11 Mart 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

! nnıı ve Bıııuhımrl: ETEM ızm BENİCE SON TELGRAF EN SON TELGRAFLARI VE IABIBI.I:Iİ VEREN n.xşını BAZB'I'BIİ BİR BAŞVEKİL MİLLİ KOORDİNASYON VEKİLİ LÂZIM OLAN BUDUR ETEM İZZET BENİCE melendi: Milli İktısat Vekâleti ku- rulacak, Bu Vekâlet Ziraat, Tica- ret, İktısat Vekâleilerini ve İaşe | Müsteşarlığını kendi hüviyet ve | bünyesinde toplıyacak, Havadisin doğruluğunu veya yanlışlığını - bilmiyoruz. Ancak, bu harbin içinde ferdin ve umu- anun işleri, ihtiyaçları kesreli te- mevvüü ile beraber o kadar dik- kat, o kadar emek ve o kadar ola- ğan üstü tedbir ister hal almışlır. ki, değil yalnız dört vekâletin ve- | ya bir hey'etin abenkli çalışması, bütün bir hükümet organizasyo- numun köydeki muhtardan vekile kadar tam ahenk ifade eden biri- birine sıralı ve bağlı bir messi nevi ve şeklinde takarrür etmesi birinci şart olmuştur. Hükümetin bu şekilde çalışıması ile beraber devlet çarhımın tam düzenle dev- Tetmesi birinci şart olarak gere- kirken halkın da teker teker bu ahenge uyması ve tam vatan se- ver bir şuurla devlet mesaisine omuz vermesi de yine en başta | gelen vazife ve meeburiyet halini alınıştır. Taraflardan berhangi bi- rinin aksaması, üzerinde durulan mevzuun aksamasını ve tam ve- rim vermemesini icap ettirir. Bi- maenaleyh vazifeler karşılıklıdır; me herşeyi hükümetlen, me de halktan beklemek doğru değililir. Ahonk mütekabil, verim ve vazi. fo mütekabildir. Sayın Relik Saydam'ın iktid: mevklne geldiği ilk gündenberi gerek bükümet mekanirzmasını tam ahenzi ile çalıştırmak. gerek halk ile bükümet arasımdaki kar- gılıklı ve mütevazin işbirliğini te- mün etmek hususunda âzami titi: ve asabi bir mesai sarfettiği gözü- nündedir. Hattâ, muhlerem Refik | Saydam kendislmi o derece devlet ve millet işine hasretmiştir ki, her işin tedbir ve yörürlüğünü Adeta kendi uhdesine almıştır.. dersek hata veya mübalâga etmiş olmayız, Devletin bu ağır yükü- mü elanca hız ve takati ile bu fev- kalâde ve buhranlı zamanda ©- muzlarına — yüklenmiş — bulunan Doktor. Refik Saydam'ı daima münnetle yâdedeceğimir meşkür mesaisinde takviye edecek, bir kısım yorgunluklarını üzerinden alacak yeni ve hafifletici teşek- kül bir. «Müllt İktisat Vekâletle değil, belki bir Başvekil Muavin- Milli Koordinasyon Ve- Dün gazetelerde bir havadis ta- * kületisdir, İktısat, Ziraat, Ticaret Vekâlet- lerini ve İaşe Müsteşarlığını bir kadro içinde toplamak belki mat- Kibi görünür. Fakat, biz şahsan bunun bir kaf'i fayda temin ede- ceğine inananlardan değiliz. Fay- da, bu Vekâletlerin birleşmesin- de değil, bu Vekâletlerin mesai- sini istenilen hedefe toplu bir halde götürmektedir. Devleti, bugün üç ana hat üze- rinde bütün dikkatı ile meşgul görmek mümkündür; a — Harici ve umumi siyaset, b — Milli müdafaa, € — Harp ekonomisi, Cumhuriyet Türkiyesi harici ve mmumi siyasetinde dünyaya par- mek srtacak müvaffakiyetini im- tihan Üzerine imtihan vererek is- bat etmiştir. Milit müdafansında kendi çapında en kudretli devlet. tir. Harp ekonomisi bahsinde de bir yandan uzun mazinin izlerini ve teşkilâtsızlığı gidermiye, bir yandan da dünr hercümetel- nin ihdas ettiği müşküllerle ve günün fevkalidelikleri ile dolu vaziyetlerini yenmiye çalı- şarak siyasetteki ve askerlikteki olgunluğuna ve yüksek mevkiine Mültevazin bir ıslah yolunda bu- kunmaktadır. Bu bakımdan kikaten İktısat, Ticarot, Ziraat Vekületleri #le beraber münakalât Ve iaşe işlerini bir elden ziyade | hafifletmiş olarak harp ekonomisi |daha istendi MUAVİNİ VEYA | bir direktifin, bir plânım, bir umu- | mi hizmet ve kalkımma gayesinin Üzerinde derlemesi ve teksif et- mesi gerektir. Eğer hugünkü ça- lışına sistemi kâfi gelmiyor ve gerçekten bir Milli İktisat.. Vekâ- | leti ihdaxı düşünülüyorsa bizce, | bu birliği Vekâletlere ve kadro- larma, muayyen işlerine ve me- kanizmalarma, müstakil şahsiyet. lerine dokunmadan bir direktif altında toplıyabilmenin tedbirini iki şekilde imkân altına almak mümkündür: 1 — Kabinede Başvekile hağlı olarak münhasıran bu işlerle meş- gul olacak ve alâkalı Vekâletlere direktif verecek, neticeleri tedkik edecek bir Başvekil Muavinliği ihdas etmek, 2 — Harp ekonomlsini plânlıya- €ük ve bu plânlar dahilinde alâ- kalı Vekâletlere direktif verecek, iş ve netice İstiyecek bir Mülli Koordinasyon Vekâlcti ihdas ey- mek, Kuvvelli bir Başvekil Muavini, mühterem Refik Saydam'ın direk- tifi altında Başvekilin yüklerini (Devamı 3 Öncü Sahitede) * mmişlerdir. 5 İNGİLTEREDE | AMERİKA'DA |Harp masraf- Yer altında ları için 250 muazzam as- milyon lira Maliye N. 2 yıl evve- line nazaran masrafın çok arttığını söylüyor Londra 11 (AA.)— Hükümet parlâmentodan — harp masrafları için yeniden 2,5 milyon İngiliz Hrahx tahsisat istemiştr. Maiye Nazırı bu husustaki be- yanatında harp masrsflarının 2 yıl evveline nazaran 2,5 misli art tığını söylemiştir. Üsküdar Hapishanesinden kaçan 7 Japonların mütemadiyen ihraç hareketleri yaptıkları adaları ve taar ruz İstikametlerini güslerir harita UZAKŞARKTA Yeni Gine'ye Japon ihracı devam ediyor Ö ni FİNŞAFEN limanı ve şehride tama- men işgal olundu Londra 11 (AA)— Yeni Gine adasına Japonların asker ihracı devam etmektedir. Japonlar bir Himan olan ve bir hava meydan? da bulunan Finçafene de asker çıkarmışlar ve burasını işgal et. keri fabrika- lar kuruluyor Harp malzemesi in- şaatına 300 milyar dolar tahsis olundu Vaşington 11 (A A.)— Birleşik Amerikoda gizli yerlerde bir çok askeri fabrikalar — kurulacaktır. Bu fabrikaların yeraltında yapı. lacağı buvvetle zennedilmektedir. Bu inşaat için verilen kmedi 70 milyon dolardır. Böylelikle harp malzemesi inşaatına ayrılan kre- di 300 milyar doları bulmaktadır. yıl hapse mahküm Cerrahpaşada bir fırıncıyı so- | yan Hulüsi ceza evinden fira- | rından sonra, zengin bir şo- rü boğarak kuyuya atmış! fö Bu azılı şerir, maruf katil Hataylı Tevfikle beraber bir kereste soymağı tasarlarken ikisi de zabıtanın pençesine Bundan bir kaç yıl evvel Cer. rahpaşada fırıncı Nuriyi ökümle tehdit ederek 600 lirasını —alan sabıkalı şoför Hulüsi namı diğer Bir attarın bod- rumunda 20 kilo afyon bulundu! Beyamdda Okcular caddesinde 60 mumaralı dükkünda aletarlık yapan Halil Kerimin dükkânmm bodrumunda dün akşam 20 kilo- ya yakın afyen bulunmuş — ve Mmüsadere olunmuştur. (Devarmı 3 üncü Sahifede) bir katil tutuldu ! deposundaki kasayı | düştüler! Malatyalı İsmail bu hırsızlığını müteakip yakalanarak şehrimiz Ağırceza mahkemesinde 7 yıl hapse mahküm olunmuş ve Üs- küdar cezsevinde mahkümiyeti- ni çekerken iki yıl evvel mezkür Hapishaneden firara — muvaffak olmuştu. O vakittenberi aranan Hulüsi nihayet evvelki gün İaminde ya- kalanmıştır, İzmir muhabirimizin - verdiği tafsilâta göre yakalanma hüdise- si şöyle olmuştur: Firarından sonra, Hulüsi Alyo. na giderak Malatyalı Süleyman namı altında ticaret yapmış, son. ra “Akhisarda yanında çalıştıh (Dovamı 3 üncü Sahifede) Rangon niçin DÜŞTÜ? ÇOK AZ ve ÇOK GEÇ! Birmanyadaki Röy- ter muhabiri mağ- lübiyetin sebepleri- ni bu dört kelime ile ifade ediyor ! Landra, 11 (AA) — Blimnan, yadaki Röyter muhabiri - gönder diği bir telgrafta Rargon gehri- Din Japonlara tes'im olmasinin ve Birmaayadeki maüğlübiyetin se. beplermi #çok az ve çok geçl> ke- hmeleriyle ifade etmektedir. Bu dört kelimenin mânası, Rangona Çok z müttefik aaketi ve çok z eçlâh görderikmiş okmam ve tak- viye kuvvetleri gelmiye bimi İi zöman da çok geç balınmış ol- masıdır. Biylere Rangon gibi bir liman Fransadaki fabrikalar gece; de bombalandı! İngiliz tayyaröleri Ruhbr havzasına da akın etiller | Londra 11 (AA.)— İngiliz ha- vva kuvvetleri bu geco Almanyada Ezsen ve Ruhr sanayi havzası ile işgal altında bulunaa Fransadaki müteaddit fabrikaları tekrar bom- balamaşlardır. SEYHAN VE CEYHAN NE- HİRLERİ TAŞTI! —— 12 köy erazisi su- lar altında kaldı Adana, J1 (Hususi) — Cey- ban mehri 4,10 metre yüksel- miş ve yatağından taşınıştır. Kazaya bağlı on iki köyün a- razisi sular altında kalmıştır. | Birçok küyler de tamamen su: larla çevrilmiştir. Bunların bazıları yarımada — vaziyetin- dedir. Vilâyet, yardım ekip- leri sevkelmiştir. Buralarda insan ve hayvan rayiatı olup olmadığı benüz belli değildir. | Seyban nehri d& iki metre yükselmiştir; fakat zarar yap- | mamıştır. İngiliz - Yunan anlaşması Amerika ve Mısırda- ki Yunanlılar silâh altına koşuyorlar! Londra 11 (ALA.)— İngilir mat. buatı İngiliz - Yuann anlaşmasın- dan uzün uzun bahsetmekte — ve KDevamı $ üncü Sahifede) | Alman kuvvetler'le daha şimi SOVYET TEBLİĞİ Stroyanovo ve Dimitrovosk şehirlerialındı — ğisi Şimalde ve mer- kezde Almanlar sıkıştırılıyorlar Moskova 11 (AA.) — Sövyet tebliği: Rejev ve Viyazıma ara. sında Sovyet kıt'aları mütemadi- yen ilerliyerek bir çok köylerle bazı küçük şehirleri işgal etmiş- lerdir. Almanlar Yukhovu kay- bettiklerini ve 44 kilometre ka. (Devııııı 3 uıı-d Sahitede) Sovyet kıt'aları Estonya hudu- duna yaklaştı ! Moskova 11 (AA)— Sovyet kit'aları dün de taarruz hareket- lerine devam ederek - cephenin bazı kesimlerinde düşman muka- wemetini kıymışlar — Ve bir çok yerleri geri alm yet kıt'aları Daşlıca bül de ilerlemektedir Leningrad bölgesinde şehri muhasara eden bulunan Alman kıit'alarının mu vasala hatları tohidt altındadır, Peipus gölü yakınında toplanan Sövyet kıt'aları Estonya hududu- na yaklaşmaktadı Hong Kongta- ki esir İngilizler Akibetlerinden Sovyetler vasıta- sile malümat alın ması teklif edildi Londra 11 (AA) — Lordlar (Kamaras) Japonların Hong - Kongda kalmış olan İngilizlerle (Devami 3 üned Sahitede) GÜNÜN İÇİNDEN Felsefe, sosyoloji ve ilâahirhi imen yahudileri bazı cemiyetler Şehrimizdeki estaf cemiyetleri Diğer taraftan esnaf cemiyetlerinin ba hafta içerisinde bitecektir. 40 liraya Galatada —Karamustafa soka- ğında Bostor hanında 8 numara. Karadenizde boğulan Ru: İngiliz Parlâmento- sunda mevzuubahs edilerek Filistine hic- ret memnuiyetinin kaldırılması istendi Londra 11 (ALA)— Parlümen- 'toda Lard Cranborn demiştir ki: Yahudilerin veya Arapların Fi- Tüstindeki İngiliz siyasetinden ay- ni derecede mamnun olup olmadık ların; bilmiyorum. Fakat bu si. yaset değişmiyecektir, İngilizler bu siyaseti samimiyetle ve ada- Jetle tatbik etmestedirler, Parlömento, hükümet namına yapılmış olan beyanatı tasvip et miştir. Bunun üzerine Lond Da- vies Yahudilerin Filistine hicret etmelerine alt memmuiyetin kal- dirilmasım istemiş ve Karadeniz- de boğulan Rumen Yahudilerin. den bahsetmiştir. Lord Cranborn cevaben demiştir ki: Yahudilerin Filistine çıkmalarına — müsande etmemek gayrilnsan! bir hareket- (Devarnı 3 üncü Sabifede) ÇERÇEVE Sesaeeea NİZAMETTİN NAZİR Dün bir doslum dert yarıyordu: — Azrabamdan bir genş ka, bu yal snıfta kaklı, Neden biliyor ansunuz?. Dürkhaym'den mi dem muşlar, vucmruşlar... . Ne olmüşsa - almuş, do birez gevelemiş, basnuşlar sı, fıti. Az Bonta tkr başkı arkacaç, bir vesile bulup şöyle dex — Hangi kitaplart. — Farıaa coğralşı tevlerde ve Lisele: (Dovamı 3 üncü Sehifede) ması kararlaştırılmıştır. Bu federasyon, Millet Meclisinden çıkması beklenen yeni Küçük San'atlar Kanumu- mun neşrinden sonra hemen kurulacaktır. Tekmil esnaf cemiyetleri teşekkül içine alınacaklardır. Bazı esna? cemiyetleri — leştirilerek cemiyetlerin sayısı tahdit olunacaktır. birleştirilecek Yıllık kongreler bu haf'a bitiyor için bir federasyon foşkil olune yallık umumi bey'et toplantılara ON BİNLEğCE LİRALIK KÖMÜR İHTİKÂRI YAPAN BİR TÜCCAR! BusabahYedikulede bir fabrikada suç üstünde yakalandı ! Zonguldaktan 16 liraya alınan kömürler burada fabrikalara satılmış ! h yazıhanede büyük mikyasla, (maden kömürü ticereti yapan Metbimed Cerrah firmasının Zon- guklaktan getirttiği mühim mik- tardaki maden kömürl nu 16 liradan sa! ken şehrimizdeki bir çok fsbri- kalara tonunu 40 liradan satmaka ta olduğu haber alınmıştır. Bu satışları çok kurnazca yü- pan firmanın peşine düşen mall polis ve kaçakçılk bürosu mes murları nihayet bu sabah ayni Çamamın — Yedikulede Aliafendi cacklesinde 4 ve 6 numaralı Şeve ki Boyara ait fabrikaya mükim miktarda kömür satacağını lesx (Devamı 3 üncü Sahifede) Bır]apon n tüm generalinin demeci: “Alman, İîalyın ve Japon kuvvetleri ya- kında Hind denizin- de birleşeceklerdir!,, Saygon 11 (AA.) — Cavadaki , Japon muzatferiyeti Takyoda büs , yük bir sevinçle karşılanmıştır. | japonlar, Anglo - Sakson kuvvet. lerine kesin muharebesi vermiye hıı danmaktadırlar, n bir demeçte bulunan tüme ;enmı Sato şöyie demiştir: (Devamlı 3 üncü Scbifede) - MÜTHiİŞ!!! NECİP FAZIL RISAKÜREK Kömür, elmas... Yabancı mütehassıs, baş tae, Kitap, süprüntü.. (.. Müthiş!.. Milli eser, cinayet... Akıl, ihtikâr.. Müthişi iimet. , iflâs yaygarası... Mütbişi Süküt, dehâ maskesi.. k eli Müthiş!.. n ça p eaelar İlkbahar, kan yağmuru.. Hakiketş cöğlen ei Birüda Yar, cesct yangım... ĞU Müthişt.. Toprak, kel baş.., Heykel, şimşir teraka. Müthiş!.. Tarib, öksürüklü bunak... ; Medeniyet, fermanlı deli,, 5 Müthişi. Bir, Esnaf Ğ'emıyet- j leri Federasyonu — Teşkil Edilecek Tekmil esnaf kurumları bu ye- ni teşekkül içine alınarak yakın bir zamanda Büyük —