19 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAZRETİ MUHAMMED Ziya Şakir tarafından \azılan bu kıymetli muazzam cser, 2 cild halinde nesredilmiştir. Taknnının hednesi 175 kuruştur. Büyük kıt'ada 492 sahife olmasına dikkat ediniz. Semih LÛtfi Kitabevi umhuriyet I 0 .., İSTANBUL CAĞALOĞLU 63 I 6 Telgraf ™ meJrtuts adren: Cumhurivet İstenbul Posta kurusu: tstanbul No. 246 Telefon: Başmuhamr: 22366. Tahrir heveti: 24298. İdare ve Matbaa kısnu 24299 24290 MEC^UA Yeniliklerle dolu olarak I S METI Ç I K I Y O R. Söylediği büyük nutuk Milâs bombardımanı, tayyaredlerin bir yanlışlığı neticesi ise... Türk milletinin kalbinde en canlı akisleri bulduktan sonra millî bir sada haliııde cihana yayılmış bulunuyor Milli Şefin teessuru TURK MİLLETİ t s t i k l â l i uğrunda harikalar yaratmağa muktedir olduğunu ispat etmiş bir millettir Bugünden itibaren Çayın kilosuna 750 ve kahvenin kilosuna 300 kuruş zammedildi SaUşîar serbest btrahüdt Şimdiden teessürlerini sunarak, kazadan zarar görenlere tazminat vermeğe amade olacağını bildirdi Resmî tebliğ Ankara 18 (a.a.) Resmî tebliğ: İngıltere büyük elçisi bugün Hariciye Vekâletıne gelerek Milâsın bombalanması hâdisesi şayed İngilız tayyarecılerinin bir yanhşlığı neticesi olmuşsa ki, bu ihtimal ilk bakısta imkân dışında addedilemez İngiltere hükumetınin, icab eden tahkıkatı derinleştirmek hakkı mahfuz kalmak üzere şimdiden Türk hükumetine derin teessürlerini bildirdiğtni ve yanlışhğın tahakkuku akabinde bu teessüfe şayan kazadan zarar görenlerin zararlannı tazmine amade olacağını tebliğ etmiştir. ayın Cumhur Reisimiz Milli Şef Ismet Inonü tarafından Ankara 18 (a.a.) Başvekâletten tebevvelki gün Izmirde sojlenen liğ edilmiştir: buj uk nutuk, Türk milletinin kalbinde 1 Koordinasyon heyetinin 300 sayılı •n canlı akisleri bulduktan sonra, milli kararile 19 mart 1942 perşembe günunbir sada halinde cihana yayılmış buluden itibaren her nevi çay fiatına kiloda nuyor. 750 kurus ve her nevi kahve fiatına kiMilli bir sada halinde diyoruz, çünkii loda 300 kuruş zam yapılmıstır. her zaman kuvvetli bir anla>ışın şaş2 Bu suretle konulacak yeni fiatmaz olçüsile konuşan Devlet Reisimiz. larla çay ve kahve sattşı 19 mart gününbilhassa son nutkile, bütün vatandaşladen itibaren serbesttir. rın en samimî arzu. duygu ve iradelerine tam manasile terciıman olmuştur. Herhangi si>asî bir formalitenin resmî icablaruıdan çok uzak olan bu nutuk, Şefle millet arasında içten bir hasbıhal büjük elçimiz Münir Ertegün mahiyetindedir. Ve bu itibarladır ki her ve Atnerika Hariciye MUsteşan H'elles Türk kalbinde en canlı akisleri bulduktan sonra, İsmet İnönünün Izmirde söylediği sözler, millî bir sada halinde cihana yayıhnış bulunuyor. Bütün dünya, misli gorülmemiş bir (ırtınanın dalgalan arasında olümle pençeleşirken, Türkiye Cumhuriyetinin. yirmi yıldanberi giriştiği medeni>et ve külfür davasında sakin ve emin adımlarla ilerlivebilmesJ. «anh ba>rağımızın goljesi altında hem yetiştirmek, hem de yethmek azmile çalışan bugunkU nesiller için ne sevincli bir mazhariyettir. İlerilik davasında yirmi yıldanberi işaret parmağını yükseklere uzatmaktan bir an bıknuyan MilH Şefimiz, İzmirlilerin karşısında milletle yaptığı hasbıhale de ayni mevzua dokunarak başlıyor. O >eni nesOn yetiştirilmesi bahisleri etrafında öğretmenlere, ana ve babalara gereken vadfeleri bir bir sayarken gencile, ihtiyarile biz Türkler, bu mühim millî davamınn esasını gözonunde butün canlıhğile tutuyonız: İngilterenin Ankara büyük elçisi Sir Hughessen Knatchbull tebîıgt Amerikanın Sıfırın altında bize vereceği 45 derece soğukta .. malzeme Alman tebliği, 6 Rus tumeninin imha edildiğini bildirmektedir Milâstan eski ve yeni iki manzara: Yukanda Giimüskesende İyoniyenler devrinden kalma meşhur bir eser, asağıda, yeni mahallelerden bir cadde Rodosa ağır Japonların hava ve deniz gemi ve asker baskını kayıbları • İngîlizler, burada, Almanlarm Kıbnsa taarruı için yaptıkları hazırlıkları baltaladılar Şimdiye kadar 140 Vaşington elçimîzle Muharebeler çok Mr. Welles arasında şiddetle devam ediyor bir görüşme bin Japon askeri öldü ve 150 muhtelif gemisi batırüdı Avustralyada müdafaa tedbirleri artırılıyor Birmanya harekâtı karışık bir safhada . Çocuklarımızın karakterleri. ahlâkh olarak yetismeleri. onların bilgili olarak yetismeleri kadar ve hatta ondan daha çok onemlidir. Ancak ahlâkh ve karakterli çocuklann bilgilerinden memleket faydalanır. Yavrulanmız, menıleketin ilerisi kendi ellerinde olduğunu bilerek, kudretli ve bilgili olduğu kadar •hlâklı ve karakterli olarak yetismelidirler.» Bu esas, bir çok giiç şartlar altında bulunsak bile hiçbir zaman gevşeünijeeeğimiz bir esastır: « Şimdiki zaman, bizim yetistiğim» zamana gbre çok değismiştir. Memlekel içinden ve dışından gelen tesirler çok genistirler. Çocuklanmız, kendi nefislerine güvenli ve bütün ters tesirleri, akmtılan karşılıyabilecek zihnijette hazırlanmalıdırlar. Vatanseverlik ahlâkın basmda gelir. Vatansever olarak yetişmek, terbiye sistemimizin temelidir. Çocuklarımızın toy zamanlarında ters akmtılara dayanmalan ve yetistikleri çağda iyi mücadele etmeleri için bğretmenler on* ların zihinlerini iyi islemelidirler.» Miislesar, Türkiyeye mümkün olduğu kadar fazla askerî malzeme gönderilmek islenildîgını soyluyor Vaşington 18 (a.a.) Ofi: Turkiyenin Bırleşık Devletler büyuk elçısi Mehmed Munır Ertegun, ödunç verme ve kıralama anlaşmasmın tatkıbıle ilgıli olarak Türkiyeye harb malzemesı gönderılmesi hakkmda Haricıye Nazırı muavini M. Welles ıle bir goruşmede bulunmuştur. M. Welles, gazetecıler konferansında demiştır ki: « İkı hukumet, filiyatta bir anlaşma imzalamamışlardır. Fakat malzeme gon. dermek suretıle Turkıyeye mümkün olduğu kadar buyuk askerî yardımda bulunmak üzere yol hazırlanmıştır. Şımdiye kadar Turkıye, Bırleşik Devletlerden almakta olduğu malzemeyı peşin para ile odemiştir. Ödünç verme ve kiralama anlaşması, Türkıyeye halen yapılmakta Gencliğin terbiyesi üzerinde ciddî bir clan yardımı fazlalaştıracakttr > hassasiyetle duran Millî Şef, günün diğer esaslı bir isine, genis olçüde ekitn meselesine de ehemmijetle temas ediyort « Bazı yerlerde sert kısm yaptıçı tesirleri gördüm ve acı duydum. Bu durumu yurddasların cesur yürekle karsılaAnkara 18 (Telefonla) Eski Londra dıklarmı görmek insana teselli ve kuvvet veriyor. Yeni ekim yılı için hükumeîin buvufc elçısi Dr. Tevfik Ruştü Aras Adana hazırlığı ve bu bakımdan halka yaptıgı yolu ile bugün Ankaraya geldi. İstasyongenis davet her yerde iyi kabul gormiis da Haricıye Vekâletı Umumî kâtıbı Nutür. Kıs ekimi her yerde geniş ölçüdedir man Menemencioğlu, hususi kalem müdürü Abdullah Zeki Polar, bazı Hariciye ve ümid kuvvetlidir.» mensublan ve dostları tarafından kar*** (Arkası sahife 3 söt'jn 4 tpı şılanmıstır. Berlin 18 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığımn teblığı: Kerç yarımadasında dusmanm yeni taarruzları kısmen puskurtulmuş, kısmen topçu ateşı ve hava hucumlarıle hareket mevzılerinde boğulmuştur. Doğu cephesının oteki kısımlarında düşman dun de muhteiıf noktaiardan hucuma geçmışse de oldukça onemlı kuvvetlerle yaptığı bu hucumlar muvaffakıyetsiz olmuştur. 15 martla 17 mart arası duşman doğu cephesınde topyekun 131 tank kaybetmısür. Sovjet hava kuvvetleri dunkü gün 68 tayyare kaybetmişlerdır. Bu tayyarelerden 56 tanesi hava muharebeleri esnasında kaybedılmiştir. Bızim tayyarelerımizden biri noksandır. Maarif Cemiyetindeki yolsuzluk davası Nüddeiumumî, Refet Ülgenin mahkumiyetini, veznedar Zekinin beraetini istedi, bugün müdafaalar yapılacak Ankara 18 (Telefonla) Türk Maarif Cemıyetınde meydana geldiğı iddıa olunan bazı yolsuzluklardan suçhı ssnılan Urfa meb'usu Refet Ülgenle Kolej veznedan Zeki Ülgenin muhakemelenne bu gun ağırceza mahkemesinde devam edıldi. Mııddeiumumihkçe Zekinin beraeti, Refet Ülgenin de T. Ceza kanununun 510, 345, 80 ve 69 uncu maddeleri delâletile mahkumiyeti istendi. Suçlu samlanlar mahkemenin yarınki celsesınde müdafaalannı yapacaklardır. Londra 18 (a.a.) İngiliz deniz ve hava kuvvetleri tarafından Rodosa indirilen darbe hakkında Brıtanova ajansının askerî muharriri şunları yazıyor: Rodosla Kıbrıs arasındaki mesaie 480 kılometreden ıbarettır. Rodos garnizonunun bir kısmı Almandır. İtimada şayan bir membadan ahnan haberlere gore, adarun başlıca endüstrisi ilkbaharda tatbık edılmesı rnuhtemel olan ıstılâ plânlan mucibince bir nevj mavnalar ınşa etmekle meşguldur. Cenubî garbî istıkametinde yapılacak her taarruz teşebbüsü için Rodosa dayanarak Kıbnsın işgalini hedef *ıtacağı tabıidir. Kıbnsta bulunan İngilız ve imparatorluk kuvvetleri bir kaç hafta içinde başlaması ihtimal dahihnde bulunan Mihver kuvvetlerinin bir taarnızuna intizaren talim görmektedirler. Muharririn yazdığına göre Rodos ada. smda kuçük seri gemilerin üssune, liman tesısatına yapılan hasarlar Alman hazırlıklannı sekteye uğratmış. bir çeyrek saat suren taarruz esnasında yuzlerce obus atılmıştır. Vaşington 18 (a a.) Resmî bir beyannameye gore Japonyanın harbe gırdıği gundenberı Amerlkan kuvvetleri her tıpte 150 vapur batırmışlar veya tahrib emtişlerdir. 23 Japon gemisi hasara uğradı Vaşington 18 (a.a.) Bahrıye Nazır» lığı 23 Japon gemısinin Yeni Gmede batırıldığını veya hasara uğratıldığını haber vermektedir. Japon zayiatı 140 bin kişiyi bulmuş Merkez kesiminde hezimete uğratılan Rus tümenleri Berlin 18 (a.a.) Alman orduları başkumandanlığmın bildirdlğine gore, doğu cephesinin orta bolgesınde Alman hatlarını yarmağa teşebbüs eden büyuk duşman teşkilleri yok edilmiştir. Bolşevıklerin ilerleyişi düçman için büyuk kayıblarla durdurulmuştur. Bolşevik askerlerinden ehemmiyetli bir grup çevrilmiş ve yok edilmiştir. Şiddetli bir üpi altında ve sıfır altı 45 dereceyi bulan soğukta düşmanın iki pıyade ve dort süvari tümeni o kadar hırpalanmıştır ki bunlar gen çekilmek zorunda kalmışlardır. Düsman 10 bın öîü ve 2 bin esir bırakmı=t,r. 133 top ve pek çok ağır ve hafif piyade silâhları ele geçirilrniştir. Ingilizler Tirptiz zırhlısına yeniden hücum ettiler Londra 18 (a.a.) B.B.C: Norveç açıklarında İngiliz torpil tayyarelerınin hücumuna uğradıktan sonra Trondhayma iltica etmiş olan Almanlarm 35,000 tonluk Tripitz zırhlısı, oradan çıkarak daha şimalde Narvikte gorülmüş ve İngiliz tayyarelerile deniz kuvvetlerinin hücumuna uğramşıtır Bunun üzerine Tripitz zırhlısı, bir fiorda girip saklanmıştır. ingiliz gemıleri fiordun dışında dolaşıyorlar. Vaşmgton 18 (a a ) Tamnmış haftalık mecmualardan Poreıgne Correspondense'ın yaptağı bir tahmine gore, Pasıfıkteki Japon kayıblan 140 bin kişi« yi bulmuştur. Vaşingtonda hasıl olan kanaate göre, Japon kuvvetleri cem'an 2 mılyon kişilıK 72 tümenden ıbarettır. Bunlarm 12 sl tank tümenidir. Söylendığme göre Avus» tralyaya taarruz edecek kuvvet 12 tü< mendir. {(Avustralya müdafaa edilebilir» Dokfor Riistü Aras Ankaraya dö'ndü Sovyet sabah tebliği Moskova 18 (a a ) 18 marıta neşredilen Sovyet sabah tebliğinde gece cep(Arkası sabife 3, sütnn 2 de) Stalin Yoldaş Kendi imzası ve posta ile Papaya bir mektub göndermiş? Timor adası harekâtı sona erdi Melbourne 18 (a a ) Başkumandaa muavini Tuğgeneral Brett, şahsî mütale» ası olmak üzere Avustralyanın büyük öl« çude bir Japon taarruzuna karşı müdafaa edilebileceğini söylemiştır. Brett, şa sozleri ilâve etmiştir: « Bütün muhtemel müdafaa nokta» lan tarassud altındadır. Ve tayyare te» mini çok büyuk mikyasta mümkündur.a F i l i p i n l e r d e bir şebir daha alındı Yeni Gineye hava akınları arttı Canberra 18 (a.a.) Avustralya ıeb« Londra 18 (a.a.) Pazartesi gecesi liği: Müttefik tayyarelerinin Timor adasın» Şımal denizinde cereyan eden bir muha(Arkası Sa, 3, sütnn 3 te) da Koepang'a bir akın yaptıklannı bil« (Arkası Sa 3. sütnrı 3 teV, Şimal denizinde 3 Alman hücum botu bahnldı Timor adasına hava hücumlan Tokyo 18 (a.a) Cepheden gelen telgraflarda Japonların Tımor adasındaki hareketleri nıhayete erdirdikleri bıldırüiyor. Şark cephesinden resimler: Bir Alman birUğinin tank sarar top erleri düşman Bern 18 (a a.) D. N. B. Coriere del Tokyo 18 (a a) Domeı ajansının Tıcino'nun Romadan aldığı hususî bir Fılıpınlerdekı hususî muhabiri, Mmdoro haoerde şoyle denmektedır: sdası cenub sahili üzerinde kâin KelaStalin'in Papa Onikinci Pıe'ye gönder pen yakınında karaya çıkmış olan Jadiği mektub, Vatikan mahfıllerinde hay pon kıt'alarının 16 martta adanm cenub ret uyandırmıştır Stalinin posta ile im kısmında onemlı stratejık bir mevki olan zalı bir mektub gondermesı o derece San Juse şehrinî işgal ettiklenni habeı bayret uyandırıcı bir hâdlse ve diploma vermektedır. side ve devlet ışlerinde o derece az kulSan Juse civarmda bulunan tayyare lanılır bir usuldür ki Vatikan mahfille lımam da işgal edilmiştir. rinin bu hususta ketumiyet göstermeteri Yeni Gineye karşı yapılan pek iyi anlasılabilir. Bu mektubdan bişhava akınları ka Papalık bir sıra başka vesikalar da Tokyo 18 (a a.> İmparatorluk umualmıştır. Butun bu vesikalar şımdi, Pamî karargâhmın bıldirdiğıne göre, Japon palık tarafından tetkik edümektedir. (Arkası sahife 3, sütnn 5 te) Filipinlerde bir şehir daha alındı Japonların eline eeçen Cava adasında, hattı ıstiva ormanlan arasından geçen petrol hatlan