11 Mart 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yeni Türk romanları serisinden: Reşad Nuri Güntekin Akşam Güneşi YAKINDA NEŞREDİLECEKTİR. Fiatı 100 kuruş. Semih Luffi Kifabevi 18 inci yılsayı: 6308 Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet İstanbul Posta kurusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kosmı 24299 24290 h u r iyet ISTANBUL CAĞALOĞLU r Dünya muharrirlerinden tereümeler serisi: 56 57 BENRİ B Ott D E A V X YaşamaP&orkusu KEMAL İRAT Çarşamba 11 Mart 1942 REMZİ K#ABEVİ Ceyhan nehri taştı sular altında kaldı, yardım ekipleri gönderildi, zayiat henüz belli değil Adâna 10 (Hususî muhabirimizden) Ceyhan nehri 4,10 metre yükselmiş ve yatağından taşmıştır. Ceyhan kazasına bağlı on s'ki köyün arazisi sular altında kalmıştır. Birçok köyîer de tamamen sularla çevrilmiştir. Bunların bazılan yarımada vaziyetindedirler. Vilâyet, su baskınına uğrıyan köylere yardım ekipleri sevketmiştir. Buralarda insan ve hayvan zayiatı olup olmadığı henüz belli değildir. Seyhan nehri de iki metre yükselmiştir; fakat zarar yapmamıştır. İngiltere ve Rusya arasmda On iki köy arazisi ve birçok köyîer gerginlik mi? Bir İsveç gazetesine göre Sovyetler harbe dçvam için garantiler istivorlarmış MILLI ŞEFIMIZ Dun yeni Amerikan Elçisini kabul ettiler Ankara 10 (a.a.) Cumhur Reisi lsmet İnönii, bugün saat 16 da Çankaya köşklerinde Birleşik Devletlerin yeni büyük elçisi Ekselâns Steinhardt'ı kabul etmişlerdir. Büyük elci, Cumhur Reisimize itimadnamesini takdim eylemiştir. Haridye Vekili Şükrâ Saracoğlu, kabulde hazır bulunmuştur. Büyük elçi, Çankaya köşküne ve köşkten hareketinde mutad törenle lâmlanmıştır. 1 Harb Yıllarıııııı Maliyeleri Yardımsevenler genel kongresi Düıt nizamname değişiklikleri kabul ve büyüklerimize teşekkür edilerek yeni Umumî Nerkez heyeti seçildi Amerikanın Londra Elçisi bunları görüşmek üzere Yaşingfona gifmiş Stokholm 10 (a.a.) «Svenska Dagmadet» gazetesinin Londra Muhabıri bu sabah şu haberi vermektedir: €Son zamanlarda Sovyetler Birliğile Büyük Britanya arasmda bir gerginlik olmustur. Sovyetler harbe faal olarak iştirakte devam için harbden sonrası için bazı g^rantıler istemektedir. Bu garanti. leri dığer müttefikler Atlantik demecinin bazı hukümlerlne aykırı ve aşın bulmaktadır. Bu suretle ingiltere birbirinden fena iki şeyi seçmek zorundadır; Ya muhtac (Arkan sahife 3, autun 4 te) erkesin ölmuş ve tası tarağı toplıjarak sahneden silinip gitmiş bildiği IVIilletler Cemiyeti hâla kendi koşesinde yaşamakta olduğunu 1940 1941 devresine aid olarak ahiren neşrettiği istatistik yıllığile gosternıiş oldu. Hakikatte siyasî bir teşekAnkara 10 (a a.) Milll Şefimızın kıil olarak Milletler Cemiyeti kalmamışsayın eşleri Bayan Mevhıbe İnönünün tır. Şimdi jalnız onun adı altında bazı yuksek hımayelermde bulunan Yardımbürolar var. Zaten oldura olasıya bu Cesevenler cemiyetinin genel merkez lkinci miyetin işe yarar kıymetli uzviyetleri umumî kongresi bugün saat 15 te Çobu bürolardan ibaretti. Ortada dun cuk Esirgeme kurumunda Antalya mebyayı kaplamış yeni bir harb cereyan et usu Bayan Türkân Örzıin reislıginde mekte iken icadı. maksadı guya harbi tcplanmıştır. dünya yüzünden kaldırmak olan cemiyet Nizamname komisyonundan gelen niııasd ayakta durabîlecekti? Ne yazık ki zamname degışiklıkleri projesı madde giizel ideallerle. uğrunda sulh saltana madde göruşulerek aynen kabul edüdiktının saraylan kurulan bu cemiyet dişe ten sonra bu değişikliklere göre kurudokunur hiç bir iş göremeden şunun lan 15 kışılik umumî merkez heyeti sebunun elinde alet olan şatafatlannın ç.mi yapılmış ve başta MıUI Şef ve Başa'şaası içinde eridi gitti. Ondan insan yan İnonü olmak üzere Büyuk Millet lığa yalnız şu ders yadigâr kaldı: Meclısi Reısi Abdülhalık Rendaya, BaşBazı devletlerin tahakküm vasıtası vckil Dr. Refik Saydama, Genelkurmay olacak bir Milletler Cemiyetinin ne sulha Başkanı Mareşal Fevzi Çakmağa, Parti hizmet etmesi, hattâ ne de sadcce yaşa Genel Sekreteri Dr. Fıkri Tuzere tazim ması imkânı \oktur. ve bağlılık telgraflan çekilmesıne ve Dediğimiz gibi merhum cemiyetin bü Ankara Valı ve Belediye reisi Nezvad tün bütün tasfiye olunmasına intizaren Tandoğana teşekkür edilmesıne karar anlaşılan Cenevre sehrinin bir kösesinde verilmişjir. onun unutulup kalmış olan bazı büroları Yeni teşekkül eden umumî merkez hefalffmakt» deram ediyorlar. Ssn .wşro yetî aîalan ftflnfctrdîr: Fransa Devlet Şefi Mareşal Petain lunan istatistik yıllığı işte bu çalışmaNevber Sevüktekin, Nihal Akkaya, lann mahsulüdür. Mebrure Aksoley, Nünet Yazıcılar, MeŞark cephesinden resimler: Harkof'tan Bu yıllığın bize gönderilen bazı par liha Evcen. Senlha Hakman, Şeref Uhareket eden bir Alman kolu, safda, luğ, Melâhat Tuzel, Bedia Bıgat, Zeyçaları içinde harbin muharib ve bitaraf karlar altında nobet memleketlerde yarattığı para vazijetle neb Menemenci. Dr. Medıha Eldem, Perini dikkate lâyık bulduk. Zaten bilin ride Elgin, Türkân Berker, Veli Ulusu, medik bir şey değil amma onlan toplu Seza Lostar. bir etüd ifadesile sıralanmış gormenin elbet hususî ve hattâ zevkli bir ehcmmiyeti vardır. Zaten ne kadar natamam olursa olsun istatistik rakamlarının her zaman haiz olduklan kıymet, onlarm zihinlerini mukayese faalivetine se\keden bu sıralanışlanndan gelir ve biç süphesiz bu bakımdan daima da fajdalı olurlar. O halde yeni harb yüzünden muharib ve bitaraf memleketlerde urnumî masraflann alabildiğine yükselip gitmekte olduğuna aid olan ve sıkı kontrollarla doğruluklan azamî emniyet altma almmış bulunan rakamları gözden geçiıebiliriz: Şimali Amerika Birleşik Devletlerinde 1942 . 43 için derpiş olunan ve 59 müjar dolara varan masraflar. 1937 38 senesi Birmanyadaki müttefik knvvetleri masraflarından sekiz defa daha >uksekBaşkumanrianı General Aleksander tir. Japonyada 1941 42 nin yalnız harb Ankara 10 (Radyo Gazetesi) Günün Londra 10 (a.a.) Salâhiyetli bir bütçelerine tahsis olunan rakamları en mühıra polıtıka faahyetı, Vişi FranBang Kok 10 (a.a.) Kalküta rad sasının durumuna daır dedıkodular et kaynaktan bildiriliyor: kendi başlanna adi bütçeleri gölgede Rangoondaki İngiliz ric'ati bir kısım bırakacak bü> ükluktedir. Orada 1941 yosunun dun verdıği bir habere gore, rafında cereyan etmektedır. Buyuk heİlkkânununda 20 mil>ar yen olarak tah Hındıstan «Ileri Bloku» reısı Serdar zimetten sonra İngıltere ile sıyasî mü kuvvetlerin Pegu'da muvakkaten tecrid Londra 10 (a.a.) Bu gün aşağıdaki min olunan umumî masrafların yekunu Sardul Smg dun Hmdistanın milli mü nasebetlerı kesilmiş bulunan Fransamn edilmiş olarak kalmasından ve Japonla resmî İngiliz demeci neşredilmiştir: dafaası kanununa tevfikan İngiliz pohsı Amerika ile mevcud münasebetleri de rın Bakir ırmağı şimal sahilile batı sa1938 39 masraflarından üç kere daha İngiliz hükumeti, HongKong'da kurson günlerde gerginleşmiş bulunmakta hiline asker çıkarmalanndan dolayı tacil çoktur. Halbuki o vakittenberi Japonya tarafından tevkif edilmiştir. ban gidenlerin ailelerini gözönünde tu«İleri Blok» Subhas Chandra Bose dır. Bu gergmlığe sebeb. Fransız donan edilmiştir. 6 martta İngilterenin Hüının filen harb içinde yüzmeğe baslamış (Arkası sahife 3, sütun 5 te) olması neticesi olarak simdi bu rakam tarafından tesis edilen kongrenin radi masımn, Mıhverin kontrolu için pek el dustan gemisi Rangoon nehrinin ağzma lardan da çok daha ilerlere gidilıniştir. kal bir ıhtılâl grupudur. Serdar Sardul verişli bulunan Tulon lımanmda toplan çıkarılan ihrac km^'etine karşı yapılan Almanya ve İtalja için kat'î ve raü Sing bu grupıın Hindistanda sağ eli me masıdır. Diger tarafıan bugun gelen bir bir savaşta bir Japon gemisi yakalahabere göre, 6 Fransız muharebe gemisi mıştır. Gemide bir Japon subayile 55 kemmel malumat mevcud olmamakla sabesinde idi. Bu münasebetle Bang Kok'un Hind Dakardan kalkarak Madagaskara gıt Birmanyalı vardı. Rangoon ric'ati esnaberaber Almanyada 1940 41 yılı veıgi (Arkası Sa. 3, sütun 3 te) miştir. Fransız gemilerinin bu yer de smda Japonlar, Rangoon'un 40 kilove istikraz yolile elde edilen gelir mecğiştirmesi Amenkan mahfillerinde iyi metre şimalinde Kmawbi mevkiinde muu 65 milyar markı geçmiştir. İtalyada Rangoon Prome yolunu kesmişlerdir. bir gozle görülmemektedir. '1940 yılı temmuzundan 1941 yılı ilkteşBundan başka Japonya, Vişiden Ma Bir İngiliz kıt'ası şiddetli bir savaştan rini iptidasma kadar harb masraflan dagaskar adası üzerinde üs istemiştir. sonra düşman hattını yarmağa muvaf76 milyar lirete kadar yükselmiştir. İnMihver kaynaklarına göre, bıiâkis Ma fak olmuş ve her iki taraf ağır kayıbgilterede 1941 42 için masraf tahmindagaskar adası üzerinde Vişiden üs islara uğramıştır. leri 4,3 miljar İngiliz lirasına baliğ olJapon ihrac İskelesinde esir edılen tiyen Amerıkalılardır. Hatta, İtalyan mustur. Halbuki 1938 39 da bu masrafkaynaklan daha ileri giderek Amerikalı Birmanyalılar, hiç şüphesiz vatan haıni lar ancak 1.1 milyar haddindeydi. lann. Afrikanm garbmda Vişiye aid sö idiler. Londrada sanıldığına göre ounlar Muharib memleketler böjle de bitaraf mürgelere asker çıkarmak üzere olduk 1931 İsyanma iştirak edenlerdendi. memleketler güllük gülistanhk değiller: (Arkası Sa. 3. süton 3 te) (Arkası sahife 3, siitun 2 de) İsviçrede 1942 senesi için, harb ekono Rangoondan çekilen kuvvetler Başkumandanın gerideki kıt'alarile birleştüer GÖRDÜKLERİM Şorh cephesinde 47 n Fransa i k i ateş arasmda kaldı! Hindistanda tevkifat Bir Nevyork gazetesi batı Pasifiğe dalgalar halinde Amerikan kuvvetleri getirildiğini haber veriyor Hitler'in izahatı Alman Devlet Şefi? cephede cereyan etmekte olan harekâtla beraber, Sovyetler Birliğinin harb hazırlıklarına dair de birçok malumat veriyordu AngloSaksonlar Şimalî Afrikaya asİngilîzler "ileri blok,, ker çıkaracaklarmış? şeflerini hapis Madagaskara Fransız ediyorlarmış harb gemileri gönderilAmerika, Hindistana mesi iizerine Amerika Yimeşrutî bir hürriyet vermesi için Londrayı şiyi lekrar tazyika baş!adı sıkıştırıyor Nühim bir İngiliz tebliği Yazan: Entekli General v Hong Kong'ta ve Malezyada Japonlar esirlere m e z a l i m yapmışlar İngiliz subay ve erleri, elleri ayakiarı bağlanarak sangülenmişler H. Emir Erkilet Abnan Führeri Leningrad bölgesinden cenuba, Azak denizine uzanan cepheyi harka üzerinde gostererek umumî izahata devam etti. Bu cephe, boydan boya Rus kıt'alarile dolu değildi. Meselâ Harkof la Brjansk'ın arası hemen hemen boş gibiydi. Moskovanın Ruslarca İleri müdafaası batısından cenub batısına doğru uzanıyordu. Moskovanın şimalinde Kalinin şehri Almanlar tarafından henüz yeni zaptolunmuştu. Fakat bu şehri, iyi basarılmış bir baskınla alan Alman tümeni derhal üç taraftan Rus hücumuna uğramıştı. Leningradm zaptedilememiş olması dolayısile Kalinin ileriye doğru büyücek bir çıkıntı teşkil ediyordu. Eğer Alman ordusu. yazın sonuna doğru Leningrad üzerine yürüdüğü ilk hızla burasmı zaptederek şimal cenahüe cenub doğu yani Eybinsk istikametinde büyük bir çarh hareketi yapsaydı şüphesiz ne İlmen gölünün doğu ve cenub doğusundakl Valday yaylasında ve ne de Kalinindeki kötü ve tehlikeli durumlar hastî Hava harbi misine aid rakamlar haric, umumî masrafların muhammen yekunu 1,7 mil>ar İsviçre franğına. yani 1938 masraflarından hemen hemen üç misli fazlasına çıkmıştır. Harb ekonomisi hesabına, bilhassa fıatlan makul hadlerde tutmak için verilen tahsisat dolayısile husule gelen zayiat 150 milyon frangı miitecavizdir. İsveçte 1938 39 ile 1942 43 arasında adi bütçe hemen hemen iki kat olmustur. Halbuki orada 2.7 milyar olarak tahmin olunan umumî bütçe yekununda hususî bir bütçe ile 1,3 milyarı Valetta 10 (a.a.) Alman İtalyan geçen millî müdafaa masraflan dahil hava kuuetleri dun 24 saat süren bir değildir. akm'.a Maltajı durmadan bombalamışFransa hesabına yalnız Merkez Ban tır. İngiliz av tayyareleri fasılasız faakasının devlete ikrazlan 1939 senesi ilk liyet gostennişlerdır. Hasar hafiftir. İnkânunu ile 1941 senesi eylulü arasmda sanca telefat azdır. İki duşman tayya44,7 milyar franktan 188 mil>ar franşa resi duşurülmüştür. İngiliz tayj'arelerin. geçmis ve bunun 120 miljardan fa/la den eksık yoktur. sının isgal masraflarına gitmis olduAlmanyaya akın ğunu zikretmek mümkün ve kâfidir. Londra 10 (a.a.) Hava Nezareti bilGöıüKiyor ki harbin muharib ve bidıriyor: YUNUS NADİ Pazartesi salı gecesi bomba tayjare(Arkası sahife 3. suton 4 Us) ta&ile 3 s ü t m 1 tej. Malta24saat » durrnadan bombaîandı Muhtac ailelere ucuz fiatla verilecek şeker Hastanelerle eczanelere de şekerin ucuzca verilmesi için bir lâyiha hazırlandı Alman Devlet Reisi ve Başkumandanı Her Hitler olmazdı. Moskova da bu suretle uzak şimalden kavranmış ve ihata edilmiş bir vaziyete düşerdi. Fakat Alman Fuhreri bize izahat verdıği sırada vaziyet aksineydi. Yani evvelâ Valday bölgeslnde ve sonra da Kalininde Alman ordusu pek ferah bir durumda değıllerdi. Fuhrer bize Harkofun almdığından ve burasının ehemmiyetli bir sanayi merkezı olduğundan bahsettikten sonra sozü Rus ordusunun mütevali darbelerle çok zayıflamış olduğuna intıkal ettirdi. Almanlarm elinde 3.5 milyon Sovyet esiri vardır ve bunlar Rusların yıllarla »alim ve terbiye ettikleri er, erbaş ve subaylaın mecmuudur. Hitlere göre 3,5 milyon esir veren Rus ordusu artık derme ve çatmadır. Yani kıymetsizdir. O şoyle diyordu: İngilîzler Essende Krupp fabrikalarına ve Yunanistanda Atinaya hücum etti Bir denix devinin ahtbeti bir Alman denizaltısı tarafından Akdenizde torpillenen, İngilizlerin mejhur Ark Royal tayyare gemisi, artık devrilpaek iuereykep.^ Ankara 10 (Telefonla) Şeker fiatları artırıldığı sırada muhtac ailelere ucuzca şeker verilmesi de hükumetçe karar altına almmıştı. Sıhhat ve İçtımai Muavenet Vekâleti tarafından bu hususta yapılan tetkikler netıcelenmiş, hazırlanan kanun projesi Başvekâlete verilmiştir. Öğrendiğıme gore proieye, muhtac ailelerden başka hastane ve eczanelere de ucuz fiatla şeker verılmesini temin eden hukümler konmuştur. Ucuza verilecek şekerin, verı'eceği yere goıe miktarile fiatı da tespit olunmaktadır Başvekâletçe yapılacak tetkiklerden sonra kanun lâyihası Vekiller Heyetinden geçecek ve son şeklinı alarak önü« Bizim İleri hareketim.zi güçlestirip müzdeki toplantı gunlerinde Meclise geçiktıren Rus askerî kuvvetlerınden zi çevkolunacaktır. yade fena hava ve fena yollar olmustur. çamurların kuruması idn yakın olan don Muğla ve Çankırıda zelzele zamanmı bekhyoruz. mıslar kara ve soMuğla 10 (a a.) Şehrimizde bırı §uğq tahammül ederlerse biz de ederiz. faat 24.30 da, diğeri 2 de olmak üzere Bizım maksadımız her hangi muayyen ıkf yer sarsıntısı olmustur. Hasar yoktur. bir hat veya mıntakaya varmak değilÇankırı 10 (a.a ) Saat 110 da şeh dir; düşmanın imhasıdır. Ruslar bıZİ 200 rimizde şiddetlice bir yer sarsıntısı ol yıldanberi tazyik ediyorlar. Her fırsatta • mustur. Hasar yoktuı, (Arkası sahife ? siitun 1 de>