berlin, 0 (A, A.) — Yarı resmi bir kaynaktan bildiriliyor; Alman Hartiye Nazırlığında denil- Şehir Meclisi Yarın Toplanıyor Şehir Meclisi Niesn ayr toplantılan cnm yarın saat 14 de. kaşlıyacaklır. Ay sonunda Şehir Meclisinin 1908 — 1942 intihap devresi bitmiş olacaktır. Bundan sonra yeni seçim yapılacaktir Yofun nutkuna bir gey eklemek: Tü- mumsazdur. Nutuk © kadar açık, © Kadar belirti ve siyasi: görüş öyle ir ki, Bulgaristana dost olmun düş- bag olsun, bu nutükia hir devletin İve bir milletin vaziyet almiş olduğu- Kurumu genel merkez #sat 10 da Mardin mebusu General) Beyti Düzgören'in başkanlığında top- lanarak merkez mürakiplerin m2 - imi kürültâyın İ sağırılmaşını karat altına alarak da- İ klmiştar, 1941 yılımn Türk Ha teyisli ve verimli yıllardı tebarüz ettirildikten sonra şöyle de- nilmektedire dünya kı J Halkımızın Türk Hava Kurumuna Yardımı 4.231.265 Lirayı Buldu Dün Ankarada toplanan Hava Kurumu Genel Merker Heyetinlu geçen defaki toplantısında Ankara, 30 (AA) — Türk Hava heyeti, bugün idare Hey, raporlarını tası bütçesini - tasdik etmiş, 8 Mayına toplantıya Okunan idare | heyeti “Kıtalardat kıtalara sıçrayari büyük ası karşısında, Türk mil» tetikliği bütün letinin uyanıklığı ve gerginliği ve canlılığiyle yurdun hava- anı sarmış ve günün en düşündürücü meselesi olsa davasını halkımızın yaptığı para yay- 'dımının son bir yillik tutarı 4231 203 Kirazı bulmuştur, Bütün yıl, arılar ve karıncalar gidi, damla damla bir yonlerm vücud başla uğraşan iyi yürekli vatandağlür: muzm bu parlak eseri, milli ravacılı- İrmızm yarmı için ferahlık verici bir “Göklerin koruması, kilçik yardımları topliyarak mil. Gelmesi için canla #” Sonu Su 58 İDoneizde Kanatlı kısa bir hitabe İle ge- minin uğurlu ve gemicile rimizin — cedlerinin o büyük şöhretlerine lâyık bir kab- Yanan olmasını — dilemiş - tir. ağ al) Almsinlr .Hücumları Püskürttü Smolensk Kesiminde Bir Pasifik Konseyi Teşkil Edildi İlk Toplantı, Yarın Mr. Roosevelt'in Reisliğinde Yapılacak Giysi; Celebes Adalarında Harbeden Holanda Kıtaları Teslim Oldu Ruslar 25 Meskün İamerikaya dönmüş olan 4599 Mahalli Geri Aldı Berlin, 30 (A.A.) — Alman teb liği: Donetz bölgesinde, Harko - fun doğusunda düşmanın kuvvet U taarruzları şiddetli muharebe. ler neticesinde püskürtülmüştür. 9 tank tahribedilmiştir. Doğu cephesinin diğer kismın- da, tekrar başlayan don altında yapılan düşman faarruzları da akim kalmış ve düşmana çok pa- halıya oturmuştur. Ordu topçusu Leningrad —ve Kronştad'da askeri ehemmiyette ki hedefleri muvaffakiyetle döv- müştür. İnfilâklar ve geniş yan- gınlar görülmüştür. Dün gece Alman savaş tayyareleri, Moskovarmi merker'rde, Yukarı Vol- gada ve Bolegele'nin doğusunda as- keri hedefleri sğir bombalarla bom - balamışlardır. Tam İsübetler netice» sinde bilhasız silâh o fabrikalarmda büyük yangınlar çakmaştır.. Sovyet resmi tebliği Moskova, 30 CA,A,) — Sovyet teb Hiği: Sovyet kuvvetleri düşmana kar- pi isarruz savaşları yapmışlar ve bir çak meskün mehalleri işgal etmisler- dir, 28 Mart günü 37 Alman tayya- resi tahrip edilmiştir Biz yalniz 18 tayyare kaybettik * Moskova, 80 (A,A.) — Alman tay- yazelerinden mürekkep bir grup dün #eşam Moskovaya iserruz teşebbü- filosu komutanı Amiral Hart Vaşlngton, 30 VALA.) — Vaşing ton da Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, Çin ve Büyük Britanya mümessiİlerinden mürekkep bir Pasifik harp konseyi kurulduğu resmen haber verilmektedir. M. Roosevelt, Konseyin ilk defa 0- larak 1 nisanda Beyazev'de top - Janmasına karar vermiştir. ör sü g6 Murmansk Yolunda Ruslara Malzeme Götüren Bir Kafile Taarruza Uğradı 10 Bin Tonluk Bir Ticaret Gemisi Battı, Almanlar Bir Muhrip Kaybetti Berlin, 30 (A.A) — “Tebliğ” Hususi bir tebliğle de bildirilmiş olduğu üzere Alman denizaltıları şimal Atlantikte ve Amerika Bir #ünde “bulunmuştur. Hava müdetsa |leşik devletleri açıklarında110600 butaryaleriyla Sovyet averları düşman |tonilâto tutarında 16 düşman t- tayyarelerini «şehrin civârmda dağst-|o, mışlar ve geri püskürtmüşlerdir. Üç arti gemisini (batırmışlardır. inler 8 i 75,000 tonilâto tuta. düşman tayyaresi tahrip edilmistir. ya büyük petrol gemisidir. AİR Sonu; Sr ST AI Sonu S4 S2 S Cripps in Götürdüğü Şartlar Dün Neşredildi Barış İmza Edilir Edilmez Hindistana Serbest Dominyon Hakkı Verilecek İngilterenin Elindeki Bütün Vecibe, Salâ- hiyet Ve Mesuliyetler Hintlilere Devredilecak Bugünkü karışık devrede meşruti bir idare kurmıya imkân olmedağını söyliyen 8. Cripps Yeni Delhi, 30 (A.A) — Sir Stafford Cripps, serbest domin « yon hakkını almak suretiyle ba- rışin imzasindan hemen sonra ye ni Hint birliğini kurmak için des imle tesis edilecek idareye ait hgiltere hükümetinin Hindista, na dair teklifini neşretmiştir. "Tekliflerin hedefi, yeni Hint birliğinin birleşik kraliyet çevre- si içindeki diğer dominyonlar gi- Hür Sine: Se: 2; SW: 3 , Gandi" iye Göre "Teklifler Vadeli Bir Çektir,, Times, Hindistanın Mukadderatı Hindin Kararına Bağlı, Diyor Bazı Hint Gazeteleri Pek Memnun Görünmüyor Stokholm, 30 (A.A) — “Nyo Allebando” gazetesinin Londra muhabiri bildiriyor; İngiliz hükü metinin teklifleri hakkında ne dü şündüğünü gazeteciler Gandi'ye sormuşlardır. Gandi verdiği ce - vapta bu tekliflerin vâdeli bir çek olduğunu söylemiştir. İngiliz matbuatında Londra, 30 (A.A.) — Cripps'in teklifleri hakkında İngiliz matbu atının kanaati Hiridistanın mu - kadderatı şimdi Hintlilerin elle » rinde bulunduğu ç meryesindedir. “Times” diyor / “Yegüne ai kayıt şudur ki hiçbir eyalet, hiçbir devlet kendi arzusu olmadan birliğe girmek zorunda kalmayacaktır. Bu itibar la tam birlik merhale merhale € de edilebilecektir. Tarihte buns misal olarak Kanada ve Birleşik Amerika gösterilebilir.,, Daily Mail gazetesi yazıyor: “Gandi, bu vesikanın tarihi geç atılmış bir çek olduğunu söylü yor, Bu doğrudur. Fakat hiç kim se çekin çekildiği müesseseni; sağlamlığından ve imza edenin ö deme kabiliyetinden şüphe etme mektedir.,, Daily Herald gazetesi de, nih yet Hintlilere şüpheden öâzade bir dominyon nizamnamesi bah - Ar Sonu; Sa: 3; S5