18 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Merhamet Stefan Zweig'den Hamdi Varoğlu tarahndan tercüme edilen bu kıymetli eser büyük bir rağbet kazanmışür. Fiaü 100 kuruştur. Dünya şaheserleri tercüme serisi No. 19 ÛTFİ Kİ SEMİH LÛTFİ KİTABEVİ . I 8 înCI y i l SflVI î 6 3 1 5 umh r f ı ı i> I I Yeni Türk romanlan serisi No. 19 Refi Cevad Ulunay KÖfcİE BÜYÜK W j Yarın çıkıyo^. \ ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kasmı 24299 Çarşamba 18 Mart 1942 SEMİH LÛTFVdHjABEVJ Millî Şefin Izmirde Mühim Bizi muhariblerle çatıştıracak meselemiz yoktur Fakat seferberlik durumu değişmiyecek, memleket, ordularını daima ayakta hazır ve uyanık bulacaktırHarbden dipdiri bir millet oîarak çıkacağız, mesele milletçe içeride hazır bulunmayı bilmektîr Nutku Harb dışında kalmıya çalışacağız, eğer ondan kaçınmak miimkün olmazsa vatan borcunu şerefle ve haysiyetle ödiyeceğiz,, Anelo Saksonların en buyuk umıdı I vvelki gün VVashington'da Ekonomik Kuliıbde İngiliz, Rus, I Çin ve Felemenk elçileri şerefine verilen bir âjafette Sovjet Rusya büyük elçisi Litvinof söz alarak: « Harbi kısaltmak için Müttefikleria şimdi harekete geçmesi, tehlikelere katlanması lâzundır.» Deraiş. Bir ay içinde bununla ikidir ki Litvinof. AngloSaksonlan harb idaresinde bir takun rizikoları goze alarak kımıldamıya, miubet bir jeyler tmşaımıya. her halde daha faal olmıja teşvik ediyor. Litvinofun ısrarla söylediği bu sözler AngloSakson matbuatında alâka u>andırmadaıı somip gitinemijtir. Hatta, 1939danberi bir türlü düşmanla ciddî olarak boy ölçüşmeyi göıe alamıyan İngiliz harb politikası karşısında denebilir ki Litvinofıın sÖ7İeri bir kısun Müttefikler efkârı umumiyesine tercüman bile olmaktadır. Hazırlanacağız, hazırlanıyoruz, zaman bizimledir. Aman biraz sabır! Gibi ojalayıcı telkinler devam ederken bir yandan koca imparatorluk >apısının temellerinden sarsılrmya başlaması, bü>ük Demokrasi kütlelerim ne zamandır için için sinirlendirip duruyor. Hele Uzakşarktaki misli gorülmemiş kajıblar birbirini kovaladıkça. İngiltere efkârı umumiyesinde zaman zaman kriz şeklini alan sinirli havalara rasthyoruz. Bütün bu fırtınalar arasuıda Demokrasileri teselliye çalışan en kuvvetli ümid ısığı, Amerikan Kongresi tarafından silâhlanma isleri uğrunda hükumet emrine sık sık tahsis edilen milyonların ve mil>arların şıkırtısıdır. Şu kadar yüz bin tayyareden. şu kadar mil>on tonlıık harb ve ticaret gemilerinden bahsoiunuyor ve muazzam orduların seferber hale konacağı soyleniyor. Fakat vakit kazanmak hususunda Demokrasileri daha harbin başlangıcında bes altı sene geride bırakmış olan Mihverciler de bir taraftan boş durmuyor, bilâkis bir nehir gibi mütemadiyen akan •Zaman.ın her damlasmdan istiîadeye çalısıyorlar. Esasen bu zaman raefhumunun bir mana tasıyabilmesi için onu muayyen parçalara bölmek. bir ölçüye sokmak. yani namütenahilikten kurtarmak şart değil midir? Başı, somı bilinmezse Zaman. niha>et felsefî bir mefhum olmaktan başka ne gibi bir kıymet ifade edebilir. AngloSaksonUr dlyarında da bu hakikat hayii ^aroandanberi iyice anlaşümışa benziyor. Arbk: Zaman bizim için çalışıyor! Tarzında iddialara epeydenberi pek rasilamıyoruz. 1942 yazının kat'î neliceyi belirtecek bir mevsim olduğu hususunda birçok fikirler birleşmiştir. Bu itibarla her şeyden önce kendi memlehetinin menfaatleriııi korumak maksadile söz soyli>en ve böyle yapması çok tabiî olatı Litvinof, hâdiselerin zorile bueün öyle bir mevkide bulunuyor ki onun: Müttefikler harekete ^eçmclidir! Tarzındaki ika'larında hem So\>et Rıstanın, hem de Mütlefiklerin müşterek menfaatlerine en uygun tavsiyele*i görmemek mümkıin değildir. Ancak AngloSakson hukumetlerînin bu tavsiyelerdeki isabeti takdirden âcir pi^caklarını da süphesiz kimse zannedemez. Onlar hâlâ tesebbüsü ele alamıyorlarsa. bıınu yapamamakta her halde ciddî sebebler olmak lâzundır. En mühimmi de bizce Miittefillerin kuvvetli bir kara ordıısundan ve kııdretli bir kara kumandanından mahrum bulunmalarıdır. Vaktile sol Fransız Razetelerinde siyasî icmal yazan ve şimdi Anerikaya kaçarak orada gazetecilik (Arkası sahiie 3. sütun 4 te) Parti Crupunda Hariciye Vekili ikî saat izahat verdi Ankara 17 (a.a.) C.HP. Meclis Grupu umumî heyeti bu gün (17/3/ 1942) saat 15 te reis vekili Trabzon meb'usu Hasan Sakanm reisliğinde toplandı: Celsenin açılmasını müteakıb. gsçen toplantıya aid zabıt hulâsası okunduktan sonra Büyiık Millet Meclisinin faaliyeune fasıla verlldSgrndenberl geçen altı hafta içinde bizi alâkalandıran siyasî hâdiseler ve vrakıalar hakkında Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu İki saat süren İzahatta bulundu. Bu izahata temas eden mevzular üzerinde söz alan hatiblere icab eden cevablar verildikten sonra saat 17,30 4a t«|ıİ3fttjy» toı İzmir 17 (a.a.) Millî Şef İsmet İnönü bugün İzmir halkına hitaben aşağıdakî konuşmayı yapmıştır: € İzmirliler, sevgili vatandaşlanm, Bir iki gündenberi aranızda iyi vakit geçiriyorum. Ayrıhrken sizinle bir konuşma yapmak istedim. İlkönce şunu bildireyim ki, seyahatimden çok merm.u num. Vatandaşlanmı sıhhatH, imanlı, işleri ve güçlerile devamh olarak çalışır gördüm. Uğradığım bir çok yerlerde okulları gezdim. Okullardaki durum ve çahşmalar, benimle beraber olsaydınız, sizi de memnun ederdi, «Talebeyi yeni zamanm îsterlerine hazırlamağa çalışıyonız» Litvinof bekleme siyasetile « zaman » âmilinin ş i d d e t l e Şiddetli kar (ırtınası aleyhinde bulundu ve Orel kesimlerinde Sovyetler sinirlenmeğe M o s k o v a başladılar Okullarda talebeyi umumî olarak iyi buldum. Talebenin her bakımdan sağlığına çok önem veriyoruz. Onları çalışkan, gürbüz ve anlayışh olarak, hayata yeni zamanıı^ isterlerine hazırlamağa çak^ıycruz A ^ Î be işlerini benim anlayışımla takib etmelerini isterim. Öğretmenîer vazifelerini benimsemişlerdir. Hevesli ve dikkatİS&le" Tâîeue i * ca»ia<ui ıneşguroıufArbası sahife 3, sfitun 5 te) Istanbula erzak yeriliyor Ayda 150 ton pirinç, 300 ton fasulye tevzi edîlecek 1600 teneke peynir ve 600 teneke yağ için de Toprak Mahsulleri ve Ticaret Ofislerine emir verildi Millî Şefimiz İnönünün, mühim nutuklanndan birini irad ederken ahnmış resimlerinden... tebliğL altında kanlı muharebeler oluyor «Rus kuvvetleri artırılır veya başka bir cephe Kerç yarım adasın açılırsa Almanları Berdaki Rus taarruzları linden ?erilere dahi almak zayiatla tardedildi mümkün olur» Berlin 17 (a a.) Alraan ordulan baskumandanlığının tebliği: Kerç yarımadasında, düşmanm yeni taarruzları Alman Rumen hatları öründe akim kalmıştır. 33 tank tahrib edilmiştir. Bazı yerlerde şiddetli göğüs goğuse muharebeler olmuştur. Doğu cephesinin diğer bölgelerinde duşman muvaffakıyetsiz taarruzlannı tekrarlamış ve kanh kayıblara uğramıştır. Duşman mevzileri, hareket noktaları ve yüruyüş kollan tesirli bir surette bombardıman edilmiştir. Uzun menzilli toplarımız, Leningradın ehemmiyetli askerî hedeflerini muvaffakıyetle dövmüştür. Laponya eephesinde, Alman dağ kıtalarma mensub hücum müfrezelerinın yaptığı taarruzlar muvaffakıyetle neticelenmiştir. (Arkası sahife 3, tütun 2 de) Kah\e ve çay satışı muvakkaten menolanda Yeni sanayi kanunu Meclise geldi Teşkilât için konulan mühim esaslar Ankara 17 (Telefonla) Teşviki sanayi kanunıle ekierinin meriyet müddeti mayıs sonunda bitecektir. Bu kanun (Arkası sahife 3 sütnn 4 te) Ankara 17 (Telefonla) İstanbul piyasasmda bazı gıda maddelerinin darlığı gorülmüş ve bu vaziyet nazarı dikkate alınarak ayda 150 ton pirinc ve 300 ton fasulyenin satışa çıkanlması kararlaştırılmıştır. Diğer taraftan bir Nevyork 17 (a.a.) Dün gece Econo. parti olarak da 1600 teneke peynir, 600 mic Club'de verilen ziyafette Sovyctleteneke sadeyağ, istanbul piyasasmın ihrin Vaşington büyük elçisi Litvinof Avustralya Başkumandanh&ına tayin tiyaçlarmı karşılamak üzere Toprak şunları söylemiştir: « Mihverin ruhu olan Hitlere karşı edilen Amerikan Generali Mac Arthur Mahsulleri ve Ticaret Ofisleri tarafından satışa arzedilmesi için bu müesseselere zaferi kazanmak için tatbik edılecek emir verilmiştir. pratik çarelerin ilk defa olarak duşüBundan başka izmir piyasasma da 800 nüldüğü intıbaı hasıl oluyor. Harbi kaytenekelik bir parti peynir çıkarılacakbetmemize imkân olmadığım umumî suRus kıt'alannın harekâtına sahne olduür. rette söylemekle ne kadar müteselli o| u bildirilen İranın garb ve cennb kısımluyorsak zafere giden yoldan o kadar Çay ve kahve satışının men'in* larile Türk ve Irak hududlannı gösterir uzaklaşmakta olmamızdan korkulur. dair tebliğ harita, aşa£ıda, İranda İngiliz . Rns Harbin daha uzun sürmesi ihtimalL onu Ankara 17 (a.a.) Başvekâletten işbirlifini tanzim eden General vVavell'in daha evvel bitirmek için lâzım gelen tebliğ edilmiştir: Sovyet Generali Novikofla, beraber teşebbüslere mâni teşkil etmez. «Zamanî 1 Koordinasyon heyetinin 299 saTahranda ahnmış resimlerinden her iki tarafla da çarpışmağa hazır alyılı kararma müsteniden 17/3'1942 sah datıcı bir muttefiktir.» günü sabahmdan itibaren her nevi çayla Son 9 ay içinde Rusyamn, Hitlerin çiğ, kavrulmuş veya dövülmüş kahveher hangi bir cephede mühim askerî lerin mevcudunu tesbit maksadile bu harekâtta bulunmasma mâni olduğunu Vaşington 17 (a.a.) Harbiye Neza sabahtan itibaren bu maddelerin satışı (Arkası Sa. 3. sütun 3 te) retinin hususî tebliği: General Mac menedilmiş ve mevcudlar beyana tâbi Arthur bugün tayyare ile Âvustralyaya tutulrcuştur. 2 Ticaretle iştigal eden bütün havarmıştır. Mumaileyhin refakatinde zevcesi, oğlu, kurmay başkanı Tümgeneral kikî ve hükmî şahıslarla ticaret maksaRışar Sünderland, Amerika hava kuvvet dile ellerinde çay ve kahve bulundulerinden Tuğgeneral Karol Jorj ve bir ranlar ve çay ve kahveyi imal ettikleri çok başka kurmay subaylar bulunmak maddelerde kullanan bilumum hakikî ve hükmî şahıslar 17/3'1942 sab sabahı ticatadır. rethane, mağaza, dükkân, depo, ambar, General Mac Arthur, 22 şubatta ABerlin 17 (a.a.) D. N. B. nin çok fabrika ve imalâthanelerinde şube, kovustralya hükumeti tarafmdan gösteriıen iyi haber alan baynaklardan oğrendığlmisyoncu ve acentalarm nezdinde vesair arzu üzerine Filipinlere kadar uzanan ne göre, İranda Rumye gölü istıkarne(Arkası Sa. 3, sütun 3 te) (Arkası sahife 3, sfitun 7 de) tinde ilerlemekte olan SkDvyet kıt'alan Revandiz yol uüe cepub batıya dogru Türk hududu boyunca ileri hareketlerlne devam edjso^ar, Tokyo 17 (a.a.) Asahi Şimbun gaSoaTetlerin d»ha şimdiden Musul çevzetesinin bildirdığine gore şimali Sumatresıne müvaj*»bıılunan hudud bölgesin» rada harekette bulunan Japon kuvvetvardıkları jjHjenmektedir. leri 14 martta Balige şehrini ele geçirirarnlı^ZiA askerleri mi var? mişlerdir. Toba gölünün cenubunda bulunan bu şehrin büyük stra'eji ehemmiAnk9*a 17 «TRadyo Gazetesı) t t * yeti vardır. yan radyosu Rurn ye gölü cıvarmda C Bu şehri işgal için Japonlar Laboran askerleri bulundugnnu bildirmiştır. roko'ya denizden asker çıkarmışlardır. cak bu haber hiç bir taraftan teyid mediğine gbre. ihtiyat kaydı üe X1 Şark cephesinin muhim harekâta sahne olan Donetz bolgesinde mühim sanayj (Arkası sahife 3, sütno 7 de) edilse dogru olut merkezlerinden Stalino sehrinden umumî bic «öriinü* GL Mac Artttr Başkumandan Âvustralyaya NEREYE? 'randaki Rus kıt'a* a'an Türk hududu boynnca centıba d^^*u imyorlarmış Italyan radyosu da Rumiye civarına Ç'n askerleri gönder.ldiğini büdiriyor tayin edildi Sumatra'da bir şehir daha ahndı Vişi'ye göre Japonlar tlkbaharda Sibiryayataarruz edoceklermiş