18 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

18 Mart 1942 CUMHURÎYET Aiig!o$aksoü!arın Amerikanın cevabı vustralj a Başvekili Miste Curtin birkaç gün önce soy lcdiği nutukta Amerikam jardımına güvenerek Avustralyayı mudafaaja karar verdiklerini anlatmış ve Avustralyanm Amerika bakımından da bujük bir ehemmiyeti haiz olduğunu belirterek mü ; terek müdafaayı sür'atle kurmak lâzım geldiğini izah etmişti. Avustralya, Pasifikte mudafaası gerekleşen en son kaledir. Amerikanın bu müracaate karşı cevabı gecikmedi. Günün haberlerine goıe Amerika hukumeti, Filipin adalaruun müdafaasında şohret kazanan G«neral Mac Arthur'ü Avustralj adaki müttefik kuvvetlerin başkumandanlığına tajin etmis ve General Avustraljaja mmasalat ederek jeni vazifesinin başına geçmiştir. Bundan başka Ameıikadan bir miktar kara ve ha\a ku\ vetlerinin de Avııstıalyaya muvasalat ettiği bildirilmektedir. General Mac Arthur'ün bu sırada Filipin adalarım terkederek Avustralyaya gitmesi, bu adalardaki vaziyetin Amerika lebinde olmadığma dair kuv>et!i bir intıba bırakacağı şuphe gotiırmez. Belki bu hareket, Amerikanın Filipin ada'.anm bırakmağa karar vermiş ve Avustralyayı nıudafaayı bu adalarda uğraşmağa tercih etmiş olduğuna bir delil olarak ileri sürülecektir. Bunun boyle olup olmadığı önumüzdeki günlerin hâdiselerile anlaşılacaktır. Amerikanın Avustralyayı müdafaa i«;in Aznerikalı bir başkumandan göndermesi Avustralyanın muvafakati ve herhalde Ingilterenin tasvibile vuku buluyorsa da bu hâdisede yeni bir takım inkişaflann tohumlarını sszmemek mümkün değildir. Avustralya Başvekili, bir kaç gun evvelki nutkunda Ingilterenin Allanlik harbi ve Rusyaya yardımla meşgul olduğu için Avustralyaya bir şey yapamıyacak vaziyette olduğuna işaret etmiş ve löylece Avustralyanın bütün mukadderatını Amerikaya bağlamaktan başka çaresi olmadığını anlatmak istemişti. Aınerika da Avustralyaya bir başkumandan gondermekle bu yeni bağlılığı birdenbire ve ijiden iyije belirtmiş ve İngilterenin Pasifikte yapamıyacak bir valiyette olduğu bir işi üzerine ahnıştır. Bunun daha ileride Avustralya ile Amerlka arasındaki münasebetler üzerindeki tesislerinin mahiyeti etrafında şimdiden ruutalea yürütmck mevsimsiz. Çunkü Amerika ile Avustralya arasında tecssüs eden irtibatın \ereceği netice hcııüz belli değildir. Belki Avustralyanm müdafaasında kazanılacak muvaffakıjet veJa uğranılacak mu\ affakıj etsizîik bu neticeyi tajin edecektir. Bununla beraber muhakkak olan nokta. İngilterenin Avustra'yayı Amerikaja tevdi etmekle kendi yükünü hafifletmiş olduğudur. Belki Amerika, A%Tistralyaj ı kaybetmemek için elinden geleni yapar ve bu sayede İngiltere Hindistanın müdafaasile daha esaslı bir surette meşgul olmağa imkân bulur. Gerçi Amerikanın henüz lâj'ikile hafcırlanmamıs olduğu Filipin adalarım kurtaramamasından da anlasılmaktadır. lakat onun Avustralyaya, Filipin adalarmdan daha fazla kıymet vermesi kuvvetle muhtemeldir. Çunkü Avustıalja, mukabil bir taarruz hazırlığı için, Filipin adalarından daha çok müsaiddir. Buna mukabil A\Tistralvanın kajbedilmesindcn sonra Filipin adalarını tutmak İse büsbütün müsküllcsir. Halbuki Avustraljanın istilâdan komnması istikbal namına ümid vermekten hâli kalmaz. Amerikanın bütün bu mülâhazalan gözonünde tutarak Avustraljayı müdafaaya karar vermis olduğu anlaşılıjor. Japonjanın şimdiye kadar elinden bırakmadığı teşebbüs kudretini bundan sonra da muhafaza etmesi, Mihver devletlerinin ilkbaharda başaracaklan hareketlere bağlıdır. Mihver devletleri bir taraftan Rusyaya karşı yapacaklan büjük taarruzu muvaffakıyetle başanrlar, diğer taraftan Libya harekâtmı neticelendirirlerse İngilterenin Hindistandaki vaziyetini ssrsmağa ve İngiltereji Hind'standa iki cephe ile karşılaşmağa mecbur ederler. Bundan b a k a Hind Okyanusunda yapacaklan harekâtla Hindistanı büsbütün tecrid etmiş olurlar. Bu takdirde Japonya gerek Hindistan harbile, gerek Avnıstra!yaja gelen Atr.erika ile daha kolaylıkla meşgul olabilir. ingiltere ve Amerikanın bütün ümidi, Mihver devletlerinin Rusyaya karsı muvaffak olamamasında ve Libya cephesin'n sonuna kadar mukavemet göstermesindedir. Bu sayede iiç Mihver devleti arasında itibat teessüs etmiyecek ve gene bu sa>?de Japonya şimdiye kadar muhafaza r'tiği teşebbüs kudretini yavas yavaş eît^n kaçıracalvtir. Ankarada ticaret Ankara 17 (Telefonla) Macarlarla son anlaşmanın pamuklulara aid kısmının tatbikatı üzerinde gorüsmek için bir Macar ticaret heyeti şehrimize ge!di. İsviçrelilerle yapılan müzakerelerin bugünlerde netlceleneceği Enlaşılıyor. Bulgar ticaret hsyetile müzakereler müsaid bir hava içinde ilerliyor. Şark cephesı * ırekâtt. (Baştarafı 1 inci sahifede) Ehemmiyetli savaş ve av tayyare leş kıllenmiz sürekli taarruzlar yaparak Eovyet kıt'alannı dağıtmışlar ve iaşe yollarını bomba.arorlardır. Hava muharebelerinde 70 düşman tayyaresi düşürülmüştür. Müttefikler tebliği (Baştarafı 1 inci sahifede) kesimin başkumandanlığı vazifesmı ıfa edecektir. Reis Ruzvelt, anlaşmalar yapılınca umumî karargâhını Fıapınlerden Avus tralyaya nakletmesini generale eır.ret nıştır. Munıaıleyh, Fllıpınlerdeki ku Orel ve Moskova kesimlerinde manda heyeti teşküâtını ıslah için mühlet İstemiş ve Reis Ruzvelt İstenilen çok şiddetii muharebeler Berlln 17 (a.a.) Alman orduları rr.uhleti varmişür. Başka harb sahnelerinde kayda değer Başkumandanlığı, 16 martta duşmanın Orel doğu cenubunda bir Alman tüme bır hâdıse yoktur. ninin mevzilerine şiddatli hücumîar Filipinlerin yeni kumandanı yaptığını bildırmektedir. Kar fırtınalaVaşıngton 17 (a.a.) Bataan yarımrma ve soğuğa rağmen Alır.an piyadeleri adasındaki Filipin ve Amerıkan ku\r\ıetSovyet hucumlarının hepsını püskurt leri kumandanlığımn Tumgeneral Jonamüşlerdir. Bu şiddetü savaşlar esnasın tan Wain Wreight tarafmdan deruhde da Bolşevıkler çok fazla kayıblar ver ediieceği reseıen bndırilmektedir. Mumışlerdir, maıleyh, General Mac Arthur'den sonra Cephenin merkez kesiminde bir Al Fılıp.nde kalan en yuksek rutbeli su man kolordusunun mevzilerine karşı baydır. Buradaki hareket için Mac yapılan hücumîar esnasında kayıblar Arthur'ün yeni umumî karargâhmdan daha fazla olmuş, beş mar'.tan 12 marta emir alacaktır. kadar olan zaman zarîında gece ganAvustralyaya çıkan Amerıkan duz yapılan butün hucumlar şiddetii askerleri savaşlar neticesinde püskürtülmü^vur. Vaşington 17 (a a ) Harbiye Nazırı Bolşevıkler 5000 telefat vermişler. yüzStımson mühim mıktarda Amerikan kaerce esir bırakmışlar ve önemli mıktarra ve hava kuvvetlerinin Avustralyada da malzeme kaybetmişlerdir. karaya çıkarıldığmı bildirmiştir. Stimson Sovyet tebliğleri bu hususta fazla tafsilât vermek istemeMoskova 17 (a.a.) Öğle üzeri neş miştir. redılen So^'et tebliği: Japonlar Avustralyaya çıkhlar mı ? 16 mart gecesi cephede mühim bir Vişi 17 (a.a.) Japonlarm Avustraldeğişiklik olmamıştır. yaya asker çıkardıklan bıldiriliyor. Moskova 17 (a.a.) Bu sabahki Sov(Cumhuriyet Bu haberi teyid eder •et tebliği: hiç bir malumat almamamıştır.) Geceleyin cephede esaslı hlç bir değişiklik olmadı. ' Almanya; Rumanya ve Macaristandan asker istemiş (Baştarafı 1 inci sahifede) söyliyen Litvınof Alman ordusunua seçme tümenlerini kaybederek maneviyatının bozulduğuna işaret ve şöyle devam etmiştir: Kiyefte Ruslann batırdığı gemiler < Biz Almanlan pek uzaklara kadar suremedık. Ancak bir kaç yerde tamir edildi Kiyef 17 (a a ) Sovyetlerin nehirde 300 kllometre kadar geri püskurttük. batırmış olduklan 22 vapur Kiyef tez Fakat kuvvetlerim^zin artırılması imâhlarında tamir edilmiş ve ayrıca 23 kânı olursa veya Alman kuvvetleri ıkiye bölunur veya şark cephesinde başka apur tezgâhlara konulmuştur. taraflarda yapılacak bir şaşırtma harekctile zayıflıyacak oluraa, ki bu daha Dr. Fikri Tüzer geliyor kolaydır bu takdirde duşmanı daha uAnkara 17 (Telefonla) C. H. P. zaklara, Alman hududuna. Berlıne ve enel Sekreteri Dr. Fıkri Tuzer taleue daha ıleriye doğru atmak imkânı hasıl /urdu ve Partiyi ilgilendiren diğer' *ç olacaktır.» erle meşgul olmak uzere bu akşam IsSovyet seflri sözlerini şununla bitârınbula hareket etti. miştir: Ziraat Enstitüsü talebeleri is «Harbin bır an evvel bitmesinde mentihsal bölgelerine gönderildi faatimiz vardır. Bütün milletlere emelAnkara 17 (Telefonla) Ziraî istıh lerine uygun bir şekilde inkişaf etmek sali ar'ırma yolundaki çahşmalara de ideallerine kavuşmak. ecnebi mudahalevam edlliyor. Ziraat Vekâleti Yuksek sinden ve harbin yeniden p?tlak vermeZiraat Enstitüsu son sınıf talebeshıi, sinden korkmadan yaşamak imkâmnı dersleri geri bırakarak, istıhsal mıııta verecek bir sulh istiyoruz.» Londra 17 (a a.) Taymis gazetesinin Stokhalmden öğrendiğtne gore Almanya, Rus cephesi için Rumanyadan 300 bın, Macaristandan 300 bin, İtalyadan 250 bın asker istemiştir. Buna karılık olarak hepsme Balkanlarda toprak adetmıştır. Sovyetler sinirlenmeğe başladılar kalarma yollamağa karar vermiştir. Ta Halifaks, «Tedafüî bir muharebe 6 Müstehliklerin ihüyacmın iyi ve lebeler ayrıldıkları bölgelere gıtmek üyapmıyacağız» diyor eraniyet verici şekilde imalile pazara zere bu akşam harekst ettıler. TalebeJer Lord Hahfax da ezcümle demıştir kı: çıkanlmalannın temini için sınaî m^mugittikleri yerlerde bizzat istihsal işierile * Bu muharebeyi tamamile tedafü! âtın standardize edilmesi ve işaretlenmeşgul olacaklar, müstahsile yardım ebir tabıyeye uyarak yapmak tasavvurun mesi, decek ve köylüyu istihsal seferberliği da bulunnıadıtımıza dair düşmana temi. etrafında tenvir edeceklerdir. 7 Faaliyetlerinden mütevellid vazife nat verebiliriz. ve mes'uliyetleri umumî memleket bunAnıtKabir projeleri üzerinde Biz çok şejier kajbettik. Daha bir çok yesindeki mevkilerile mütenasib bir şe spjler kaybetmeklığımız de mümkundür. çalışmalar kılde tanzim ve kontrolu için sanayıimiFakat bizi tehdid eden tehlikeler bizde zin teşkilâtlandırılması, Ankara 17 (Telefonla) Ebedî Şsf T yeni bir ku ."."et hissi uyandırarak kendi Atatürk için Rasadtepede yapılacak 8 Lüzumlu devlet kontrolunun te?ehirlerine karşı ilâcı da beraber getirAnıt Kabir projelerıni tetkik eden jusisi. miş bulnnuyorlar. rinin çalışmalarını hafta sonuna kadar Lâyihanın ilk maddelerinde sansyi Harbi kazanacpğımız zaman. sulhu da bitirerek neticeyi Başvekâlete bildıre kazanmak icab ettiğini hiç bir zaman müesseseleri tarif edilmektedir. Komıccği anlasılıyor. İlk elemede projelerlan diğer hükümlere göre evsafı hukurmıtmarr.alıyız » den mühim bir kısmı çıkarıldığından metçe tayin olunacak sınaî müesseseNutuklann AJmanyadaki akisleri leri bulunanlara prim verilecektir. Tebugün için tetkiklere 1015 proje üzerinBerlın 17 (a a.) Yarı resmî bir kay essüs veya inkişafında fayda görülcn de devam edilmektedir. naktan bildirilıyor: Banayii kurarak bir mıntakanın bu saMeclisin bugünkü toplantıLord Halifax'la Litvinof tarafmdan nayi mamullerine ihtiyacını karşılamiyı söylenen nutuklar kıyaslanırsa har'oi taahhüd edenlere tesis ve İşletme im!isında okunacak tezkerler farklar yazları verilebilecektir. Bu mahiyeti hs Ankara 17 (Telefonla) Dr. Mustafa görüş bakımından çok derin iz sınaî müesseselere tahsis edilefrk Bengisu (İzmır), Kemaleddin Olpak meydana çıkmakîadır. (Kocaeli), Mustafa Bacak (Kütahva), Lcrd Halifax, zamanı bir nevl mütte sermaye miktan yarım milyon liradan İbrahım Mete (Seyhan) ve Mustafa Boz fik olarak göstermeğe ve nutkuna eyimsi ! az olmıyacağı gibi imtiyaz müddeti 15 nıa (Zonguldak) )n vefatlarına dair Baş bir mahiyet venneye çalışırken Litvinof seneyi ve tesbit edilecek mmtaka gcvekâlet tezkereleri Meclisin bugünkü zamanm müttefikler için çalışmadığını nişliği 8 vilâyet hududunu tecavüz edetonlantısında okunacaktır. anaçık söylüj'or. miyecektir. (Başmahaleâen devam) yaprığı anlaşılan Pertinax, geçen gün Washington'dan çektiği bir telgrafta, (Baştarafı 1 inci sahifede) başkumandanhk meselesinin Amerikada yorlar, bundan çok memnunum. Yeni giinün mühim mevzuu haliııe geldiğinneslin yetışmesinde oğretmenlerin vaziden bahsediyordu. Amerıkan esas teşfesi büyüktür. İlk öğretim, teknik öğrekilât kanununa göre, Cumhur 3eısi istim, orta ve yuksek öğretimin te^kilâtını terse bu vazife>i bilfiil yapaîıilmektegenişletmek için hiçbir fırsat kaçırmıyor dir. Kanunun kendine vsrdiğı salâhihiçbır fedakârhktan çekinilmiyor. Bunyete dayanan Roosevelt de, bir sivil lardan iyi sonuclar alan oğretmenlerin olmasma rağmen Amerıkan silâhlı kuvgöstereceği kabiliyet, çalışkanlık ve anvetlerinin başkomutanlığını nefsınöe talayışa bağlıdır. şımaktadır. Pertinax, şöyle diyor: Hiç olmazsa kara, hava ve deni? «Çocuklarımızın karakterli olarak yetişmeleri önemlidır» ordularını temsil eden mütehassıs kunıandanlar Kabineyc aluımalı ve orada Talebe ve ana babalar da oğretmenlesöz sahibi olınaLdırlar. re bu yönde yardım etmeüdirler. Ço Bu tedbir bizce luzumsuzdur. Asker cuklanmızın karakterleri, ahlâklı olaolmıyan Roosevelt, her halde Ameri rak yetişmeleri, cnlarm bilgili oİ3rak yekanın en iyi askerlerilc daima istisare ti=meleri ve hatta ondan daha çok önemetmektedir. Müttefiklerin mahram bu lıdir. Ancak ahlâklı ve karakterli çocuklundukları şcy ku\vetü bir kara or lsrm bügilerinden memleket faydaljnır. dusu ve kudretli bir kara kumanıî"m Yavrularımız mrmleketin ilerisi kendi dır. Amerika ve İngiltere hiç bir za ellerinde olduğunu bilerek. kudrstli ve man habrı sayıhr kara ordusuna ma bilgili olduğu kadar ahlâklı ve karakHk olmuş milletler değildir. Amtr'.kayı terli olarak vetismelidirler. Boy'e bir bir tarafa bırakalım, o başka bir âlem. j y ü k s e k a m a c " k ü ç ü k y a ş t a m e k t e b s ı r a . Fakat ingiltere her şeyden once denııcı Isnnda zihinlerde yerleşirse sağlam bir millettir. İngiltere, düşmanlarına olur. karşı denizde kendi ba^ma, karada ise daima Müttefikleri vasıtasile dövu «Çocuklar vatan sevgisini suurlarile komyarak yetişmelidirlern şür. Bu harbde İngiltere yanında Blr noktayı daha size belirtmek İskala kala bir Rusya ile Çin kaldı. Bugün Demokrasi cephesinin en naradar terirr: Çocuklarımız vatan sevgisini şukumandanı ÇanKayŞek bir Çınlldlr. urlarile koruyarak yetişmelidirler. ŞimPara, sermaye ve sanayi hatta hududu dlki zaman bizim yetiştiğimiz zamana olmak şartile zaman gibi maddî vası göre çok değişmiştir. Memleket içiııtalar ise tecrübeli bir ordu, hele muk den ve dışından gelen tesirler çok getedir bir kumandan yetiştirmek husu niştirler. Çocuklarımız, kendi nefislrrine güvenli ve bütün ters tesirleri, akınsunda çok âciıdirler. Demek ki AngloSaksonlann en bü tılan karsıhyabilecek zihniyette hazlrahlâkın yük ümidi, onlan karada temsil eden lanmalıdırbr. Vatanseverlik Çin ve bilhassa Kus ordularıdır. O başında gelir. Vatansever olarak yetışhalde ne yapıp yapıp bu ordularm yok mek, terbiye sistemimizin temelidir. Çoolmamasını temine çalışmak lâzımdu. cuklarımızın toy zamanlarmda ters aLitvinof, tehlikelerin göze alınarak ha kıntılara dayanmalan ve yetiştıkleri rekete geçilmesi lüzumunu işte ikidır çağda iyi mücadele etmeleri için öğretmenler onların zihinlerini iyi işlemelihayk'jıyor. Bakalun bu ferjadlarm cevabmı ns dirler. Öğretmerler de bu i^tedl'vlerlmizi canlandırmak için ayrıca dikkat etmelizaman duyacağıı? dirler. Dolaştığım yerlerde önem verdiğim bir nokta da şudur: Talebenin ihtiyaclarıru karşılamak. Merkezlerde yüksek okulların yatı paralarını bulamıyan halk çocuklarını daha mütevazı şartlar için(Baştarafı 1 inci sahifede) de barmdınyorlar. Bu çocukların iyi bakım ve kontrol altında bulupmaları smaî faaliyetimiZin tanzim ve kontrolu gerek tir. bakımından hemen hiçbir hukmü ihtıva İki iyi örnek etmeanekte idı. Bu kanunların neşrlnden Bunun ne suretle terrun edUebüeceğilübaren geçen zaman zarfmda mı'üî sanayiimiz oldukça gemşlemış, gerek tek ni gösteren iyi ıkı orneğı burada sıze ınk ve iktısadî, gerek memleket mudafa soylıyeceğim: Sandıklı kasabasından Afası bakımlanndan tanzim ve kontrolu da yonkarahisara gelen elli kadar çocuk luzumlu gorülmüştür. Bu sebeblerle ve ıc:n bir bına bulunmuştur. Sandıklılı tateşviki sanayi kanunu yerine geçmek ü lebe burada hep birlikte bannıyorlar. zere hazırlanan sanayi kanunu lâyihası Hayatları dıizjun ve ucuzdur. Valınin ve Meclise verılmiş bu'mnuyor. Lâyihanın devletın diğer büyuk memurlarının kontrolu altmdadırlar. Sandıkhlan baanahatlan şoylcce hulâsa edılebılir: şarılarından dolayı burada teşekkürle 1 Tesis malıyetinin asgari hadde inanmak için bunu size soyluyorum Isdirilmesi, partanın Sınırkent kasabası da ellı ka2 Memleket bünyesinin biıtünîu^ü dar çocuğun Afyonkarahisarda iyi baİçin lüzumlu sınaî muesseselerin tesısi' rındırmış. Bunlar da dikkat ve kontrol nin kolaylaştırılması, altında bulunuyorlar. Smırkenthlere de 3 Sınaî roüesseselerin muhtelif mın burada sizınle beraber teşekkür etmsk takalara tcvzıinde ıktısadi şartlarla le isterim. Denızlide de bu mesele iyi bır raber memleket mudafaası zaruretleıinm yoldadır. Vilâyet merkezler.nde yüksek de nazarı itıbara almması, okul olan yerlerde kazalar ilgi gvterır, 4 Sınaî mamulât fiatlarmın asgari bu merkezlerde teşkılât kurarlarsa oraya hadde indırılmesi ve en yuksek kaLte giden taiebelerını ucuz ve r t h a t barınnin temini için iktısadî ve teknik işlet dırırlar, daha onemli olarak sıhhat, ö*retim ve ahlâk bakımından ters tesırmelerın rasyonalize edilmesi, 5 Bilgili işçi ve mutehaEsıslarm en lerden uzak olarak cku'abıhr'er. Butün kısa zamanda ve en iyi şekilde yeüşti memlekete telkin yapmak için bu örn^klerden faydalanmak istivorum. rilmesinin temini, en biiyiik ümidi Millî Şefin İzmirde mühim bir nutku Istanbula erzak veriliyor (Baştarafı 1 inci sahifedef yerlerde mevcud çayla kahvelerınin cin9 ve miktarlarını ve bulundukları yerleri gösterecek bir beyannamevi 18/3'3942 çarşamba günü akşamına kadar bulun| «Seferberlik durumu dukları yerin en büyük mülkiye m e değişmiyecektir» muruna makbuz mukabilinde verecekBu şartlar içinde olarak, dış siyaseti lerdir. mızi sıze anlatum. Şimdı diğer tedfc/ırleLokanta, otel, kıraathane, çayhane, ri söyliyeceğim: Bu tedbirlerin başında gczino ve bu gibi umumî yerlerde elmüdafaaya daima hazır olmak gelır Harbin bajındanberi hemen hemen se lerinde bulunan miktarlardan (beş kilo) kahve ve (iki kılo) çaydan fazlasını yuferber halde bulunuyoruz. Vataniaşlar karıdaki şekilde beyan etmeğe mecburnobetleşe askerllk ödevlerini yapıyordurlar. Bu mphallerde beyana tâbi tular ve sımrJarı bekliyorlar. Sıraları gelulmıyan kısımlardan pişmiş çay ve dıkçe hususî işlerine ve guçlerine d>nükphve satılması serbesttir. yorlar. Bu durtım değişmiyecektir. 3 17 3 1942 salı sabahmdan tvvel Memleket, ordularını daima ayak'a hasatılmış olup da henüz müşterilere teszır ve uyanık tutacaktır. «Yeme ve geçinme bakımlanndan lim veya pösterdikleri yerlere sevkedllmiyerek satıcı elinde kalmış olan çay, biz bahtiyar memleketlerden çekirdek ve çekilmiş kahveler satıcı tasayılınz» rafmdan sevkolunmıyarak verilecek beDünya harbinin yüklettiği bir büyük j'annameve dercedilir. İş de ekonomiyi harb İsterlerine uygun 4 17'3'1942 salı sabahmdan evvel olarak düzenlemektir. Memîeketin ÜÜsstılmış ve müşterilerine •eslım edilmek tün İşleri ve yurddaşlar arasındaki büüzsre yola çıkarılmış yani satıcının etün münasebetler, ziraatte, ticarette ve linden çıkmış ve fakat müşteri eline diğer alanlarda olsun, düzer.lenmelidır. varmamış olan çay ve kahveler müşteBu durumda birçok mahrumiyetleı ılen riye vardığı günü takib eden günün aksaknılamaz. en zengin memleketler bı şamına kadar ikinci maddede ya le, yalnız kendi yetiştirdikleri ve yap şekilde a\Tı bir beyanname ile bildirili tıklan mallarla geçinemezler, bir^ok 5 Ticaret Ofisinin elinde bulunan şeyleri dışarıdan getirmek zorundadıriphveler beyana tâbi değildir. lar. Dünya harbınde bunların bııçoğu 6 Verilen beyannameler yerleringelemiyeceğinden, mahrumiyet tabiî olur. Fakat biz yiyim maddelerini ol de kontrol edilecek ve bevanname versun, kendisi yetiştiren memleketlerd? meleri lâzım geldlği hslde beyannaıne niz. Bu yolda sıkıntılarımız geçicidır vermedikleri veya beyanname verip de ler. Bunlar iyi mahsulle duzclebi mevcudlarını noksan gösterdlkleri anşılanlarm icab eden yerlerinde MılH lirler. Yeme, ve geçinme bakımından biz bahtiyar memleketlerden sayılınz. Korunma Kanununun 4156 sayılı kaSize burada acıkh misaller verecek de nunla muaddel (65) İnci maddesi muğiliır. Etrafımızdaki memleketlenn cibince vali ve kaymakamlara verilen mahrumiyetlerini ve çok can yakan du salâhlyet dairesinde arama yapılarik rumlarını bilirsiniz Endüstri malları çay ve kahve mik'arları tesbit ve icab bakımından durumumuz daha sıkıntılı 'rien zabıtlar tanzim edilecektir. olacaktır. Fakat bunun için de gereken 7 Çay ve kahvenin tekrar satısıtedbirleri almaktayız. Butün bu sı*un na ne vakit müsaade olunacağı bilâtılarla beraber biz muharebe içinde bu hare bildirilecektir. lunan memleketlerle az çok, kolay guç ticaret münasebetleri olan bir memlaketiz.» Yeni sanayi kanunu Meclise geldi «Vatanda huzur için vatandaşiann birbirine inanmaları ve hükumete giivenmeleri lâzımdır» Sumatrada bir şehir Vişiye göre, Japonlar Ruslara saldıracaklarmış Vatandaşlanm, Memleketimizin ekonomisinde iş;miz ihtıyaclarımızı düzenlemek ve harcıyacaklarımızı tertibe koymaktır.. Bu, işlerimizin en önemhlerinden biridir. Belki istenilen tertıbler bırden bulunamaz. Ancak tecrübeier en tesirli tedbırleri bize bildireceklerdir. Temel şart elbirliğidlr, herkesin tecrübes'.ni birbırme eklemesîdir. herkesin birbirine güvenini devam ettirmesidir. Vatanda huzur için vatandaşlann birbırıne ınanmaîarı. hükumete güvenmeleri en önde gel'r. Böyle bir inan ve guvcn için bütun sebebîer vardır. Memleketunizi dunyanın bugünku durumunda bu itıbarda tu^mak kolay bir şey dejildır. Bunu takdir edersiniz. Bu ancak halk idaresinin başansıdır. Bugün her türlu tecbirimizi almış bulunuyoruz. İlerisi için kararımız açık ve sadedir. (Baştarafı 1 inci sahifede) , «Harbin dışında kalmıya çalışacağız, fakaL..» Harb dışuıda kalmağa çalışacağız I lerimizi düzenliyeceğiz ve eğer harbJen kaçınmak mumkün olmazsa, vatan bcrcunu şerefle ve haysiyetle ödıyeceâiz. Memleketimizin kuvveti yalnız kahraman ordumuzun kuiTetile ölçülmez. O kadar da yurdun içindeki djrum'a, vatanüaşlann idare edenlere guvenılî ve yardımı hissile ölçülür. Harb nekadar sürerse sürsün ki çok lüreceği anlaşıhyor bundan dlpdırı ve kuvvetlı bır millet olarak çıkacasımızdan eminiz. Mesele içeride milletçe hazır bulunmayı bilmek ve inanmaktır. Idarenin halka, halkın İdareye güveni o'malıdır. Alınan tedbirler eksık olabüir, fakat tedbirlerin tamamlanacağma ir.anmak ve onları kotüliyecek yerde tedbir alanlara dost yardımı yapmak lâzımdır. Bu ufak teferrüat üzerinde çok ısraıia duruyorum. Vişi 17 (a.a.) Anerlkan ajanslarının bildirdığ'ne göre, Uzakşark hâdl:eleri hakkında pek doğm malumat aİ3n /asinctonun askerî ve siyasî mahfılieİnde hasıl okn kanaat, garbî PasİfîK;e ;trateiik vaziyetini sağ'arrUştırmaSa | muvaffak olan Japonyanm ilkbaharda Rusyaya taarruz etmeğe hazırlaniıjı merkezindedir. Bu hareket şark cephesinde Almanlerın yapscağı bü"ük taarruzla ayni zrmanda başlıyabilir. Amerikan hukumet merkezinde yapılan hesafclara göre. Japonva Man';uride takriben 1 milyon kisilik bir ordu tahşid etmektedir. Bu kuvvetin bü/ük bir kısmı Vladivostok civarmda bulunmaktadır. Diğer cilıet'en ajTii derece'ie kuvvetli bir ordunun şimalî Çinde şimdl yayılmış bir vaziyette bulunduğu bil dlrılmektedir. Söylendiğine göre. Vladivostok civarındaki Sovjet garnizonunun ku\artl takrlben P00 bin kisidir. Fakat bu kıtalardan bir kısmının Avrupa cephesine cönderıİTiiş olrrası İhtimali de vardır. Mancuride Japonlarm elinde 10 kadar muhim şimendıfer hattı vardır ki icab ettiği zarrpn bu hatlar harekâtı kolaylaştıracaktır. <'Kış ekimi her yerde geniş ö!çüdedir ve iimid kuvvetlidir» Alenî Teşekkür Günün diğer esaslı bır ışı de geniş ölçude ekim meselesıdlr. Bazı yerlerde sert kışın yaptığı tesirleri gordum ve acı duydum. Bu durumu yurddaşların cesur yürekle karşıladıklarını görmek ınsana tesellı ve kuvvet veriyor. Yeni ekim yılı için hükumetin hazırlığı ve bu bakımdan halka yaptığı geniş davet her yerde iji kabul görmuştür. Kış ekımi her yerde geniş ölçüdedir ve ümid kuvvetlidir. İzmir ve dolaylarmda da büyük ö!çude mahsul almağa çahşmak arzusu insanı memnun edecek surette göze çarpıyor. Zevcinıin vefatı hasebıle duçar olduğum ha£t?Jığa karşı muracaat ettığim doktorlardan hiç birisinden bir fayda goremedıjim halde Gureba hastanesl cildıye khn'ğınm asıstanı Dr. Behçetin tedavisile havatımı kazandığımdan kendtsine muhterem gazcteniz vasıta^ils alenî teşekkür etmeği bir vazife bilirim. Salıhli merhum fsTnil ÇaŞlayan «Umumî düzenin başarısı için tczevcesi Mür\'et meltaşı iyi görüş iyi duygudur» «Harb bütün dünyaya tesirini yapıyor Izmirliler, şimdi memîeketin siyasî durumunu benımle beraber incelemenız için söz soylıyeceğim. Bugün harbden zarar görmemiş memleket yoktur. Harb ayrısız bütün dünyada tesirini yapıyor. Silâhla birbirine tutuşmuş bulunan devletler de dunyanın çoğudur. Bazı devletler ki biz de bunlar arasmdayızharbin dışında kabnışlar, fakat tesirieri içindedirler. Durumu ve bütun tedbirleri böyle bir yönden görmek lâzımdır. Sİyasî tedbirlerimizi sırasile söylıj'eceğim. ( Berlin Operası Başımıgaıtniyesinin konscri ") «Bizi muharebe eden taraflarla çatıçmaya götürecek açık meselemiz yoktur» Birincisi, dış siyasetimiz açık bir şeküde ifade edılmiştir. Birbirlerıle muharebe eden devletlerle ahdî munasebetlerimiz vardır. Anlaşmalara dayanan münasebetlerimiz doğru yürekle ve ayrımsız olarak tatbik edilmektedir. Bilirsiniz ki, muharebe içinde bulunanlarla dost ve tarafsız siyaset takibi kolay değildir. Cumhuriyet hukumeti, Eüyük Millet Meclisine dayanarak, bu sivasetini bütün devletlere karşı iyi niyetle ve İyi niyetinde kuvvet olarak ciddiyetle takib ediyor. Bugün bizi muharebe eden taraflarla çatışmıya götürecek açık meselemiz yoktur. Yakın ufkumuzda bulutlar görünmüyor. Bununla beraber bütün tahminlerimizi ihtiyatlı yapmaktan aynlmıyalım. Harbin geniş v? karıçık mahiyeti içinde her ihtimalin gözden uzak tutuimaması lâzımdır. Uumuml duzenin başansı ıçın temel taşı ıyı goruş, iyi duygudur. Bundan bahsedışun bıraz da vatandaşlarımda gordüklerımden memnun olduğumdandır. Ankaraya gidmce Buyuk Mület Mecl^mdekı arkadaşlarıma bunu anlatacağım. Durum ılerısı ıçın çok umıd verıcidır. Vatandaşlar, Bahara guvenle, kavretli olduğumuzu bilerek \e guzel hıslerle çıluyoruz. Kuvvetımiz yalnız silâh kuvveti değildir, karar ve ıman kuvvetıdır. Sız İzmirlüerden bugün aynlacağım. Esen kalmanızı, huzurla çalışmanızı, ılerij'e emniyetle bakmanm isterım. Sızden gideceğim yerlere selâm götüreceğim. Bana gosterdığiniz iyi kabul ve sevgı için size çok teşekkür edenm, İzmırlıler > Mevlid Merhum zevcim ve pederimiz Mehmed Perid Şerbetçınin ruhu için 19 mart perşembe günü ikinci namaını mütealı b Maçkada Teşvıkiye camiınde Mevlıdi Şertf kıraat olunacagından merhumu seven dost ve ahpabların ve arzu edenlerin mezkur günde teşriflerini rica ederiz. Refıkası ve evlâdlan İrtihal Devlet Denizycllan neşriyat ve propaganda âmiri, eski gazeteci arkadaşlaJ rımızdan Salâhaddin Enısin babası. e fcak Konya jandarma alay kumandanı emeklı albay Ems Atabey vefat etmiştir. Cenazesi bugün öğ'e namazını müteakıb Teşvıkiye camıinden kaldınlarak Periköy mezarlığında ebedî istirahatgâhına tevdı edilecektir. Arkadaşımıza ve aılesi efradma beyanı tazlyet ederiz. Allah ^: evlesın. TÜRKÇE SÖZLÜ ve SARKDLI fi'mlcrin en güzeli Havzanın devlete intikali işleri ilerliyor Ankara 17 (Telefonla) Komür havzasının Devlet eîıle ışletılmesi hakkmdaki kanuna tevflkan bu bölgedeki maden tesislerinin satm alınması işi nıhayet buimak uzeredır. Malzeme fiatı v. s. dolayısile hasıl olan bazı ıhtılâflar Temyiz, Devlet Şurası ve Divanı Muhasebat reislerinden mürekkeb hakem heyetince tetkik edilmektedir. Bu noktalarm hallinden sonra Havza tamamen Dev'.ate inükal etmis olacaktır. ömer Rıza DOĞRUL Ticaret Bankasının umumî heyeti topiandı Türk Ticaret Bankasının senelık heyetj umumiye toplantısı 16 mart 1942 tar.hınde Bankanın Ankaradaki merkez binasmda yapılmıştır. Meclisi idare raporu ve bankanın bilânçosu hissedarlarm tetkikine arzedılerek kabul ve tasvib olunmuştur. Türk Ticaret Bankası 1941 senesinde çok verimli neticeler elde etmiş ve temin ettiği 343 000 lira kârla geçmiş senelerden devren gelen şüphelı alacaklar yekununu bu defa tamamsn karşılıyacak vaziyete gelmiştir. Bankanın Idare lleclisi raporunda, müessesece aksiyon sahiblerine önümüzdeki sene temet'.ü tevziine imkân bulunacağı ümıdi belirtilmektedir. Tıcarî hayatımızda önemH roller oynıyan bu millî muessesemızi tebrik eder, yen' •osehbüslerinde başarılar dileriz, Mühim bir gümrük kaçakçılığı Gümrük teftış heyeti çok mühim bir feaçakçıhk üzenne el koymuştur. Bızzat Gümrük Başmüfettişi bu husustaki tahk'katı idsre etmektedir. ÂLİ BÂBÂ ve 40 HARAMİLER ELHAMRA'da K A DIK ÖY • CPERA s're^asırda KONSERVATUAR ORKESTKASI tarafmdan Berlin Operası başmuganniyesi güzide san'atkâr Erna Sack, dün akşam Saray Sinemasmda Kızılay menfa=ıtine bir konser vermiştir. Sinema salonunu hıncahınc dolduran güzide bir dinleyici huzunında verilen konser, büvük bir alâka İîe takib edilmiş, san'atkâr, dakikalarca alkışlanınıştır. Kızılsy CeTİyeti, san'atkâra bir buket takdim etmı 5 ır. Yukarıkı resim, dinleyicileri, ve Erna Sack'ı şarkı söyleıken göstermektedir. Bugün O P E R A Sinemasmda MİKEY ROONEY ve JUDY GARLAND'm yarattıklan en güzel şaheseı LÂ KONGA BEETHOVEN GECESİ YARIN AKSAM Biletler OPERA s'neması gişesinde saülmaktadır. Nunaralı koltuklarınızı evvelden temın ediniz. Telefon: 60821 KARTAL* PENÇESİ